il
6j q PPeettrrii ddee ooAAlïlïiiaaccoo.. 680 q u i, iecundum eum fuit verus R e x temporalis", fingulariterappropriata;incommuniveto,quia, ficut
fecundum humanitatem j & tamen ficut pa- patetjoan.xnr.2p./off«/« habebatcpos Judas fervabat,.
tet ex decurfu Evangelii, in regendo fervaVhrpau- in quibus eraiit,fecundum GlolTam, Matt, xvm.com-
pertatem 8c humilitatem: & hoc, ficut dibit, pro- tnunia, fcilicet Ghrifto 6c Apoftolisj: legitur quod
bant rationes mete, 8c nihil plus. Unde quando Chri* efqni eis omnia communia. A 61. iv. 3 2. T amen hoc cer-
ftus refpondit Pilato : Regnum mmm non eft de hoc turn e ft , quod in iftis, feu in aliis quibufcumquere-
mundo. Joan.xvi 11. 26. intelligendum eft , fecuri- bus temporalibus, Chriftus ultra ulum, non habuit
dum eum, quoad communem modum regendi alio- . proprie di£fcum dominium * five in proprio, five in
rum, fcilicet in divitiis , 8c gloria mundana. Sed A communi5 8c quod fiia ar&iftima, paupertas quam
ifta expofitio videtur diftorta, nec eft di£tis San£to- docuit 8c fervavit, tale dominium excludit. Nam
rum confona:nam fuper ifto paffu,dicit Chryfoftomus: ubi dat confilium perfe£bionis, dicens: Si vis perfeSlm
Non privat, inquit, mundum afua providentia & pra-
latione, Jive divina, vel fpiritudli j fed oftendit Regnum
fusim non ejfe humanum, five corruptible. Sed conftat
quod omne Regnum temporale eft corruptibile 5 quare
patet quod dicebat fe non habere Regnum temporale
> fed folum fpirituale. Et ad idem eft fiim-
ma Beati Auguftini. Igitur 8cc. E t hoc defecunda ra-
tione principali.
efte 8cc. Matth.x ix . 2 1 .nihil excipitj fed dicit: Om-
liia, quacumque babes dapauperibus, Marc. x. 21. nec
addit proprium $ vel commune 5 fed univerfaliter
hoc intelligit. Ideo figum univerfale ingeminat, dicens,
omnia, 8c qusecumque. Igitur tale dominium
non habuit nec habere voluit, quod Scriptura ple-
rifque locis pofleffionem nominat, ut ibi: Lu c .x iv .
33. Qui non renuntiat omnibus qua pojfidet 8cc. Et
I. Tertio. Principaliter arguebam fie. Chriftus Matth.x. p .Nolitepojftdere aurum,nequeargentum&c.
tenuit ar&iffimam paupertatem : igitur non habuit Igitur 8cc. Ad hoc poffem inducere Decretales fa-
Monarchiam temporalem feu Regalem. Confequen- étas fuper declaratione regulæ Beati Francifci : fed
tia tenet : quia arctiffima paupertas excludit tarn in tranfeo caufa brevitatis. Hæc auéloritas Zach, quam
proprio, quàm in communi, omne dominium tem- inducit, facit ad propofitum fiium,quia loquitur de
poralium rerum , 8c per confequens Regale domi- Rege lpirituali : ideo dicit : Juftus & falvator. Et
nium. Antecedens patet : quia Chriftus tenuit 8c cum indecens fit Regem temporalem efle paupe-
fervavit omne illud quod ipfe ad Evangelicam per-ß rem; fi de Rege temporali loqueretur, non diceret:
feäionem pertinere docuit: juxta illud, AElorum. 1. Exulta & jubila: quia quod ipfe pauper effet, 8c con*
3. (jeepit Jefus facere & docere. Et ipfe docuit arétiffi-
mam paupertatem ad Evangelicam perfe&ionem pertinere.
Igitur See. Confirmatur antecedens, proban-
do per octo media quod Chriftus fa£to 8c verbo fum-
mam paupertatem docuit.
Primo. Quia ipfe per Prophetam fuam futuram
paupertatem prædixit. ‘Pauper fum ego , & in laborious
à juventutemea. Pf. lxxxvii. 16. Secundo.Quia propter
nos egeftatem 8c paupertatem aflumpfit. Propter
vos egenus fabius eft , 8cc. i.Co r . vin. 9. Tertio.
Quia ex pauperibus parentibus natus , omnia paupertatis
figna oftendit. Invenietis infantem 8cc. Luc.
11.12. Quarto. Quia inter homines converfando,
tra honorem Regni fui fuper afinam incederet,
non effet caufa exultationis, vel jubilationis ; fed
magis triftitiæ, 8c doloris populo Judaïco ejus auxi-
lium præftolanti. Quare ôcc.
Sed adhuc pro folutione quorutndam prius alle-
gatorum, ponit hanc quartam propofitionem. L icet
Chriftus in omnibus ad Regnum pertinentibus
habuit generaliter in Orbe poteitatem j non tamen
per hoc deftituit Imperatorem , Vel alios habentes
Regiam dignitatem : quia fcilicet noluit habere e-
xercitium in temporalibus. Ideo à turbis refpuit
Regnum. Et quoad hoe diftum-: Reddite qua funt
Cafaris 8cc. Imperatorem recognovit; Tamen, his
paupertatem fervavit. Zulpes foveas habent Scc.Matt. non oftantibus, dicit ifte Magifter quod Imperator;
v i 11. 20. Quinto. Quia pauper 8c nudus in cruceC & Reges alii terreni,in fuisgradibus a Deo permiffi
pependit. Recordarepaupertatis mea. Thren. 111. ip. fuerint, tamquam miniftri Chrifti hominis , fuper
Sexto. Quia pauperes Difcipulos, fcilicet pifeatores
clegit. Ecce nos reliquimus omnia 8cc.M atth.x ix . 27.
Septimo. Quia paupertatis confilium dédit. Si vis
peifettus ejfe.ir.11. Et, Ifift quis renuntiaverit. &c.
Luc. x iv.- 33. Oétavo. Quia pauperibus Regnum cce-
lorum promittit. Beati pauperes fpiritu : quoniam ipfo-
rum eft Qrc. Matth, v. 3.
His ergo attentis, cum ex Scriptura pateat quod
Chriftus fecundum humanitatem, in omnibus fe of-
tenderit effe pauperem , mirandum eft quod modb
aliquis dicat ipfiim fuiffe Monarcham totius Orbis,
8c Regem temporalem , cîim etiam fe effe Regem
negaverit, Joan, xvlii. 8c à turbis Regnum refpuerit
Joan. vi. 8c Cæfâris Imperium recognoverit. Reddi-
te qua funt Cafaris, Cafari &c. M a t th .x x il. 21. Igitur
8cc.
, fuper
quos, 8c omnia negotia eis commifia , habuit ple-
nam authoritatem, pro fuo libito ordinandi. Sed,
ut patet ex fupra dictis, hoc non probant rationes
fuse. Et etiam, fi hoc verum diet,cum fecundum
Auguftinum, omnis Chrifti a&io noftra fit inftru-
d io , Chriftus de fuis a&ibus nos debuiffet inftru-
xiffe: quod tamen, ut patet ex fuperio'ribus , ipfe
non fecit, fed magis verbo 8c fado docuit oppofitum.
Quare 8cc. Et hx c de tertia ratione principali, 8c
de prima conclufione, 8c fuis adjun&is probabiliter
di£ta fint 8cc.
K . Secunda conclufio, juxta materiatn iftiufmo-
di argumenti ante oppofitum quseftioms f a d i , eft
de habitu 8c a£lu infufie Fidei, 8c eft ifta , quod ^
licet ad falubriter credendum riquiratur Fides in-
fufa; tamen ipfa non fufficit ad adtum cfedendipro-
Ad iftam rationem refpondet, negando primamDducendum , fine rationis apparentia. Prima pars
confequentiam; 8c ad probationem negat mihi quod
aräiffima paupertas excludit tarn in proprio, quam
in communi, omne dominium temporalium rerum,
ut dicit patere ex di&is , 8c per illud Zach. ix . p.
Exulta 8cc. Ecce Rex tuus : Zenit tibi juilus & falvator:
& ipfe pauper, 8cc. Ideo licet Chriftus in omnibus
oftenderit fe effe pauperem, ut probant prse-
miflas authoritates : non tamen fequitur ex hoc ip-
fum non fuiffe Regem. Sed contra iftam refponfio-
nem arguitur, probando confequentiam meam prin-
cipalem,8c affumptum in ea,quod ipfe negavit. Nam
licet Chriftus quantum ad ufum, aliqua tarn in proprio
, quam in communi habuit: in proprio quidera,
fcilicet cibum, potum ,8c veftimentafua propria, fibi
non poteft convinci à pura ratione naturali, quia fe-
cundùm cam nulla effet neceflitas ponendi habitus
infxifos, ciim omnia poffent falvari, ponendo habitus
naturaliter acquifitos. Sed tamen ad earn facit
autoritas Scripturæ : nam Apoftol.us dicit quod Sine
Fide impoffibile eft placere Deo. Heb. x i . 6. Et per confequens,
fine ea impoftibile e f t , de lege ordinata,
falubriter credere. Et tamen Apoftolus loquitur dc
infufa Fidej quia fine Fideacquifiti poteft quis placere
D e o , ficut patet de parvulis baptifatis, 8c de
adultis quibufdam. Quare 8tc. Item , ifta pars poteft
aliquo modo perfuaderi ratione probabili, licet
non inconvincibili. Nam, ficut arguit Guillelmus Pa-
rifienfis, prima parte Traélatûs De Fide & Legibus.
'■ Ex
6 8 I Utrurn Petri Ecclefia Rege gubernetur & c. 68:
Quinta fequitur ex praedi&a. Quod ficiit multi-.
tudo 8c magnitude pignoris in domo Venditoris, licet
ci fecuritatem faciant, fignum tamen funt incre-
dulitatis ipfius ; fic pignora 8c fecuritates probatio-
num, defignant incredulitatem intellect us. idem patet
exemplum de multitudine baculorum 8c apo-
diaculorum, quae defignant infirmitatem ambulan-
Ex folis naturalibus non ,afcenditur fuper naruram,
vel naturaliaj nec aliqua-virtus, vel potentia , per
iemeripiam , eft major vel fortior feipfa. Inteile-
6lus igitur per femetipfum , Vel natüralia fua , non
poteff credere contra fè , vel fupra fc , vel feipfum
vincere, fcilicet ipfe multa habet credere, contra fe,
ideft. contra naturalem .inelinationem fuam : quod
probat ibidem , quia eodem Jure , 8c æquo pleno;
tenetur fubditus elle, humanus intelleftus Deo , fia
it .elfeàus, fcilicet humanus effeótus. Sic eft debi
Sexta. Sicut hujufmodi credulitas ,*five Fides, quse
fit per probationes, vel fuafiones non eft virtuofa j
tor D eo , quia propter ipfum habet contra fe opera- A fic ipfa eft vitiofa 8c Deo contumeliofa , ideoque
r i, 8c contra feipfum, 8c inclinationem; amare, vel damnatione 8c fupplicio dignimma.
odire. Quare 8c humanus intelledtns propter Deum
habet contra feipfum credere. Igitur neceffe habet
fuper omne lumen naturale illuminari fortiori
lumine. Naturalibus autem illuminationibus
nulla eft fórtiór hie in via, quàm ipfa gratia. Quare
condudit Fi dem eile gratiam,hoc eit divinælar-
gatis donum gratuitum , quo intelle&us,. propter.
Deum, credit contra feipfum. Item ex eodem fun-;
damento concedit quod a&us feu operationes Fidei
infufæ 8c acquifitæ, non foliim differunt fecundum
magis 8c minus , ut quidam dicqntj fed^ differunt
fpecie. Quia lumina defeendentia defuper àPatre lu-
minum, alterius modi funt, quàm lumina afeenden-
tia à»rebus creatis,8caliter,fecundiimfpeciem,lucet
Primum patet. Qtiia virtus eft circa difficile; hu-
jumodi autem credulitas non folum non eft diffi-
cilis , fed facilis : quia ficut impoffibile eft non
credere manifefte vera j fie difficile eft non credere
probabilia.
Secundum patet. Quia ficut contumelia; fit viro
notte bonitatis , .fi ei abfque pignore non credatur j
fic Deo tanto major, quanto melipr. Item , non
eft ita mendax , cui cum pignore non credatur; Quze
ergo reverentia fit Deo, fi ei fie credatur , vel Fides
attribuatur. Item, tali credulitate non creditur
D e o , fedprobationi:ficutvenditornon credit emp-
tori, fed pignori. Quare 8cc.
Ex preediftis fequitur feptima, quod Deo digna creintelledtus,
ex irradiatione primi luminis , aliter ex ß dulitas, eft ilia & fola tail's qua ei creditur fine omteverberatione
a rebus infimis,
Secunda pars probatur: quia parvulus baptifarus,
Vel adultus,habensFidem infulam,ex ilia non fufficeret
producere actum credendi, refpe&u ArticulideTri-
nitate, feu alterius rei inevidentis ; nifi prius con-
fortaretur , vel manuduceretur ex aliqua apparentia.
’ Nam per hoc, ficut dicit Augulliaus , ut al-
legatum eftfuperius, Fides, fcilicetacquifita gigni-
tur, nutritur, defenditur & roboratur. E t iitud poft-
ea clarius probabitur. Sed oppofitum hujus partis
tenet DoiStor prxdidtus , in Tra&atu praallegato.
Poteft autem ejus opinio ad aliquas propofitiones
reduci.
Prima. Quod credere improbabilia , fortituduus
eft 5 atque vigoris noltri intellectus j ficut amare dam-
nofa & molelta, fortinidmis atque vigoris noftri af-
fedlus. Quia ficut humanus affedtus habet velle conni
pignore rationum, autprObationum ca u t io n ? g r a - '
tjs fcilicet & obedienterj & non propter hög.'quia
verax eft, aut quia verum eft quod loquitur; &onis,
nis alia credulitas eft irreligiofa , & Deo contume.
lrqfa: quia per talem Deo non creditur, fed pigno-'
ri. Quare liec talis facit fidelcm.
Odtava quam poiica mfert exprredidEjs eft, quod
inquifitio probationum ,feft unum impedimentum
in cognitione ILegis Chrifti, feu vetitatis Articu-
lorUm.
L . Sed huic, & aliis propofitionibus praediöis
ifte Dodtor videtur in eodem Tradtatu contrarius:
nam poftea diffuse ibidem probatur, & per multas
rationes j qubduna eft Fides, ad quam credendam
omnes homines obligantur. Perfuadet etiam quem-
libet Articulum Fidei particulariter s poftea generaliter
probat quod fola Lex vel. Fides Chrifti j eft ib
tra fci pfum propter Deum; fic humanus intelledtus, „ la ad quam omnes tenentur: fcilicet quia omnis com
cred. erre conrtr a ¥fe•ip fru_m_ . C traria eft felfa; & fic inducit probationes ad ea quse
Secunda propofitio. Credere ea qua: apparent effe
vera, non eft virtutis: fed credere ea qua: non apparent
, Vel non videntur efle vera , hoc eft ex vir-
tute credentis: quia tabs credulitas , feu ei debita
p y es _ ..................propter fuafiones aut probationes
, quia tabs etiam cuilibet alteri daretur. I-
gitur fublimior ei debetur. Unde poteft argui. Aut
credendum eft Deo fine aliqua fuafiond , aut non:
Si fic, habetur propofitum: fi non , ergo non ab-
ter fibi credendum e ft, quam cuilibet alteri. Nee
valet dicere quod ei creditur fine fuafione , fed tan-
tum quia verax eft ; quia hoc eft credere eum fuafione
: nam qui fic credit, fuafum habet quod Deus
funt Fidei. Infuper dicit ibidem quod ProphetisSc
Apoftolis non eft creditum , nifi cx teibmoniis mb.
raculorum. Quare &c. Item , Chriftus dicit Joan.
XV. 14. Si opera tion fecijjim in eis qua tmiltts alius fe.
cit ipcceatum non baberent. Et loquitur dc pcccato in-
fidelitatis, fecundum Auguftinum. Ergopatetqubd
Chriftus, faciebat opera miraculofa ; & propter ea
fibi Sc fua: Legi Fides adhibetur. In mii'aculis autem
fundatur quaedam rationis apparentia: ^ Quare Sec.
Item, miracula fabta funt ad eonfirmationem Fideij
juxta illud prius allegatum. Mat. ult. Trudicavermt
nbiaue.Domino coopcrante,&fermonem cohfirmantcfequen-
tibusfignis. Igitur apparentia miraculi, aut rationis,
non tollit firmitatem F id ei: fed magis earn facit.
Quare See. Item, fpecialiter arguitur contra pricentia,
verax non vult mebtiri; Et fic eredcretur cuilibet
viro bonoi nec in hoc honorificaretur Deus , quia 9 R H B R H ... - . . - . - -
fie cuilibet crederetur, qui eamdem caufam creduhta- D mam , & fecundam propofitiones , quia fecun-
tis haberet. Modb debetur Deo.fpecialis ho„orifi-U dum P h j^ h u m . &
8c obedientiain eredendo. Qiiare 8ce.
Quarta propofitio. Non eft intelleâus firmusj
aut fidebsj qui crédit per probationes aut apparen-
tiam rationis, quia talis eit velut infirmus requirens
baculum ad ambulandum ; Sc ratio, eft baculus .cui
innititur : Igitur qui per rationem crédit, non fir-
miter crédit. Item, talis eft ficut venditor incrédules,
qui emptori aliter non crédit, nifi pignus 8c
cautioncm ei dederit. Et probatio, eft velut pignus
aut cautio, fine qua non crédit. Quare manifeitum
eft intcllectum exa£torcm hujuftnodi pignoris elle crc-
dubtate infirmum êc iacreduluip.
fic fe habet voluntas ad bonum, ficut intelledtus ad
verum 5 Sc fecundum Philofophum, TVr/ro Ethicorum.
Voluntas non poteft diligere, aut velle, nifi apparent bonum.
Et per coufequens, ficut voluntas non poteft amare
damnofa, 8c molefta, nifi fub ratione alieujus ap-
parentis bonitatis; ita nec intelledtus credere ardua,
Sc difficilia,- contra feipfum , nifi ex apparentia ve-
ritatis: hoc enim quibbet experitur, quod illud quod
credit apparet fibi verum : ^ intprre^atus de illo
quod credit, refpondet quod ipfum fibi verum vi-
detur. Unde Sc noftrum credere, cftquoddam ap.
parere ficut Sc quodlibet aliud judicium intelledtus.
V v J Et