Compendium Theologize 3 e<5 quam circumitatiam , ex propria Icientia 8c deiibera-
355 .. . u . .... _ qu.u proprie opponitur bonitati, dicuntur peccare in
Spiritum fandtum. Et eft proprie peccare ex propria
malitia, quando voluntas fcit 8c potell alicui raa-
lo refiilere, 8c tamen ex fola malitiailludeligit. Ex
quo clare apparet peccatum in Spiritum fadtum gra-
vius clfc aliis peccatis qua: in Pattern Sc Filium com-
mittuntur, cum majus fit 8c gravius peccare ex propria
malitia quam ex infirmitate vel ignorantia 3 de
tione , quod tamen non peccaretur in Spiritum fane-
turn, immo illud (ut taefcum eft) in quolibet gene-
re peccati contingere poteft. Alio modopoteitquis
ex propria malitia peccare, ex eo fcilicet quod ipfe
feienter 8c per contemptum abjicit 8c removet a fe |l
lud quod in eo poterat eledjtionem feu continuatio-
nem pecccati irppedire. E t cum omnia quae pecca-
qua ipiius peccati in Spiritum fandtum gravitate la- A ti eledtionejn feu continuationem impedire polfunt
HU H m ........8c impediunt, fint proprie effe,dtus Spiritus fanifti in
homine, ideo ille qui (ut tadtum eft; ipfa fic pec.
cati eledtionem feu continuationem impedientia a le
feienter 8c per contemptum abjicit 8c remoyet, di-
citur ex propria malitia 8c in Spiritum fandtum peccare
: 8c ita proprie accipitur in hoc propofito etiam
fecundum communem acceptionem ex propria malitia
peccare, prout adhucinferius latiiis declarabitur.
Hujus autem peccati in Spiritum fandtum fecun-
dum Auguftinum 8c communem acceptionem ponun-
tur elfe fex fpecies, fcilieet defperatio, pnefumptio
impoenitentia, obftinatio , impugnatio veritatis a-
gnitas, invidentia fraterna: gratia:. Quamm nume-
rus leu fufficientia fic fumitur. Peccatum in Spiritum
fandtum (prout juxta fupra tadta hie8c comrnu-
niter accipitur) fit 8c committitur per remotionem
feu contemptum eorum per qua: homo ab eledtione
peccati feu continuatione, quod idem eft in effedtu,
tior net infra declaratio. Et quia generaliter omnia
peccata tarn in fiiperioribus delarata quam alia, vel
ex infirmitate vel ex ignorautia vel ex propria malitia
committuntur, non fuit neceffe fpecialem deip-
lis qualitatibus peccatorum Tradtatum facere nifi fo-
lum de ilio peccato in Spiritum fandtum, quod ultra
alia peccata quamdam fpecialitatem quamdamque
grayitatem impórtat.
Circa quod peccatum pro clariori naturas eius de-
claratione 8c intellechi, 8c eo per maxime quia multi
frequenter de ipfo loquuntur , qui propriam ejus
naturam non intelligunt, eft advertendum, quod tri-
plex de ifto peccato in Spiritum fiindtum reperitur po-
fitio feuacceptio. Aliqui enim ut Hilarius, Ambro-
fius, Hieronymus 8c Chryfoltomus ponunt 8c dicunt
peccatum in Spiritum fanctum efle quando ad litteram
aliqua blafphemia contra Spiritum Sandtum dicitur,
five Spiritus fandtus accipiatur fecundum quod eft
nomen efientiale toti Trinitati conveniens, quariibet B poteft impediri.Ilia autem qua: fic hominem ab dedtio-
enim perfona eft 8c Sandtus five prout eft ne peccati impedire feu trahere 1 perlona Spiritus eit oc oanctus 3 live pr poflunt, procedunr fen
nomen fpecialeuniusinTrinitateperfonæ. Et fecun-
düm hanc acceptionem diftinguitur in Evangelio
Matth. XII. Blafphemia in Spiritum fiinSlum contra
blafphemiam in Filium hominisj ubi exemplum de ifta
blafphemia habetur de Judæis, qui ilia quæ Chri-
ftus in virtute Spiritus fandti operabatur, attribue-
bant principi dæmoniorum, 8c ideo dicuntur in Spiritum
fandtum blafphemaffe. Auguftinus 8c aliqui
eum fequentes dicunt 8c ponunt peccatum in Spiritum
fàndtum elle finalem impoenitentiam, quando
fcilieet aliquis in peccato mortali ufque ad mortem
inclufivè perfeverat 3 quia ut dicunt , talis in Spiritum
fàndtum blafphemare videtur, quod quidam dicunt
non folum verbo oris fieri poffe 3 fed etiam verbo
cordis 8c verbo operis, nec uno folum, immo multis 8c
multotiens. Et dicunt quod verbum fic acceptum dicitur
elfe blafphemia contra Spiritum fàndtum, quia eft
peccati impedire feu trahere pofiùnt, procedunt feu
oriuntur vel ex parte divini judicii, vel ex parte Do-
norum D e i , vçl ex parte ipfius peccatimet. In ju-
dicio autem divino duo infunt fcilicetjuftitia 8c Mi-
fericordia. Refpedtu Mifericordiæ, ex qua confurge-
re habet Spes, ex confiderationefcilicetdivinæ Mifericordiæ
peccata remittentis 8c bona præmiantis;
quia hanc fpem quæ hominem ab eledtione peccati
retrahere 8c impedire habet, à fe per contemptiim
removet 8c abjicit, non fperans fcilicet Deum peccata
débité poenitenti remittere velle , peccat per
■ primam fpeciem peccati} in Spiritum fiindtum , quæ
eft defperatio. Refpe&u vero juftitiæ ex qua con-
furgere debet timor 3 ex confideratione fcilicet di-
vinæ juftitiæ redtè 8c rigide peccata punientis , qui
hune timorem qui meritô hominem ab eledtione &
continuatione peccati impedire feu retrahere habet à fe
.. . . . . . per contemptum removetSc abjicit 3 fperans fcilicet
contra remmionern peccatorum, quæ fit per Spiritum C fêu præfumens gloriam fempiternam fine meritis vel
fanctum qui eft charitas Pati'is 8c Filii. Alii 8c tertii po- etiam fine poenitentia adipifei, peccat per fècundam
nunt 8c dicunt peccatum in Spiritum fàndtum effe, fpeciem peccati in Spiritum fiindtum quæ eft præ-
quando ex certa malitia,id eft ex ipfa deliberata eledtio- fumptio. Et intelligantur hæc fané juxta declara-
ne rnali peccatur, quod ex improba voluntate liberi ar- tionem ftatim tadarn : nam peccatum defperationis
bitrn procedit, quia ut taftum eft, peccatur tünc con- & præfumptionis prout hic fumitur non confiftit '
tra bonitatem quæ attribuitur 8c appropriate Spiritui
fàndto. Et inpropofito præfenti fecundùm communem
uflim loquendi 8c ponendi accipitur ifto tertio
modo feu fecundùm iftam tertiam acceptionem :
quia capiendo juxta primam acceptionem feu primum
modum ponendi, magis propriè eft peccatum fpeciale
ad infidelitatem peitinens, quæ opponitur confefiioni
Fidei 3 juxta vero fècundam acceptionem feu fecundum
modum ponendi, poteft ad omnia vitia pertinere 8c in
omni genere peccati contingere, etiam in peccatis à
principio ex infirmitate vel ignorantia commifîis3immo
poteft contingere hominem in peccato mortali mori vel
ex incuria vel ex negligentia poenitendi, vel fubito vel
hoc quod quis Dei mifericordiàm vel juftitiam non
credat 3 quia tune non pertinet ad peccatum in Spiritum
fiandtum, prout hic fumitur, fed potiùs per-
tineret ad peccatum infidelitatis. Sed confiftit in
hoc quod in ipfa Dei mifericordia vel juftitia con-
temnitur feu vilipenditur.
Refpedtu autem fecundi membri principalis fcilicet
Donorum Dei quibus homo à peccato retrahitur,
ipfà duo principaliter flint.
Piimum eft agnitio veritatis Fidei quæ maxime
hominem habet ab eledtione peccati rctrahpre feu
impedire : quam qui a fe feienter 8c per contemptum
abjicit, veritatem fcilicet agnitam impugnanao
omne peccatum quod ex certa maliua committitur, di- ris gratis: divinitbs collata:. contra quam ponïtur
citur eile peccatum in Spntum fanftum, prout hic fexta fpecies peccati in Spiritum fanftum, fcilicet in-
& communiter accipitur : dupliata- enim contirige- videntia fratermc gratis:, dum fcilicet aliquis non
re poteft ahquem ex certa malitia, ideft ex ipfa elee- folum perfome fratris feu proximi invidet , quini.nó
none mah peccare. Uno modo ex inclmatione ha- invidet etiam gratis; Dei crefccnti & apparenti in
bitlis vitioii leu ailueladtione, immo fecundum ali- in mundo.
Ref-
^4.7 D e peccato in Spiritum fa n ä um
Reipedtu verb tertii membri principalis, id eft peccati
infe, duo funt principaliter qu£e hominem a pec-
cando impedire leu retrahere polfunt 8c debent. Pri-
mUm eft inordinatio, turpituao ac vilitas adtus peccati
in fe3 cujus debita confideratio lolet in homine
pcenitentiam inducere de peccato commilfo* Et contra
hoc homo peccat per tertiam Ipeciem peccati in
348 majoremque quodammodo exculationem habet 3 unde
ejus poena minui debeat quam qui ex certa malitia
peccat. U t gratia exempli 3 ad propofitum v erbi Chri-
fti fupra, juxta primam acceptionem peccati in Spiritum
fimdhim allegati, Judasi qui bialphemabant in
Chriftum tanquam in filium hominis, vocando eum
voracem, vini potatorem 8c publicanorum amatorem.
Spiritum fiindtum,fcilicet per impoenitentiam. Sëcun- . majorem excufationem habere poterant propter infir-
dum /e»fUt- nprraavviirtaaçs F8cf hbrrepvviitfaasc blionn nii ffeeuu rdfeefleeZd-tKaatti-ofenniisc ^ mifarpm rarnic nimm in infe Clhrifto afniciehant- &
quam aliquis in peccato quserit 8c invenit: cujus
confideratio inducere folet hominem ad hoc quod
ejus voluntas in peccato non firmetur. Et contra hoc
peccat homo per quartam fpeciem peccati in Spiritum
fiindtum icilicet per obftinationem. Et intelli-
o-antur ifta duo lane: non enim hic fumitur impeeni-
tentia prout elicit perfeverantiam in peccato mortali ufque
ad mortem inclufive, quia jam non efiet Ipeciale
peccatum 3 led quaodam peccati circumftantia qu£e ef-
ict 8c contingere pollet in quolibet peccato ut ali-
qualiter fupra in fecunda acceptione peccati in Spiritum
fiindtum tadtum eft: fed accipitur hic impoenitentia
fecundum quod importat propofitum nonpee-
nitendi, 8c eft proprie refpedtu pr^Eteritorum. Similiter
obftinatio non capitur hic pro perfeverantia feu
continuatione in peccato 3 fed quando homo fuum pro-*
pofitum in hoc firmat quod vult peccato inhterere 8c eft
mitatem carnis quam ipfo Chrifto afpiciebant,8c
fic minorem circa hoc poenam merebantun ideodi-
dti funt a Chrifto blalphemalfe in Filium, quod re.-
millibile e ft : fed quando ipfam Divinitatem qua: etiam
eratin Chrifto, blafphemabant, curationem fcilicet
infirmitatum, ejedtiones dsemoniorum, illuminatio-
nes ciecorum , 8c aliorum opera miraculorum, qua: funt
proprie opera Divinitatis,8c non nifi per Spiritum fanctum
fieri poterant attribuendo diabolo, nullam exculationem
habebant unde poena eorum minui merere-
tur 3 Et ideo tunc didti lunt a Chrifto blafphemafle
in Spiritum fandtum 3 quod peccatum non fuit ad litteram
eis remiflum, neque in hoc fieculo nequein
futuro, immo fecundum expofitionem Chryfoftomi
pro illo peccato poenam pafli funt, 8c in prsefenti vita
per Romanos , 8c in futura vita apud inferos.
Quantum autem ad culpam, dicitur peccatum in Spiritum
fandtum irremillibile ex ipfa dilpofitione remitpropriè
relpedtu futurorum 3 juxta illud Jerem. vm. 6. » tendi: ficutenim aliquis morbus corporalis fecundum
Nullus efi yui agat pcenitentiam id ell agere velit fuperpec- ° fui naturam incurabilis dicitur ,quando infe habet illud
cato fuo dicens, quid feci s quantum ad primum. Om~
ties converfi funt ad curfum quafi equits impetu vadens ad
pralium s quantum ad fecundum. Eft etiam advertendum
quod Bernardus in Libro de Pracepto & Difpen-
fatione ponit quod nolle obedire efi ref fiere Spiritui fanclo,
Glofla etiam ordinaria. Lev. yn. dicit quod fimulata
pcenitentia efi blafphemia Spiritus fantti. Schifma etiam
redtè contra Spiritum fandtum committi videtui‘3 nam-
que per eum Ecclefia unitur. Quse tria non viden-
tur fub fex fpeciebus peccati in Spiritum landtum fupra
declaratis comprehendi. Sed qui bene confide-
rat, prsedidta tria fub ipfis fpeciebus effedtualiter
continentur 8c comprehenduntur, 8c ad ipfa re-
duci pofiunt : utputa nolle obedire peitinet 8c
reducitur ad obftinationem. Simulatio poeniten-
tise, pertinet 8c reducitur ad impeenitentiam, 8c fub
ea continetur. Schifma pertinet 8c reducitur ad invi-
dentiam fraterna: gratia:, per quam gratiam membra
Ecclefite uniuntur.
Quare irremijfibile.
" P S t etiam notandum quod peccatum in Spiritum
^ fandtum dicitur communiter irremillibile 3 juxta illud
verbum Chrifti. Matth, xu. 32,. Qui peccaveritin
Spiritum fanäum, non remittetur ei in hoc feculo neque in
futuro. Quod fic poteft intelligi, 8c fecundum om-
nes tres acceptiones peccati in Spiritum fiindtum fupra
pofitas. Juxta enim lecundam acceptionem qua: eft
Auguftini, clamm eft quod finalis impoenitentia quam
ponit peccatum in Spiritum landtum, realiter eit ir-
remiffibilis, quia nullo modo remittitur: quomodo
enim remitteretur peccatum moitale in quo ufque ad
mortem perfeveratr Non enim hic in hac vita, cum
de eo nulla pcenitentia habita 8c fadta fit 3 nec etiam
m vita futura, ubi nullus locus eft mifericordiie 3 led
r,qua:
per quod tolluntur ea ex quibus morbus curari poteft,
utputa quia tollit virtutem naturæ , velinducitfafti-
dium cibi 8c medicinæ 3 licet Deus fua gratia 8c m l
raculo polfit ilium morbum curare : ita lüo modo ifte
morbus fpiritualis qui peccatum in Spiritum fimetum
dicitui*, fecundùm fuam naturam incurrabilis 8c irre-
milfibilis dicitur, ex eo fcilicet quod de fui natura
excludit 8c abjicit ab homine ilia per quæ fit peccatorum
remilfiö. Non tàmen propter hoc inteUigen-
da eft omnino præclulà via fanationis 8c remilfionis,
fecundùm omnipotentiam 8c mifericordiàm Dei per
quam aliquando tales quafi miracülosè fpiritualiter la-
nantur, licet rarö 8c difficulter : de nullo etenim
quamdiù durât hæc vita , defperandumeft, confide-
rata fcilicet omnipotentia 8c mifericordia Dei 3 fed
confiderata natura Sc conditione peccati, aliqui filii
diffidentia dicuntur 3 ut habetur per Apoftolum ad
Eph. v. 6. Sunt alii alio modo iftam irremilfibilitatem
C peccati in Spiritum fanétum exponentes 3 fed elfec-
tualiter juxta ea quæ fupra notata funt : notât enim
quod hoc nomen irremiffibile tripliciter fumi poteft.
Uno modo negative, fcilicet quod nullo modo remit-
ti poteft : 8c ifto modo peccatum Angeli 8c damna-
torum irremiffibile dicunt. Alio modo privative ,
quod fcilicet ex fe congruentiam non habet quod re-
mitti debeat, licet ex congrueiitia divinæ bonitatis
remitti poffit: 8c hoc modo omne peccatum mortale
irremiffibile dicunt. Tertio modo contrarie, quod
fcilicet ex fe importat 8c includit difpofitionem con-
trarium ad remiffionem : 8c hoc modo peccatum in
Spiritum fian&um irremiffibile dicunt 3 quia importat
ex fe 8c includit difpofitionem contrariantem gratiæ
remittenti peccatum, per defperationem fcilicet vel
præfuinptionem, aut alias ejus fpecies : 8c juxta iftiun
raodum ponendi capiunt etiam numerum feu fufficien-
tiam fex fpecierum peccati in Spiritum fan&um fupra
enumeratarum, hoc Icilicet modo. In re;nilfione enim
puræ juftitiæ, ubi etiam quismeritorièpoeniterenonD (ut dicunt) tria concurrerc habent, videlicetipferepoteft.
Secundum autem alias duasjacceptiones, fcilicet
primam 8c tertiam, dicitur etiam peccatum in
Spiritum fiindtum irremiffibile: non quia nullo modo
remittitur, fed quantum eft de fe 8c fui natura, habet
meritum non remilfionis, mercturque quod non
remittatur, 8c hoc dupliciter. Uno modo, quantum
ad poenam, alio quantum ad culpam: quantum
enim ad poenam, certum eft quod qui ex ignorantia
vel infirmitate peccat, minorem poenam mcretur,
Tomi /. Pafs III.
mittens, ille cui remittitur, 8c diipofitio remitten-
di in eo cui remittitui. In ipfo rémittente duo funt, fcilicet
mifericordia 8c juftitia. Contra primum quorum
peccatur per defperationem 3 contra 'fecundum
per præfuinptionem. In eo cui remittitur, duo die
convertit fcilicet dolorem de commiflb, &. propofitum
ulterius de non committendo. Contra primum
quorum peccatur per obftinationem, contra fecundum
per finalem impoenitentiam. Diipofitio verb
Z z remit