49 5 Petri de
de dicit ibi glofia quod infiruit nos ut vincamus, non potent
ia fed humilitate.
Secundo, hujufmodi falfi prophetæ fimiles funt lupis,
inteviùs corrumpendo: quia lupi, fecundùm Autorem
prædiélum , licèt habeant exteriora fortia, ta-
men interioraeorum debiliafunt, & læfii cito putref-
cunt : unde ex corruptione fùorum interiorum pro- ■
cedit quôdmorfus eorum, fecundùm Ariftotelem, virus
emittit, ficut morfus rabiofi canis : hæc eft etiam
caufà , quare anhelitus eorum ôc aipedlus hominem
infîcic. Hinc eft quod, ficut dicit Yfidorus. Rufti-
ci dicunt hominem vocem perdere Ji eum lupus vider it prior:
& ideo fubit'o tac ente, dicitur lupus efi tn fabula. Hinc
eft etiam quod îananf ovis ab ipio detentæ fie fuo mor-
fu infic it, quod tünicas ex lana hujufmodi fa&as pe-
diculoias reddit. Sic etiam hominum fedu&ores y-
pocritæ 5 licèt habeanc exteriora fortia per apparen-
tiam j tamen interiora eorum fum læfà, debilia, ôc
corrupta. Unde fupra iliud Matthæi xxm.qui mun-
datis quod deforis efi. Dicit Chrifoftomus , quia f i
quis iuteriorem eorum cônfcientiam feinderet , multos
vermes fir multam faniem inveniret. Et primo os
eorum ficut os lupi virus emittit ôc oves inficit , ac
interiùs corrumpit , monftrando fallam dodtrinam
aut dolofam. Nam quandoque fimplicibus dodtrinam
falfàm Ôc làcræ Scripturæ contrariam, ut populo place-
ant , monftrant , quandoque verb dobtrinam facræ
Scripturæimpertinentem, ideftnec contrariam, nec
repugnantem, fed tamen falfàm ad laudem, vel uti-
litatem eorum pertinentem. Ezech. in. Ftli hominisva-
de ad domum jerufalem fir loquere verba me a ad eos.
Glofia dicit : non verba tua ideft fàlfa aut fiéta, fed
mea, ideft vera Ôc in Scriptura contenta. Unde glofià,
qui in expofittone facri Eloquii, ut auditoribus placent, a-
lïquid firigü. Verba fua loquitur non Dei. Quandoque
vero docent veram facræ Scripturæ do&ri-
nam , quia dolosê tacent aliam veritatem docendam,
vel quia earn quam docent, ad fallendum ôc feducen-
dum, ideft iècum ducendum, fimplicesdocent ôc præ-
dicant. Et primo dolofam doéhïnam habent, quia
veritatem docent fine veritate, ideft non veraci ani-
mo5. nec veritatis amore,necpro auditoris utilitate j
fed magis pro eorum feduétione : unde contra taies
pfeudo prophetas ôc Doétores loquitur Apoftolus : ficut
dicit glofià fuper iliud 1 Their, u. Exhortatio no-
fira non fuit d'e trrore, neque in dolo. Glofià : id efi in fraude
fir aftutia ypocrifis iôc addit veritas , etiam quam-
quam in dolo efi , quicumque fcilicet non amore,
veritate ôc utilitate auditoris prædicatur. Sed ut gloria
, aut lucrum inde acquiratur. .
Tertio, prædibti pfeudoprophetæ funt lupis fimi- '
les rapaciùs devorando -, nam ficut dicit Yfidorus : lupus
rapax efi befiia qua rabie rapacitatis quidquid
invenent concidit , & pofi longa jejunia multum dévorât
: unde, ficut docet experientia, non eft conten-
tus præda quæ ad fatietatem fufficiat ; fed adeo vo-
rax eft,quod totum gregem fipoteft ftrangulat. Sic
etiam ifti, licèt fuftineant longa jejunia ôc magnam
paupertatem, ferunt patienter, .faltem per apparen-
tiam exteriorem, tamen non quærunt ni fi devorare ho-
na fimplicium. Unde fuper iliud primæ Thimot. vi.
Exifiimantium quafium pietatem. Dicit glofià : qui primo
opus p let at is faciunt , ut lucrum temporale acquirant
ôc tales plerumque, more lupoi um non funt contend ^
fatietate, ideft vitæ neceffitate, fed importuna rapa-
eitate, ôc voraci’cupiditate petuntôc recipiunt à fimplicibus
multa quæ font ad voluptatem Ôc fuperflui-
tatem, contra documentum Apoftoli dicentis habent es
alimenta, &'quibus tegamur, hits contentifumus. Econ-
tra vero de pfeudoapoftolis dicitur in Evangelio dévorant
domos viduarum fub obtentu prolixa orationis. Et
ideo devoratores hujufmodi qui fie prædam faciunt
de bonis fimplicium, hac de caufà in Scripturis divi-
nio lupi merito appellantur : unde fuper illud A&uum
xx. Argentum fir aurum vel vefies nulle us concupivi : dioAlliaco.
406
cit glofià: Per hoc cognofcuntur lupi, id efi pfcudoapofioU
quia ta lia concupifcunt, ôc infra, luper illud : ad ea qui
mihi tram mctjjkria, & hiis tjHi mccum font minißravt-
rmt manui ifta. dicit glofia : quod Me datur exemplum
opérande, etiam Epifiopis, & fignam tjuo difcermtntnr à
lupis, idefi pfeudoapofiolis.
\ Quarto, ifti funt lupis fimiles fubtilius Iatitando.Nam
ficut dicit Author de proprietatibus rerum. Lupus
qui prædam non invenit, ut capras volentes folk
carpere fub rubetis faciliùs rapiat, fub herbis ôc folds
jaótitans fe abfeondit, ôc plus aftuaâ quam p0-
tentià eas decipit. Sic etiam hujufmodi pfeudoprophetæ
, fubtilitate ôc aftutia, magis quam potentia vel
patenti violentia, plerumque fubtiliter latitando, oves
ôc capreolas Chrifti decipiunt, ôc dévorant, quia fci.
licet, fub herbis, ôc folds divinæ Scripturæ fe fubtiliter
occultant. Nam ad fuadendum,faltem apparenter & fo!
perficialiter quid quid volunt aut faciunt, autoritäres
lacræ Scripturæ inducunt. Unde fupra illud Job.
vin. Sicut tela aranearum fiducia ejus: dicit Gregorius
Lib. vin. Moral. Plerique ypocrita fiera Legiscrudittont
fulciuntur, dottrtna verba proferunt, omne quod fentiunt
Scriptura tefiimoniis attingunt j non tamen per hoc vitam
audientium, fed proprios favores qu.trunt, E t fuper illud
Matt.XXiv.^e vobis Scriba & Pharifiiypocrita ,quicontedi-
Bris domos viduarum , or antes longas orationes, dicit Chry-
foiïomuSjqui avaritiam vefiram %eligionis colore de pin fi.
tis, quafi diabolo arma Chrtfii prafiatis ut ametur iniqui.
tas, dum pietas afiimatur. Et ibidem dicit glofia:
qui vefira fuperfiitione nihil al^/d quaritis, nifi ut pro
dam de plebibus faciatis : ÔC ideo ut caveatur à talibus,
magis afpiciendum eft ad opera, quam ad verba , ôc
ad virtutis operationem, quàm ad orationes vocuid:
quia ut dicit Seneca Epiflola xxvi. Litter at a colloquia
& ex praceptts fipientiam verba collegia , & er u d't: us
firme, non ofiendunt verum effe robur. Efi enim oratio,
etiam _ timidijftmi audax. Ideo dicit Apoftolus primæ
Chorinthiorum îv. Plon enim infirmone efi regmm
Dei, fid in virtute.
Quarto, ifti fimiles funt lupis cautiùs circuiendo:
nam quia lupus eft animal rapax, habet multa loca
circuireproquærenda præda, ÔC ne percipiatur cau-
te incedit, quia ut dicit Author De proprietatibus re-
rum : Ne canes ejus odorem fen tuint, vadit contra ven-
tum-, fir f i aliquo cafi pes ejus , cal can do fuper ali•
quid, ftrepitum fecerit , pedem ipfum morfu cafiigat.
Sic ifti pfeudoprophetæ, ut eorumrapacitas implea-
tu r , ôc ne eorum percipiatur malignitas , ac etiam
ne odor fuus id eft fetor vitæ fuæ, à canibus, ideft
~,ab eis qui euftodiunt gregem Chrifti olfadtu dif-
■ ^cretionis cognofcatur Ôc dilcernatur, ôc diverfa loca
cautè circuiunt ôc difeurrunt ôc funt girovagi de
loco ad locum, ôc de domo in domum, ôc maxime
fréquentant domos muliercularum , aut virornm ef-
feminatorum. Unde de talibus loquitur Apoftolus
u. ad Thimotheum jpR Exhis, inquit, funt qui penetrant
domos Ôcc. quod verbum exponit glofià dupli*
citer, uno modo de domo fpirituali, ideft de domo
confcientiæ : penetrant domos, ideft rimanturproprie-
- tates cujulque, ôc quos idoneos inveniunt ducunt cap-
tivos: undefubdit, & captivas ducunt mulierculas,
glofià , ideft viros fiducliles quafi mulieres fieducunt
fcilicet viros effeminatosôc inconftantes Alio modo
exponit glofià ad litteram de domo materiali fcili*
cet quia ingrediuntur domos mulierum , ôc captivas
ducunt mulierculas : glofià : ideft fibdolis & verfitis
verbis eas prises feducunt j fir deinde per eas viros ea-
rum, ficut diabolus prises fiduxit Evam, fir per E-
vam Adam, ôc fequitur oner at as peccatis. Et ideo ficut
dicit glofià digna fient fiduci $ quia propter pec-
catafua meruemni fiduci: unde fequitur, quiafidte-
cuntur variis defideriis, fcilicet quia fimper nova defi-
derant, ut dicit glofià : Ôc de talibus fedu&oribus &
mulieribuspereas feduâis, videtur prophetaflè làn&a
Hildcgardis in quadam Epiftola ficdicens, Seduttorcs
au-
497
D e fa lfis Prophetis. 4 9 S
~1fetem ißt in incoeptione fidu&ionis fua multeribus décent : . Secundo , nqpjmdum quod ypoçrjtæmon ex qui*
quoniatn relias DoSlores non, h abêtis nonohedite -, fidqua-
"cutnque vobis diçimus &, praeipmus facite, fir filva e-
yitis : & hoc modofeminas fibi attrahunt, .fir cas - in er-
rorem fium diecunt. E t ,infra fequitur qui tamen pofiea
eifdem.ftmntSy fecretd, luxurui commifiebuntur. Mulie-
res autem viduæ maxime a, talibus feducuntur, ôc caufampoiiftChryfoftomusfuperilloverboMattjiæi'xxiv
bufcumque eorum qperibus cognofcuntur y fed .ex'
eorum operijbus; :malis.: unde non omnia eorum opes
ra funt “^iim f^uttus;: habent enim ypocrit* duo-
genera op. um, fcilicet qu£edam opera mala, Sc de ge-
nerp malcb^ in voluntate, ■ fed non inoftenfionp ,
fcilicet; voluntatis, cupiditatis arribitionis : & alia
hujufmodi, qua? totis viribus rrituntur occultare , fi-
.. ... „. .......... ...........................
qui corne ditis domo t, viduarumCe. Unde dicit quia vi- ^ eut diôtum eft fupra: ôc habent quædam alia opera
du£ de facile decipiuntur, non habent es confiljariumvirum fimulata de-generç :{?onorum in: oftenfione , led .non
((/• facile de rebus, fuis talibus praftant : cum fint nullius
poteftati fubjcftà. Et ideo Hieronymus, ad Euftochium
feribens in Libro DeVirginitate. Ita dicit: Viros fuge qui-
busfiminei, contra Apoftolum,crinesjjyrçorum barba, nigrum
pallium fir nudi pedes .... . . in patsentiafrigqris. . . .
volèns per iftps intelhgere eos qui per ypoçri.fim habent
veftitum ovium, ÔC exteriorem cultum ab aliis
differentem. E t fequitur,: hac omnia, inquit, argumenta
funt diabolt. T alem olim Autimum, talem nuper Sophs
onium Roma congemuit, poftquam nobilium introie-
rient domos, fir deceperunt mulierculas oneratas peccatis.
Et fequitur : treftitsam fimulant fir quafi longa jejunia
furtives noüium etbis prottahunt. Taies ergo non funt
in domum five fpiritualem, ideft, fecretum çonfeienin,
voluntate , fcilicet jejunia, Sc orationes,, &• hujufmodi
opera pietatis , quibus: fimuiant fanSlitatem;
nam , ficut digit Auguftinus, jejunia fir orationes funt
fimulatis ficut fir. bop\s. Prima;ergo ppera, leilicet
mala., funt fru^ius ypocritarum, fcilicqt ffudbus maii,
a quib.us« cpgnplcuntur , led non.-opera bona quia
licet quandpque hujufmodi eorum ppera bona quibuf-
dam proficiant p er ,exemplum, propter fpeciem fan-
ftitat-is 5 non tamen funt eorum frudtus , quia non
poieft arbor mala , id eft . mens, mala , fruttus bonos
facere. . Unde- dicit glofia de ypocri.tis : In confpeliu
hominum fimiles' funt min fir is juftetja. , dum jejunant,
or ant fir eleemojynas dant, fid non funt eorum frucius j
quia eis pro vitio reputantur.
tiæ fuæ}, five etiam materialem admittendi: juxta iL g Tertio , nprandum quod licèt hy jufmodi operä bolud
Ecclefiaftici.XI. 2Von omnem hominem indue as in
domum tu am-, multa enim funt infidia dolofa. Ubi dicit
glofia : cautumfir providum docet efie contra ignotum : ne
fimulatiohi eorum acquiefcas , qui veniunt in. veflimentis
ovium y intùs autem funt lupi rapaces.
Sexto, ifti funt fimiles lupis, dulcius ingrediendo,
ôc fuaviùs blandien.do -, quia lupus fuaviter, blandè
ac dulciter plerumque incedit : ôc .prout récitât Author
De proprietatis rerum Ariftoteles , dicit quod in
India eft quidam lupus habens faciem hominis, pedem
leonis , ôc caudam fcorpionis. Sic etiam ifti
pfeudoprophetæ funt in principio ÔC in primo in-
greffu dulces, fuaves ÔC benigni i fed in fine ôc egrpf-
lu, funt amari ôc venenofi ; Sc communiter habent in
facie benignitatem hominis, fed in pede rapacitatem
na quie fimulant-ypocritai, non .fint. eorum fruftus 5
tarnen funt fvuftus divinse bonitatis , cujus iconfilio
Sc providentia fit , ut licet noceant ypocritis } tarnen
proficiant aliis , Sc hpe declarat Chriftus per fimili-
tudinem, dicens. Nunqued colliguntde fptnisuvas, aut de
tribulis ficus. Ubi dicit glofla.: non de fpinis vel tri*
bulis uva vel ficus. colßgitur j quia mens hominis ad*
huc veteris hominis; confuetudine. prejfa , poteft fimula*
re fid non ferre fmllus novi hominis, ^iiod fi quandoque
%a vpl fa^ta malorum profint aliis, non hoc
faciunt \ mali, fed de ipfis fit confilio Dei : quia
non eori^ni fru£tus eft, fed. vitis qu«-, ialiquando; exu-
berat fuper fpinas. Sed carpendus eftEotrus, fed fpi-
na cavenda.
Quarto, notandum eft fuper eodem verbo quod, fileonis
y ôc in cauda venenum fcorpionis. Unde de peu t dicit glofla: vftiseft Chriftus, cujus palmites, idr
talibus tanquam de præcurforibus antichrifti prophe- ^ e ft boni Ôc eleèti ejus, difeipuli ferunt uvas, id 'eft
tavit Joannes, Apocalypfis ix . dicens : data eft eis ....... 1..... ” J
poteftas , ficut habent poteftatem fcorpiones terra. Ubi
dicit glofià : fcorpio blandus eft facie , fed cauda
pungit occulte : ÔC idep taies in principio à fideli-
bus lætanter recipiuntur -, fed tandem , deteéfcâ
eorum malitiâ, per eorum perverfa opera, tanquam
perverfi, faltem à fapientibus, refpuuntur : ôc hoc
prophetavit Apoftolus, quando loquens de penetran-
tibus domos z. Timoth. 111. ftatim fubdidit fed ultra
non perficient, fcilicet fiducendo ut dicit glofla : ôc
caufam fubdit Apoftolus. Jnßpientia enim eorum omnibus
manifefia erit, quæ tarnen mundo putatur fapien-
tia ut dicit glofla: ßc ficut hoc impletum fuitinpri-
mitiva Ecclefia j .fic hoc implebitur in futmum, per
Apoftolicam do&rinam ßc Catholicam Ecclefiam, Sc
hoc prophetavit prædiôta Hyldegardis, dicens'quod
in principio de converfatione iftorum populus gaudebit,
quoniam jufti videbuntur, fed pofiea , ut ipfa- ait, ini-
quitas fir fiäa eorum denudabitur. Et hæc de fecunda
particula.
Sequitur tertia particula :■ a frullibus &c. In qua
oftendit artem feu doètrinam , per quam poteft haben
falforum prophetarum Sc ypocritarum cogniopera
lpiritûs quæ inebriant mentem : Juxta illud.
Ego fum vitis vera fir vos palmites. fe e .
Spina verb fe tribuli, ficut dicit alia glofia, funt
hæretici, vel curæ hujus f'æculi Ôc punètiones vitio-
rum. Tamen generaliter pofi'unt intelkgi omnes y-
pocritæ : unde de .omnibus iftis poteft fpiritualiter
accipi illud quod dibtum eft Adæ Terra, id eft Ecclefia
fpinas fir ■ tribnlos germinab.it tibi. Hæc autem
terra in primitiva Ecclefia uvas;ÔC ficus germinavit :
Sc tunc impletum eft quod feribitur in. canticis. Vox
turturis, ideft ^ doftrina Chrifti ÔC Evangelii audita eft m
terra nofira , ficus protulit groffos fuos , vtnea fiorentes 0-
dorem dederunt. Sed paulatim in Ecclefia exurgunt
fpinæ ÔC tribuli, id eft ypoqritæ ôc hæretici, qui
non ferunt uvas aut ficus , id eft opera lpiritûs 9 quia
ficut dicit glofla interlineais.., etfi fupra fpinas pen-
deant Uva, non tamen de eis . colligunttir s quia fpi-
na non funt vites : ÔC ideo' fuper ipinis poflum colli-
gi uvæ, id eft operationes bonæ , licèt non de fpinis
} ÔC iftomodo colligcre docuit Chriftus dicens dc
Pharifæis ÔC ypocritis qua dicunt facite, qua faciunt y
nolite facere-.
Quintb, notæidum fupra illud,: fic omnis arbor fee.
tio;: ôc primo docet hominum artem. Secundo earn ^ qu ia, licet per fimüitudinem, arbor intelligitur hu-
, declarat per fimilitudinem ibi > nunquid colligunt ôcc.
Tertio, ex hac fimilitudine concludit ypocritarum
damnationcm. Ibi , omnis quaftio fee.
Primo , notandum quod per fruétus ypocritarum
intelligitur opera eorum, non occulta quidem, quia
de occultis non judicamus jfed manifcfta. Undcôcy«-
pra illud a frublibus eorum. ÔCC. dicit glofia,, idefi non
a vefie, fed ab operivus , quod de manifeftis: ' accipi-
tur. -
Appendix ad Tom. /.
mana voluntas« Unde dicit glofla : Arbor bona+ ideft
voluntas, bona', arbor mala, voluntas mala. Fruttus,
inquit, mala arborisfunt opera carnis, fcilicetforntca-
tio, luxuria, immunditia fire.. FruElus vero bona arborss,
opera fpititus: gaudium , .pax , patientia y fir
aha qua enumer'at <tApoftolus;' quos.fru£fcus non nifi
bona voluntas parturit, ficut ,econtrario, malos mala
intentio nutrit: ideo fubdit, non poteft. arbor bona
fee. fcilicet dum bona eft neque arbor mala
Ti fee.