ci 7 Petri de oAlliaco
L nm, ut fe ipfos efle ypocritas non cognofomt; cmfiai» tam bom *gmt I g S f f l
fed le bonos efle' credunt. Unde fuper illud Job. xx.
Velut [omnium advolans non invenielur , dicit Gregorius
xv. Moralium : Ypocrita dum ab hominibus immoderate
laudantur, tales fe quoque apud 'Deum ejje exifti-
ma„ t quales fe gaudent hominibus innotuiffe. Unde, fit
ut etiam seternse vitas prasmia fe percepturos prefu-
mant. De talibus dicitur Proverbiorum x i v.Eftjg j
■ 5H Jeaucant.
fuper illud Philip, i n . Obfcrvatc eos qui ita ambulant
, ficut habetis formam veftram. Ambro fius dicit in
glofla : Pult illos ejje folhcitos, ne pravomm hominum fab.
ulitate capiantur, & notent quomodo generaliter converfe-
tur & doceat ut hiis jungantur , in quibus fenfum eJMa-
gifiri fui agnoverunt. Ad habendum ergo contra tales
ypocritas diligentem confiderationem 6c follicitudi-
videtur hZi^)ufta'mvifamaautem ejus ducunt adA nem , tradidit Chriftus dobtrinam 6c artcm eos cognofcendi
generalem.
qua
mortem. v . N .
Ex his patet primo quodypocriiiseiHumme pen~
Tertia conclufto eft quod ars fpecialis cognofcen-
di ypocritas poteft fùfficienter haberi, non folùm ex
verbis Chrifti præmiffis , fed etiam ex aliis fcriptu-
ris, & Sanctorum dobtrinis : nam Sanbti ex diligen-
ti conlîderationefcripturarum, 6c ex follicitudine habita
culofum peccatum 6c ad finalem impcenitentiam dil-
pofitivum : quia aliis peccatis poflunt poenitere
peccatores, propter confcientiamarguentem * ypocn-
tæ verb dùm propter immoderatam laudem huma-
nam, fc plerumque fanbfcos exiftimar\t, ut dibtum eft,
adeb vinbti Hint peccato , quod pcenitere non pof*
funt, cum non habeantconfcientiamarguentemjfed
pot jus deffendentem , 6c ftatum ftmrn approbantem.
Unde fupra illud Job: xxxv i . 2\on clamabunt cum vin-
Slifuerint, dicit Gregorius x x v i. Moralium: VmUi
non damant ypocrita -, quia humana laudis aviditate fa-
perati, fan ft os fe effe mtferi , etiam cum in peccatis
mortuntur putant. Et primo vaidè periculosè fallun-
turj quia dùm peccatum fuum non agnofcunt, de gapparentiæ
contra deceptiones ypocritarum, prædibtam artcm
generalem à Chrifto traditam, nobis fecerunta-
liquo modo fpecialem per fuam dobfcrinam. Unde fcien-
dum eft quod, fecundùm dobtrinam fcripturarum 6c
fanctorum, ars fpecialis cognofcendi ypocritas ex fru-
btibus eorum poteft haberi dupliciter , fecundùm
quod eorum frubtus dupliciter poffiint cognofci. U-
no modo frubtus eorum, id eft eorum opéra mala
poflunt cognofci, ex hoc quod ceflat eorum caufa
ideft eorum fimulatione ceflante. A-
. emedio non cogitant. Unde Seneca Epiftolaxxvm
ad Lucilium, Innium , inquit, fa lut is, ejl notitiapeccari.
Egregiè hoc mihi videtur dixifle Epicunis : nam qui
peccare fc ne fait, corrigihonvult. Ex quibus patet fecund
o quod ypocritæ non folùm funt periculofi aliis j
fed etiam fibimetipfis : quia ypocrifis eft nequitia,quâ
fcilicet ypocrita, decipit feipfum, ut dicit glofla lu-
per illud Ecclefiaftici. x x x v n . O prafamptio nequij-
fima, unde créât a es 6cc ?
Tertio patet, quia fautoresypocritarum funt non
folùm fibi, vel aliis bonis,fed etiam ipfifmet ypocri-
ris periculofi : quia propter eorum favorem ypocritæ
in fua fimulatione 6c deceptione perfeverant. Unde
fecundùm illud Job : XX. Nec ultraeum imuebitur locus
ejus, dicit Gregorius, xv. Moralium : Quis efi Locus
ypocrita , nificor adulantium : tbi quippe requtefcù , ubi
fautores invemt. Et ideo fautores ypocritarum liint
corrigendï. Unde de talibus loquens Auguftinus : L ibre
De opéré Monachorum, dicit : Sciant er^o ceierifratres, i
ho modo poflunt cognofci, etiam durante hüjufmodi
caufa apparentiæ , fcilicet fimulatione durante, 6c
utroque lcilicet modo multiplicités
Primo modo ergo ceflat eorum fimulatio, ceflante
laude hominum vel favore. Unde fuper illud Job.
Tigris per Ht, eo quod non habertt pradam : dicit Gregorius,
Lib. v i . Moralium : Jam tuaypocrifispradam non ha-
bet, quia humants favoribus caret.
Secundo ceflat fimulatio ypocritarum, adepto fuo
temporali fine, fcilicet adepto illo ad quod lperabant
perypocrifimpervenire. Unde fuper illud Job. v m .
Nunquid poteft careüum crefcere fine aqua ? dicit Gregorius,
vin. Moralium : TpocritaplerumqueJludio facra e-
ruditionis infiftunt, & quia hanc non praparandis antmis,
fed pro merendis favoribus inquiruntjfiatim ut judicium humana
laudis arnpiunt, & per hoc gloriam haufitorii provenus
affequntur, tota mente facularibus infèrviunt, at-
que a facra funditus eruditione evacuantur, & agendo pofi
indicant quantum temporalia diligant qui Jola pnus aterna
ali bus, & hujufmodi prafamp- ^pradicabant. E t enumeratis quibufdam fimulatis virtuti-
i corriqendos.
bus ypocritarum fubdit ; Sed cùm per hac quafiti cul-
men honoris attigerint j protinus fe in lafeiviam volupta-
ùs fundunt, & bon a fe non ex corde tenuijfe ipfi fibi te-
fies funt. &c.
N e c mirum, fi opera fimulata ypocritarum defi-
ciant,cum in charitate radicata non fint.Unde vm.Moralium
paulb ante verba prædiéta idem Gregorius ait :
Sciendum eft quod juftorum bona , qua ex charitate provenant,
ufque adprafentisvita ttrminum crefcunt \ypocritarum
vero opera, quia nequaquam funt in occulto radicata
, fiepe ante deficiunt quam prafens vita finiatur.
Hiis ergo duobus modis cognofci poflunt ypocritæ,
eorum fimulatione ceflante, fed,ipfa durante,etiam
multiplicité! poflunt cognofci, licèt difficiliùs.
T ertio modo ergo poflunt cognofci, etiam durante
eorum fimulatione , ex ipforum impatientia, fcilicet
adverfitatis tempore. Unde fuper illud Matthæi.
vu. Afruttibus eorum &c. dicit glofla : Maxime au-
tem per impatientiam difeernentur, tempore adverfitatis.
Et fuper eodem dicit Auguftinus : Cum coeperint aliqui-
bus tentationibus ea ipfa eis fabtrahi vel negari , qaa
ifto velamine confeecuti funt, vel confequi cupiunt, tune
necejfe eft ut appareat utrum lupus in ovina pelle fit, an
fua.Q
uarto modo poflunt cognofci, ex peccatorum
dedignatione, quia fcilicet ex infirmitate peccaton-
bus non.compatiuntur > fedeosdefpiciunt. Unde fuper
& fi li i m f lr i , c ju ifm c ,
tionem dejfendere confueverunt, fe pot _
Ex quibus quarto patet quod ars cognofcendi y-
pocritas-, non folum utilis eft bonis Chriftianis j fed
etiam ipfifmet ypocritis & fautoribus fuis: non folum
propter fex rationes pofitas in principio quas-
ftionis > fed etiam propter difficultatem hujuimo-
di artis, & periculum peccati ypocrifis, ut dibtum
eft. - ' ■
Secunda conclufio eft quod ars hujufmodi rationa-
biliter a Chrifto tradita, eft gcneralis non fpecialis :
nam Chriftus tradidit earn generaliter, quando dixit:
A fruit ibus eorum cognofcetis eos. Matthau: v 1 1 . Unde
fuper hunc locum quasrit Chryfoftomus. Quart non
dedit Dominus doElrwam qua cognofcerentur ? Et refpon-
det: quia inquit voluit nos ejje inagone fpiritus. Etideo
patet quod licet ypocritas fint maxime periculofi u-
niverfali Ecclefias, ut oftenfum eft j tamen Dominus
non dedit nobis dobtrinam qna cognofcuntur , fcilicet
doctrinam fpecialem , certam 6c infaillibilem: & D
hoc propter caufam rationabilem, fcilicet, ut ad co-
gnofeendum eos femper eflemus contra eos inagone,
id eft in exercitio 6c follicitudine.
Sed dedit 'dobtrinam generalem, per quam follicite
eos confiderando, poflumus ipfos cognofcere, fcilicet
a fruttibus eorum , ideft ab operibus mahs, quando-
que diligenter confiderantibus manifeftis, licdtnitan-
tur ea occultare aliquibus exterioribus operibus bonis/
Ideo nos monet Apoftolus : Qua fecundum fa-
ciem fant, videte 1 1 . Theflal. x. Ubi dicit glofla: id-
eft diligenter eorum opera cotifiderate, qut in veftro
Job. Lib. XIX. Moralium dicit Gregorius : Vera jufti-
I compaffionem habet, falfa vero dedignationem.
Quinto modo cognofcuntur, exjabturæ temporalis
D e fa lfis Prop hefts. 526
lis magis quàm fpiritualis repulfione : unde fuper illud
Job. 3P- Fruftra laboravit nullo timoré cogentc. di-
Gregorius, 3 m Libro Moralium: Ypocrita f i quod fibi
leviter inferrri temporale damnum fenferit, in ultionis i-
ram repente ab intimis inardeficit, quia dum animarum damnum
aquanimiter tolérât, jaEluram vero rerum tempora-
eft in Prophetis,& hoc fignificatur 3 .'Regum. xix.ubi dicitur
ad Heliam : Egredere & ft a in monte coram Domino,
& ecce Dominus trunfit &c. EtExod. xxxni. dicitur ad
Moyfem : cum que tranfibit gloria mea, ponamtemfo-
ramme petra 6cc.
Ex quo fequitur fecundo, quod ficut aër femper inipellere,
etiam cum fpiritus commotionefefiinat, cun-A diget nova illuminatione , fie mens Prophetæ inditlis
veraciter indicat, tefie mentisperturbatione, quid amat.
Ibiqutppe efi grande fiudium defenfionis , ubi efi gravior
vis amoris.
Sexto modb, cognofcuntur ex fuperfluarum fingu-
laritatum, 6c fuperftitiofarum novitatum adinventio-
ne : unde novitatum prefumptiones, ficut 6c ypocrifis
ex vana gloria oriuntur,. ut dicit Gregorius: 31.
Libro Moralium fuper illud Job. xxxix. Procul odora-
tur bellum 6cc. in hoc enim tales imitantur diabolum,
qui femper diligtt novitates : ut dicit glofla fuper illud
Ecclefiaftici : jQualis reElor civitatis tales habitantes
in ea. Ec de hoc tranfeo, quia fatis dixi in fecunda
get nova infpiratione : quemadmodùm dilcipulus in-
ltruendus indiget continua Magiftri inftrubtione, ideo
Ifaïas de Deo loquens dicebat : Audiam eum quafiMa-
giftrum &c. 6c noc etiam modum loquefidi Prbpheta-
rum defignat -, quia dicitur quod loquutus eft Dominus
ad t.ilem Prophetam , aut quod fhbtum eft verbum
Domini, aut manusDomini fuper eum.
Tertio, ex hoc fequitur quod Prophetia non eft habitus
in mente ipflus Prophetæ poll abtum prophe-
tandi remanens. Cùm habitus propriè fit qualitas
permanens& de difïîcili mobilis, fecundùm Ariftote-
lem : aliter enim fi Prophetia eflet habitus, quia hà-
bitibus uti poflumus cum volumusj fequitur quod Pro-
phetis quandocumque vellent, adeflët facultas pro-
phetandi, quod patet eflë falfum. Quia, ficut dicit
Gregorius fuper Ezechielem, aliquando Prophetiæ
fpiritus deelt Prophetis, nec femper eorum mentibus
parte hujus Articuli.
His ergo modis 6c quibufdam aliis, quos omnes di-
numerare longum effet, ypocritas a fructibus eorum
poflumus cognofcere.
Unde ad primam rationem ante oppofitam patet
folutio ex prædibtis : nam dicendum eit quod nullus R præftb eft.
• j-_________ 1______WÊmËæÊ Wn ------------- : 0
judicandus eft malus ex operibus occultis j fed raani
feftis: nec ex operibus manifeftis quæ bona funt, nec
ex talibus operibus bonis cognofcuntur ypocritæ, quia
nec funt eorum frubtus, fed mala opéra eorum quæ
divino judicio manifeftantur, 6c à talibus cognofcuntur,
ficut declaravi fuperiùs ôc in expofitioneTextûs 1.
6c hæc de primo Articulo.
Quantùm ad fecundum Articulum} videndum eft
de diftinbtione Prophetiarum;undepoftquam dibtum
elt de ypocritis congruo ordine , dicendum eft de
Prophetiis, ac deinde demiraculis. Nam hujus ordi-
nis congruitas p%tet ex h oc, quia poftquam Chriftus
loquutus eft de ypocritis dicens: Attendite a falfis Prophetis
ôcc. pofteà de Prophetiis &miraculis fubjunxit,
Multi dicent mihi: in nomine tuo prophetavimus, & vir-
tutes multas fcamus. &c. Quantum ergo adpræfentem
Articulum de Prophetiis, tria funt declaranda. Primo,
quid fit Prophetia, fecundoquæ fit Prophetiæ caufa:
Quarto fequitur quod aliquis dicitur Propheta ab
ipfa Prophetia , etiam ea non permanente j led tran-
feunte 6c abtualiter ceflante , 6c hoc propter alteram
duarum caufarum, feu propter utramque fîmul. Una
eft, quia ut quidam dicunt, ficut in rebus corporalis
bus, abeunte palfione, remanec quædam habilitas feu
difpofitio ad hoc quod tantum pafliim facilius patia-
tur , ficut lignum femel inflammatum facilius tantum
inflammaturjita etiam in inteliebfu Prophetæ, cef-
fante abtuali illuftratione , remanet quædam habilitas
ad hoc quod faeiiiùs iterum illuftretur. Sicut
etiam mens per orationem femel ad devotionem ex-
citata , facilius poftea ad devotionem priftinam re-
vocatur, fecundùm Auguftinum in Libro De Orando
Deum.
Alia caufa e ftNquia licèt in mente Prophetæ nulla
talis qualitatum difpofitio remaneret, ceflante abtua-
li prophetica illuftratione -, tamen dicitur Propheta ex
tertio, videndum eft de multiplici Prophetiæ difte- q ipfa deputatione divina. Juxta illudjerem.i. Troph*
rentia.
Quantum ad primum, fciendum quod fecundùm
Cafliodorum : Prophetia eft infpiratio vel revelatio divina,
rerum eventus immobili verttate denuntians velpra-
nuntians.
Ex qua deferiptione aliquæ generales Confideratio-
nes poflunt inferri. Prima eft, quod licèt Prophetia
multiplicité! accipiaturj quiaquandoque pro objebto
Prophetiæ, fcilicet pro ipfo prophetico denuntiato,
quandoque vero pro ipfo act 11 prophetandi , tamen
Prophetia propriè dibta , à qua aliquis, ceflante abtu
prophetandi, denominaturPropheta, fcilicet ipfa infpiratio
vel manifeftatio divina, fit per quoddam lumen
intellebtuale, juxta illud Apoftoli Ephef. n. Omne
quod manifeftatur lumen eft : nam ficut manifeftatio corporalis
vifionis eft 6c fit per lumen corporale j fie manifeftatio
fpiritualis vifionis fit per lumen intellebtu;
gentibus dedite.
Secunda confideratio eft, quod licèt Prophetia fit di-
divina infpiratio , tamen non femper elt in mente
à Deo, vel de D e o , vel in D eo, 6c per hoc etiam lumen
propheticum differtà lumine beatifico , quia lumen
beatificum eft in mente à Deo, 6c eft de D eo , 6çin
D e o , quia per ipfum videtur Deus immediatè in fe
ipfo: juxta illud jam allegatum in Pfalmo : In lumine tuo%
fcilicet beatifico creato, videbimus lumen, Pf. xxxv. 10.
fcilicet te ipfum lumen inerçatum : fie autem non eft de
lumine prophetico.
Unde Prophetæ non vident divinam eflentiam, nec
in ipfa vident eaquæ vident, fed in quibufdam fimi-
litudinibus, quafi in fpeculis vel imaginibus divino lumine
illuftratis, juxta illud Apoftoli : Videmus nunc per
fpeculum, dr in anigmate. I Cor. xm. 12,.
Ex quo primo fequitur, quod licèt ille modus Prole,
6c ideo ex conditione 6c fimilitudine luminis cor- D phetiæ fit ceteris dignior, ex quo fcilicet ex folaSpiporalis
poteft aliquo modo cognofci conditio Prophetiæ
feu illuminationis propheticæ.
Unde ex hoc primo fequitur , quod ficut duplex
eft lumen corporale, quoddam eft nature permanen-
tis, quod appriatè lux dicitur, ficut lumen folis vel
ignis, aliud eft nature fucceflivæ feu tranfeuntis,ficut
lumen abris : fie lumen intellebtuale naturalis ratio-
nis lumen excedens, quale eft lumen propheticum in
duplici differentia. Nam quoddam eft fupernaturale
lumen, quod eft nature permanentis, 6ciftudnoneft
in Prophetis,fed eft in Beads* de quo dicitur in Pfalmo :
In lumine tuo videbimus lumen. Pf.xxxv.io. Aliud eft fu-
pernaturale lumen, quod eft nature tranfeuntis, 6c talc
ritus fanbti infpiratione ^remotoomni exteriori admi-
nitulo fabti, vel dibti, vel corporalis vifionis, vel fomnii
prophetatur, ficut dicit glofla in primo Pfalmo ; tamen
Prophetia quæ fit per fimilitudinem corporaliiim
rerum fecundùm imaginariam vifionem , eft com-
munior , 6c magis propriè Prophetia nominatin'.
Prima pars patet, quia prima illuminatio quæ fit
per nudam comtemplationem ipfius veritatis magis ap-
propinquatad vifionem propriè 6c per earn magis ele-
vatur mens Prophetæ, ficut in dobtrina humana dif-
cipulus oftenditur melioris 6c altioris intellebtus,qui vé-
ritatem intelligibilité! à Magiftro nude probatam cape-
re poteft, quia ille ad hoc fenfibilibus exempli? indiget.