De Communione danda ad mortem damnatis, vide Opufculum eâ de Te confer iptum j nof-
tramque ad iliud admonitionem 7 . 1 1.ƒ.419.
De Euchariftiæ frudlu j deejus digna vel indigna fumptione i de difpofitiónibus ad eam-digne
fufcipendam requifitis} de frequenti vel infrequenti Communione } quando ad eam accedere,
vel ab ea recedere conveniat} aliaque ad mores ôc pietatem attinentia, quæ in Gerfonii Öperi-
bus extant, hïc congerere infinitum foret. Confulantur citatus Sermo DeEucharifiia-, ôc T radia-
tus in Magnificat j ColleÜanea, De Incitatione ad digne fitfcipiendum Corpus DomtnicHtn. in .p , 310 j
T raétàtus iequentes, De Praparatione ad MtJJam, ôc 'De ‘Polluüone diurna j aliaque paffim Gerfonii
Pia. Opera. Confulë etiam , de Sacramento Euchariftiæ, Regulas Morales T. n i . p. 99. & 100.
De Sacramento Toenitentia.
Poenitentiæ Sacramentum-tres habet partes, Contritionem, Confeflionem ôc Satisfoâionem.
Contritionem ex quatuor integram fieri aie Gerfonius} quæ funt 1. Motus liberi abitrii in Deum
fuper ornnia deligendum. 2. Motus ejufdem in deteftationem peccati. 3 Infufio gratiæ gra-
tum facientis. 4. Expulfio culpæ. Poteft addi quintum : Præventio fçilicet divina, quâ
iiberum arbitrium movet ôc excitât adea quæ di&afunt. T. 1.19. Fitautemper converfionem in
Deum, Fide, Spé, £haritate fubnixam: ôc ficut homo avertens fe à D eo , ôc converfus ad
creaturas fordes contrahit} fie è contra mundatur. Hoc eft quod dicitur à Doôtoribus: quia
quatuor funt requifita in Contritione} converfio ad Deum, averfio àcreatura, infufio gratiæ ôc
expulfio culpæ. Hune calorem non habet aqua illorum qui dolent de peccatis Iblo timoré poe-
næ; vel qui cum fuis lachrymis mifeent propofitum delinquendi} vel in voluntate peccati hu-
jus vel iftius manent ; vel à manifeftis peccati occafionibus non déclinant. Hæc turbida aqua
non mundans , fed inquinâns. Sed quærit quis: Opcrtetne contritum credere quöd de ccetero
non peccabit ? Plane non oportet} imó formidandum eft de ruina : alioqùin temeritas eflfet qualis
in Petro- Siquiderri aliud eft proponere, ôc veile non pecéare pro füturo ; aliud,de hoc ipfopræ-
fiimere. Dixerunt in hac parte Do&ores aliqui, quöd luflîcit negative fe habere, hoc eft ,non
habere adtuale propofitum peccandi, præfertim cum additur Confeflio} ficut diclmt de Bap-
ptifmo, quando non ponitur obex. Aliorum rationabilior ôc San&is conformior eft fententia;
quod oportet polîtivè deteftari peccatum ôc de meliùs proponere. 7 . 11. fo8. T. n i . 1089.
Sed necefle non eft ut dolor de peccatis fit in affeéfcu fenfuum} fufficit ut fit in lola ratione, quæ
libero fubjaçetarbitrio, difplicentia, vel odium, vel deteftatio ex gratiâ élicita. T. i n . 6 r i.
Debet aurem hæc difplicentia haberi propter amorem D ei priqcipaliter, ôc proprer horrorem peccati
quod difplicet D e o , ôc nos facit ei difplicentes. T. 1.072.
, Abfolutio remitiere quidem poteft peccata quæ non funt contrita, fed attrita. Nihilominus. tarnen
verum eft, abfque Contritione peccata nondeleri } fed homo fæpe viraciter conter iturj
vel in ipfa Abfolutione Contritio, virtute Sacramenti, infunditur. 7 . n ,ƒ.406.461.482.
De Confefîione Sacramentali} quæ fecunda poenitentiæ pars eft,inîiumëra paflim occurrunt
in Gerfonii* Operibus. Hanc Præcepto Divino ôc Evangelico ad peccatorum mortalium póft
Baptifmum admiflorum remiflîonem obtinendam, præfcriptam ôc neceflariam efle traditT. 11.
404.430. T. iv.460. 218. Peccatorum ante Baptifmum commiflorum Confeflionem minime ne-
ceflariam efle, imb neç hominem cogi ad eam polie affirmât 7 .1 v.p.ziSï Peccatorum venia-
liumutilem, non omnino neceflariam oftendit T. 11.461. Semel in anno-ad eam teneri ex Præ-
cepto Ecclefiæ Chriftianos, fed ffequentiórem multùm prodeflè.-IT-1.440. 441. Non teneri
nihilominus, fub poena peccati, unumquemque confiteri ftatim -poft peccatum admiflum. 7*.
i i l . ƒ. 66. -à. Circa Pafcha fieri oportere, Ted non ufque .ad'Feftum Pafchæ differri. 7 . 1.
445\ T. n i . iof9,JL,o6ô. Sunt qui teneant, hominem peccati mortalis reum , non confitentem
data opportunitate, peccatum admittere. T. 1.283.284. Facienda eft Confeflio Sacerdoti, ÔC
potiùs proprio Parocho quàm Mendicantibus : non tarnen neceliàrio iteranda ea quæ faéfca eft
Religiofis} quamvis utiliùs fit. 7J. 11.446. g j ni. 133 3. T. iv . 219. Debet eflepura ôc integra pec-
catorum omnium, nullo.celato. 7*. 1. 446. In loco patenti ôc publico fieri fatiùs eft ; non tarnen
publicè confiteri necefle. D. 1.440. 446. fit. 11.404. De Confeflionis conditionibus multa
habes T. 11 i.p . 101.238. iofô.ôc 1060.1074. Varn circa Confeflionem cafus folvuntur T. 11
p. i f o i . ifo 2 . De fecreto Confeflionis ex parteConfeflariiôcPoenitentis.T. 111 .102 . De Cori-
feflarii muniis ôc doribus. 7J. 111.289. lo fS>» & a^bi pajfim, præfertim in libro De Arte audiendi
Confejfiones. T. 11.440. Formula Confeflionis. T. n i . 1074. præparatio ad Confeflionem. T. 1.
442. Sacerdos cui declaratie peccatorum faôta eft à poenitente , debet ipfe Poenitentiam , ièu
Satisfadionem imponere. Expedire cenfet Gerfonius, ut confulaturPoenitens circa Poenitentiam
imponendam, nec ei invito imponatur, aut quam verifimiliter non fit, faéfurus. Vult tarnen
Poenitentiam dari fecundùm modum vitiorum Ôc inclinationum : ut contra avaritiam, eleemo-
fina; contra vitia carnis, jejunium} contra pigritiam, oratio, vel contra fuperbiam ôc invidiam.
T. i . 441. T. 1 1 1 .1077. Non debet injungi Poenitentia publica pro peccato fecreto. 7 . .1. 441.
T. i i l . 103. An ante abfolutionem, vel poft abfolutionem injungenda fit Poenitentia, quæ Confeflionis
individua comes eft, diverfæ funt opiniones. Nihil interefle cenfet Gerfonius, modo
homini fimplici, ôc contrito, feu dolenti, ôc ad Satisfaétionem paratqdetur. T . 1 1.40c.
in Poenitentiæ Sacramento Sacerdos Judicis vices.fungens,,ablblvità peccatis. Videtur au-
tem ad hoc fufficere, ut explicet Sententiam fuam quibufeumque verbis , dum tarnen inten-
dat abfolvere primo per modum imprecationis, quæ de congruo præmittitur: Dominus nofier
Jefus Chrifius te abfolvatr v e l, 1?arc at tibi Deus: vel dum mora eft major } Mifereatur tui Omnipotent
Deus y ôte. deinde fubjungit tcum interiori intentione äbfolvendi : QuantumpoJJum9 & feçun-
ditm autoritatem mihi commißam, Ego te abfolvo a peccatis tuis, in nomine Patris, Filii & Spiritus
Sanüi. Amen. Nec oportet aliud addere} nec iftud pronomen aliis-y vel oblitis-, nec, iftud con-
tritis. Prædi&a forma Abfolutionis facramentalis, fufficit in quacumque Abfolutione pro peccatis
; five fiat Confeflio poft unam Abfolutionem jam datam, five non} fed neceffaria forma
hæc eft: Ego te abfolvo. T. 1 1 . 406. 407. 408. 4.82.
4 Irregularitate, forma non e f t c e r t a .^ . Non
Sicut fieri poteft Confeflio oenditionalis in multis eafibus dubiis & fcrupulofis; poteft & da
nabfolupo cond.t.onaha 7P|C. Qu.bua danda & deneganda fit abfolutio, explicatur T P
1 | B V l abr? 1VaV dkebet habere dclegatam ab Epifeopo poteftatem. Si quia au.'
ten. ablolvat bona fide. credens habere poteftatem abfolvendi aliquem i & in véritate noS habe
a t , non abfifiraur poen.ten?, facramentàbter: falvabitnr tarnen ex hoc'qubd bona fide procef-
ni.fi poftmodum, dum venerit ad notitiam fuam veritaa, contempt c o l
Cafu? quidam refervatifuntCuratja, alii Epifcgpis, alii Papæ. A t hujufmodi refervatio-
nes cafuum coarftan^«, quantum fier, poteft, cqnfêt Gerfonius. * . J i o . . 8 4 . 4 1 ^ .
In araculo mortis qmbbet Sacerdos abfolvere poteft à eafibus refervatis, etiam Papæ 4 An au
tem homo ita abfolutus, teneatur .terum confiteri & abfolutionem recipere, involutiffimaeii
quæftioquam agitai Gerfomus T. iv .p .a ip .. & videtur in negativam inclinare umlImaelt
^An & quomodo abfolv. poffit defundus, vide Opufculum eâ de re confcriptum. T. 1 1 . p.
De Excommunicationi. «
Ad poteftatem claviumEccIelîæ, feu dimittendi retinendiquepeccata,pertinent etiam Excom.
mun.catio, al.mqueCenfi.rm,&Indulgent.arum largitio. Eæ claves datæ funt Univerfe e”
defiæun.verfd.ter &fulcept.vei Petro, alusfque Mmifttis autoritative, ut pereos exerceanmr.
r . II. p. i» 8 .D . 1 1 6 . i q t v : Excornmumcationum tot funt genera, ’ quot communication,.m
Commun.cat.onum alia naturalis; alia civilis. Naturalis, f f t hæc vita corporalis cu mom
oppofita poteft dici.ejrcommun.catio Civilis, eft multiplex; quædai» fecun&ùm Leges, fpec
tantes ad commumcetionem tempomlem præfentis vitæ, de qua fpeéht ad Dominos Legiftas-
Alia eft Ecclefiaftma, fecundum Canones & Inft.tuta, quæ fpeaant ad animam, inordfnead
vitam æternam Ecclefiaft.ca commun.cat.o,. dequa magis ad propofitum fpeâa , tonfidera-
tur dupheter. Uno modo ad Deum; alio modo ad proximum. Communicatio ad Deum eft
ftatus, feu V,ta gratiæ gratum facientis, cui opponitur generaliter omnis Excommunicatio,
quæ contrahitur ex mortali peccato. Communicatio ad proximum, feu publica, traétatur ôr
mtenditurperCanomftas, düm loquuntur de Exconjmunicatione ôc Irregularitate. Hæc T . n o
4° 3- 4®4 " v*
Excommunicatio poena e ft, non tantum medécinai l ' m . p. 4 f . c. Ab initio ÉccleÔæ tra
debantur excommumcati fatanæ, corporaliter vexandi, ut fpirituTfalvus fieret T. 1 z i z C
Hac poteftate exçommunicandi, vel interdicendi ab Ecclefiaftiris Sacamentis & communione
F.del,um rebelles & inobedientes Ecclefiæ, ufus eft Apoftolus, & idemhortatur, ad f îtûm
u u o j fa ib eæ , Hmticumhominem pofi prmam & fectsndam coneptionem devita. Et ficut Ec
clefia habet poteftatem condendi Leges; .ta procedendi contra inobedientes, eofque c o d r a ^
fi. B H B H P? ”a« - iUnt B R Poeoâm-hanc effe ultimam quam infligerepof-
fit Ecclefiaftica poteftas Jurifdidtioms , êx inftitutidne ChriÛLfola primaria. .. quæ poena
yelcenfura, videtur prumtus. inftituta contra-pertinaces, fchifmaticos, & hæreticol, & alios
mcc-ngibiles viuofos. T. H p . 15 1 . 2.31. A t procedente tempore, innumeræ funt in
Canombus Excornmumcationum, Sufpenfionum & Irregularitatum inftitutiones, quarum pleræ-
que per noq ufum, vel per ufum contrarium abrogatæcenferi debent, queis,fitenerentuV,maxima
pam Ecclefiæ damnäretur, &. Charitas;, quæ eft finis totius Legis læderetur.
QyonJ^m aiJ.tem materia îfta de Excommunicationibus, perplexa eit, confuféque tra&ata; fe*
quentesPropofitiönes affert circa eas Gerfonius, in libro 0 . V L fpir i^ ti.T.-m .p.48 ^ 1 J » .
utm : quibus probationes fubjicit, quæ-âpud eum legi ppterunt. P 4 1 ?
I. P R O P O S Î T t O .
Expedlens-videretut, nullam Excommunicationis ferre Sententiath, nifi pro manifeftacoH-
tumaca, qua fe monftrat aliquis audire Ecclefiam non paratum. Juxta hoc,vidifeftîquomo.
B B h H E parCndl Mandatls Ecclefiæ, fàcit ut quis apud Deum nulla fit Excommuni-
a m n e l^ tu ^ qm tarnen m fhcie Ecclefiæ habetur Excommunicatus. Qiiod fi talis impofli-
■ ■ M ■ B i ne P°OEt ab Ecclefia per ExcommunicatiSlris Sententiam juftè
P H I m ah^uis ex ■gnorsnt.a,, aut| ex infirmitate, & paffione vitiofa facit aliquem aâum,
g B f P P eft S S Excommun.cat.oms latæ SententiæabaliquoPrælatorum ; videäm
m ô m n tm i l 1Cr“ ’ i ta^-SJP°^tr-dlC* Exe°promptus itaie coriectiom Ecclefiæ, prout fmiipmpUonniictui,tru. s B “ ° . fit & fuerit
I I . P r o p o s i t i o.
à vy eretur ut nuPus teneretur alium vitare, quantutneumque Excommunicatum
rantm’r.rnc K°ftt|uara d“ un«atus fuerit efle talis â fuo judice. Quæreret aliquis : Q..id ope-
accen flh rffHf pmmUmCatr n“ )ataÉ Sententiæ Per Canones g Relpondet Gerfonius, ficut fe
aut nôvâ r n n f tw * CrfP^:orc/ u° i , eas “ "tumdom operari, ut abfque proceflh aliquo Judicial;,
& e^rndem ’ P?ffi£Judexftat‘“ . prdbato & a 0 , vel confeflâto, ferre Juris Sententiam
tiones & nrnr-ip031?' ^C’ H B h B lol“ m fei'endæ Sententiæ; quoniam moniterminos
Juris, prærequiruntur multipliées. Ex eadem radice
c è Â X n H U Parochianus debet ev.tare Curatum fuum; à fuis fe Officïis Altarispubli-
tentiis pW!'H ful S,uPenorls Sententiâ fuerit publicatus. Similia dicenda deSencendo
^aC1S g eneia ! m°do loquendi, abfque nominum expreflione per Ecciefias ; ut di-
nés oui ral(=.n?mmUî 1'ua™us 0mneos ^orc^eg os) omnes impedientes Juftitiam Ecclefialticam, om-
Tom I rem GahnpueruntôCc. Talis modus loquendi generalis confufus, non ligat, uê
7 2 vide