cxxxvi G E R S O N I A N A. L I B E R IV.
f<S6. 5-83. 6 iz . 6 z f. 642. Præclara etiam habet de tribus Regni Statibus , eorumque Offrais,
Tom. i l l . p io j o . & I Ojl, & T om o iv . p. 6Ä3, & fequmtibus.
§• 4-
De itMonacharurn Inflituto.
De Monachorum St.itit.
M Onachorum Status , non eft Status pcrfe&ionis acquifitse, fed acquirenda: j quippe per-
fe<5lio vita: Chriftiana: effentialis 6c intrinleca , iita eft in Charitate 6c obfervatione
Mandatorum, qua; perfeftum faciunt, in quantum ad Cbaritatem ordinantur : Confilia vero
Evangelica, ad perfe&ionem vita: Chriftiana: conducere quidem poflunt-, non tarnen eflentia-
liter hominem perficiunt in vita Chriftiana: plures abfque illorum obfervatione perfe£ti fuerunt,
6c folüm inftrumentaliter ad perfe&ionem faciunt 6c concurrunt. Hinc jcjunium , abftinen-
tia, paupertas, vigiliae9 inedia, nuditas, privatio omnium facultatum} non funt dicenda: pro-
prie virtutes , fed voluntaria: qua:dam pcenalitates, quae ad perfe&ionemconducunt, aut (altem
impedientia removent: non tarnen neceflariö requiruntur ad cam. Undeinfertur, obligationem
Prarceptorum majorem efle 6c efficaciorem quam Votorum.
. Hinc tempore Concilii Conftantienfis, merit© damnatus eft quidam Frater, aflerens, Nullum
efle in ftatu perfe&ionis, nifi tria vota emitteret. Non ita defipiendum eft , ut obferva-
tioni Confiliorum detrahatur j quamvis cnim non obligent, coeteris paribus , difereta eorum
obfervatio eft perfe£fcior, quam tantummodo Prteceptorum. Scd numquid perfe£tius eft ifta
tria habere , obedientiam, caftitatem , paupertatem Tub voto, ficut habent Religioncs (quas
Anfelmus nominat fa£fcirias, quia fa£tae vidcntur poft conftitutionem legis Evangelic«) ? Habet
hoc omnis Do&orum fententia , quod opus bonum fa&um cum voto, circumftantiam accipit,
qua: de fe meliorat ipfumj 6c quöd Religio fa&itia confiftit eflentialiter in hoc triplici voto ;
quamvis in Regulis 6c Inftitutionibus aliis varia fit 6c lata differentia. Sed Temper flatus file
Religionis, perfe&ionis eft adipifeendx flatus, profitens earn acquirere per tria vota, cum annexis
Regulis 6c Inflitutis.
Prariati autem funt in ftatu perfe&ionis 6c habita: 6c exercenda: in alios j qualis eft flatus
Epifeoporum 6c Curatorum. Hinc non poflunt Curati 6c Epifcopi, fine caulä 6c difpenfationc
e Curatis aut Epifcopis, fieri Monachi.
Movet autem exdiverfo nonnullos, ilia'quas fit dc Monachis in Epifeopos tranflatio, propter
obfervationem votorum paupertatis 6c obedientias. Sed refpondetur quoad divitias, eas non
haberi ab Epifcopo in proprietatem pofleflionis, fed in officium difpenfationis : 6c ita Monach
i, Pralati fa£ti, divitias quibus renuntiaverunt non accipiunt profblatio proprio magis quam
anteaj fed ad difpenfationis obfequiofum in pauperes officium.
Quoad obedienti.am, ab eä ipfos non abfolvi j fed mutare illam fiib Summo Pontifice ,
quantum 6c qualiter priorem vitam viderint Regulärem non pofle cum Praslationis executio-
ne fervari.
De Mendicanribus. difficultas major videtur, qui jam utique nequeant dici.vere Mendican-
tes, cum rappetat eisJus plenum, Divinum, Naturale 6c Pofitivum, recipiendi tcmporalia a
fubditis, ita utipfi jam non folotitulo naturalis accipiant neceflitatis neceflaria; qui titulus, folus
proprie reddit Mendicantem efle, fimul6cdici.
Dicerent aliqui, Mendicantes idcirco remanere , quia titulo pofeflerio renuntiant, 6c folo'
quo contenti funt titulo paupertatis aut naturalis neceflitatis, petunt gratis, nec urgent fi ne-
genturj nec titulo Juris Divini vel Naturalis impellunt,6c hoc pro caufa fuaj fed de pauperi-
bus curant, certant 6c difceptant. Fateor, inquit, itaveldici, vel fingi pofle j led vcritas nec
illuditur nec caflatur.
Ha:c fu fius Gerfonius, de Statu Religiofbrum ,in Tradatu De Conßliis Evangclicis. T. n . p.
469: in libro De Religionis Moderamine p. 6Sz : in Dialogo De TcrfeBione cordis. T . i n .p .
436. Legantur etiam Propofitiones 6c Cenfura Aflertionum Matthai CjrabonoA finem Tomi 1. p.
667. Religiones ilia: fa&itias, improprie dicuntur Religiones, 6c non neceflaria: funt. 7”. 1.468,
licet utiles.T. 1 1 1 . <58. In Ecclefia Primitiva , imojam multos annos ad u ltra, non requircbatur ut
confirmarentur 6c approbarentur ä Sede Apoftolica. Sed tandem videos Ecclefia confu-
fionem in Religionum multiplication©, reprobavit omnes Religiones Mcnd.icantium , exceptis
quatuor* vetuitque ne ampliüs aliquaRe ligioinftitucretur,nifiapprobante Sede Apoftolica.
De Monachorum Exercitiis.
De Studio Monachorum qua: fit Gerfonii fententia, intelligitur ex prooemio libri De Studio
Monachorum. T. 1 1. p. 693. Qui libri legendi fint ä Monacho, 6c qua: in feribendis librisiis
utilitas accedat, late docet in duabus lucubrationibus hujus-argumenti 7 . 11.704.705. 6cc.
De nimiis aufieritatibus in Religione vitandis, 6c relaxando pro caritate, rigore , vide citatum
Tra&atum De Religionis perfeclione T. 11. p. 687. & fejuentibus j 6c in Epiftola Contra
Profejfnm inobedientem eodem Tomo p. 770. p. 694. 704.
Jngreflus in Religionem poteft aliquando difluaderi 7. 1 1 1 . 84.
Gravatus debitis ab ea debet arceri donee fatiffecerit. T. 11. p. 730.
N e c emittenda Profeflio, nifi ut major acquiratur pcrfe£lio. Expediens e ft, ut qui incipc-
re vu lt, bonum fcquatur cxemplum, bona confilia, 6c aliorum Regulas. Attamen fi perfo-
na Religionem ingredi volens, astatem habeat 6c diferetionem, 6c eft ei bona voluntas talem
aflumendi ftatum , male efle ipfum retrahere, aut dehortari ingreflum; nifi , aliA ex parte ,
impedimentum eflet legitimum, propter quod nec poflet ingreai nec deberet. Poteft equidem
ei
ci qui Religionem vtîlt ingredi, oftendi magnitudo, 6c talis flatus difficultas, etiam fragiiitas
humana, 6c periculum non fervandi Religionis vota} fed ut inftruatur, non ut avertatur.' In
Sermone De S. Antonio T. ï i i . p. 1387.
Novitius in conftantia propofiti confirmandus , ut 6c confirmât eum Gerfonius in Epifiola T.
i l „p. 741. Religiofus non tories mortaliter peCcat, quoties^aliquid agit fuæ.Regulæ contra-
rium: alioquin Religio periculofa nimis fierec humanas fragilicati. 7 . n i . 1388. Imo Leges
& Conftitutiones Religiofæ non obligant fub pqena peccari mortalis j quia non eft exiftiman-
dum, earum Autores voluifle eas habere robur par,ad Legem D e i, fèd accipi, tel ut monitio"
nés, vel ut confilia, vel ut mandata temporalitçr fblùm poenalia, quorum trangreflio aut nullius,
vel brevis tantum difeiplinæ obnoxia eflet. Id vehemenriiiS profequitur Gerfonius, in libro
De'Pita fpirituali. T. m . p. 67. & -;<58, qUem ]Cg e-
Sed ne quis exiftimet velle .euni cülpare difciplinam, laudandö libertatem ,addit, hancRegu-
lafcm Inftitutionem mulrùm proficere per oiifnem modum.
Primo: quia ad poenam ab Ordine aut Superiore taxatam çogi poteft Religiofus, etiam in-
vitus ; nonita fæculaiW. Secundo : quia fi Religiofus contempferit Regulamfuâm, 6c fiij^upe^
rioris autoritâtem, etiam in his quæ appellamus monitoria, 6c pro quibus fola difciplin^jbfdi-
nis ftatuta eft, aut Superiorum arbitrio dereliélU, ille peccat graviter, quia 6c monitum con-
. temnit, ait Bernardus, 6c remedium. Rursùs tertio : .Religiofus, quia non fibi foli. vivit fed
coeteris, tam Benefaéloribus vivis 6c mortuis, quàm cpnforribus 6c coadjutoribus fuis , rêli-
quum eft ut ipfe regulariùs vivat, fub votô quodam, eum obligante cum cceterisj alioquin
feandalizarét flios. Hæc ibi. ,
In præfatp4 Sermone De SanSlo Antonio, agnofeit ma jus efle meritum benê agere cum voto
quàm abfque voto 5 quia bonum opus per vocum fa&um, procedit Cx firma voluntate. Quæ-
rit ibidem, an majus fit peccatum in Religiofo , quàm in fæculari ; 6c refpondet j quantum
eft de fe , conditionem perfonæ non traherq peccatum extra fpeciem fuam fi non fit
alia caufâ j hoc e ft , in Religiofo verba otiofa, diflolutionem, mendacia jocofà abfque fraude,
quantum eft de fe, non efle peccata mortalia, ubi etiam eflent venialia uni fieculari, nifi
fortaffis hoc eflet accidentaliter, fcilicet propter feandalum, quod majus e ffe t , videré hæc in
Religiofo, quàm in fæculari. 7. 11. p. 1387. Similiter ,etfi.plus mereatur quis per opus ali-
quod fablum ex voto, quàm per illud fine voto j Votum tarnen non mutât genus aut fubftan-
tiam operis; plus meretur, quoniam per votum dat plus Deo , fcilicet opus ipfum 6c potén-
tiam. At non proptereà mutatur genus 6c fübftantia operis ; quoniam votum non addit, nifi
rationem voluntariæ ofiligationis : iftud autem non mutât genus aut fubftantiam operis. Ex
quo patet, quod multa opera fine voto perfeéliora funt 6c meliora , quàm aliqua alia ex voto.
Papam in omni voto difpenfare pofle cenfet etkm| Gerfonius, quoniam in omni emiffione vo-
t i , fubintelligi debet voluntas Principis, aut Summi Pontificis. Adde quod folemnizatio vo-
ti eft de inftitutione Ecclefiæ y 6c ita de Jure humano, in quo difpenfar.e poteft Papa. De Con-
filiis Evangelicis. T. 11. p. 678.
Efum carnium in multis Religionibus Sanéti Bcnediéli licitum 6c convenientem eflefuadet:
7*. ii. p. 739 6c 740 .- quod a it, non in approbationem gulofæ voracitatis', non in condem-
nationem abftinentis devotionis ; fed pro teftimonio veritatis. E contra probat Inftitutum Car-
thufienfium dc non edendis unquam carnibus, in librôcadercconfcriptoquem habes T. n .p .
715. Ita tarnen wt alio in loco {De Vita fpirituali. T. m . p. 69. C. ) fateatur, forte Car-
thufienfèm abfque peccato mortali in cafibus multis, poflè uti carnibus, fi fe folo foiente face-
re hqc valeret, 6c fi paratum eflet cor cjus difeiplinæ Ordinis fubjacere : quamvis hune ratio-
nabiliter debeat compefeere, 6c feandali formido, 6c aliorum profpetStus.
CircaorginemOrdinis Carthuficnfium, vulgatamde mortuofufeitato, utfeJudicatum,Dam-
natumque declararet , narrât hiftoriam. T. 1 1 1 . p. 466. C. D.
Carthufienfes inprimis fane coluit, laudavit,6c eorum Ordiriem , ac vitam fpeciali Opufculo
vindicavit. T. 11. p. 7 1 1 . v
Reclufum in Monté-Valerianifpeoiali Epiftolahortatus eft, eiqueRegulamconfcripfit T 11
P' 775-
Uno verbo, Coeleftinos, aliofque Monachos, variis Operibus , ad pietatem 6c fpiritualitatem,
ab iis confultus, inflruxitj6c vitam ipfe Monafticæ fimillima*n egit.
Coeteriim, Monachorum ftatum, qui de proprio in communi vivunt, præfuppofito peccato
6c modo rerumfe habendi in Politia Ecclefiaftica, falubriorcm, ac fecuriorem efle cenfuit,quàm
ftatum abdicationis cujuflibet proprietatis , tarn in proprio, quàm in communi; quamquam
hune perfeéliorem efle , 6c ftatui innocentiæ ac patriæ fimihorem fateatur. In libro De Vita
fpirituali. T . n i . p. 36. & 37.
Non magnam ait le habere fiduciam in quibufdam fuitemporisEremitis, qui dicebant magnum
afferre profeélum fibi ipfis: idemquejudicium fertdefceminisinRecluforiis pofitis. T . n i
558. A. *
Laborem manuum Religiofis non modo utilem, fed 6c plane, neceflàrium effe tradit, T. 111,
p• 614. 6 i f .
Tom] I; CAPUT