6 1 5 Petri de Allutco
dùm in capturam pccnniæ retia tendunt, Jura omnia
intervertunt , omnes Leges interpretantur ad libitum
, ÔC pro fua voluntate nunc abdicant, nunc ad*
mittunt , benè dibta dépravant,‘ prudenter allegata
pervertunt 3 condamnant innoxios, nocèntes
ablblvunt, impios fovent, opprimunt innocentes.
Ab bis itaque litigiofis Gaufidicis de quæf-
tione propofita nihil quæro, fed eorum con-
616 terra mea, 8c de cognationè mea, ëc de domo Patris
mei, in minandis gregibus 6c armentis , in paibuis
tomitandis, in fodiendis puteis ego valeo 3 fed quam
proponis quasftionem folvëre nequeo: vade potius ad
Moyfen femulum D e i, cui locutüs eft' Dominus fa.
cie ad faciem , quafi homo ad proximum fuum.
Exod. xxxni. 11.
Interrogo igitur Moyfen, 6c ecce Moyfes è mefortia
fugio , 6c eorum condemno litigia , dicente A dio confeffu furgens velata facie, 6c Libris onuflus,
mihi Apoftolo. Seryum Domini non oportet litigi
fed manfuetum ejfe ad omnes. 2. ad Timo th .il. 24. A-
lii verb funt, 8c utinam multi, qui in ipfe Juriurii
fchola ftudent 6c docent, non ad qûæftum, non ad
iniquum Juris difperidium, led ad inquifitionêm ve-
ritatis, écjudicii æquitatem. Hi funt quiadvocan-
tur pro pupillo 6c vidua, pro utilitate Reipublicæ,
6c Ecclefiæ libertate 3 quorum judiciarius rigor ad-
verfus lontes vehementiùs excandèfcit, 6c circa fim-
plices manfuefcit. Hi funt qui erigunt lapfos, fra-
bèos confolidant, libérant fer vos, pauperes ditant,
vàgos congregant, revocant oberrantes. Hi funt
apud quos admittitur clamor pauperum, erigiturdi-
gnitas Ecclefiarum , per quos rélevatur pauperum
indigentia, firmatur in Ecclefiis libertas, pax in po-
pulis j in civitatibus quies. Ab his itaque tento aeongeriem
6c fylvam Mandatorum Legalium propo-
n it, nee èxponit: Pentatheucutn fuum , fub cujus far-
cinafudat, projicitin medium. Inveniuntur ibiPra;-
cëpta qüaedam moralia, quasdam cerimonialia j mo-
ralia autem qüamvis proficientia , non tarnen fuffi-
cientia ad falutemj cerimonialia verb tantis obum-
brata figuris, tantis imaginibus operta , ut non di-
eam impleri, fed nee intelligi quidem poffint. Ibi
cultellus prcepucii, Libellus repudii, oculorum 6c den-
tium taliones: volvit ergo & revol vit Moyfes, con-
fumptoque frufträ toto legendi officio , latent emn
hujus dobhina: myfteria. Erübefcit itaque Moyfes,
6c defèbturh confitens a i t : velata facie ego fum,
paree quasfo pudori meo, 6c cumTabulismeis lapi-
deis populum meum lapideum permitte docere: vade
potius ad David , quem, invenit Dominus fècunliquid
audire de pröpofita quæftione: led dùm ipfi ß dùm cor fuum : forte in cythara 6c plalterio erubtabit
ad*hujus quæftionis folutionem pervenire contendunt,
vires eorum , interiori oculo caligante , ferutantes
ferutationes ex inani ferutinio deficiunt, 8c à tanta
vibfci fublimitatisexcellentia, retrorsùm in terramab-
eunt provoluti 3 ideoque peritiores eorum ! de noftræ
quæftionis folutione humiliter fe exculant. Scimus,
inquiunt, quod diving; res perfebtiflimæ funt 3 humani
verb Juris conditio fèmper in infinitum decurrit, 6c nihil
ell in ea quod ilare< perpetub poffit c. de ve. ju.
enuc.L i . §. fed quia. Gum igitur humana Jura ad
fcholam no ft ram peitineant, non divina j fane pro-
pofitæ quæftionis folutio non ad Juridicam fpebtat
peritiam, fed ad Theologicam fecultatem, nec nobis
licet falcem noftram inmeffem mittere alienam.
1 3. q. I . §. his ita.
Ad hanc itaque vocem tertiam exeo fcholam, 6c
tanfèo ad qUartam Sc ultimam.
Quarto ergo, venio ad fcholam Theologorum in
tibi verbum bonum, 6c aut ipfe folvet queeftionis fi-
gnacula, aut de ftirpe ipfius furget qui folvet ea.
.Interrogo igitur David 3 fed excufat fe etiam David
, dicens non fum dignus ad tantre quteftionis fu-
blimitatem affiirgere,ciim Iniquität es meafupergreßa funt
caput meum; & ßcut onus grave gravata funt fuper mes
Pläl. xxxvn. y. Idebque hujus mylleria quseftionis non
minus funt obfecura mihi, quam tenebrofa aqua in
nubibusaeris: vade, inquit, potiüs, 6cconvoca omnes
fimul'Prophetas ad fpe&aculum illud, fi forte re-
velet eis Deus, 6c aperiatur oculus intelligentise eorum:
forte quod non intelligunt finguli, intelligent
univerfi.
Interrogo igitur fimul omnes Prophetas. Conve-
nientibus vero Prophetis in unum, 6c ad folutionem
qua:ftionis laborantibus, cum finguli multa dicant 6c
deficiantj furgit Paulus, qui labori eorum compatiens ,
6c eis manu .filentium indiccns ait. Lex nihil ad perqua
virtuofè pertraclantur quæftiones utiles 6c Ca- QfcElum adduxit. Heb. vn. ip. fuflitia autem Dci per
tholicæ, 6c ibi noftram propono quæftionem, inter
rogans ab eis de Lege Chrilii Evangelica. Quanam
doïtrina h&c nova ? In primo verb hujus Icholæ in-
greffiu, veteris Legis Dobtores invenio, fanclos Patres,
Patriarchas videlicet, 6c Prophetas.
Interrogo igitur primo primum illum Patrem A -
dam, qui ad imaginem Dei fabhis , 6c in Paradifö
pofitus, divina fecreta creditur percepifle 3 fed ref-
pondet Adam, dobtrinam hanc novam fibi maxima in
parte efl'eignotam. Unionem,inquit, Dei 6chominis
non intelligo,6c quod Verbum caro fieri poffit igno-
Ftdem föfuGhrifti in omnes qui ere dunt in cum. Röm. Hl.
22. Gonlbnat etiam Petrus collegæ fuo Paulo , 6c
volventibus atque revolventibus Libros Legis 6c Pro-
phetarum exclamat. Quid tentatisimponer« jugum, quod
neenos, neque Patres nofiri portare potuimus. IM on lie,
lftquit■ \- fed pergratiam Domini fefu Chrißi credimusfaL
falvi. Abfuum. XV. 10. 11. Vera lün t, inquit Joannes
, quæ Petrus 6c Paulus dicunt : Quoniam Lex per
Aioyfen data eft , gratia & veritas per fefum Chriftum
facia eft. Joan. 1 . 17.
His itaque auditis, manifeftè perpendo me fruftra
pro noftræ quæftionis Iblutione interrogaflè Dobto-
res Theoiogos antiquæ Legis Mofàïcæ. Quapro-
pter accedo ad Dobtores Theoiogos novæ Legis E-
vangelicæ , 6c eis propono admirativæ quæftionis
verba, dicens : Quanam doSirina hxc nova ? Quæ fuit
quæftio à principio propofita, veftris Revcrentiis
ro , quodque virgo concipiat 6cpariat,non miniiseft
à mea inteiligentia extraneum, quàm à confuetudi-
ne alienum : nec enim Eva mea aut concipere po-
tuit, nilt à me cognita 3 nec parère, nifi concepta.
Vade, inquit, pôtiùs adNbë virura juftum, qui per
Avcam in diluvio lalvavit genus humanum. Gen. vn
fortê ipfë propofitam quæftionem aperiet 6c ligna- D læpiùs repetita.
L eju's lólvèt.
Interrogo igitur Noë.virum juftum 3 fed exculat
fe etiam, 6c doiabro occupatus , promptior eft ad
fabricandum, quàm ad docendum. N ec ego , in-
quit ipfe, hanc quæftionem aperire , aut fignacula
ejus folvere film idoneus , vade potiiis ad Abraham
Patrem multarum Gentium, ad quern promiffio fe-
bta e ft , quod In femine tuo benediccntur omnes Gentes}
Gen. XXII. 18.
Interrogo igitur Abraham, fed expavefeit etiam
ipfe 5 6c tantæ rci novitate percuffiis -, noli, inquit,
turbare peregrinationem meam , egreflus enim de
Ad quam quidem quzeftionem, nova: Legis Dobtores
Catholici, fub conclufione refpondent quadru-
plici.
Prima e ft , quod hzec eft dobtrina profunde ca-
pacitatis, 6c fubtilitatisinacceffibilis.
Secunda eft, quod base eft dobtrina ftupendsefublimitatis
, 6c difficultatis imperferutabilis.
Tertia eft , quod h x c eft dobtrina timendaS fe-
veritatis, 6c civilitatis imperturbabilis.
Quarta eft, quod h x c eft dobtrina quasrenda:fe-
licitatis 6c utilitatis incomparabilis. Unde Apofto-
-lus Paulus -Dobtorum Catholicorum eximius, 6c ce-
6 17 De Lnmtate. 6 18
teris audacior ad Ioquendum , præmiflàs quatuor
conclufîones breviter innuens , 6c pariter compre-
hendens, de hac nova dobtrina alte exclamat, dicens :
O altuudo divitiarum fapitntie & ftiemia Dei , quam
incomprehenfibilia funt judicia ejus, & inveftigabiles via
ejus. Rom.Xi. 33. Ubianimadverto Dobtorem hune
eximium, correfpondenter ad præmiflà, quatuor no-
tare coroHaria : ac fi aperte mihi diceret : fi-uftra quæ-
liiti folutionem quæftionis propofitæ, alibi quàm in
fchola dobtrinæ Evangelicæ.
Et primo , fruftrà quæfifti in fchola philofophica^
difpurante fubtilia : nam ecce aitam fublimitatem 6c
inacccflibilem, quia^Altitudo divitiarum.
Secundo ,' fruftrà quæfifti in lchola mathematica
ferutante difficilia : namque ecce latam difficulta-
tem 6c imperfcrutabilem , quia fapientia & feentia
Dei.
Tertio , fruftrà quæfifti in fchola juridica dif-
ceptante civilia : Nam ecce firmam civilitatem ôc
imperturbabilem quia incomprehenftbilia fum judicia
ejus.Q
uarto, fruftrà quæfifti in fchola Mofa ica per-
trabtante ucilia : nam ecce fummam utilitalem 6c in-
comparabilem quia inveftigabiles via ejus.
Hæc itaque Paulo dicente , aflùrgunt ei pariter
omes Dobtores Catholici, 6c ejus concordant fen-
tentiæ. Sed ut unus loquatur pro omnibus , ecce
Dobtor veridicus Auguftmus,quafi Syndicus aliorum,
unus verbum proponit pro fingulis, 6c dibtis Pauli te- f
ftimonium perhibet veritatis. Vera funt , inquit
, quæ Paulus afferit 6c nihil verius dici poteft:
nam , in hac fecra dobtrina nova, fupereminen-
„ ter continetur quicquid in aliis utilit-er invenitur.
,, Quicquid enim homo extra didicerit, fi no-xium
3, eft, hîc damnatur3 fi utile e ft, hîc invenitur3 ôc
,, cum ibi quifquis invenerit omnia quæ utiliter ali-
,, bi didicerit, multo abundantius invenit, 8c ea
„ quæ nufquam alibi invenire potuit ,, Verba funt
Auguftini. Secundo. De DoSirina Chrtftiana. c. ultimo.,,
Quibusauditis, prottratis in terram geni-
bus corporis, ÔC lexis poplitïbus cordis mei, dobtrinæ
falubris fupremum Dobtorem ôcMagiftrum exo-
ro fuppliciter 6c devotè , humiliter portulans cura
fepientiffimo Salomone. Da mihi, Domine, fedium ^
tuarumajjiftricem fapientiaw. Mitte tllam decoelisfanSlis
tuis, & a fede magnitudinis tua, ut mecum fit & mecum
laboret. Sap. 1X.4. io. quod nobis concédât qui fine
fine vivit 6c régnât in fæcula fæculorum. Amen.
P E T R I DE A L L I A C O
Cardinalis Cameraemfis,
Q . U Æ S T I O .
Utrum Trinitas perfonarum in una natura ,
creaturæ fit incommunicabilis.
Nunc fritnùm prodit ex Cod. Navarrico.
U T'RJV M ejfe tria fuppofîta unius -natura, fitper-
feSlio fimpliciter ftmpk-x dncommunicttbilis cre- *
A Rguitur primo quod non : quia fi eflè tria fap-
^ pofita 6cc. fit perfebtio fimpliciter fimplex, fie-
quitur quod fit perfebtio divina: fed'tàlis non eft
communicabilis creaturæ 3 tùm primo , quia eJTè
communicabile pluribus fuppofitis, convenir naturæ
divinæ, ratione fuæ infinitæ peifebtionis Sc.inpmen-
fitatis, 6c per confequens talis conditio non eft creaturæ
poffibilis, cum nulla poffit effe infinitæ perfectionist
tùm fecundo, quia fi talis perfebtio divina
effet creaturæ communicabilis , creatura pofiêt efïè
Deus, ficut ex hoc quod pefèbtiô , feu effentia di~
vina perfonæ divinæ- communicatur, ilia perfonaeft
Deus. Sed hoc eft impoffibile 6c inconveniens, 6c
contra illud divinum edidtum. Tfon erit in te Deus
recens, neque adorabis Deurn alienum Pfiàl. LXXX. rô.
Igitur propofitum in oppofitum arguitur 3 quia eflè
perfebtam imaginem Trinitatis increatæ eft creaturæ
poffibile : igitur eflè tria fiippofita unius na-
turæ eft fibi communicabile. Antecédens apparet,
quia videtur derogare Omnipoténtiæ divinæ, quod
non poffit hujufmodi Trinitatis perfebtam imaginem
creare : 6c confequentia patet 3 quia non flat crea-
turam elfe perfebtam imaginem Trinitatis increatæ,
6c ipfurn eflè non eflè tria fuppofîta unius naturæ.
Ob hoc enim non eft in nobis hujus Trinitatis imago
perfebta, fed ex maxima parte diffimilis, ôc exigu
a fecundùm Auguftinum. xv. De Trinitate. Et
Man. . . . Lib. I. DiftinBione 3. Igitur ÔCe.
Quia quæftio eft de una natura in tribus fuppofitis
3 ideo erit una conclufio tripartita ad quæfitum
univerfele, 6c erit pars affirmativa quæftionis. Ad
cujus declarationem , juxta très ejus partes, Viden-
dæ funt très difficultates.
Ç Prima, utrum eflè tria fuppofita unius naturæ
■ fit aliquid, 6c quid fit realiter.
ƒ Secunda, fuppofito quod fit aliquid, utrum fit
\ fumma perfebtio fimpliciter.
■ Tertia, dato quod f it , utrum fit creaturæ com-
y municabilis propriè 6c veraciter.
Quantum ad primum ,fupponoad præfèns,6choc
complexum fumptum fignificativè , EJJe tria fuppoftta
unius natura, fupponit quod una effentia, vel natura
, quæ eft tria fuppofîta, vel pro tribus fuppofîtire
, quæ funt una natura, quodconcedendum eft de
fola eflèntia feu natura divina.
Et ideô dico quod hujufmodi complexum poteft
capi dupliciter: nam ipf'um eflè, 6ceflèntia ejul'derri
rei, non diftinguantur aliquo modo , 6c maxim è in
Deo : uno modo poteft capi hujufmodi complexum
, ut fiipponat immediate pro eflè divino , fèu
eflèntia divina 3 ita quod non fupponat pro fuppofitis
, nifi mediate , 6c fie eft terminus eflentialis,
, cuna ifto termino efentia divina convertibilis. Alio modo
poteft capi, ut fupponat, immediate pro .tribus
fuppofitis, non pro eflèntia, nifi mediate, 6c fie eft
terminus numeralis cum ifto termino, Trinitas divina
, convertibilis. Voco autem terminum immediate
fiipponere pro aliquo, quand© verificatur de illocon-
vertibiliter, converfione regulàta, quod poteft dici de
omni : fèd voc© ilium mediatelupponeie pr© aliquo ,
quando verificatur de illo, non tamen convertibilicer
converfione tali, ficut poteft in terminis divinis de-
clarari.
Unde fèquitur primo , quod omnis terminus de
Deo dibtus eflèratialis , licèt folùm fupponat pro
effentia immediate3 tamen -fupponit mediate v d immediate
pro quàlibct r e , five pro omnibus rebus in
divinis : 6c ideb ifte terminus, Ejftntia divina, nec
alius confimilis, eft terminus propriè fingularis, nec
eft fufficiens medium in fillogifmis expofitoriis.
Secundo fequitur, quod nullus terminus de Deo, di-
1 btus propriè perfbnalis, n.ot-ionalis, aut numeralis
fupponit pro qualibet re in divinis , licet fupponat
pro re quæ eft quælibet res in divinis.
Tertio fequitur, quod nullus -terminus ftipponit
pro aliquare in divinis, quæ fit pluies res , quin Ilia
lfit très res, 6c ideb fpiratio abtiva , vel produ-
cfci© paffiva, quæ eft pluies res, licèt non fit très res,
tamen non eft aiiqua res, quæ non fit très res. Et
hæc de primo.
Quantum ad fècundum, præmitto quid -fit pei'fè-
blio fimpliciter : unde juxta modum loquendi Venera-
bilis Anfelmi, foletdefcribi-perfebtiofimpliciter,quod
eft illud, quod «univerfôlitermeliuseft ipfum, quàm
Q^q } non