535 Ex hiis ergo Platonicis, quarto poteft inferri quod
homines habentes animas non multum immerfas cor-
poribus, necex corporis unione vehementerobtene-
bratas, ex iua innata.natura prsccognofcere futura, Sc
lie de eis prophetare.
Sed contra hoc objicit Auguftinus, ubi fupra, quia
fic hujufmodi anima ex fe ipfa femper devinare leu
prophetare poftet, quandocumque ipfa vellet, quod
eft tallum: huic etiam opinioni non folum hides, fed . intuitum Sc figit intimam aci<
etiam Ariftoteles , loco prceallegato , Sc in 3.0 Den jntuitus adeo profundatus Sc ii
Anima contradicit, qui pofuit animam humanam ad
utramque pr«di6barum perfe&ionum, fcilicet feien-
tiarum Sc virtutum, efle in potentia tanturn Sc non in
aebu, id eft efie perfedbibilem, Sc non in effeebu efle
perfedlamj led quemadmodum fpeculum, in quo nulla
adhuc relultavir apparitio , aut tabulam rafam in
qua nondum aliquid eft depidbum, vel ficut ceram ab
omni impreflione vacuam fbrmarum 3 inferiptibilem
tamen omni genere figurarum Sc omni figuratione
ligillabilem. Pro qua lententia Ariftoteles , Sc contra
pr«didbam opinionem Platonis pulchre Sc diffuse
multis rationibus arguic in Libro fuo De Vniverfo,
Tradbatu ultimo, ad quern gratia brevitatisremitto.
Sed feiendum eft quod quidam magi feu devina-
tores malefici, ex pnedidba opinione capiunt occafio-
nem errandi: nam, licut idem Dodbor recitat, quidam
536
tiam Platonis , fi purgata fit Sc terlà à fordibus
quæ ex parte corporis adveniunt, Sc adhærent hu-
manæ animæ, ipiàm, vel ut in fpeculo claro Sc terfo
videt omnia ipfa occulta , vel partem eorum, Sc
hoc fecundùm magis Sc minus, fecundùm perfedbiùs
Sc imperfedbiiis, lcilicet pro re purior Sc ab inquina-
mentis hujufmodi remotior fuerit 3 Sc fie ad femet-
ipfam reverfa, anima afpiciente in feipfam, profundit
iem intelledbûs. Qui
intimatus poterie elle
adeo que anima ad feipfam poterit eflè converfa,
Sc in fe ipfàm recolledta 3 ut hujufmodi recolledbio
vel raptus fit vel propè raptum vel propè extalim.
Et ideo qui in hujufmodi operibus exercitati funt, fta-
tim confùmmato opéré hu jufmodi, claulbs tenent oç-
culos puerorum quibus fadbæ funt apparitiones hu-
jufinodi, doncc anima reverfà fit ad ftatum prilbi-
num à colledlione hujufmodi, fcilicetdonecreiiimp-
ferit vires corporales Sc organa quæ deleruifle laltem ad
modicumvidebantur : aliter enim inmineret puero pe-
'.... corporis, aut forte infânia. Unde etiam cum
ifta obfcrvatione communiter perpetuo horrificusre-
manet hujufmodi puerorum poft expledbionem talis
operis, quod aliqui vifioni dæmonuum imputant, qui
naturam illius pueri non modicùm turbafle creduntur
quia eorum præfentia fèmper veftigia fuæ horribilitanagorum
antiquorum, apud Latinos nominatifiimus, ß tis relinquit. Sed omnia hæc magorum experimenilio
errore lie dementatus eft, ut crederet animam pueri
immaculati violenter necati, fcientiam habere omnium
prxfentium , prteteritorum , Sc futurorum :
quaproptcr in hoc fcelus indudbus eft, ut puerum im-
maculatum lie necaret, meritbque tanti fceleris in
earn venit dementiam, ut crederet fe habere animam
pueri illius quem tarn execrabiliter necaverat,
Sc audire ab ea refponlä de hiis quorum fcientiam
habere volebat.
Hie autem non eft dubitandum, quin licut ex
fuggeftione alicujus maligni lpiritus, in errorem tarn
impium Sc in tam deteftabile facinus proccflerat 5 lie
poftmodum , fimulatione dsemoniaca, fub Ipecieani-
mte pueri illius, ab aliquo maligno fpiritu refponfa
hujulmodi audiret: cujus poflibilitatem pofteä often-
dam in tertio Articulo principali. Nam non appa-
ret qualiter apud fe habere vel fervare poflet ille mat
a quædi£tafunt, abfque opinione.Platonis, velpoli-
tione prædidbi magni erroris falvari pofl'unt, fecundùm
fententiam Ariftotelis. N am, ut dicit Dodbor præ-
didbus, iple Ariftoteles pofuit intelligentiam agen-
tem, velut folem quemdam Ipiritualem animarum no-
ftrarum, quantum ad vires intelledbivas, iplamque ea-
nimdem illuminatricem , licut fupra ex didbis fui com-
mentatoris tetigi. Unde fecundùm ejus opinionem
falvari poflunt divinationes quæ per inîpeébionem lu-
cidorum inftrumentorum fiunt, etiam abfque minifi-
terio dæmonum : fed per naturam tantum inftru-
mentis hujufmodi adjutam, lcilicet per hunc modum,
quod feientiæ, vel cognitiones de quibus agitur, non
lunt in animabus humanisante inlpeSHonem inftrumentorum
hujufmod fifed fiunt in eis,Sc de novo adveniunt,
adjuvante infpedbione prædidba , Sc ideo fiunt ex
irradiatione lucis fpiritualis fublimioris : cujus fileficus
animam hujufmodi pueri, nili forte, juxta ^gnum eft , cùm videmus hujufmodi revelationesfieri
atque irradiationes etiam in furiofis , Sc in graviter
'ægrotantibus Sc in vehementer timentibus, Sc in
fomniantibus. Quia fcilicet res hujufmodi, licut
Sc inftrumenta prædidba, abftrahunt animas à rebus
exterioribus Sc etiam ab ipfis corporibus fuis , Sc
approximant eas luci quæ liiper ipfas eft per naturam:
fcilicet Deo vel intelledbui agenti, feu intelli-
gentiæ illuminatrici, feu alteri luci quæ ad iplas il-
luminandas mittitur cum placito Çreatoris. De qua
luce fupra magis dixi , Sc adhuc infra didburusfum.
Sive ergo per hunc, five per alium modum falventur
expérimenta prædiSba, indubiè tamen tenendum eft
quod anima humana ex fua v i, vel natura, vel feientia
innata, nequit prophetare futura: fed probabilius
fententiam Platonis, anima ilia , ut potè de corpore
fuo violenter expulia, circa tumulum fuum, id eft
corporis fui, donee debitum temporis numerum im-
pleret, moraretur : fed non eft hie immorandum ad
deftrudbionem vefaniæ iftius, nec eft contra earn dif-
putandum,quia juxta fententiam Ariftotelis. Cum quolibet
contraria opiniombus profer entefin It urn efi follicitum efie.
Pro prædiébo tamen errore videtur efle experimen-
tum magorum : nam ipfi inftrumenta aliqua fpecu-
laria adhibent, ut in eis inlpiciantur occulta. Sicut
funt fpeculum, aur unguis puerilis, autovium , manubrium
eburneum, aut gladius elimatus, quibus omnibus
apponitur etiam unébio ex oleo , ut augeatur
inftrumentorum hujufmodi luciditas. Adhibent autem
ad hæc infpicienda communiter pueros parvu- D tenendum eft quod hoc fibi eonvenit ex irradiatiolos
aut virgines, ut in eis vidcant res quarum reve-
latio per eos quxritur, fcilicet furtum, aut latro,
aut aliquid aliud de ocultis. Conftat autem quod in
inllrumentis illis neque res ilia: funt, neque rerum
form« quse videri videntur; aliter necefle eflet ut
ab omnibus intuentibus , Sc «que clare videnti-
bus -«qualiter vidcrentur, quod multis experi-
nientis notum eft efle falfum. Et ideo ex hoc in-
duSbi funt aliqtii antiqui fapientes, ut dicerent inftrumenta
hujufmodi hoc folum operari in hujufmodi
vifionibus , fcilicet reflexionem mentis in fe ip-
lam;: prohibet enim ludolitas inftrumenti ipfum af-
picientem faciem mentis in exteriora intendere, Sc
repellit earn.atque refleebit in fe, propter qüöd co-
gitur intueri in femetipfara. In qua, juxta fentenrel
illuminatione divina.
Ex pr«didbis autem lolvi poteft fecunda ratio principalis
hujus dubii: nam ex didbis patet quodnegan-
dum eft principale aflumptum : Sc ad primam pro-
bationem dicendum eft, quod bruta animalia non
habent pr«cognitiones futurorum effeSbuum, nili fecund
um quod ex fuis caufis pr«cognofcuntur , ex
quibus eorum pbantafi« moventur, Sc magis quam
hominum: quia homihum phantafi«, maxime in vi-
gilando, difponuntur magis fccundiim rarionem,
quam fecundum naturalium caularum impreflionem.
Ratio autem facit in hominibus multö abundantiüs
Sc perfeébius, illud quod facit in brutis impreflio cau-
farum naturalium, five natural is inftinSbus j Sc adhuc
magis adjuvat hominem divina' irradiatio, ftu
illuiliiiujinatio
Prophetias infpiratas, quàm întelledûs
potentia ratiocinans.
* HeC tamen in hominibus negandus eft naturalis
inftinSbus, eis prænuntians aliquos futuros effeSbus,
ficuc Sc brutis animalibus : nam f«pc accidie quod,
airmiis horöinis ferventer amantis commovetur, dum
crea amicum , etiam abfentem, aliquid notabileim-
mutatur. Et quandoque adversiis hominis infortunium
antecedit prævius timor, nullo exteriori terri-
bili adhuc imminente, fed hujufmodi timoris latet
origo, Sc eft præl'agium mali futuri. Unde Statius
ait : Pefiimus in dubt is augur timor. Et Claudianus dicit : '
Sed malus tnterpres rerum metus,f omne trahebat
Augurium pejore via.
Ad fecundam probationem dicendum e ft, quod
præcognitio futurornm quæ fit in fomniis, aut eft
exrevelatione, vel illuminatione fubftantiarum fpiri-
tualium, aut eft ex motione , vel influentia caufa-
rum naturalium. Primo modo eft Prophetiaj fe-
cundo modo non: ficut magis patebitin tertia parte
hujus fecundi articuli. Utrumque autem prædiôbo-
rum poteft fieri, tarn in vigilantibus, quàm in dor-
mientibus: tamen melius poteft fieri indormiendo ,
quàm in vigilando : quia anima vigilantis eft occu-
pata circa exteriora fenfibilia. Prima, minus' apta eft
récipere fubtiles imprefliones, five fpiritualium fub-
ftantiarum, five naturalium caufarum -, licet, quantum
ad perfedbionem judicii, plus vigeat ratio in vigilando,
quàm in dormiendo.
Ad tertiam probationem dicendum, quod anima,
ficut magis declarabitur, quando abftrahitur. à cor-
poralibus, aptior redditur ad percipiendum influxum
fpiritualium iubftantiarum vel caularum naturalium,
Sc primo dicit Gregorius, quod anima, quando ap-
prppinquat ad mortem, præcognofcit quædam futura,
fubtilitate fuæ naturæ: fcilicet quia tunc eft fub-
tilior , quia à corporalibus abftraóbior, juxta didbuin
Auguftinij vel etiam præcognofcit hujulmodi futura,
revelatione divina, non autem virtute propria,
aliter ,»ut dicit Auguftinus femper haberetin fuapo-
teftate, quandocunque velle t, futura cognofcere:
quod eft falfum, ut didbum eft. Igitur See. Et hæc
de fecundo.
Quantum ad tertium, in quo videndum eft utrum
aliqua naturalis difpofitio requiratur ad hoc ut habea-
tur Prophetia : declarabo tres conclufiones. Prima
eft quod ad Prophetias non. requiritur aliqua difpofitio
naturalis, tanquam caufa neceflaria vel principalis.
Secunda, quod ad Prophetiam, de concurfu requiritur
aliqua difpofitio naturalis , tanquam caufii
præambula vel inlbrumentalis. Tertia, quod etiam
hoc modo ad earn requiritur difpofitio moralis.
Prima conclufio pa tet, quod Prophetia propriè
didba , f i t , ficut didbum , ex infpiratione divina :
Dèus autem caufa univerfalis in agendo, nec præexi-
gitmateriam, nec aliquam materiæ difpofitionem,
in corporalibus effedbibus ; fed fimul poteft Sc ma-
teriam Sc formam Sc difpofitionem : igitur Sc in effedbibus
fpiritualibus non præexigit aliquam difpofitionem
i fed fine ea perfedbè producere poteft
effedbum fpiritualem, fcilicet Prophetiam, feu gra-
tiam propnetalcm. Et ad hoc faciunt authoritates-
poft oppofitum hujus quæftionis indudbæ.
Ad hoc etiam facit quod lux ilia fpiritualis, quæ
fupra animas noftras eft immediate, quam fupra dixi
efle caufam Prophetiæ, quando vult poteft. immediate
eafdem animas illummare. Nam ficut dicit
Dodbor prædidtus : till luci , quantum ad vires fuas
nobilifiimas , anima nofira conjunclifiima funt. Et
primo, ait unus lâpientiffimus Chriftianorum, quod
Inter mentem nofir am, & lucem interior em qua Deus eft,
nullum efi medium. Intelligens hoc ex fennone pro-
phético, quo didbum eft: Srgnatum efi fitper nos lumen
vultus tui Domine. Pi', iv. 7. Hoc eft, luminofus
vultus tuüs, qui non eft aliüd quàm tu. Hunc ergo
vultu.m illuminât fuper nos , cùm ex eo. affùîget; in
aminabus npftris fplepclor alicujus noværevelationis :
Sc quia hoc rare? fit, Sc ipfi foli Deo notum eft*
q.uando hoc ei placet facere 3 ideo dicit fignatum,
id eft claufum vultum hujufmodi fupçr nos. Vel primo
dicit fignatum, vel claufum 3 quia ignotum :
nam pauci.funt quibus lumen hujufmodi fid e invol-
verit, Sc qui tantam propinquitatem ipfius ad animas
noftras noverint 3 fcilicet, ut nullum fit medium
inter ipfum Sc animas noftras , medium fcili-?
. cet naturalis interpofitionis. Patet ergo quod prop-
- ter hanc immediatam propinquitatem hujufmodi lucis,
ipfam poteft, quando placet, huic vultui lumi-.
nofo immediate irradiate mentibus noftris. Igitur.
See.
Secunda conclufio patet, quia communiter non
fumus idonei Cplendorc prædidbi luminis immediat.è
irradiari : nam quandoque prohibet irradiationem hujufmodi
immediatam ipfa indifpofitio naturalis.
Unde, ut dicit præallegatus Dodbor, In multis prohibet
hoc ipfa complexio : quædam enim complexiones
incraflant animas Sc impediunt vires earum nobiles,
propter quod dicit Galienus, quod Thlegmatica complexio
nullam virtutem anima ]uva,t. Item, fæpè impediunt
folicitudines de rebus fenfibilibüs Sc tempo-
ralibus : igitur incurvant Scoccupant: animas humanas.
B Primo, prohibent eas à perfedbjone rerum fublimium
Sc occultarum : qucmadmodùm plenitudo vafis de
uno liquore, prohibet ipfum à receptionc liquprisal-
terius, Sc ficut inferiptio tabulæ alicujus, vel pellis,
prohibet aliam inferiptionem ab ilia 3 juxta illud Sa^-
pientis diceutis : Non recipit fiultus verba prudentia,
nifi ea dixer.is qua verfantur in corde ejus Prov. XVI11.
a. Item, fecundùm Ariftotclem: NMelancholicis ad
hujufmodi propheticas irradiationes funt magis idonei, qukm
homines complexionis allerius : Sc hoc eit propter eam-
dem caufam. Propter quod dicit, omnes ingenio-
fos melancholicos efie, fcilicet quia complexio ifta
magis abfhahit à delcdtabilibus corporalibus, Sc à tu-
multibus mundanis.
Item, non eft negandum naturalem complexion
nem juvare feu dilponere ad habendum hujulmodi
propheticum fplendorem : cùm ad hoc con.cedendum
fit juvare armoniam muficalem. Nam legitur
m quod Propheta quidam Hebræorum cùm à quodam
' Regc confuleretur,; nec aliter fciret ei refppndere,
nifi per irradiationem. propheticam , mifit vocari
quemdam ut pfalleret, Sç tunc, ficut Scriptura tef-
tatur 4. Reg. 1 1 1 . I f . Fatta efi fuper eum manus Domini.
Id elb virtus D e j, ad prophetandum. Unde
patet quod armonia mpficalis prællat adjutorium ad
hoc ut obtineatur fplendor hujufmodi. E t hujus
caufa eft, fecundum prædidlum Doftorem3 cùm quor
rumdam cantuum fuavitas multùm demulcet animas
hnmanas, Sc per hoc rapit eas in fe, Sc per cprife-
quens eripit eas ab aliis palfionibus. Et propter eainr
dem caufam quidam mprbi, ficut mania, melancholia,
Sc aliæ quædam mentis alienationes, Sc morbi fpi-
rituales muficis cantibus curati Hint. Unde in Libre»
Regum legitur de Saiile, quia quandocunque lpiritus
malus arripifib,at ipfum ,, tollebat David cytaram &per-
cutiebat cam, <2r refocillabtttur Rex 0 * lemus babe bat.
i,R e g ,x v i. 22. Quia enim non legitur quodtangen-
gendo cytaram , verba aliqua dixerit, non immeri-
to poteft opinari, quod fola virtute armoniæ, ma-
lignus.lpiritus ab eo fugatus fue.rit.
Propter hoc autem Plato magnam poteftatem ar~
moniis attribuit. UndeinThimip fuo dicit, qiiod Po-
tentijfima artium mr.fi.ca.
Unde quanta fit vis muficæ melodiæ ,. multiplex
experientia docet in mitigandis vel ineytiendis doio-
rihus animarum humanarum. Valet enim ad omnes
pafiiones ingerendas eifdem : nam tanta eft ejus
vis in commovendis animabus, ut etiam eas cpgat
movere corpora Ilia., motibus jo.culationum Sc g©.fr