Petri de oAlliaco
4 9 1
cundo per habitûs aufteritatem. De primo modo fi-
mulationis fuper illud Matth. yr. Exterminant faciès
faits. Dicit glofla de ypocritis loquçns : quod ficutex
nitore veftium ja&antia eil -, ita' ex nimio iquallore,
6c ex nimia vilitate, 5c ideo habet glofla. Exterminant
faciès fuas , id eil extra terminas humant conditionis
abducum , fcilicet per habitûs vilitatem , ut aliis
Sed contra hare occunmt dubia, num p r in k ? '
vedeutur efle contraria quorjtmdam Sapd^omm exem*
pla: quia de beatoJoanneBaptifta legitur, quod I,'"
bebat veftinaenta de pillseameloruui tFMatthai t
tio , Sc de antiquis San&is dicitur} ad Hxbreos iT
Circuierunt inpelotis inpellsbus caprinisifr quod de ornam
bonarum mulierpin, i . 'Petr. m. quarum non fit exte
diiSmiies'videantur \ Sc ut ex ipfli viiitate ultra homi- A riùs capfflatura : u’ki'aït sloifa ficut dTciTCvnril --J. U H r ' r- BSgfi--- -in- Serien: ^ MIBS W nés prædicentur. Ét ilia fallk humilitas magis Ê Ê m H Ê ffl. '"'/Planus
flat, quàm aperta fuperbia. Unde Auguilintis ad Paii-
linum Epifcopum. Fit mir is modis in anima hominis ’
ut ex falfa humilitate magis infletur, quam ß apert ids fuper
Striae & purpura M u r a , Chrsftssm indutr
Ur non poffurn ; auro & mssrgarisss , &
aaermta ornaments! cord,s 0- pelhrss perdiderum
ergo videtur quod vilitas Stafperitas veftium,fimDi.-'
citer ioquendo, lit laudabilis, & culms f c iA m t f i f f
vituperabilisj ad hoc videtur; 9«/.* t'am vilslds\vejli,t,fs
quam ornatus pnvatis moribusproprie & 'modfclo vIi
Jtatu perfona laudabsles funt , alioquin fu n vituperH.
btr et. Ep* olfmy#. nunc 14p.n.02:8.
D j fecundo fimulatiönis modo iuper illud Matth.
XXIH. tJMagnificant fimbriasfuas ^ dicit glofla, „ quia
3, Scribæ 6c Pharifæi ypocritæ, qui per fimulationem,
3, humilitatis Sc Religiqnis decipiebant populum, in
33 palliis fuis quadratis Sc fimbriatis faciebant fimbrias
3, aliis longiores: nam 'etiam aliijudæi fimbrias geila-
,, bantjiècundùm doôlrinam Moyfis, Num.xvi. ,, Hpç‘
autem faciebant ypocritæ , ad diftingendum Te ab
aliis Judæis , Sc in illis fimbriis ligabant acutifllmas
fpinas, ut cundo vel iedendointerdùmpungerentur,
quia lie commoniti ut retrahere'ntùr ad officia Dei.
Hos autem reprehendit Chriilus: unde Sc confimi-
liter reprehenlibiles videntur illi ypocritæ, qui ee-'
ftant^ viles v ê t e . S c i e r a s exce/ius in ap èr tô ,S& & idem’In folassdsnsbsss
Ad ,obje£la vero dicitur; quia Joannes Baptif}a
non exeedebat mores publicos aliorum , cum non
haberet publican} hominum converfationem, fed pfi.
vatarn, quiahabitabat in defer to folus,velcum paucis
cc libi fimilibus, tanquani Eremita , fimiliter ali!
oanch qui circuibant .multa loca : ut ibi dicit glo-
la , non excedebant mores publicos , nec fist perfotu
modulum , cum non haberent publicum cqnverjatio-
fed folitariam in 'defertis. Unde Tequitift
qui denique molles Sc delicatas interiùs *in operto.
nam Chriilus Sc Difcipuji non legitur viliorem
vel aufteriorem habitum gellafl'e exteriùs, quàm alii
inter quos vivebant.
Quarto notandum quod ex hac doSlrina, exemplo
Chriiti , fumitur morale documentum Sc reeula
generalis j quia vilitas vel auftericas habitûs corporis,
Sc æquaÜter quilibet harura rerum temporalium ufus
rellriclior , tunc laudabilis ell , qui née publicos
mores illorum inter quos vivendum e l l , nec
perfonæ modum excedit ; alioquin vituperabilis e ll,
quia magis Tapit arrogantiam Sc ypocrifim , Scma-
gis vanam gloriam, quàm veram humilitatem often-
dit ; Unde hanc regulam ponit Augullinus : tertio De
do'etrina (hnftiana. dicens : ejuifejuts rebus prtfentibus
refiriblius utitur , ejuam fie habent mores eorum cum
qutbus vivit , aut intemper ans , aut fuperfiitiofus efi.
bimilitei dicit in Libro De f^irgimtate ad Eufiochium.
* montibus, in fpeluncis
tn cavernis &c. Et Monachus portans vilem habitum
, juxta traditionesfuas Regular, non dicitur ex-
cedei cpublicos mores, nec modulum perlbnae, cum
non habeat, vel faltem habere non debeat mores' pu-
blicos, fed proprios Sc privates, nec 'publicam con-
verlationem hominum, led a populofeparatam, ficut
patet 1<5°. quEeflione 1*. Placuit.
Ad di£lum vero' Cypriani refpo’ndendum ell quod loquitur
de illis mulieribus^ qule excedunt-mores pro-
prie, vel modulum perfonae } alioquin earum ornatus
non ell vituperabilis, fed laudabilis, Unde 41. d. c.
parfimoniam: diciturornatum pra*ter corporisfdiligeu-
tiam infucatum ideflr tinSlumrion: tamen ad corporis
venuftatem, fed propter morem fervandum: lauda-
mus. Et hoc notatur. i i .q ; 10. in fumma qutellionis
Sc hxc etiam ell Dodlrina Auguflini in Epifliola ad
iroilidomum Sacerdotem : ubi ornamenta auri vel
veftis- approbat in conjugatis. Et primb ornatus non M WSÊ. Wm. 'r ”ec MÊÈ MB Vtnimt chrijiiams. Et primo, contra iJlos qui in nerfcrric nr»n #»/!■ __j 1 1 ~
veiHbus aut aliis corum temporalium ufibus fuper-
ltitioliis reftricliones , live novas fingulariter indu-
cunt, pulchrèfcribit Seneca ad Lncium: Epiftola'fex-
ta: dicens; Illud temoneo,neillorum more tptti non)pro~
ficere , fed confpici cupiunt , facias aliqtsa etua in habi-
tu Tiso , aut genere visa rsotabilia fint , afperssm cssltssm,
& sntonfssm caput, & ns^ligentiorem barbatn , & indicium
argento odium , x f cttbtle hums pojstutrt , & cfuid~
y idambstiostemperverfa viafespuitur, evita. Et infra: Non
fplendeat toga , nec fordcat tjuidem. Et fequitur ; Idem
agatttus, ut meliorem vitam fespuamurtpuam vulgus, non
utetmtrariam. Et infra: Propsslitum inquit nojirum eft
fecundhm tiaturans vsvere. Hoc autem contra naturasn
ejt, facties odsffe mundiciat, & fpteallorem appetere. Unde
tandem concludit Seneca. Potejl ergo non incomfi^
perfedhs non e£t reprobandus, fed apprpbàndüs,Ter-
vatis moribus propriè , & modulo perfonæ. Quod
etiam patet exemplo beati Bartholomæi; Aboftôli,
1 tædicatons paupertatis & humilitatis Ghrifti - de
quo m ejusvita legitur, qubd veltiebatflr Coilebio al-
bo, c avata purpura, id eft pallie albo, habenteper
iingulos angulos gemmas purpureas, & hdc fcilicet
ut iervaret mores Indiæ in quâ patria prædicabat
K c . Unde juxta hoc i». dubitatur utrùm liCeatReli-
gions Vihonbus veftibus uti quàm coteras,- & videtur
quod non, qüiadicit Apoftutas pifmoThelfaloni-
Ceniium ultimo : Ab Omni fpecie mala abftinete vos fed
vthtas veftium habet fpeciem mali. Tùrti primo,
quia dicit Chriilus : Attend,te àfaljù prophétie lu i ve-
munt ad vos tn Vefiimintis ovium &c. ■ •
Tùm fecundo, quia fupra illud ApocalypfeoS v Exs
ce espuu, palltdus &c. Dicit gloffa : Hsdens diabolus,
nec per apertas tribulationes, nec per apeytas hareftes fi
pojfe proficere, pramittst faljos fratres, qui fub habita Re-
fita ep jrugalitas-, hie mihi modus placet. Tcmperetur:
vita enter bonos mores & publicos, & po ftei in perfona
ypocrjtarum quaint. Quid ergo, eadem faciemus ssua
caters vel enter nos & .silos l Et Refpondet. Intererit, Mtgioitis'obtinetsi naturamnm
lnqrnt, plurtmum dtffsmslft ms efi vulgus feiat. S, Undo Fidem &
mipexerit propius qui domum intravit, nos potiüs mi-
retur , quam fupelleailem nollram. Magnus ille eft
qui fiftslibus utitur, juemadmodum argento: nec ille mi-
nor efi , ejuific argento utitur mfiShlibus. Infirmianimi
nu ”a n P°^e dlvttias- Patet ergo tam fecundum
Chi illianam dobtrinam , quam fecundum gentilem
Philpfqphiam quis frugalitatis modus fervandus lit*
in veltitu, feu-alio cuku exteriori.
ri & ruft etpiti equi, pervers
Tùm tertio , quia fuper illo verbo Mathæi fex-
to : Nolste fieri ficut ypocrita trifles. &C. Dicit A u-
gultinus in Libro De ferment Domini in monte In
spfss fordibus luSuafss tft't pojfe jaBamiam , & eo péri-
ym iukmmi” e i ’ rviMi,D' i ‘ltcipit genera-
Oppofkum tenet obfervatio Eccldiæ, unde caufa
XXI. q-. 4.
D e f a l f i s Prophetïs. 494 Francilcus, in Régula fua, Capite (ecundo : quia taiem
493 xxi-q-44- inventi fuerint deridentes eos qui vtlibus &
religiofs■ vefiibus amiSli funt, corrigantur. Hic primb di-
cendum eft, quod ficut docet Augullinus teriio Li-
foro Doüvina Chrifiiana. In omnibus exterioribus
rebus, non ufus rerum fed libido utentis in culpa efi. Ad
quam difeutiendam attendendum eft 5 quia habitus
vilis poteft dupliciter confiderari : uno modo, prout
procedit ex avaritia , vel negligentia , vel ypocrifi,
feu inani gloria Sc pertinet ad vitium. Alio : prout
procedit ex rationabili caufa, Sc pertinet ad virtutem poteft autem multiplex elfe caufa rationabilis habitus
vilis. Prima fcilicet, propter juftitiæ defignationem i
qUia] homines in triftitia exiftentes , folent vilioribus
vellibus u t i , & cultioribus tempore gaudii j unde
poenitentes vilibus induuntur. U t patet Jonæ.m. de
Rege qui indutus eftfacco, ^.Reg. xxi. De Achabqui
operuit eilicio carnem fuam.
1 Secunda, propter mundanæ gloriæ deteftationem:
quia ficut divus Hyeronimus ad Rufticum Mona-
chum Sordes vefiium , Candida mentis indicia funt,
vilis tunica contemptum fitculi probat. Ita dunta-
xa t, ne animus tumeat, ne habitus fermoque dif-
fentianÉ. ■
Tertia, propter fpiritus fui humiliationem, quia ficut
ex fplendore veftium animüs elevatur , fie ex
earum vilitate humiliatur, unde de Achaz qui car-
nam fuam cilicio indicit, dicit Dominus ad Helyam,
qSlonne vidifti Achat humiliât um coram me. 3 Reg.
debet quifque habitum geftare , qualis convenitejus
profelfioni, vel ftatui, Sc fecundum profeflîonem di-
verforum generum, debent elle diverfi modi veftium
& ornamentorum 3 ficut dicit glofla fupra illud Deu-
teronomii vigefimo fecundo : Non indues te vefiimento
lino lanaque contexto. Ideb illi qui ■ fecularem , feu pu-
blicam vitam ducunt, debent geftare habitum , fecundum
publicos mores : 6c qui oppolitum docent
:
A vel faciunt, funt cavendi tanquam falfi propheta, qui
veniunt in vefiimentis ovium , E t fie patet expofitio
hujus particulæ.
Sequitur fecunda particiila. Intrinfecus autem funt
lupi rapaces.
Primo enim oftenditChriftus quales funt ypocritæ
exteriùs,hîc verb oftendit quales funtinteriùs. Nam
exteriùs fimulant fimplicitatem ovinam, ut diclum eft j
fed interiùs habent rapacitatem lupinam. Ratione
primæ, habent caufam apparentiæ j fed ratione lecun-
dæ habent caulam defeétus. Unde taies multis modis
fimulant le elfe oves Chrifti exteriùs. Primo apparent
Sc creduntur boni j tamen funt rapaces lupi
interiùs : Ôc quia eorum rapacitas non poteft ita oc-
cultari, quin appareat exteriùs. Primb cognofcuntur
efie lupi, Sc evitantur ab ovibus ficut mali Sc periculofi.
Unde, quia Chriilus eos voluit comparare lupis,
ut rationem fimilitudinis, propter reverentiam tanti
Autoris, oftendamusj feiendum eft quod hujufmodi
ypocritæ, de quibus loquimur, in fex conditionibus
Quarta, propter aliyum exemplum 6c inftru£tio-B lupis aptilïïmè comparantur.
nem : quia fuper illud Matthæi tertio, habebat vefiit
de pilis camelorum. dicit glofla : Qui poemtei
MM pra dicat, habitum pasnitentiapratendit.
Secundo dicendumeft quod propter praedi&as cau-
fas habitus vilis competit Religiofis. (Jndederribus
primis fatis patet; quia R eligio eft flatus triftitise, Sc
posnitentise, contemptus mundanaj glorise , 6c hu-
miliationis feu abjeblionis propria.De quarta verb caulk
etiam patet j quia flatus Religionis eft flatus eru-
ditionis alienee: quia debent Religiofi alios erudire,
faltem exemplo fuse bon« operations: licet regulari-
ter non debeant erudire verbo public« pnedicatio-
nis j ficut patet i<S.° quxftione i.a, juxta ubi dicit
Alexander fecundus: tJtyConacbos a populorum pra-
ciic.ittone omnimodo cefiare cenfuimus Sec. nam ut ait
Hieronymus ad Defiderium , Monachus non Doftor
fed plangentis habet ofiicium.
Tertio dicendum eft ad Articulum ante oppofi-
tum, quod vilitas veftium de fe non habet fpeciem
mali' j fed potius fpeciem boni, fcilicet contemptus
muildan« g lori« : 6c primo mali, ficut falfi prophet«
de quibus loquitur Chriilus, 6c fall! fratres de quibus
loquitur glofla: Gloriofus zApofiolus : fub vilitate vefiium
fuam malitiam occultant : nec propter hoc fequitur
quod vilitas veftium non conveniat Religiofis:
quia, ficut dicit Augullinus in Libro D e Sermone Domini
in monte, Non ideo debent odtjjfe vefiitum fuum
quia plerumque illo fe occultant lupi.
Nec authoritas Auguftini ex eodem Libro allegata
probat quod fordes veftium de fe habeant fpeciem
mali, fed magis de fe habent occafionem humiliandi
quam fuperbiendi, ideb quoniam ex eis fuperbia vel ja-
ftantia provenit ilia pejor, 6c periculofior exiftit.
Docet autem in eodem Libro Augullinus, quomo-
do percipitur utrum quis talibus fordibus bene aut
male utatur : dicens quod qui in profefiione Cbri-
fiianitatis inufitato fquallore ac fordibus intentos in fe
los hominum facit, cum id voluntate faciat, t
tatepatiatur: ex ceteris ejusoperibus potefi cognofci utrum
hoc contemptu fuperflui cultus, vel ambitione faciat. Hoc
autem maxime videntur Religiofi non ex ambitione
facere, qui habitum vilem habent, in lignum fux
piofeffionis dum tamen ex hoc quod induuntur vilibus
indumentis, non defpiciant aut judicent eos qui
ptetiofis veftibus induuntur : ficut docet Sanblus
s perfequendo. 1
rrumpendo. ç
rando. j
rQuarto, fubtiliùs latitando. "I
J Quinto, cautiùs circuiendo. S-
) Sexto, dulcius ingrediendo. j
Harum autem fex conditionum duas primas ponit
glofla dicens : quia hi quadam pietatis vefle tecli, rapaces
funt lupis vel extends, f i copia datur perfequendo
, vel intends corrumpcndo. Alia verb ex aliis
Scripturarum locis colliguntur.
Primb ergo hujufmodi falfi prophetæ fimiles funt
lupis, exteriùs perfequendo : quia ficut natura lupi,
ovis natura à tota fpecie adverfatur , ut dicit Author
C Deproprietatibus rerum. Libro xvni. lie illi ovibus Chrifti
, idell fimplicibus fidelibus , 6c maxime illis qui
contrariantur eorum doblrina vel moribus. Unde
eis refiftentes vel eos reprehendentes odiunt 6c dit-
famant, 6c qualitercumque poflunt ipfos perfequuntur,
etiam eos oppfimendo per fuorum fautorum poten-
tiam. Et ficut lupi congregantur àd perfequendam
prædam : ita illi fæpè ad deffendendam fuam malitiam
invicemfe conjungunt. Exemplo Pharifæorum
illorum, de quibus dicitur Matthæi capite vigefimo
fecundo, qui ipfum audientes quia Jilcnttum impofuiffet
Jefus Saducæis, convenerunt in unum, 6c ut convince-
rent multitudine, quod non poterant ratione , ut dicit
glofla. Unde etiam ibidem dicit Chryfoftomus :
A veritate fe ejfe nudos profejfi funt, qui fe multitudine
armavermt. Et primb tales à fuo errore incorrigi-
biles funt, quia fuper illud Job, tenentes fe nequaquam
feparabuntur, dicit Gregorius xxm. Moral. Perverfos
unitas roborat, dum eos concordat 5 & tanto incorrigibiles,
quanto unamines facit.
Non fic autem faciunt veri Prophet«} nec veræ
necefii-Doves Chrifti: fed exemplo ejus, non perpotentiam,
vel multitudinem} fed per humilitatem 6c Scripturæ
authoritatem fe deffendunt. Sic enim docuit Chri-
ftus, qui cùm tentaretur à diabolo Matthæi v. Si filins
Dei es, die ut lapides ifiipanes fiant : non poteftate, fed
authoritate Scripturæ fe deffendit. Dicens: nonin fo-
lo pane vivit homo, fed in omni verbo quod procedit de ore
Dei. Sicut feriptum eft Deuteronomii viii. 5. Un