7 ko Petri de Alliaco 760
L docendum. five hoc crediderint,fiveoppofitum, ter, Sententiam excbtemunicatiotiisihCuh-erant,«
6c illi dedcrint ad Licentiam Thcologiæ obftinen-
dam 3 tales corruptam intentionem habuerunt, 6c
fimoniam commilerunt,. nec per redemptionem ve-
xationis exculati funt.
Dico feptimo, quod flat aliquos non gratis dedifle 5
fed in dando corruptam intentionem habuifle, Se ta-
men fimoniam non commififfe. Patet, fi aliqui tue- ^
rint idonei ad docendum, 6c fecuri de Licentia ha-
benda, qui tamen dedcrint , non pro ipfa Licentia
, led ad honeftiorem locum Licentiæ obtinen-
dum : tales enim non commitment crimen fimo-
niæ, fed vitium concuflionis , vel ambitus, feu am-
bitionis: ÔC ideo licet peccatTent 3 tamen fuiflentve-
rè Graduati Sc Licentiati. Seeds autem de illis qui
fuitfent ad Licentiam fimoniacè promoti. Exem-
plum potett poni de illo qui digne effet ad tàçros
Ordines promovendus, ÔC de fua promotione effet
fecurus, fi daret Epifcopo pecuniam, non pro ipfis
Ordinibus, fed ut inter alios effet primo loeô or- ,
dinatus, in cafu quo 3 tali primævitati effet aliquis
honor annexus : talis cnim non efl'et fimoniacus,
fed ambitiofüs, nec à Gradu , vel Officio remo-
vendus.
Ultimo dico, quod licetBaccalaurei quitemporé
rétro aéto dederunt, modis fupradiôtis, vel quibuf-I
dam aliis , poflint à fimonia exeufari, & ab omni
crimine vel vitio-, tamen non fie exeufari poffunt illi
qui jnQdo datent Gancellario. Ratio divéi fitatis eft,
quia ipfe ab eis pecunias, ôc quædam juramentaob-
fequiola fimoniacè exigit, 8c in fie exigendo eft ma-
nifeftè fimoniacus, ut alias probavi, & inferius de-
clarabo. Igitur illi qui fibi fie exigenti datent , fe-
cùm in crimine fimoniæ participaient, 8c ficut ipfe,
fimoniaci effent, nec poflent propter redemptionem
vexationis exeufari. Sui verb prædeceffores non fie
exegerunti fed folum tanquam gratis oblata recepc^
run t, quod patet de Joanne de Calore fuo immediate
prædeceffore, qui à Clerico fuo quem mitte-
bat ad portandum figneta , recipiebat juramentum
quod nihil exigeret, & quod non portabat figneta,
animo aliquid recipiendi, & ipfum, ut audiui , in-
ftruebat, quod fibi oblata prima vice, in fignum quod
effent gratis data, cum quadamhonefta modeftiare-
futaret Scio etiam qubd aliquas pecunias fibi miffas, f
& gratis datas quandoque readere obtulit. Et fi di-
catur quod làltem ipfe exeufari non poffit, de hoc
quod recepit, quia fecit contra Privilegium, Tarent
fcientiàrum: in quo dieitur quod nihil recipiat pro L icentia
concedenda. . . . N
Refpôndeo quod iftud Privilegium folum prohi-
bet recipere pro Licentia, vel etiam pro laborè annexe
infeparabiliter in ipfa Licéntia concedenda, ficut
aliàs dixi in tertia probatione primæ conclufio-
nis principalis fecundi Articuli : fed non videtur prohibera
recipere gratis data. Et fi iterùm dicatur,
quod Privilegium, Servus Crucis, prohiber gratis dare,
quia fimpliciter dicit JSIullus incipiat Licentiatus a
Cancelîario ab alto data ei pecuniâ ÔCG. Refpondeo
quod iftud folum prohibet Baccalaureis dare ; fed
non Cancelîario recipere, faltem exprëfsè. Quia tamen
fi Baccalaurei illicite dant, Cancellarius illicite
recipit, quia in fie recipiendo cüm eis in pec- j-
cato participât 8c confentit : ideb dico quod Licen-
tiatus, qui gratis dat, [non illicite d a t, nec in hoc
peccat, dùm tamen non incipiat,’ quia in hoc Privi-
Iegio non incipere , eft poena dantis. Ideb fi talem ’
pcenam fubeat, videtur quod culpam non incurrat,
juxta M. Joannis Monachi. Carione... cupientes. de ele-
' oils L ib . 6. Ca. ad hoc.
Aliter poteft dici quod iftud Privilegium fimpliciter
prohibet dare etiam gratis , 8c implicite prohibet
Cancelîario recipere à Baccalaureis, fecundù m
mentem Legiflatoris. Et ideb tàm Cancellarii, quàm
Baccalaurei qui contra fecerunt, faltem contumaciibidem
dieitur. Credo tamen quod ipfi , vel faltem
multi ipforum, agnoverunt hoc Privilegium. Ideb
non intclligitur contumaciter feciiîe contra ipfum,
quia licèt ignorantia Juris communis , ôc maxime
Juris divini non exculet: ignorantia tamen Juris pri*
vati, ficut talis Privilegii benè exeufat -, dùm tamen
non fit ignorantia crafla, Ôc aftèôtata, qualis effet igno-
L rantia quæ modo eft in quibufdam, qui, non obltân*
té quod feiant Privilegium, tamen exinordinataaf-
feôtione non credunt quod fit illicitum dare, vel reei-
pere, & ex tali ignorantia dant, vel recipiunt.
Et ex omnibus prædibtis daté patet refponfio
prædi&æ rationis principalis, 8c exeufatio quorum-
dam qui dederunt, & receperunt temporibus retro-
abtis, Sc etiam accufatio aliquorum in cafibus
certis.
Sed quia nos fumus in materia de dando gratis,
adhuc tertio principalirer arguitur contra iftud quod
modo dibhim eft de Privilegio, Servus Crucis, fcili-
cet quod fimpliciter prohibet dare etiam gratis. Nam
videtur quod non poteft prohiberi quin licite poffit
gratis dari, nam quidam non pro Licentia, aut laoore,
vel poena in ipfa Licentia concedenda 3 fed pro be-
nevolentia voluntatis ipftus Licentiam l confcrentis, juxta ilia quæ dixi in ultimo corollario fecundæ partis
primi Articuli 3 quia fie dare gratis, eft a&us vir-
tutis, feilicet liberalitatis j vel gratitudinis 3 ficut
dibtum fuit de Naaman Syro &c. Sed abtus virtu-
turn non funt prohibendi, nec poffunt illicite fieri,
quia fecundùm Philofophum. male uti. Virtutibus non contingit Igitur 8cc.
Ad hoc poffet dupliciter refponderi : uno mod
o , modificando illud quod dictum eft, quod illud
Privilegium fimpliciter prohibet dare, etiam gratis,
fcilicetante Licentiam incoeptionem i 6c hoc 110-
tatur cùm dieitur Nullus incipiat data pecunià etc. Sed
non prohibet dare gratis, poft incoeptionem, ficut
etiam Naaman Syrus dédit Giezi pecuniam , vel
dare obtulit j poft doni fpiritualis receptionem, ut
dixi in corollario præallegato. Sic autem dare in
collatione doni fpiritualis , eft a&us virtutis 6c lau-
dabilis gratitudinis, aliàs non. Si quisyerbomniiiô
dicere velit quod illud Privilegium fimpliciter pro-
^ hibet dare pecuniam , ôc ante, 6c poft incoeptionem,
poteft çonlequenter refpondere quod recipiens^ L icentiam
pro benevolentia voluntatis ipfius conferen-
tis, poteft benè aliud reprehendere, quàm pecuniam,
fcilicet reciprocam benevolentiam, 6c honorera, 6c
reverentiam. Et ideb Privilegium non prohibet
fibi actum virtutis, fcilicet gratitudinis 3 fed folum
probibibet fecundùm quid , fcilicet circa certain
materiam, ideft pecuniam, 6c hoc non eftinconve-
niens.- 1 .• ■ ?
Infuper poteft dici, quod virtutibus , & earum
abribus interioribus non contingit male uti : fed quia
earum aétus exteriores, fecundùm f e , non funt boni,
vel mali, fed prout procedunt ex abtu interiori;
ideb talibus abtibus exterioribus contingit malè uti,
6c propter hoc, vel quandoque , vel ex alia caufa
rationali, aliquibus perfônis, 6c in cafibus certis. poffunt
prohiberi. Verbi gratia: publicè doccrc, eft
j actus virtutis , 6c tamen hune abtum prohibet A-
poftolus mulieribus , utfupradixi. Similiter elee-
mpfynamdare, eft abtusvirtutis 3 6c tamen prohibe-
tur aliquibus Ijkdigiofis, quia Religiofo cüi non eft
rerum difpenfaet» commiffa, non licet eleemofynam
facere, ut dicit SanbtusThomas, ne. de tertio ejuolibet. in quadam quaftio- SiC ergo in propofito, gratis
dare , poteft non fblùm Religiofis 3 fed- eciarn aliis
prohiberi, 6c hoc ex caufa rationali, fcilicetadtol-
Jendum omnem fpeciem mali, 6c ofnnem fulpicio;
nem corruptelæ. Et hæc fufficiantcirca primam ref-
ponfionem partis adverfæ.
Quantum ad fecundam refponfionem Cancellarii,
in
- ' ■ • • ' ' " ‘ - - - Ad confirraationem dico, quod ratio mea habet
locum in omnibus Licentiatisj tàm in illis quos Papa,
motu proprio, mittit, quàm in illis qui procurant
6c requirunt ut mittantur : quia illi qui procurant,
in qua dicit, quod poteft licite à Baccalaureis licen'
tiandis recipere, j 6c rigorofè exigera , ad minùs decern
francos pro fuo laborë : Contra hoc declaravi très
conclufîoncs. -
ûoh Prima fu it , quod CantëllariuS poteft licitè
recipere 3 vel faltem non poteft exigera à Baccalaureis
licerttiandis , ratione fui laboris : 6c hanc probavi
primo, ex Jure divino. Sélundo, ex Jure humano.
Tertio, ex fpeciali Privilegio Univetfitati Parifienfi
conceflo.
6e
petunt ut licentientur 3 vel funt ad hoc digni, vel
non : fi funt digni, tune licitè petunt Licentiam 3
fecundùm Jopinionem fancti Thomæ, ut fupra dixi,
in feÇunda refponfione principali hujus Articuli 3 dùm
tamen ea non pétant importuné 6c irihoneftè, 6c
quod hoc faciant pro utilitate Ecclefiæ : quia velle
Prima autem pröbatio continebat fex ratioties, * per licentiam Papæ feientiam fuam aliis communicain
quarum prima 6c principäfi dixi, qubd Päpa non
poflet licitb recipere, v d faltem ewigereälicentiam-
dis, ratiöne fui laboris. 6cc. Et per confequens, nec
Cancellariüs 6cc. *
Sed contra hoc quarto ai'guitur. Nam ifta ratio
fundatur in h oc, quia Papa licentiando aliquos in
Theologia, mittit eos ad opus fuum 3 fcilicet ad
pafeendum gregem Ec c le fix, 6c ideb pro laborefic
mittendi non debet ab eis exigere, fed magis eos
remurterare 6cc.
Contra hoc arguitur autem: quia ficut fe habebät
Aaron Sacerdos Summus, ad Sacerdotcs inferiores
Legis Moyfi3 fic Papa ad Licentiatos, 6c alios gra-
dusj Ecclefiafticos Legis Chrifti; fed Summus Sacerdos
a minoribusSacerdotibus, licet eos mitteret.ad
re, laudabile e ft, Ôc ad Charitatem pertinens,juxta
illud Sapientiæ. vii. 13. Quam fine fittione didici, fine invidia communico. & Et prima Petri iv. iô. cjuifcjue ficut accepit grattant , in alterutrum illamZJ naudf- mintflrantes - . Et ideb fe ad opus dobtrinæ, vel præ-
dicationis offerte 3 talibus non eft vituperabile 3 cùm
Ifaïas ad hoc le obtulerit, dicens, Ecccegomittemc.Ifaïæ vi. 8. Igitur ex hoc qubd taies Papæ fe offe-
runt ad [faciendum bpus fuum, non poteft ab eis licitè
exigere pro labore eos mittendi lucrum 6c emo-
lumentum 3 fed magis eos pro hoc remunerare.,
Si verb tales funt indigni ad taie officium, tune
præfumptuosè petunt, nec mittendi, aut licentian-
di funt3 6e à talibus recipere, vel exigere, haberet
fpeciem mali, quia probabilis fufpicio effet qubd taopus
fuum , ficut Papa, quando mittit aliquem ad^ les indigni, effent propter lucrurntemporalepromo-
docend1 um , pot..e..r..a-t- -a--b- -e-i-s- -p--r-o- fcu—o labore exigere i-i To-irni- nnnH ner à di.or>is . nec ah indicmis
decimam decimæ, ficut patet, 1Vfitmerorum. xviii. 24.
Ergo ôc propter hoc licitè poflet ab eis quos licen-
tiat ad docendum, vel prædicandum. Igitur ôcc.
Confirmatur: quia licèt fortè prædi&a ratio haberet
locum, vel aliquafti apparentiam in illis Licentiatis
quos Papa, motu propridmitte ret ad opus lùum,
pro necelfitate Ecclefiæ 3 noiï videtur tamen valere
de illis qui requirunt 6c procurant üt ab eo mittantur
, etiam quandoque importune , ôc abfque ulla
Ecclefiæ necelfitate. Igitur faltem à talibus licitè
polîèt exigere.
Ad Primam dico. Primo qubd , ficut inferiùs
pleniùs declarabo , nec Summus Sacerdos , nec
alii Levitici generis recipiebant décimas pro labore
fuo in fpiritualium adminiftratione, fed pro necelfi-
tatibus vitæ. Unde ibidem dieitur : Decimarum
oblatione consenti , quas in ujus eorum & necejfaria fi- ç
pardvi. Ideb Minor rationis eft fallà.
Secundo. Dico quod Summus Sacerdos ab aliis
irtferioribus decimam decimæ non exigebat, fed per
modum oblationis gratuité Deo fàbtæ eam recipiebat.
Unde fequitur ibi. f . 2.6. Cùm acceperitis décimas
a filiis Ifraèl, primitias earum offerte Domino,
idefi , decimam partem décima. 6cc. Et date Aaron
Sacerdoti 6cc. f . 2p. Et ideo iterùm Minor eft falfa.
Tertio. Dico qubd Summus Sacerdos licèt ab a-
liis Sacerdotibus reciperet immediatè illam decimam
decimæ, tamen mediatè recipiebat eam à populo,
cui ipfe, ôc alii miniftrabaht iri Tabernaculo : 6c
hoc eft quod ibi permittitur, Cum, inquit, acceperitis
décimas à filiis Ifraèl. Et etiam Papa poteft licite
recipere, immo qualibet die exigit decimam à
viris Ecclefiafticis , de redditibus beneficialibus ,
ti. Igitur patet quod nec dignis ,ab ind ignis
Licentiam petentibus, poteft aüquid Papa exigere, ratione
fui laboris.
Quinto. Principaliter arguitur contra prædiôtam
conclufionem in fe , 6c fimul contra præmiffam pro-
bationem ejus : quia Epifcopus pro quibufdam ope-
ribus fpiritualibus ad quas tenetur 3 à fuis fubditis,
ad quos pafeendos mittitur, licitè poteft recipere ,
ôc exigere 3 puta cùm ipfe confccrat Ecclefiam,
vel vilitat Epifcopatum, poteft exigere procurationem.
Etra. de fimonia. (um fit %omana. x. q. 4.
Relatum. E t dicit Gaufredus, qubd non audet dicere
qubd pro aôtu confeGrandi, vel vifitandi, Epifcopus
aliquid exigat, fed pro labore viæ. Cùm ergo
Epifcopus, authoritate Juris, Ôc per confequens,
authoritate Papæ, fic poffit exigere pro fuo labore*
fequitur qubd etiam Papa, 6c Cancellarius, qui ab
eo mittitur ad ipfos Baccalaureos , 6c pro ipfis li-
centiandis, pro fuo labore potuerint exigere ab eis,
quia non apparat ratio dilfimilitudinis.
Ad iftud dico. Primo quia hic eft magna dilfimi-
militüdo: quia Epifcopus exigit ab illis ad quos principaliter
mittitur : Cancellarius autem non 3 quia ipfe
non mittitur ad Baccalaureos licentiandos, princri
paliter pro ipfis, fed pro illis ad quos ultimate mit-
tuntur, fcilicet principaliter pro »populo docendo$
iu fàvorem totius Ecclefiæ : ôc ideb Ecclefia, 6c non
ipfi Baccalaurei debèt eum remunerare. E t idem dico
de Papa, in cafu quo propter hoc aliquid vel-
let recipere, vel exigera , ficut alias tetigi exem-
plum de illis quos Papa mittit in guerram luam, vel
Ecclefiæ j ôce.
Secundè. Dico quod opiniô Gaufredi non eftvè-
ra, quæ dicit quod Epifcopus, in prædibtis cafibus, •
cipere, vel exigere decimam decimal, 6c tunc magis
cenferetur earn recipere per medium ipforum a po-
pulo, quam ab eis. Igitur 6cc.
Ultimo. Dico quod quia hujufmodi Licentia non
eft annexa opitulatio ordiriaria, ratione cujus ipfi L icentiati
habeant, vel recipiant certos redditus, vel
proventus a populo: ideb Papa vel alius, loco Papa:,
eoslicentians , 8c mittens ad opus do&rinas, vel
pnedicationis , non poteft licite exigere decimam
decimal, vel aliud temporale emolumen-
tum, ratione fui laboris, 6c fuse miffionis. Igitur 6cc.
ifta procuratio a Jure permifla eft. Immo etfi Ecclefia
propter paupertatem procurare non poffet E -
pifeopum 5 ipfe fuis fumptibus Ecclefiam debet con-
feciaie 10. quseft. 4 - Cavendum hoc, 6c idem tenet
Oftiehfis. Ibidem. Igitur.&c.
Tertio. Dico quod ex prsedibta opinione Bernar-
di , 6c Ofticnfis , 6c communiter omnium Dobto-
rum, apparet quod in adminiftratione operarum fpiritualium
, ad quas ex officio quis tenetur, nunquam
eft licitum exigere, nifi bonum, hoc eft, expreffe
permilTum a Jura: 6c ideb cum licentiate in Theo--
B b b 3 lo