non diffimiliter evenit aliquibus vehementer affe&is ultro mortem, vitiofus fugæ pudor impellit. ' Quk}
ôc paiîionatis, quod in vigiiia fenlibus apertis patiun- exiftimes præterea de Conliliariis mendacibus 6c con
tur aJiquid fimiie dormientibus : finit; enim eonfopiti ruptis, à quorum fcduâione vixaliquis in potentate
& foporati vel inebriati.paffionum radicatarum flimo- conllitutus lècurus elt? Quid de Notariis 6c Promo-
iicatibus, qui Ücet eq tune fibi videntur lapientès 6c toribus ? Sed regeritur-cuipa in eds qui taies eligunt
virtuofi, ut vel liberales, vel maghanimi, velhumi- A nec corrigunt, qui folainiiiper fibi placentia dici IL
les, vel valde zelantes Rempublicam j veruntamenA veruntamen
lunt, qualis erat Achab. Verum elt quippe illud S.i-
ceflàntibus hujufmodi palüombus, intuentur in vigi-
lia virtutis 6c veritatis fe quafi fomniaflè , 6c in ali-
quo lèmetipfos notabiliter fefellillè : nempê quibus
erat ex aliqùà parte fopitum rationis judicium , adeb
quod nullis clamoribus ex adverio moventibus pofalde
pientii. Frihceps qui libenter audit verba' mend.iai
omnes miniftros habet impios. .Proy. 2,p. 11.
Efficacillimum infuper corruptivum zeli boni^
debiti notat Scriptura cum experientia , elfe muiit-
inm receptioiiem ä manu, lingua vel obfequio ■ un-
: vellent expergifei, nec fuadentibus obedire. de fequitur acceptio perlbnarum 5 limili pro reatu
? nifi quod iimulachra virtutum intus, fabri- damnans unum, abfolvens alterumj qute omnia pro-
pro veris virtutibus amplexantur in fomniova- hibuilfe legitur cognatus Moyfi, dum eidem optima*
nitatis, ubi mentitur iniquitas libi, dicens zelum elfe
qui furor e l l , jullitiam quæ crudelitas. e i l , cor-
reaionem quæ diitamatio e i t , prudentiam quæ cal-
liditas e lt, 6c ita de cæteris. Sic ir a ,lie invidia, lie
amor in excellentia judicium rationis offiifcant, con-
fqpiunt6c excæcant quamdiu duraverint. Durant veto
quandoquê plus, quandoque minus pro variis ho-
minum moribus, pro conlùetudine, pro complexion
s , pro occalionibüs datis aut acceptis. Odiunt 6c
politnc formam deicriberet.
Sunt qui fe lufficienter exiltimant Rempublicani
regere li Conltitutionum onera multiplicaverint, fi
fententias pasnales vel excommunicationes fulmiuave-
rint5 maneant autem ipli ncgligentes ; limiles iii&j
Ptcdagogis repröbis qui riegligentiam fuäm 6c ign-i-
viam purgare fe putant, ii pueris iuis comminatio-
nes crebras indixerint, li verberibus eofdem affecerint.
“iugiunt qui hac fpirituali phrenelE laborant ^repre-ß Invenies alios luis ita Conltitutionibus pofitivisinhærentes
üt nullam hendi, licut lctargicus expergifei ; lpernunt al: epikeiæ virtutem admittere
.conlilia, nempe qui plus aliisiapere làltem in haclua
r e , acutiiilque circumlpicere diffinitum apud le re^
tinent: eos præterea qui le non lèquuntur culpant 5
vel de negligenti torpore. circa ea quæ D e i, quæ
Reipublicæ iunt, aut de diffimulatione , vel inordi-
nato timoré criminantur 6c rident. Currunt tanquam
alinus indomitus in omne præcipitium, relinquente
manu conlilii fui Deo ii*ato , qui fuperbisire-
Novi taies aîiquando, quales erant opir
lin t , feiant aut poffint 5 apud quos liimmum Ju;
fiepe l'umma injuititia fit. Alii paflim hac epikei*
vel aequitatis regula lie abutuhtur, quod nihil 111 Le-
gibus, nihil in Conltitutionibus 6c Regulis fuis ma-
net Habile } cum tamen pnecipuum cujuflibet poli-
tiae, etiam in Monalteriis regimen, ex ratiohabik Le>
gum fnarum ltabilitate refultet.
Amplius quid de perverlis'lcandalofifque moribus
Cenlendum e l t , ex quibus redditur coritomptibilis
tarn vita quam au6toritas regitiva j unde cohlequenfiltit.
Mon I _ _ ^________________
ftor Simeon 6c Levi , quorum a Patre malediótus ter inobedientia liibditomm provenit, julte prorfus,
furor quia pertinax 6c indignatio quia dura : fed v ut in eo Domini puniantur in quo delinquunt. Adam
.quo paàto veri zeli cogmtio prællabitur audire deli- in exemplo e lt, cui in Deum peccanti, fa6ta funt
r^‘ T T v ' • omnia prius fubdita, rebellia fimul 6c adverfa, ita e-
Vilucer. Verum zelum elevate proprieque deferip- tiam ut cai'o propria,
fit qui dixit, ilium comedit z.elus domus Dei, Joann. Quid quod aliquando peccata lut>ditomm reduih
2 . 17. qui fcandala quæ videt m Ecclefia tollere vult Cdant in Præfidentes ? nec mirum dum confortes firr
fi potelt ; fi non potelt, tolerat,, 6c gemit} vulgata
verb regula habet, illud polfumus quod de jure pof
iumus : ubi noverimus plurimum interellc in eo qui
zelat fi fungitur auctoritate judiciaria , aut fi caret
illa,'utrobique tamenobfervanda lex ilia: faftequod
jftjtum eft exsquern.
Monicus. Vellem leparatus luper his lermo fieret,
6c primo de zelo fungentium publica poteltate.
Volucer. Fiat ita, 6c quot inlidiis expofitus ell ilte
zelusaccipe : infidiatur impotentia propter quam ju-
bet Sapiens : 2\{oli vclle fiert Judex ,nife[virtute valeas e-
rumpere iniqttitates. Eccl. 7 .6 - Judex itaque quid aliud
.agit proferens fententiam, cujus executionis non habet
iacultatem, nifijullitiam exponere velcontemptui
.vel diferimini ? Infidiatur ignorantia eorum quæ Itatus
«requirit elfe cognofcenda: hoc in Prælatis plurimis ref-
pectu Legis Lvangelicæ, hoc in feculi Judicibus
quoad Civiles Conltitutiones invenimus, quales elle
damnabiles mechanici monllrant, inter quos non re-
■ cipitur nifi qui in arte fua peritus ell. Turbat etiam
in aliquibus littcratis hunc zelum defebtus experiential,
quæ circumfpicere facit omnia, ut tandem eli-f)
gatur nedum id quod.de le licet, fed quodexpedit,
i d elt quod expedite f i t , attenta circumllantiamm
qualitate.
Turbat alios inconllantia perfecutionis eorum
•quæ bene præconfiliata,conclufa,incoeptaquelunt,
qu.os vel ;ira fuboriens, vel humanus timor infortu-
n ii contra fe vel affines dejicit à cathedra judicii.
• .Quo contra pertinaeius obfirmantur alii in male
præconfiiiatis 6c coeptis, fatuo quodam pudore vibti,
ne vinci videantui'.yexemplo militum quos in certain
in malitia, committendo vel omittendo} licut Heli
legimus ad filios. Illud verb magis Itupendum, e-
exmpli gratia in Moyfe, quijjebtor virtuofiffimuis ex-
t itit, cujus hsec verba fun t: Nec miranda, ait , indignatio
in populum cum mihi quoque trat us Dominus propter
vos dixit: Nec tu ingredieris illuc ( non dubium) in
terrain promiffionis. Deuteron. 1. 27.
rJMonicus. Durus elt hie fermo pro regentibus, 6
Volucer. Volucer. Durus fateor adeo quod beatos
praedicare compel lor illos qui folitudine fua contend
lunt, quales Papa Gregorius fulpiravit habentes hanc
ä Deo gratiam, quod abloluti liint ä vinculis publi-
ci regiminis.
Prseconium itaque ffium canamus , placet.
SECUNDUM METRUM
T E H T I I L I B R I.
Dactilicum Archilochium Tetra met rum . lit
illud nonum quarti de c o n so l a t io n e Phi-
losophi ju : ‘Puro darum limine ‘PhceHiim.
öniea clauftri vita recltrdens
^ VJLSemct feptis, mort^a mundo,
Cujus regimen ferre recufat,
■ <2}ompaftjue fuas deficit omnes
Animum fuperans, imperiofa
T^egnat cello, conditur antro,
‘ftegiaftt ei manfio cceli. '
N il fibi vans, gloria laudis.
Ngl fallacis gratia fiama -•
GarruUt patpans, lubrica nec jipes
Complacet, hotret ferre tumult us
Trepidofque metus, anxia vota
On alia mediis urbibus erant.
Namque aftiduis turbine vafto i
Omtitur curis publica vita.
Quo profumit debilis in fe. ...
Homines proprio ponere dor ft)..
Quorum nugas, crimina, fraudes
Hites rabidas, valuer a mortes
Anxia portât, calculus arSla
Dandus fttpereft cum ratione. .
Quid tantis juvat ultro periculis
, Subdere vit am mox perituram,
Scrupuloftque pati jugiter acres,
Intro vermem cor lacerantem ?
Ludicra vanaque quanta recurfant,
Quot crudelia, turpia, fetda
Haurit ftenfus difeolus extra,
Unde cor ttrit zjelus amarus
Vel dolor after, dira vel ira,
Sive libido for dibus opplensf
2S(onne feneftras claudere mortis
Troftat & uti fenfibus imis ?
Coelica cernere mente pudica,
Quam non turbat Java remordens
Extera populi cura recepta ?
Fera mors fibi fit janua vita
Sua ftes Jeftus eft, vivit in illô,
De Sanctorum quos coluifti
Meminit mentis & prece fidit.
cJWtmimi. Expedit né quafdam fuper hac re dari
régulas1 Breves & folidas ?
^/»rWi nExpédît , aedpe & inprimis certum ha>
betö , quad poteftatem regitivam in Ecclefiaftica
hierlrchia, li lùperior non imponit & jubet earn,
nemo laildabiliter & tutê fîjfcipit t e l exercet Ta-
lis öirnifilrnTe glönfiCat:& ingerit, non vocatus à
. % ° tanqaata Aaron, 1 priinumque locum veniens ad
nuptias impudenter anticipât j defeenfurus cum ru-
böre j atiditums etiam, quis te conllituit Judiccm flt-
1 per nos? ïiAüLaefarcinam haue fi nemo ifttpamt dicit
Auguftillus , vacandum cfl otio fon,j!,ircnd& véritAtu ; ad-
de s Vel-ftudib propfiïè fälutis, nêque "enim Deus
indiget auxilio nolbxi pro Ikluie aliorüta , ut Iccim
laboremus bon vocati. Ämpliüs, pöteftatem régi-
tiVàm1 *ah-''çonfeqûitur aliquis ex folo titulo I c Ä -
ti« i vel-eruditäonis j V ä chafitatis ; imö. nec ex pèr-
ceptioné Eicentias magifttalis in Thcoiogica Faculta-
te -, quæ I .iccniia nort obligat fe fufcipierïtêm , fed
îaonéitatém ejus monftfat. Proinde j poteftatem
haue ïegitivam, ITfapferioi-legitimus (fit Deus, fit
h° S ° j “ bet & oportet recipefe, quasdo
pOlt aUditaS reCufationis caufas, ut in Moylè fuit &
/eresiia s - fuperior perftat in fenteatiä, refutan-
tem etfim,^ quid exculäretab inobedientia j nifi pro-
prmtn forte judicium, quo fibi videtur indignus tali
maiqne. fed fuperiöfi fubjicere Convenit, nedum
gtqp næ ‘voluntatis afleiäum, fed etiam intelleiâûs
lui judicium; alioquin pufillanimitasifta, Ipecie hu-
miiifatis-lc paiiians, arrogantia dicenda eft, eo pe-
riculofior y qüo fibi videtur humÉor & quo fenlum
“ lufo don d a t t e fenfui judicioqiie füpério-
PROSA TERTIA
L I B R I T E R T I I .
M O N I C V S.
\ J i d e , Volucer, ne dum claultralem vitam ex-
tollis fis injuriolus Reipablicae, quas periret uti*
que fine rebtoribus. Sed ncque caret ilta vita liiis
periculis, luilque tentationibus, tanto majoribus
quanto collubtatio crebrior adverfus principes tene-
brarum mundi hujus habenda fibi e il, 8c plus quam
. Ü I • j n ------------U m iH a g 1UUUIKJnim.
bubinde, poteftatem regitivam potelt aliquando
vel pétere vel appeterb homo fibi benèconlcius .
quod don præelîë, fed prodeflèvult, fcitêc poteft-
tantummqëo caveat ne mentiatur, üt fiepè fît iniquitas
fibi. Arbitrer hoc intendebat Apôftolüs, mi
Epifcopatunt inqttit , defidèrat , bon um opus defder at r
1 im. 3. i . fed ut iniquitatem abjiceret, (ùbjunxit : opm-
ietautemEpifcopumejfefine cnmme, drc.$.z. Sic IlaVas
Domino quærenti quem mitteret, refoùndit, Ecci
égomitteme, Ifai d.8. verum fe jam ardenti calculo
purgatum cognoverat. Poterat hæc poteftas tutiüs
äppeti, quando priores ad martyiium qui pfæfide-
bant ipfitrahebantur: hodie vero lùlpeéianimisliæc
taaana. JDçm^cfcis , ne gignat earn non telus ^nimarum,?ed
talentum fibi creditum abfeondit inliidario ponitque
lucernam lub modio j nam lapientia abfeondita, 6c
thefaurus invilus, qux utilitas in utrilque ? Mandavit
quoque Deus unieuique de proximo luo, quem
pereuntem qui non lalvat dum potelt, occidit.
Volucer. Hic ell,crede mihi, laqueus magnusquo
lolet zelus improbus leducere plurimos ut ambulent
m magnis 6c alienis a le , non fecundum Icientiam,
magna quippe fibi videtur omnis prasfumptio# Qua
juper re multum diüque nolter advena lecum qu«-
kvit, Theologiamque confuluit.
Monicus. Ideo audire cupio qualiter hjec Zeli de-
ceptio cognofcenda, declinandaque fit ab illis quos
nondum adminiftratio publica ligatos detinuit, im-
n-^uos ^a^et Religio, nemundus eos per hanc
lGüQchnnAm __1_■___ _. * c 1 ■
vel præfumptio ; vel inanis gloria j vel ambitio ; vel
■ înema quærens in otio laute vivere, Vel çupiditas
dkare quasiæns camera & fanguinem , aut demum
mexperientiapoteftatis hujus regitivæ, dans a n d . ^
de vinbuspropnis, fibiqueblandiens,. qùod efiicatius
ceteris évelleret, quod dellrueret, pérderet & d i t
fiparet , ædificaret & plantar«. Èxpertus ve-
ro , longe videbit aliterScmetuetj videbit quodper.
verfi difficile corrigurttur, & ftultofüm infinitus elt
numerus: videbit opera Dei, qüodnemo polfit cor-
ngere quéni ille delpexerit; videbit quæ de prame-
cfitatisÆcum&diétis, tune fiiciam hoc, tuncfkciam
Ulud, liet poftfflodum neque hoc nequé illud j vide-
bit felôngè fieri êteonfondi ab expeittationefua, ve-
lutatorrente rapido àliorlûm ac ratüs état trahis a-
^amnabîl^111 r^brbeat.> fiu^^mvena finit afiqui e° nimadVertet denique , aliquanto làdlSs^effiTpécu"
Patiunmrafi- <luo pnmam fidem irritam fecerunt. lantern in cella vel ftudio deferibere, fibi pulchrum
muurraannttees q™uodr ddoPnTa fuan 0nXeqlauSemuqnmt emtU adh,moesS t tfaunbsTfunr-' dbôon pi rraeé§tiicmair®e. s idRepru blica,q1u amPe x e"qUuenS
juxte datCam un’ ; ? ’.nibIendo ’ t dirigendo Momcus. Quid dehóminibus ceflfes noftræætatis ■
fuum nuqC leientiam } molelle ferentes otium quærentibus expeftationes ad beneficia, quibus annexa
n o Ï Ï ià b e n fo ïd î ut 1" ld hæc > quiaDeft aliommcura? Pre quibus vél adipifcândis,
« r e n t f e ' H f e fit intentio &
H fier: R - " “ ^ fcbu®“ *em fapa-e, qui alio- quem fibi finem pnncipaliter conftitüünt. Potelt ita-
gnofeerenf ! V * av' t tatre delldc,rant 1 B c° - que fieri, ut idoneus atiquis H H Deo in resimine
& quibus terminis » moderandus H pubhco quærat illlid, intendens dit confequeSi, &
T-- ■ . ~ c°eiccndu8. tanquam lècundane. lultentarionpiri vipv»» ftn.tr
Tomi I Hars. I tanquam fecundariè, fullentatiotieffi vitæ propriæ ffifc
L