A d Secundum, fcilicet utrum in ventrem vadat ? propter talem pollutionem abftinere a minifterio Al-
Dicitu r fecundum quoldam quod dum e ll in o re , ad- taris v e l a fumptione Euchariftia;. E t dico notanter
hue preefens e it Tub illis fpeciebus3 fed ftatim cum glu- n o n c o g itu r , quia caula reverentia; a tali cclebratioiie
titur Corpus C h r if ti, tranfit in m entem, 6c fpeciesil- aut fumptione abftinere lau d ab ile e ft: fi autem con-
lie panis 6c vini in ventrem. A lii quibus magis creden- tingat didta pollutio nodturna ex crapula, vel exali-
dum e f t , dicuntquod intrat in ventrem, 6c ib i tam- qua faada; deledtationis pra;meditatioiie; tunc fi p0,
diii remanct, quamdiu fpecies ilia; funt incorrupta;, te ft fieri fine fcandalo debet ab ftinere, nifi necelfitas
6c cum fpecies definunt ibi elfe panis 6c v in i, definit c o g a t , utpote ubi alius qui celeb ret, non invenitur-
etiam ibi d ie Caro 6c Sanguis C h r ifti: quod quod etiam Amagna eniiji reverentiaexhiberidebet c fumptioni, & 8r
contingeret in p y x id e , li per diutinam confervarionem
cormmperentur, 6c perirent ilia; fpecies. N e c ob-
ftat verbum Auguftini quod videtur movere eos qui
funt in priore opinione, lcilicet q u o d q u am d iu e ft in ore,
tam d iu e f t in m e n t e ; nec datur in leceflum, fedrapitur
in excelfum . per ho c enim non negat Auguftinus
quin vadat in ventrem, fed negat quod trajiciaturin ali-
mentum corporis, 6c quod digerauir in ftomacho , 6c
quod pars trahatur ad hepar 6c formetur in languinem
quo reftaurarentur deperaita corporis, 6c pars impu-
riorinfecelfum vadat, ficut eft viderein c ib oco rp o-
rali : hoc enim nefas eilet dicere, immo etiam cum
aifentione cogitate.
fi fieri po te ft, multo major Cbnfecrationi. Ceterùm
menftruata non eft arcenda à Communione, eoquod'
paflio f i t , 6c poena fit ho c p a d , 6c non culpa. £5
propter poenam quis arçendus non eft.
A d aliudfequens quod eft quartum. A n lcilicet ab
eo qui nodte præcedenti cogno v it uxorem liiam fn.
feipi polfit Euchariftia ? Dicitu r quod reddens debitum
propter fidem thori 6c juftitiam, v el etiam cxi-
gens propter bonum prolis , non debet prohiba i à
Communione, fed fuojudicio eft circa hoc relinquen-
d us, an v elit lcilicet abftinere ex humilitate, vel ac-
cipere e x devotione. Seciis autem eft fi ex infirmita-
te carnishoc e x ig a t , quia ifte monend us eft ne acci-
p ia t, 6c non eft liio judicio quoad hoc relinquendus.
Si autem omnibus modis ex devotione fe ingerat, non
eft prohibendus.
De quahtate feu conditione recipientium.
Un c de.conditione recipiendum reftat aliquid
tangendum. Et primo quæritur, an poffit fumi- N
ab illo qui eft in peccato mortali ? Et an debeat hoc B modo reddendum eft debitum, nifi alter conjugui
H o c etiam fervandum eft refpedtu quin ti, quod die
lcilicet Communications , caulà reverentiæ, nullo
S.icramentum in aliquo ca lu , exiftenti in peccato mortali
dari? Item an exiftenti in peccato mortali, polfit
loco Euchariftiæ dari hoftianon confecrata. Item an
polfit fumi ab eo qui nodturna illufione pollutus eft 5
6c an à menftruata ? Item an ab eo qui nodte præce-
dente cognovit uxorem liiam. Item an licet cognofce-
re uxorem luam die receptionis. Item quæritur quare
non datur Euchariftia populo liib utraque fpecie ? R e -
Ipondetur in primo cafu , 6c dicitur quod aut aliquis
Icit fe elle in peccato mortali, aütnon. Si I c i t , pec-
cat mortaliter fumendo, nec debet aliquo modo lii-
mere. Si non feit le elle in peccato mo rta li, fit tam
e ly fed p o ll fufficiens conîcientiæ fuæ fcrutinium
h o c deprehendere non poteft 3 6c tunc lumere poteft,
nec peccat fi liimat. A n autem debeat exiftenti in peccato
mortali dari fi petat ? Diftin gu e , quia aut file qui
inftanter petat. Si etiam alter reddat, vel etian
petat, peccat quidem fed non mortaliter.
Ad ultimum verb fcilicet fextum, quare non datur
populo fub utraque fpecie. Dicitur quod triplex
eft ratio., Una , quia” non legitur Chriftum
Corpus Ilium Sanguini jntindtum præbuifîe : nec ell
contrarium de Juda, cui videtiir Dominusintindturn
panem porrexilfe. Quia fecundum Auguftinum priiis
verum Corpus dedit, 6c pofteà panèm ufualem intin-
dtum. Alia caufa, eft imminens pcriculum 3 quia fcilicet
facilius caderet gutta Sanguinis quam mica
Hoftiæ , quia in Hoftia partes cohærent fibi, nonfic
in Sanguine. Tertia caufa eft præcedens lignum,
quia in Lege qua in Sacrifiais offerebant libamina,
de libamine nihil habebant offerentes, fed Sacerdo-
tes tanmm, licet de aliis haberent. Ut ergo con-
gruat veritas figno , non datur populo Euchariftia
p ed t eft in mortali pu b lico , aut in occulto : fi in occulto
quamvis illud certilfimefeiatSaccrdosipetend tamen in Qcum languine,
publico debet dari, alioquin peccatum fecretum publi-
c a r e t, quod fieri non debet 3 fi autem petat in fe creto ,
vetare poteft Sacerdos 6c debet. Si autem fit in peccato
mortali publico, tunc publice negare debetj u t pubficis
meretricibus 6c hiftrionibus, 6c hujufmodi petentibus
6c non petentibus, quibus negare d eb e t, u t plenè dicit
Canon de confie, dift. z. D e ho c autem quod fecundo
quæritur, fcilicet an exiftenti in peccato mortali debeat
dari fimplex hoftia loco Euchariftiæ ? Dicun t majores
quod n on, turn quia hoc non videtur Deus fadto liio
approbare, immo contrarium 3 nam Corpus fuum de-
dit Judæ, quern feiebat elle in mortali peccato, turn
quia nelcitur an vifitaverit eum Dominus 3 quia nelcit
tarda molimina Spiritus fandti gratia, turn quia fimu-
latio talis d ie t ei cui daretur inutilis ; ex quo enim
De quahtate feu conditione Miniftri Sacra-
menti.
T T L ti mo reftat dicere de M in iftro , fcilicet qui#
u poffet confecrare. E t feias quod habens Ordi-
nem facerdotalem , 6c folus '.talis poteft confecrare
Euchariftiam, 6c Corpus C hrifti conficere. Qiiinimo
6c fi mala; vita; fuerit 6c hasreticus, dummodo formarn
Ecclefia; teneat 6c intentionem habeat confecrandi,
conficere poteft Corpus Chrifti 3 quamvis Magifter
in Sententiis videatur fentire contrarium, nifi intcl-
ligat de his qui priecifi ab Eccle fia non obfervantri-
tum celebrandi ab E ccle fia traditum, quia tunc con-
ftat quod non conficiunt. N e c obftat quod fecun-
Corpus Chrifti p e tit, per eum non ftat quin accipiat, dum Canones prohibetur quod Milfa aut aliqua Sa-
6c fie asqualitcr peccat. Sechs fi exprefle peteret fibi cramenta recipiantur ab haereticis, fimoniacis^ fchif-
hoftiam non coufecratamdarij tunc enim ei dare po f-U maticis, fornicariis, quia per hoc non d icitur quin confidan
t. Solus ergo (u td ix i) habens Ordinem facerdotalem
conficere poteft.
Sed quasritur utrum non jejunus poteft conficere?
Item an poft ftimptionem medicinalium vel potum
aq ux ? Item fi non debito loco , utpote in Altari
non confecrato, v elfu pe r terram ubi non eft Altäre
, vel fine Sacris veftibus polfit celebrari ?
A d primum dicendum eft , quod propter inftitu-
tionem Ecclefiae A p o f to lia e peccat mortaliter qui
pranlus celeb rat j conficit tamen, dummodo intentionem
habeat fervandi formam 6cdebitammateriam.
Quod
l e t , ita tamen quod ilia hoftia feorliim poneretur ä
conlecratis , ne E ccle fia deciperetur dando ei non
conlecratam ac fi confecrata foret. Propter quam
etiam caufam reprobatur confcius fibi mortalis crimi-
n is, fimulansfe conficere ubi non con fic it, u t habetur
extra. DecJfyCiJJ'. c e le b . c. ab komme.
A d tertium, quo fcilicet quasritur. A n pollutio
nodturna impediat ftimptionem? Refpondetur5 aut
quia venit pollutio e x fuperfluitate humorum, vel ex
infirmitate natura;, vel ex illufione d iabolica, 6c tunc
nullus dicitur ib i d ie reatus culpa;, nec cogitur quis
2,77 * D e Jeptem Sacramentis. 278
id autem à ieiuno conficiatur, non eit de Sacranienti
elfentia.
Ad fecundum d icitur quod poft medicinalium fump-
tionem , v el etiam potum aquæ non eft cclebran-
d um , e o quod omnis cibus quem ufualiter cibum-
vocamus, hoc eft qui tranfit in ventrem, etfi non co n - .
vertatur in corpus, frangit jejunium, , 6c impedit ce-
lebrationem. Infuper hujuimodi medicinalia in ho c
impediunt, quia frequenter inducunt abominationem.
Si tamen ifte de fadto co n fe c e r it, confecratum e ft ,
fèd graviter peccat.
In tertio Articulô five càfu d icitu r, quod hujuf-
inodi, fi tamen habet intentionem conficiendi con fic
it , fed inortaliflime, fcilicet qui in non debito loco
vel fine Sacris veftibus célébrât. E t fipo flèt inve-
nlri , foret degradandus".
D E
S A C R A M E N T O
P O E N I T E N T I Æ
Quid in Vcenitentia f t res, & quid Sacramen-
turn, & de ejus cjfeEfu.
QU i d autem in ea fit res 8c quid Sacramehtuni.
^Dicitur quod ficut in (Sacramento E u ch ariftia
fpecies panis 6c vini funt Sacramentum geminae r e i,
lcilicet Corporis C hrifti veri 6c m y ftic i, ita hic Gon-
fellio 6c Satisfadlio Hint Sacramentum Contritionis 6c
remilfionis peccati. Unde virfeute Contritionis effi-
ciunt quod fig u ra n t, lcilicet, remiffioncm peccati. >
Sic ergo intelligendo, patet quod- C ontritio diverfis
refpedlibus 6c res eft 6c Sacramentum^ R e s lcilicet
Confellionis 6c Satisfadtionis qua; funt ejus .Sacra-
mentum, 6c Sacramentum remilfionis peccati qua;t
eft ejus res. E x quo in parte patet quis fit effed'tus
Paenitentias t, fcilicet remilfio peccatorum j 6c com-
mutatio pcena; setern^ in temporalem, 6c e x confe-
quenti collatio vita; teternce;
An quis poffit de uno peccato pcenitere \ non pa*
nitendo de omnibus;
r- HHRHI , . r A N autem exiftens in uno moitali peccato polfit
Et pertmennbUs ad itfurn. J X agere Pcenitentiam fiimofam de aliis, prius eftjn-
TT | , 0. . T) • ■ H I quirendum? Et die quod non. Qiiia etiam apudho- QU o N i A m de Sacramento Poemtente fuffi- ^ rema.)entibusinimicimS,nonrecipitmfatis-
cienter m Summa Raymundi tradtatur, quas paf-g fea 10 lxdentis. Unde cum , ’ etento uno mortaU
rim apud fratres habetur , ideo paucahicdehoc" eccat inimicus Dei fiat ’ {or & ab eQ y
Pumitcntim Sacramento dicenda funt. Et pnmo dc lus patet quod valere non poteft Pcenitentia proplu-
ipfo Sacramento in genere aliqua dicantur. Sccun- ribuS commiffis, uno tantum retento, quia in illo u-'
do aliqua de ejus pambus. tangantur. In genere er- . no inimjcatur Dc0. Et hoefatis clamat Apoflolus. i
go pnus yidcndum vemt quid eft Pcenitentia. Quot Corint. 13. dicens. S, hd^eroTrophc,,,.«,,&c. freorpm
& qux ejus fpecies Quid m ea fit. Sacramentum, Et m m m lr J ldlr0 t r d lm , c h i[n M e
quid res. E t quis fit ejus eftedtuS. A n necefli
bttero, nihil mibi prodeft. Unde opinio qua; in iv. Sen-
quod fiat in charitate voluntariè. E t an quis polfit
tent. ponit contrarium, manifelte h^retica eft. Si
pro uno peccato mortali poenitere non poenitendo
ju x ta hoc quaeras, an oporteat quod Pcenitentia fit.
de oinnibus. A n Pcenitentiam pro fe fadlam tenea-
voluntaria ad hoc quod fatisfaciat ? D ie quod lie.
tur quis dum donvaluerit, iterum faCeré. A n Poe -
Diftingue tamen quod aliquid dicatur voluntarium
nitentiæ hic diminutæ à ConfclTore injundtæ, fuper-
dupliciten A u t propter l e , u t fanum elfe eft volun-
addet Deus quod deeft in Purgatorio. Q uæ funt
tariurii propter fe, ideft propter ipfam lanitatem 3 quia
Poenitentiæ Reguläres 6c Canonicæ. E t quare pro
.i- ■ , r - enim bonum eft lanum ell'e, ideo lanari volo; aut
peccatonnortali tenetur quis ad feptemiem Pceniten- propter aliud fd lic c t propter bonum exindefequens,
H • A n P “ n,tent,iE fmt »tbitranae. Q uis fit M i - f g l i fecari v o luntarium e f t , non quidem propterie
flifter in h o c Sacramento. fed propter confequentem fanitatem. Sic ad propo-
Quid eft ‘Pcenitentia in generali.
E S t autem Pcenitentia fecundum Ambrofium :
Mala praterita plangerc , & iterum plangenda non
committere, id eft non habere propofitum iterum com-
mittendi. E t nota quod fecundum Magiftrum in
Lib. iv. Sentent. Eft Pcenitentia interior fcilicet Coh -
feflio & exterior fcilicet Contritio 6c Satisfadtio. Interior
verb Poenitentia quodammodb radicaliter omnis
Pcenitentia eft : ipfe enim dolor exerit fe in ore
per Confelfionem, exerit etiam fe in opere per Sa-
tisfà&ionem. E t hæc interior Poenitentia, id eft C o n tritio,
habetur fpecialiter fecundiim Ambrofium 3 quia
ipl'a principaliter eft Poen iten tia, radicabiliterque omnis
Poenitentia.
Quot & qua funt Poenitentia fpecies.
T \ 1 s t i NGu uNTUR autem très Ipecies Poen iten -^ ^ î^e*Pon^etur! quia poteft apud talem
tiæ lcilicet lolemnisquæ fit ill C äp ite Jejunii cum ^uhlum e lle , utrum ilh lui amid irsfem Prpnit-^ntiam
ilia folemnitate de qua habetur de Poenitentia , Dift.
ï- c. in capite. Item pu b lica, cum injungitur fcilicet
alicui peregrinatio per mundum curri baculo cubita-
h? 6c cum aliqua vefte reli^iofa tali Poenitentiæ apta.
Item privata', quie quotidie imponitur his qui fecre-
tlus fna confitentur peccata. Cete ra circa hæc quæ-
re in Summa R a ym u n d i, T i t . d e T o sm t e n t iis .
ntum d ic o , pcenam qua; eft in Pcenitentia ©portere
voluntariam elle , non quidem propter fe , quia1
nullus propter fe, id eft propter ipfiim Pcenitentiam
vel poenam earn v u lt , aut libenter accipii‘ 3 fed bene
ex confequenti, fcilicet propter lalutem anima; con-
fequendam.
An Pcenitentiam pro fe faff am teneatur homo
dum convaluerit iter are.
p E T E R Ü M cum qua;ritur, an Pcenitentiam per
alios fadtarti teneatur quis dum convaluerit iteruni
facere3 puta afgrotus aliquis dum adhuc fanus e ra t,
Pcenitentiam condignam lufeepit a Sa cerdote, deinde
de vita fua defperans iplam amicis im ponit j qui
earn peragunt antequam plene convaluerit. Q u o r itur
utrum ifte poft luam convalentiam, ad Pcenitentiam
injunftam lie per amicos fuos peradiam tedubium
elfe, utrum illilui amici iplam Pcenitentiam
ex charitate fecerint, qute talis non fufficeret 3 infuper
quia non tam emcaciter fatisfacit Pcenitentia
ab aliis fadla , licut ilia qua; ab ipfomet pcenitente
f it : ideo fecurum eft quod ifte de ea iterum fatisfa-
ciat poftquam fuerit redditus lanitati, immo 6c earn
facere tenetur ne ineerto fe diferimini committat. Et
expedit quidem, quoniam fi prior Pcenitentia pefa-
liquos facta latisfecit pro culpa, fecunda quam ipfe
faciet, cedet ei in augmentum gloria;.
S 1 A n
T o m i i . 'p a r s Î f t