mentum 8c decorem Regni Francise, ficut’alter Leodegarius, apprimà dilexit. Contra fchif-
ma periculofilfimum, utiliffima multa non folùm lcripfit, fed etiam diligentia inciedibili & ve-
heuientiflima vi dicendi , ad communem Eeclefiæ pacem Revèrendifljmos 8c Ampliflimos Patres
CS Concilio Conftantienfi movit 8c induxit. In cognofcendo veto expeditiffimus erat, in
defendendo firtfnjs 8c Imperterritus , adeout, pro ipià fanâa 6c Ghriftianà veritate .tutanda ,
potentiffimum Principem non metuerlt ; tandemque in Germaniam pulfus, exilium , velut alter
Çhryfoftomus aut Athanafius, padeijtiflîniè perpeflus fit. Et quia feiebat jugum Domini
fuave elle, onulqueejuslevé, conatus eftoraiiia Præcepta, omn'elqùc Confticutioncshumanas,
quaptumvis graves 6c numerofas. (quo tolerabiüores eflent) ad Chritli Legem referre: undc
8c non indigne Çhriftianiffimi Do&oris meruit habere cognomen. Neque enim inhærebat curions
fpeculationum ambagibus, nec circa vanam fubtilitatum ollentationem folicitus , nec in
novitatibus adinveniendis turgidus fuit. Verfabatur autem in his ftudiis, quæ ad Deilaudem,
ad Fidei robur , ad plantandam Ecclefiam, ad confcientiæ pacem, ad confolandos pu-
fillanimes , ad morum adificationem , ad animarum falutem , utilia 8c neceflaria efle vi-
debantur : 6c quia utilitati proximorum ex toto corde inferviebat , nullius privati commodi
aftéftione duâus, abfque aflentatione, 6c abfque contemptu cujufcumque Doâoris , qui eum
præceflêrat, veritatem docuit: veiiim non adulterans verbum Dei ,-fed ex fynccrirate prædi-
cavit, 6c in monumentis poft fe plurima reliquit, quæ omnium ftatuum, hominibus, quæ Con-
feflpribus , quæ feminiverbiis, quæ Ecclefiarum Curatis , quæ viris quoque contemplativis ,
vehementer conducunt. Nam 6c in Myfticæ Theologiæ 6c Affeftivx.Traditione, clarus fuit
6c copioius. Theologos etiam lpeculativos, qui crudis folummodô fpeculationibus , 6c cla-
mofis quæftionum diiputationibus, vel Deum mveftigant, vel de Deo difeeptant, ad experimentalem
ejus gutfum invitabatj quippe qui priùs guftaverat, quàm fuavis fit Dominus. At-
que ita in Chriftianæ contemplationis dulcedine, meditando, 6c fuper Cantica Salomonis feri-
bendo, in vitæ fuæ finem perfiftens, p o il multos labores Eçclefiæ Dei utiliflîmos,poftferven-
tiflimum animarum zelum, poltque exilium, in foelicem familiam Chrifti , quem doçuerat,
pro quo cercaverat, quem totis vifeeribus defideraverat, in æterna beatitudine creditur elfe
recefltus. . Obiit autem anno Chrifti m. cc cq . x x ix . die julii x n . Sepultus LugduniinEc-
cleûa Sancti Pauli ; inque lapide ipfius membris fuprapofito,hæc verba leguntur. Foenitemiri &
crédité Evmcelto. 1 Ubi hodie magnis miraçulorum beneficiis, Dominus nofter Jefus Chrillus
fuum famulum illuftrare, ejufqùe Sanâitati dementer atteftari dignatur; cui fit honor, 6c gloria,
infeculafeculorum. Amen.
Hac Efttoma Vita Cancellarii, excerf ta efl ex Tomo primo Opertim Gerfonii,
Bafilea edito, Anno m. d. x v i i i .
E P I S T O L A F R A T R I S J O A N N I S
D E G E R S O N
Orâinis Coelefiinorum , Diretfa Fratri Anfelmo ejufdem Ordinis , fuper Opufeu-
lis Joamis Gerjon Cancellarii Panfienfis.
PO s t u l a s t i fæpiùs, amantiflime mi frater in Chrifto, ut eatibi communicarem Opuf-
cula, quæ à germano meo Domino Parifienfi Cancellario, compilata cognofcimus, af-
ferens te ferventiflimoamoris defiderio illorum ftudio incutpbere. Parcp libens petition!
tuæj turn quia nihil tibi denegare queo, tum quia mira-complacentia , ficuti creberrimè fum
expertus, eadem ample&eris ; adéo ut tanta importunitate denfiffimarum pccupationum quibus
ar&äris, non potueris abduci, quin plurima ex his propria manu tranferipferis ,. & avide rumi-
nando, ventri. memoriæ tenaciter commendaveris. Crudele ergo mi frater exiftimarem , fi
do&rinam hanc faluberrimam, fimilagineum panem, qufcm in divertis Traäatulis^, velutiqui-
bufdam cophinis aut fportèllis reconditum largiter habeo, efurienti tibi ßc .tarn avide ppftulan-
t i, non commnnicarem. Proinde nonne faerilegii convincerer , fi hune doétrinæ, thefaurum
( quem mihi indigniffimo ejus fratri pro mea eruditione grandi 7.elo commendavit ) humo de-
foflum & abfeohditum retinerem ? Scientia enim iuvifa, & ihefanras abfeonditus, tjm utilitas in
utrifiuel Qua infuper ratione lucernam accenlam abfeonderem fub modio , quæ ponenda po-
tiùs erat fuprà candelabrum , ut luceret omnibus qui in domo funt ? Nonne etiam Salvator
nofter admöniiit, Sic luceant opera-vefira bona cor am hominibus, nt ghrificcnt Patrem veftrum qui in
Cedis eß ? Addo quöd ficut mihi crebrius, abfque ulla palpantis adulationis nota teftatus es,, &
alij quamplurimi, yix aliquid ftudendo reperis,quod non ampliùs , fecundùm fubjeétammate-
riam, tuutp deleftet animum , illuminet , perßeiatque i hoc idem çertiflïmè confirmarem in
memetagi, i l non continub fraternalis amor fufpedum reddere teftimonium diceretur. Quid
ergo? Nonne præferre volumus hunc noviftimum vel fuj finjilesr , antiquiftimis & fanétiflimis
Divinæ Scripturæ Doâoribus, qui abyflalis;fapientiæ & feientiæ fontes (caturientes, &inma-
ximos fluvios excrefcentes, Ecclefiam univerfam irrigarunt, atque falubriùs verbis docuerunt ,
vitæ confirmaverunt exemplo ,:;miraculis creberrimis corufcantës? Quorum equidem ineluci-
dationedivinæ Legis tantus fuit labor, ut incredibili ftudio pene plures ediderint libros, quam
exiguitasingeniifequentium, vel'legere, vel apprehendere potuerit. Patuit hoc in Auguftino,
io Ambrofio, 'in-Origene , cujus tot milia voluminum Hieronymus fe legifle teftatur. Abfit
hoc, abfit,; u t hös relinquamus, horum oblivifcàmur, ut novi9advenientibus, veteres D odo-
res proijciamus : eps potiùs immenfis honoribus attollimus , novis præferimus. Nam ipfipro-
culdubio funt qui laboraverunt, & hi noviflirai in labores eorum introierunt j fl|i dentium ro-
bore mafticaverunt, quod in meatus faucipm leniter hi tranfglutiunc} illi acumine naturalising
e“
genii ô^toto mentis annifu, cum gratia Dei radiante, veritates altiflïmas & abfconditas valdè
perferutantes, acerrimè oretenus eruélaverunt j velut fi quis ex abyflo terræ ,profundifl-.ma
( fuffoflîs & egeftis ingenti conaminc rudéribus ) preciofiflima auri vel argenti pondéra fuftol-
lat. Hi autem fùa quævis Opufculà, non aliunde quàm ex illorum (ententiis fapienter conte-
xentes ( quia forte clariùs feu politiùs locuti funt) non aliud cgiflè videntur horum plurimi,
quàm fi quis rudern, & informem, (èu feabram'metalli malfam noviter è minera produélam ,
in fplendentem & gratiorem diverfo limaturæ genere formam artificialiter educat : nemo
ergo novilEmorum, præfumat fe prioribus comparare , nemo illos vetujftate fua cpntem-
nere. ■ v # ■ ,1 ’ ■; : “
Quemadmodum ab hac temeritate longe eflè non dubito , frater unanimis , germanum no-
ftrum de quo loquimur, ficut & diéta & fada ejus omnia teftimonium perhibent. Qui licèt
inter cæteros hujus^infoeliciflimi noftri temporis ( pace omnipm dixerim ) veluti vas ele&iflîmum,
repletus eflet fpiritu fapientiæ & intelle&us, & ob hoc à me, meifque fimilibus fiepius inter-
pêllatus fuerit, ut fecundùm talentum fibi creditum, de Scripturis Sandis ad informationem
morum nobis aliqua l’altem fuo modo diflerere vellet -, vix tandem ad hoc adduci potuit, uc
extra ea quæ vel ex injundo Cancellariatus Officio, vel ratione Scholaftici exercitii compilare
coàdus e f t , pauca Opufculà inferiùs annexa, fub nomine proprio voluerit confcribere. Nam
mox ut inde fibi fermo fiebat * aut velut obfurdefcebat, aut in aliud citiùs rem ducebat aut
duris fententiis nos increpitans dicebat: Nefcitis quid petatis : quanta qualiave fuppetunt ad
manum pro devotionis exercitio infignia , probatiflïmaque Sandorum Dodorum volumina
quæ omnem vitæ perlcdionem, làlubriter & fufïicientiffimè perdocent, nec intendimus ? Ec-
ce in promptu funt Auguftinus Super ‘Pfetlterium} Gregorius Super fob ; Caflianus, in Collationi-
bus & Infiitutionibus Patrum j Bernardus fuper Cantica } Richardus , De Duodectm Tatriarchis
& De Area Myftica j Bernardus iterùm Ad Fratres de monte Dei j Hugo De Oratione j An-
felmus inMeditationtbus\ Auguftinus iterum in Confeßonibus & ' Soliloquis , Audor prætereà
Summa de virtutibus & vitiis j Audor De Spiritu & anima, & reliqui quamplurimi. Çniid ampliùs
quæritis ? quid veteribus novellos faftidiofi cumulatis ? Facièndi plures libros non eft finis
: in his immoremini, in his exerceatur fpiritus vefter, horum in ftudio veftrum defudet in-
genium} non in curiofis & fupervacuis, fubtilitatem quandam mentientibus, quæ non im-
plentanimumautfatiant, fedpotiùspruritum accenduntauribus, r& à veritate tandem abduciint.
. Talia nobis dicere folitus erat : ob quod etiam, quafdam Lediones contra ftudentium curio-
fitatem inferiùs annotatas difleruit. Ita femper modeftiflimi fuit ingenii, majoribus cedens ,
non fua quævis procaciter ingerens, quemadmodum de fimia turpi refert Fabula , quam non
puduit præ cæteris terræ beftiis, foetum proprium veluti pulchriorem , ante confpedum Jovis
inferre. •
Ad hoc argumentatur, quod plurima per eum didata ita neglexit, uti nifi piâ quorumdam
cura fuillent diligentiùs recolleda & tranferipta, nefeio fi ufque modo comparèrent. Patuit
hoc in illis primis Opufculis exercitii fui fcholaftici, in Studio Theologiæ Parifienfi , De Nup-
tüs fapientia, quæ miro jucundoque artificio, quantum ex aliquibus concipi poteft , ftudio
florenti peregit, fiimpto themate : Quaßvi fponfam mthi earn aßumerc, quæ" tarnen vel malâ, ut
aiunt, cuftodiâ , vel quorumdam avidâ rapinâ, perdita1 funt omnia. Sic nihil eft in humanis
operibus ftabile, nihil durativum. ltaque debemus morti nos noßraque , ait Horatius. Sed nec
mirandum, ut ait Auguftinus , fi caduca cadunt, & mortalia moriuntur : 6c quod dixiflè ,
quod fcripfiflè credendus eft Apoftolus Paulus cæleftium confcius fecretorum, qui ab Hierufa-
lem ufque llliricum mare, totum replevit evangeiio, & tarnen ex omnibus vix fuperfunt qua-
tuordecim epiftolæ. Sileo reliquos , quorum non eft numerus. Defleant alij ruinas palatio-
rum, laqueatas domos erutas, depopulationes civitatum, abrupta caftra fortiflama , mortes fi
vis honainum : ego fummè plangendam duco jaduram vel modicam civitatis novæ Hierufalem
deperditæ, videlicet præclariflîmorum virorum Commentaria , continentia verba vitæ âoe-
trinæque faluberrimæ, quibus Fides Catholica gigni poterat ôc nutriri; quibus infuper robora-
ri velut arx firmiflima, ædificata cum propugnaculis, contra'quælibet inimici fævientis ma-
chinamenta} & ex talibus vivaciflimis efficaciflimifquc fententiis, penetrabilioribus omni gla-
dio ancipiti, confodi valebat hoftis , & ehecari: quapropter non abfque illius fubdolaprocu-
tatione hoc aliquando contigifle crêdendum eft, ficut è contrario librorum inutilium & curio-
forum atque perniciolbrum multiplicatio j quæquidem, contra Fidei noftræ traditionem, tanta
femper prorupit invidiâ, ut per fe fuofque fatellites eam funditiis de terra tollere , aut fal-
tem diverfarum hærefeum , velut zizaniorum fuperfeminatione confundere voluerit. Sed o
plene omni dolo & nequitia , nequaquam ita erit ut exiftimafti ; nunquam obturare poteris
fontem aqua viva falientis in vitam aternam, fi illam interdùm turbidam reddideris. Nam licët
caduca fim omnia qua funt fub foie, ut ait Ecclefiaftes, verbum tarnen Domini, quod fuper fblem
eft, manet in aternum, quod afliduè perfpicüas atque fuaviffimas eraanat aquas fapientiæ falu-
tatis, quarum impetus lænficat civitatem Dei.
Quod fi quis interroget, quid prodeft tanta librorum ad libros accumulatio, & novellorum
conferiptio, cùm iamtotus Orbis plenusefle videatur? Patetrefponfio. Primùm quidem honefta
occupatio,çft : Scriptura(fuippe Divina puteus altus eft, cujus nunquam deficiunt aquæ ,
quo plus exhauferis, inde featuriendo continue largiùs tibi refluet. Eft infuper, velut ager uberri-
nius, à quoquantumvisexti*ahas,eoferaciorredibit. Regiones, (ut ait Efrrem) unotemporeha-
beni vindemiam -, Scriptura autem Sacra,femper affluit doärina vivificante. Regio quando metitur,
amittit gaudiumj & vinea poftquam vindemiatafuerit, humiliatur: Scriptura Sacra quotidie
metitur, & fpîcæ interpretationum non deficiunt ; quotidie vindemiatur, & botrorum fpes non
definit : ergo in hac vinea Domini laborandum eft afliduè, propofita fpe mercedis immenfæ : nam
qui élucidant me, ait Sapientia, vitam aternam poffidebunt. Demùm, ponenda eft veritas præcipuè
Legis Divinæ in medio, tanqüam pulchrum aliquid, tanquam videlicet præfulgidum quoddam lumen,
bonis amicum & deleébabile ; malis autem odiofum femper 5 quo radiante , fi quid in
domoDei decorum probàtumque e ft, manifeftum fiat j fi quid autem turpe venenofumque ,