An Poenitentiæ diminuta addet Deus in \Purgato-,
rio quod deefi.
Quis f i idoneus Minifier in Sacramento
Poenitentioe.
C E qjj e n t 1 verb Articulo quseftionis fcilicet, an I n i s t e r atitem hu jus Sacramenti eft Sacer-
^ Poenitentia: diminutre inflibta:, addet Deus quod -h *-■ ■ dos. Nam folis Sacerdotibus dedit Dominus po-
deeft in Purgatorio? Dicit Magifter in Lib. Sentent. teftatem ligandi 6c folvendi. Et licet quilibet Sa-
quod fic. Ait enim. Si interior Pcenitentia, fcilicet Con-^ cerdos ex vi Ordinis hujlts Sacramenti Minifter fitj
tritio in vindiElam pec cat i , non fujficit, nec exterior pas- non tamen cuilibet Sacerdoti indiftin£te pevmifluni
mtentia hie impletur j Dens qui modos & menfuras pec- eft ifta poteftate uti> immb fefjacbhi aliquorum eft
c At or am novit, pcenam: fujficientem addet. Unde quo- hujufmodi poteftas ligata, ut tangit Raymundusin
niam condignam pcenam non injungit Sacerdos, vel Summa fua tit. de Pcenitentiadift. 2. qua: eft de Confef-
fi injungit non tamen impletur, non abfblvitur pee- fione. §. tenetur poenitens, 6c pluribus paragraphis fenitens
à condigna vel tota poena correfpondente -, fed
à tanta fcilicet quantam tacit hie. Unde de tanta
erit abfolutus non autem de refidua, quin fcilicet in
Purgatorio compleat. Tamen magnitudo Contritio-
nis Sc . fervor implendi quod injungitur, multumpo-
terit facere ad hoc quod condigna reputetur. Unde
dicit Hugo de Sanéto Victore Libro tlio De Sacramentis.
Sape quod minus foris agitur, ejftcacius intus operatur : in
aliqiio enim opere fine apparentia exteriori magna
poteft devotio efle.
funt "Pcenitentia Canonic a, <& quare pro
peccato mortali agi debet Pcenitentia
J'eptennalis.
U æ autemPcenitentiæ Canonicæ fint, ex hoc
''■ ^iccipe, quod regulariter pro peccato möitali debet
agi leptennis Poenitentia, ut dicit Canon, xxxm.
q. 2. Cujus di&i multiplex poniturratio, præter earn
quam Canon de Maria fcilicet forore Moyfi, quæ
jubetur exclüdi per feptem dies extra caftra, videlicet
propter feptemplicem gratiam Spiritus fan£H re-
cuperandam, quam peccando perdidimus. Item propter
feptemplicem concurfum peccatomm } quia uno
peccato perpetrato, concuiTunt omnia feptem capi-
talia, fccundum opinionem dicentium, quod habito
uno habentur omnia. Juxta illud pro fexdecim fipten-
dccim nequitia in corde ejus.
Item propter recuperationem fcptem dotum j quia
per Poenitentiam fcptem dotes recuperamus, quatuor
tum, cordis, oris 6c operis : vel fecundùm triplex
alleôHvum ad peccatum , fcilicet concupifcentiam
caniis, concupifcentiam oculorum 6c fuperbiam vi-
tæ. E tfu n tiltæ , Contritio, Confcflio 6c Satisfadlio.
Hæc eft triplex dieta qua devenitur in coelum- De
Î3qua Exodi. 3. Ibimus viam trium dierum 6tc. De
prima j fcilicet de Contritione tangendum eft prîmb
quid fit. An dolor minimus fufficiat ad hoc quod
quis virtutem habeat Contritionis. An oporteat
Contritionem cum tota vita protendi.
fcilicet corporis 6c très animæ. De quibus fupra
in fine Trabhitus deSymbolo Fidei, in declaratione
fcilicet duodecimi Articuli. Item propter recuperatio-
tem feptem illorum ex quibus confiât homo, fcilicet
ufque in finem diétæ fecundæ diftinófionis.
Et infra etiam aliqualiter tangetur ubi de ipfà Con-
feffione agetur.
De partibus Sacramenti Pcenitentia in
generali.
f s j U n c ad partes ; Pcenitentiæ attendendum
eft , quod hint tres fecundùm triplex pecca-
De prima parte Pcenitentia. §}gid f i Contritio.
T V E finitu R autem Contritio ab aliquibus fic.
-^ C on tr itio eft dolor voluntarius pro peccatisfemr
per in fe puniens quod dolet admififle. Quæ défi-*
nitio licet generaliter Pcenitentiæ convcnire videaJ
tur -, tamen maxime convcnit propter Contritionem
In Contritione enim efiè ipfius Pcenitentiæ maxime fal-
vatur, eo quod oportet femper illam a&u cum poe-
nitentia efle. Alias autem partes Pcenitentiæ in Ca-
fu fiifficit ut adfint fecundùm votum 6c voluntatem.
Definitur etiam 6c ab aliis fic. Contritio eft dolor
pro peccatis afliimptus cum propolito confitendi 6c
quatuor elementorum quoad corpus 6c trium vi-C latisfaciendi. Quoniam nifi adfit propofitum confiquentibus
rium fcilicet rationabilis, irafcibilis, 6c concupifci-
bilis quoad fpiritum. Pro enormitate tarnen crimi-
nis debet quocumque major Poenitentia quam fcp-
tennis infligi. De qua materia require in Summa Ray-
mundi Tit. de 'Poenitentia.
Utrum Poenitentiafint arbitraria vel non.
u T r u m etiam Pcenitentia: arbitraria: fint nec ne,
6c qualiter fic , 6c qualiter non j dicit idem Ray-
mundus codem Tit. de Poenitentia. Nota tamen,circa
hoc duplex eft opinio. Una ponit quod omnes
Pcenitentia: arbitraria: hint, id eft quia in voluntate
Sacerdotis eft dare vel plus vel minus, 6c hoc ex poteftate
8c vi clavium. Et huic opinion! fere omnes
Confeflbres innituntur. Alia ponit quod ita arbitraria:
funt quod Sacerdotum eft judicare de omnibus
tendi 6c fatisfaciendi, non eft Contritio} fcilicet po-
tiiis Attritio nominatur. Qiiod fi objicias quod in va-
lida Contritione deletur culpa 6c pcena , unde cum
Confcflio 8c Satisfabtio poena: fint $ tarn intenfa potent
circumftantiis contingcntibus , 6c tamen k CanonibusDtar
non rccedere id eftja Poenitentiis aCanone injunbtis ,
confideratis enim circumftantiis fi graviorcs ruerint,
pccnam Canonicam aggravate poflunt: Si verb le-
viores fuerint, fic fcilicet quod fabtum diminuant,
tunc de poena Canonica poterunt diminucre. Ethzec
eft opinio fecurior.
efle Contritio , quod neque oportebit adelle
Confdfionem neque Satisfabtionciru Ad quod dici
poteft quod nemo novit fe talem C'ontiitionem habere
qux dclcre poflit utrumquc. Unde ut non com-
mittat fe quis aifcrimini, oportet quod quamvis habeat
validam Contritionem , habeat nihilominus propofitum
confitendi 8c fatisfaciendi, maxime cum ifta
fint in Praxepto Ecclcfia;, 8c non parcre Pnecep-
to , tranfgrcffio 8c peccatum mortale fit. Hoc tamen
feito quod Contritio fola in articulo mortis ubi
non apparet cui poflit fieri Confcflio, fufficit ad fa-
lutem > fed quoniam incertum eft utrum tunc Contritio
poflit haberi, ftultum eft illud tempus cxlpeo-
8c tanto fe difcrimini refervare.
An minimus dolor fufficiat ad habendum
virtutem Contritionis.
A N dolor minimus poflit efle Contritio, vel fuffi-
•^*-ciat ad deletionem culpas pnecipue cum dica-
tur Thren. 2. Magna velut mare contritio tua\ dubita-
ri poteft. Scd dicunt Magiftri, minimus dolor luf-
ficit ad deletionem culpas, dummodo mformaius
fuG“'
fuerit chaiitate, utpote qui exerat a. fe propofi-
tum confitendi 8c fatisfaciendi, quia talis dolor
Contritio dicitur. Eft ergo talis dolor. Contritio mi*
nima > hax delet tantum culpam 8c reatum feu
debitum pcena: asternas. . Qui fi major fuerit-, delet.
£uid fit Confefiio in fpeciali.
F ) E F I N I. T U r autem fic Gonfefîio. Confejjîo
eji légitima coram Sacerdote .peccatorum declara-
tio. Dicitur in ifta definitione, peccatorum déclara-
tio , contra illos qui peccata- fua celando oceui-'
hiérit, totam poenam 8c totam culpam delet. Qiiæ
autem talis fit , nefcio , Deus feit. Et dieitvir ;ma-.
—- - , . - . ' . > « , . . -- - • • lV-- - tant; Dicitur peccatorum contra, eos qui récitant bogna,
vel major, vel rnaxima Contritio , fecundumA na fua in ConfefTione, vel qui- confitenturper abne-
q u i - - ^ ^
ni fumus ad dolorem minorem debito, qui nonfibe-
rat a gehenna. Et quia per majorem dolorem eva-;
cuatur culpa 8c tota pcena^ hinc Contritio .dicitur
minor 8c major 8c maxima» Sed numquid oportet’
quod tantus fit dolor vel pigentia , ut nollet homo.
quod ad majorcm dolorem moveir.ui', eo quod gro-*. gationem peccatorum, ut non hlm adultcr, nonfiim
horaicida, 8c hujufmodi. Dicitur , coram Sacerdote
fcilicet qui clavem habet 8c potGftàtèm folvendi, non
coram quolibet de-populo. Poterit tamen in necef-
fitate, ut in periculo mortis, coram non Sacerdote
fieriv Légitima, dicit, quod importât omnes conditiopro
toto mundo vel pro vjta confcrvanda, iterum nlor- neS quas“ exiguntur ad veranf Confcifionem cmas
taliter peccare ? Plane dicitur quod fic, eo.quod mi- qua:re in Summa Raymundi. tit. de poenitentia. Dift. z,
nus bonum femper debet veile amittere , ne rnajus.
amittat: Deus enim in infinitum majus bonum eft
toto mundo, qui tamen amittitur in peccato mortali.
Unde fi poenitens pröfiteatur ie efle in tali pro-!
pafito, amplebtendus eft, quia bene validam habet
Contritionem ■, fi autem pröfiteatur fe in;;ambiguo
eile, utrum cederet vel fuftineret mortem antequam
peccaret mortaliter, adhuc fovendus e ft , non abji-
ciendus: füfficit enim aliquo modo iftud ambiguum
quæ eft de C/mfejfwne §. fcqmwr qu* fimt necejfurU ad
v è r a m Confefßonem.
> An Confejjîo fit necejfaria ad fälütem.
p R o P T E R eos qui dicuntConfeffionem non ei3e
A ncceffariam ad ialutem, eo quod non cadat f i*
aliquo Pi-æccpto divino, ut patet difeurrendo Præ-
cepta DecalogiExod.iio. : Notändum eft Scinviola»
eo quod nullus certus eft utrum cederet vel fuftine- B bilker obfei-vanduin, quod -abfdue v6eali: Confcfiiö
ret, ut dicit Auguftmus m Lib. de virgmitm. Sed ne vel ligno quod loco vocis fufficiat, 'non eft falus
fi ex dclibcrata confcicnua dicat le certiiin d lc , quod dmnmodö Gonfeftor haberi poflit Eb quod dicit
priiis peccaret quam cederet toti mundo , vel mortem
patereturj iftum dicunt eflenoncontritum, nec
ullam recipere remifïïonem peccatorum , eö quod
nullam habet Contritionem. Hanc tamen quantita-
tem Contritionis non debet Gonfcflbr exigere , ut
coram fe confiteatur poenitens, fed per figna debet
earn in ipfo fiipponere. Si ita tamen de fa£to profi-
teatur, tenendum eft quod dixi.
An Contritionem oporteat cum tota *vita
protendi.
Ambrofius : 7fon poteft quis a peccato jufhftcarl t nifi
peccatum fuerit confeffus. E t concedendum eft quod
fùbPræcepto cadat, ficut omne neceflarium ad fa-
lutem. Sed attendendum eft aliquid fub Præcepto
cadere dupliciter, fcilicet vel principaliter explicite,
vel fccundariô 8c implicite. Primo modo , Coq-
feflio non cadit fub Præcepto, eo quod non invenia-
tur exprefle in aliquo decern Mandatorum fèu Præ-
ceptorum. Cadit tamen iecundario 8c implicit^ fub
Præcepto, 8c dici poteft quod fub illo Præcepto.
Honora Patt ern tuum & Matrem tuam. Ubi præcipitur
honor 8c obed entia facienda Matri Ecclefiæ. Quia
FV E exceflione Contritionis, utriim videlicet opor- igitur Ecclefia ftatuit 6c præcepit Confcflionem ho-
teat ipiam cum tota vita protendi, maxime cum mini fieri, ex confequenti in Mandato illo præcipi
medicina non protendatur ultra morbum, dubitari videtur, ut homini fiatConfcffio. Ubi autem Con-
poteft. Scd die quod dolor Contritionis non fi- fcflio inilituta fit 6c præcipiatur ab Ecclefia require
nitur,.nec finiri debet in hac v ita , irnmo ficut C in Summa Raymundi. titul. de pcenitentia. dift. 2. quai
infinita eft offcnfa in peccando, quia in Deum qui eft eft de Confeftionc. §. cui Jit,
infinitus j ita cxigitur ut dolor de oftenfa pro modo
poffibili fit infinitus, ut fcilicet leternitatem fikem-
vita: hominis habeat, cum ceternitatcm fimplicitcr
habere non poflit, eo quod nemo lit qui femper vivat,
hoc eft, fi in asternum in hac vita viverct, in
sternum de peccato dolere deberet. Inliiper morbus
pcccati quanvis evacuatus fit quantum ad cul-
pam 6c reatum j femper tamen manet 6c manere debet
quantum ad deteftationem in memoriam pevpe-
tmti deliéti, ut dicit Hugo de Sanfto Vi&ore. Cum
q u o morbo protenduur dolor , ut ejus medicina , qui
non eft cur ans morbum prat er it urn , fed prafervans
a futuro. De eftèéhi Verb Contritionis , 6c an in
Cui facienda fit Confefiio.
< -1 1 3 autem facienda fit Confcflio, in Summa præ-
’ _ di£hi Raymundi dicitur. Veruntamcn brevitcr
dici potcit, quod fôli proprio Sacerdoti eft facienda
quia illc folus habet potclbatem abfolvendi fuos fub-
ditosi pi-xtcrquam m cafibus fpecialibus , fcilicet
cum Dominus Papa vel Lpifcopus in Dioccefi fuadat
proprio Sacerdoti Adjutores, ficut Licit cum transfert
poteftatem fuam in Pccnitcntiarios fuos, vel ordinat
aliquos qui prædicando 6c excmplum bonæ vitæ dando
moncant populum, 6c cos quos monuerint auc
“! ! S onCctdc;lt,l,: r “ tum antequam deveniat ad diant & abloivant: vel cum plcbs'muTta cA T &
v-'Ontcllionem,mvenics in Summa Raymundi tit.de pa- -------; - <• * v
tat entia. Dift. 1. 'qu:c eft de contritione. J. Sequitur
quisftt cjfcEtus & . §. Qualiter autem hoc Jit intelligen-
C>e fecunda parte Pmnitentia fcilicet de Cm.
fejfione in generali.
E Confefllone 8c Satisfactione non eft opus mul-
ta tangere, cö qiiod diffufe de his traefcetur in
öumma Raymundi. Nota tamen quid fit Confcflio.
n hc ncceflaria ad Ialutem. Et an cadat fub Praxep-
• Ec fub quo. Cui facienda eft. Quantum dft-
fcrri poflitt ^
fufficit proprius omnes audire, tunc poteft Epifco-
pus dare Goad jutores. Sunt 6c alii cafusj fcilicet cum
Sacerdos liccntiat fuum fubditum, ut alii confiteatur.
Et crcditur quod tenetur licentiate in fcquentibus cafibus
fubditos: 6c fi non licentiaverit, poteft fiubra-
j-^tihabitionc alicujus peci, fcilicet cum quis habeij
indiferetum Saccrdotem. Item cum prob'abilitcr credit
quod revelet Confeflionem fuam. Item cum quis for-
nicatus fuerit cum filia, forore, Matre, vel concubina
proprii Sacerdotis, propter quod incurrere credit ejus
odium fi confiteatur ei. Item cum probabfliter credit
quod velit inclinare animum confitentis ad con-
fcnfiim moitalis peccati. Item cum quis occultuis
hitrcticus deprehenditur. Item fccundum aliquos,
® 5 cum