719
lib us, 8c quandoque ex Mandato Apoftolico publice
tanquam approbata 8c authentica legitur, 8c tarnen
in ea aliqua continentur in Fide erronea 3 ficut eft
ilia opinio quam tenet in di. 32. quod Chrifiusin tri-
duo fua mortis fait homo. Et quiedam alia:, in quibus
communiter reprobatur. Hoc tarnen non! obfiante,
videtur quod ejus dodtrina fit magis authentica, quam
dodtrina fandti Thom«.
Quintum exemplum eft de dodtrina, feu compilatio-
ne Decreti Gratiani, quæ à Dodtoribus Decretorum
tanquam approbata 8c authentica legitur, 8c à qua, 8c
non à ledtura Decretalium, Doctores Decretorum,
non Dodtores Decretalium nominantur, 8c tamen ilia
dodtrina in aliqua fui parte eft erronea in Fide:
ficut patet, 33. q.4. c Sed objicitur. Qbi narrat Gra-
tianiis quod tempore Regis Achab fuerunt miffi duo
quinquagcnarii ad Heliam, qui dixerunt ei. Homo Dei,
\Rex Ifraëlvocat te. 4. Reg. i . quod eft hærefîs explicita
, quia contraria veritas explicite approbata : quia hoc
Summa, contra Gentiles, cap. ip. De rerum creatarum
necejfitate abfoluta, eft de virtute fermonis fiilfa, 8c mul-
tum1 impropria. E t h«c conclulio patet: quiaillud
capitulum intitulatur, Qjualitcr in rebus creatis ejfe po~
tefi necejjitas abfoluta: 8c eft principalis conclufio ca-
pituli, quod June quadam in rebus creatis qua (implicit
ter & abfolute funt necejje ejfe 9 & aliqua qua funt contingen-
A tia ejje. Sed quod ifta locutfo fit de virtute iermonis
falfa, 8c multùm impropria , 8c hoc proba-
tur, 8cc.
Quinta conclufio. Prædidta fandti Thomæ dodtri-
na, iecundùm quofdam eft in Fide erronea, feu in
aliqua fui parte de hujufmodi errore fufpedta. Et
in hac conclufione non aflertive, fed foliim recitative
loquimur. Dicunt enim aliqui quod ifta dodtrina
multos crrores continet.
Primus eft, quia ponit aliquid à Deo effe necefle
quod videtur contra facram Scripturam 8c intentionem
Sandtorum : quia necelfe elfe eft proprium nomen
accidie tempore Ochoxiæ, mortuo Rege Achab, ficut Dei, 8c videtur efle intentio facræ Scripturæ. ' Exod. 2
exprefsè in facra Scriptura repefitur. 4. %egum.c. 1. 12. ubi Moyfi interroganti Dominum. Si dixerilt
JJnde fi Gratianus pertinaciter eis adhæfiflet, fuiflet rnihi quod nomen efi ejus, quid dicam cist Dixit Domi-
manifeftus hæreticus: fed non fuit hæreticus , quia #&f ad Moyfen-, Ego [am qui [um: fie dices filiis Ifidèl
non pertinaciter, fed inadvertenter illud dixit. Un- Qui efi, mißt me ad vos. Super quo verbodicitGlof
de fuper illo paflu dicit Glôfla : quod ipfe çonfundit hi- B fa , 8cc.
fioriam: non enim tsfebab mißt illosquinquagenarios Jed Secundus error (ut ifti dicunt) eft in principali
Rex Qçhozjas: nec etiam illud contigit tempore Achab, vn-ro.n.Q-,» — r.*:— 1 ^ C
fed fub Ochozda. In pluribus etiam aliis locis reprobat
Gratianum, ficut patet, 2. qua.fi. 3. cap. ad menju-
ram. 8c 12. q. 1. cap. 1. 8c aliis quampluribus locis.
Et dicunt aliqui propter hoc quod in multis licet negate
Gioflas Decretorum 8c Decretalium, cumGlof-
là a perte negat textual. Et confimiliter dicunt aliquid
de Glolîis Ordinariis Bibliæ, quæ tamen viden-
tur efle majoris authoritatis, quam dodtrina fandti
Thomæ, cùm allegantur authoritative.
Sextum exemplum poteft poni de quibufdam D odtoribus
qui non funt Sandti canonizati, ficut Vene-
rabilis Anl’elmus Cantuarienfis Epifcopus. Hugo de
fencto Vidtore, 8c quidam a lii, quorum dicta vel
feripta in aliquibus reperiuntur erronea, 8c tamen
eorum dodtrina non minus videtur efle authentica,
quàm dodtrina fandti Thomæ, cumipficommuniter
in adcibus fcholafticis à fcientificis allegantur authofiindamento
pnedidbe pofitionis , quod eft iftud
Su n t, inquit, qu«dam in rebus creatis, qu« fim-
„ pliciter 8c abfolute necefle eft efle , in quibus
4 non eft poteftas ad non efle. Qu«dam autem res
„ fic funt a Deo in efle produdt«: ut in eis natura-
„ liter fit potentia ad non efle. Quod quidem con-
„ tmgit ex hoc quod materia in eis eft in potentia ad
„ aliam formam. Ift« igitur res in quibus vel non
I eft materia3 vel fi eft, non eft potentialis ad a-
„ ham formam, non habent potentiam ad non efle:
„ eas igitur fimpliciter 8c abfolute necefle eft efle.
Hoc autem itcrum circa medium capituli magis ex-
plicat dicens, quod ,, Quia materia fecundum quod
„ eft in ejus pqfentia, eft ex ordine materia:, ne-
„ ceiTano res aliqux corruptibilesexiftunt, ficut ani-
„ mal quod ex contrariis compofitum eft 5 quia ejus
„ materia contrariorum eft fufeeptiva: forma autem
y . B S jB ------ fecundum id quod e ft , adtuseft, 8c per earn res
ntative, nec iolent negan, fed eorum didta reveren- G „ exiftunt adhi. Unde ex ipfaprovenit neceftitas ad
ter glofläri 8c exponi, quod tamen Icholaftici non-
dum confueyerunt facere de dictis fandti Thom«:
8c ideo pr«fumptuofum videtur ejus dodtrinam fuper
ipfos 8c alios Dodtores fic extollere, quod non liceat
credere, aut aflerere ipfum in Fide erraffe , ficut 8c
alii erraverunt 3 nec obftat ejuscanonizatio, quam aliqui
pro magno colore pr«tendunt. Ex quibus videtur
quod dicere fandtum Thomam in aliqua parte
efle in quibufdam; quod contiogit, quia res ills
funt forma: non in materia: & fic non eft in eis
potentia ad non efle, ficut eft de fubftantiis fcili-
„ licet parads; vel quia forma: rerum fua perfe&io-
,, ne adatquant totam potentiam materire, ut lie non
,, remaneat potentia ad illam formam, nec percon-
„ lequens ad non efle, ficut eft in corporibus ccele-
ftibus,,. Hoc eft igitur principale fundamentum
do&ina: fine errafle in Fide, nec obviât, feudefogat pofidonftfanai Thom%, quodvidêturmuîtTpïc^
canomzatiom luæ ; nec approbation! dodtrina' luæ erroneum: primo quia, & c . ‘
Theologies : ficut hoc idem dicere de aliis SanéHs & Temus principalis error 'prsediâx pofitionis efle
præcipuis Doctoribus, nonderogat canonizationi nec videtur, quia dicit: „P e r hoc quod dicitur Deum
approbation! eorum. Nam Ecciefla ficut canonizan- „ produxifle res per voluntatem, non per neceffita-
• ^ u em Sanftum, non per hoc approbat omnia „ tem, non tollitur quin voluerit aliquas res eflê auæ
ejus tatta: ita approbando ejus doârinam, non p e rD „ deneceffitate lint, & aliquas quæ fint continued, r •
hoc approbat omnia ejus diâa vel feripta -, fed folum „ ad . . . hoc . . quod * fit . in -------------------— rebus diverfitas ordinata.ordinata Ni-
Nl-
ilia quæ per Authorcm ipfum non funt retraélata, nec
„ mi igitur prohibet res quafdam divina voluntate
per alium funt correfta, aut merito, tanquam verita-
necefi^tias efle,,. E t confequcntcr h«c
ti contraria corrigenda, juxta fuperiùs allcgatam A-
declarando fubdit. I Efle necefle fimpliciter, non
poftoli lententiam. Omnia probate, quod bonum efi
8 yePugnat ad rationem efle creati;: nihil enim ha-
tenete. 1. T h e ff v. 21 . Sic igitur per Eeclefiam approba-
5, bet aliquid necefle efle, quod tamen fu« necefli-
tur aliqua dodtrina, non tamen quoad omniaj fed quoad
,, tatis caufam habet , ficut conclufiones demonftra-
ilia qiiæ funt veritati confona, ficut patet de dodtrina
55 tlonum. Nihil igitur prohibet quafdam res fic efle
Origenis, de qua dicit Gelafius Papa, 1 y. difi. c. San-
55 produdtas a D eo ,u t tamen eas efle fit necelfe fim-
Sa Romana. Quod Origenis nonnulla Opufcula, quetvir
beattjjimus Hieronymus non répudiât, legenda fufeipimus :
,, pliciter. „ E t iteriim pofteä ibidem aliam rationem
concludit: „ Sic igitur aliqua creatura de necefli-
reliqua autem cum <ts4uthore fuo dicimus ejje renuenda.
Ex omnibus igitur prædidtis clarè patet tertia conclu-
clufio principalis.
Quarta conclufio. Dodtrina landti Thomæ. lib. z.
tate habet e fle .,,
Ex quibus clar£ patet quod non foliim concepit
qualaam res divina voluntate produdtas, neceffarias
efle, vel eas necefle efle3 fed etiam concludit quod
qu«-
quicdam de neceflitate (unt, 8c quod eas efle eft: necefle
fimpliciter) 8c de neceflitate hahent efle, mo-
do hoc repugnat libertati divina: voluntatis , quod
arguitur lie : quia ifta confeducntia eft bona 3 Deus
*? . . _ _______ n.'
/ult C
fiftunt3 fed efle earum eft per hoc quod inflint ma-
teriæ. „ Ex hoc enim fequitur quod gratia in anima,
vel in Angelo, cùm non habeat contrarium, nec
ex .contrariis exiftat, nec fit fortrta quæ infit mate-
creaturatt/cfle, ergo cr6atura eft, 8cè contra,8c . rise , eft fempiterna: 8c idem vidcretur fequj delu-
per confequens fi antecedens libéré & voluntari# ve-A c e , vel lumine, fi effet fine materia, ficut acciden-
rificatur de aliqua dreatura , confequens confequen- tia Sacramenti Altaris funt fine fubjedto: Hoc ettairi
ter vcrificatur de eadem: quia fi Deus libéré 8ccon-» favet Articulo Parifiis condemnato, aflegato fuperiùs,
tingenter vult quamlibet creaturam éflè , fequitut . in quo dititur quod Omne quod non habet matenam, efi
quod quælibet creatura eft contingenter, & nulla eft aternnm. Et breviter , hæc 8c alia multa erronea,
deneceffitate* unde etiam ex oppofito fumitur op- felfe, & impropriè didta, videntur multis in prædidta
pofitum : quia, 8cc. dodtrina contineri, quæ tamèn ex tædio pertranû-
«Quartus error hujus dodtrinæ eflè dicitur in qua* mus. Dicunt etiam quod in terminis Philolophiæ, 8c
dàra rationé quæ ibidem fequitur, quæ dicit quod hâturahbus principiis, ineodemLibro* cap. îy. er-
, t Quanto aliquid magis diftat abeoquod perfeipfum ravit manifefté : ubi declarando qualiter Deus Om-
,, eft ens, fcilicet à D eo , tantè magis propinquum nipotens dicatur quædam non pofle , inter alia dfxit
„ eft ad non eflè. Quanto igitui* aliquid eft propin- quôd Deus non potefi facere m u m & idem ejfe , & non
,, quius Deo * tanto magis reeedit à non effe : quæ quod eft contradidtoria fimul : 8c pofteà fiibdic
,, autem jam funt, propmqua funt ad non eflè, per flubd Contradiftio in contrariis , & privative oppofitis
„ hoc quod habent potentiam, ad non efle. Ilia igi- includitur. Sequitur enim quod fi eft album 8c ni-
,, tur quæ funt Deo prôpinquiffima , & per hoc à grum 3 quod fit album & non album : 8c fi eft vi-
,, non effe remotiffima, talia elfe oportet, ad hoc flens 8c cæcum, quod fit videns 8c non videns. Un-
, , quôd fit ordo rerum completus , ut in eis non fit de éjufdem rationis eft , quôd Deus non poflèt fàce-
^ potentia ad non eflè : talia autem funt neceflaria ® rc oppofita fimul ineflè eidem, fecundùm idem. Ex
abfolutè : fic igitur aliqua Creatura de neceflitate 3uo Patf c ponit quôd Deus non magis poteft
habet efle. „ H « c autem ratio deficit in muftis.
Primo in hoc quod fupponit quod entiaDeopro-
pinquiffima (ficut Angeli j tanto magis recedunt a
non effe: hoc enim, proprie loquendo, non eft verum,
quia proprie nihil diftat, vel recedit a non efle, 8cc.
Quintus error pr«diGkx pofitionis, eft in ipfius de*
claratione, in qua dicit: „ Sciendum eft itaque quod
, , fi rerum creatarum univerfitas confideretur, prout
, , (unt a primo principio, inveniuntur dependereex
„ voluntate , non ex neceflitate principii, nifi ne-
,, ceflitate fuppofitionis, utdi&um eft. Si verocom-
„ parehtur ad principia prima , inveniuntur neceffi-
, , tatem habere abfolutam. Nihil enim prohibet
, , aliqua principia non ex neceflitate produci, qui-
M bus tamen pofitis, de neceflitate fequitur talis cf-
, fedfcus, ficuc mors animalis, hujufmodi neceffita-
tem abfolutam,propter hoc quod ex contrariis
»cere duo contraria fimul ineflè eidem, iecundùm
idem, quàm duo contradidtoria. Hoc autem eft erroneum:
quia defadto Corporis Chrifti, fecundum fc
totum in Sacramento Altaris indiverfisAltaribusfunt
motus coiitrarii, fursùm fcilicet 8c deorsùm : 8c pari
ratione poflèt facere Deus idem corpus, fecundum fe,
totum effe album 8c nigrum. Dicunt etiam quôd
in pluribus locis dodtrinæ foæ ipfe erravit, per hoc
quod principia Philofophiæ,feu potiùs quædam Phi-
lofophorumverba,ad conclufiones Theologiæ nimis
applicavit: non enim loqui taliter debent Theologi,
qualiter loquuntur Philofophi, ficut docet Augufti-
nus, x. Lib. Dedvit. Dei. cap. 13. dicens: Liberit
verbis loquuntur Philofophi, nec in rebus ad intelligent
dum dijficillimis ojfenfionem religiofarum autium pertimef-
cunt. Nobis autem ad certam régulant loqui fas efi, ne
verborum lieentia, etiam de rebus qua j, LCUl AUlOiULdUl , prupici UUL l|UU his fignificantur É
„ jam eft compofitum, quam vis ipfum ex contrariis C impiam gignat opinionem 8cc.
1 com poni non fuiflet neceflarium abfolute. Simi*
,, liter autem quod tales rerum natur« a Deo pro- C O N C L U S I O .
, , ducerentur, voludtarium fuit j quod autem, eis fic
„ ftatutis , aliquid proveniat, vel exiftat, abfolute
neceffitatem habet. „ Ex quo patet quod h«c
pofitio eft locutio impropria, & petit principium5
quia hoc affumit quod debet probare: nam per exem- f>lum pofitum patet quod vocat neceffitatem abfo-
utam, illam qu« non ex conditione , Vel fuppofitio-
n e, ficut mors hujus animalis : non ex fuppofitione
Vel conditione, fcilicet quod animal non fit ex contrariis
compofitum, non habet neceffitatem, 8c ideo
non habet neceffitatem nifi conditionalem, &c.
Sextus error dodtrin« pnedidfc« affienari poteft in
quodamdidto quod fequitur ibidem, ubi ait.' ,,M a-
5, nifeftum eft quod omnia qu« contrarium habent.
ttu ic ergo Tradbatui, utinam adverfo errori, fi-
nem ftatuimus. lili laus* honor, atque gratiarum
adtio, qui nobis caufam fuam tradlantibus non defuit,
quo docente, aflertam hie veritatem fentimusj quo
inftruente, probamus 3 quo pr«cipiente , defendi-
mus: per quern poftremo, fraterna charitate permoti,
ad omnes devenire , 8c nobifeum fenfire vehementer
affedtamus. Quia fi veritati huic, judicio noftro
clariffim«, nec fic credit* aut alio favore* ut ipfi
conantur, aliove fine quam ejus poftulet dignitas s
criminemur: teftamur te Chrifte 3 teftamur 8c illam
cui teftimonium perhibes efle totam pulchram , 8c
in ea maculam non efle: omnes ad extremum tui,
, vel ex contrariis funt , corruptibilia funt ; quæ ^ atque ipfius amatores in teftimonium evocamus 3 no*
„ autem hujufmodi non funt, fempiterna fun t, n i-u ft rum nunc debitum fufficienter 8c (ut putamus) fu*
,, fi pars corrumpatur, ficut formæ quæ non fub« perabundanter expleviflêi
Appendix gel ‘torn. /. Zs PETRI