feftö convitium aut vindi&am, Deo tefte, fivefamæ
denigrationem non afpiroj fed ad omnium conver-
fionern, 6c animarum beatitudinem perennem, e-
tiam 6c juiliciæ fnanutenendi£" (Faula'1* necnon ve-'
ritati$.,hpc dicam. Et ut ad pacem fan&æ Matris_
Ecclefiæ, impedientibus earn con v er fis aut expul-
fis, Domino celeriys fuftiagante, pervenirq mérea-
mur.
lila fiquidem terribilia adeo, contra ArchiepifcO'
gentes Remenfis Archiepifcopi,à quodam famulo in
làndto Mauro , qui ipfos mihi deferebat , ab Ec-
clefia eura extrahentes receperunt, v i , 6c ita , retenta
tamen ex fuis P.a'rifiiS,^t vèfbo àd verbitm, copia
, ad maéus tune denevcrunt delatpiis^mei Ar-
chiepifcopi. ' ’* v ..
Propterçà de injuria proteftor, ôcillorum violen-
tia , contra dittami A r c h i e p i fc o p u m , 6c gentes luas
mèmoi àtas ? "qui fie in Moriafterîo facrilegium compum
invitus hic inferiîis oportet quodinferam. Cùm A mittentes, vi Articules 6c refponfiones meas, fecrein
hiis Articulis afterit me contra eum nominatim,
aut preefumptive fiiltefnprsedicaflC s. quodfi .denique
fecenm, an bonam punc caulam häbuerim, qu&fo
adiimate, ciim'li tails, pi'out refponfiones meas eum
demonftrant, fama publica referente, Crucem Domini
quam impugnat, coram fedeferri non eit dignus
facere.
Et hoc ad modum, Deo tefte, non dicam vin-
di6he j fed folius , ad objeftus fuos refpondendo,
neceflariai exculationis niece , . necLnon defenfionis
caufa; mea;, 6c per ifta veritas elucefcet, quis no-
ftrüm melius jus cenfeatur habere. Ipfe enini-fe non
poteft exculäre, quin- fequenna, aut aliquam eorufti
particulam , etiam per fuam quondam Dominam
Genitricem, cujus Deus pollideat animam, per lit-
teras 6c nuncios diverlbs libi non infinuaverim.
Si quandoque libi feripfi litteras dülces, 6c animo
luavi, harum initio, alia ablque refponfione j fide
digno tamen reipondere non crubuit, quod eidem-
voiebam adulan. Si vero afpere libi fcriplerim, furo1
rem fuum cun&is patefacere non veritus eft. Et ita
vere quid agerern cum eo tune nefeivi, populi com-
pauens tabeicenti, ut ejus Curia;, qua; luä tyrannia,
aboletur* 6c fic ejus animam, iuorumque, Domino
lucrifacerem, 6c ita me Deus adjuvet, quödnullam
unquam contra eum, aut fuos,aliam habui intentio-
nem.
Quandam autem vitce fua; Cedulam, harum in fine
refponfionum $ ad earn probandam execrabilem,
duxi inferendam, quam unus de domo fua, qui fatis
antea erat bonus, nifi eum pervertifiet, manu fua
propria confecit. Sed tandem ilia ad manus meas
devenit, quam fibi tandem claufam fecrete , ut le
advilaret ante Natale proxime futurum per certum
tum caufæ meæ, rapere tyrannicè non erubueruiit,
duobus figillis figillatos. -
Et proptereà, fi in refpqnfionibus meis manu, ut
præfertur aliéna, & mea feriptis, • vi fic mihi abla-
tis, aliqua funt minus aut plus, quæ in iftis fequen-
tibus contrariari quovis modo videantur, ex nunc illa
revoco 6c annullo , & iftis , cum proteftationibus
quibus fupra,ftari volo, in quantum Fidei confonabunt
Catholicæ,, 6c alias non.
Si veiQ ex refp.onfionibus meis, vi fic mihi abla-
tis , idem Archiepifcopus edo&us aïiquas minus ve-
ras ex tune in partibus. infojmationes fabricaverit ,
- au ce fiés iniquos examinari fècerityquod non fine cau-
fa dico, ciim paulo polt idem Archiepifcopus, pro
novis fabricandis Articulis à Parifiis ad partes recelfit.
g Se * dicendo 6c objiciendo contra prpteltor, loco 6c
tempore opportiinis.
Cæterum 6c fi informatiönes contra me dicat le
habere, Proteitor etiam, ut fupra, de dicendo contra
6cc. cùrîi, ptoiït intellexi, contra me aliquæ
fa6tæ fuerunt per Ballivum Vermendefii confangui-
nitate proximum eidem Archiepifcopo conjunbtum,
6c fic per Judicem non competentem, fed fufpedtum
qui Ciericum fuum, ut alferebat, Notarium habebat
Apollolicum, fama publica referente, cunbta fibi
feribentem ad votum.
Arbitror autem quamplurima me djkilîè i quæ
aures, ut æltimo, meorum ofienderunt æmulorum :
fed in confcientia mea fufeipio, 6c ita proteltor, quod
hæc omnia ad eorum converfionem, re6ta dixi in-
tentione , 6c folum ad effedtum pacis Ecclefiæ ,
quamquam afpere, veritate , zelo jultitiæ ad hæc
prælibanda, Deo tefte, me cogence. Noftisenim
quod flagrans 6c vehemens amor divinus.nefcit quo
fervitorem fuum tranfmifi. Cui tune, luavibufque Qordine, quave ferie, aut fuperfluitate verborum elitteris
meis, refpondit, quod fibi voiebam adula-
r i, 6c illud lolum pro refponfione hujus, 6c utinam
tantum fibi aduiatus efiem, quodad Dominum,ip-
fomediante, eum convertiflem.
YEmuli autem mei nonnulli aflertfre, eorum gratia
, non veriti funt, quod refponfiones meas lub-
fequentes, aliqui Domini de Univerfitate fabricave-
runt, 6c quod eas non feCeram, quorum falva re-
verentia , coram Deo atteftor, ac Beatilfima ejus
Genitrice Maria, quod illasmanu femper propria,
in nemore 6c in carceribus exiltensfan£ti Mauri,ex
modica infipientia mea, ablque quorumcumque etiam
Librorum confilio , praster quam divino , taliter ,
qualiter, cumexili ingeniolo meo compilavi, quas ,
Deo tefte, Reipublicas compatiens, dolabro etiam
Charitatis fabricavi.
Sed ut horum veritas elucelcat , in nemore Arbulliat
; 6c idcircô reétâ hac meâ attenta intentione,
6c laie minus conditâ diferetionis, à veris Orthodo-
xis pacem Ecclefiæ, juftitiam quoque.ac veritatem
zelantibus, crebriùs eft mihi indulgendum. Mater
enim mea Parifienfis Univerfitas aima, pro pace E cclefiæ
, die noftuque vigilans Reges profequitur ôc
Præfides. Ego autem peccator inlelix,lcelera,'mco*
rum tamen obliviofus, perfequor aliéna, 6c hæc ad
pacem fiquidem Ecclefiæ non puto contraria j lèd
omninô neceftària, pro tanto ; 6c fi contra vitia de-
certem, mihi linius eftignolcendum, cùm illa propria
mea, 6c aliéna, mihijmodoguerram etiam facere
non verentur.
Præmiftis autem proteftationibus ; antequam mihi
impofttis quovis modo rcfpondeam Articulis jjnomen
Domini, 6c ejus piilfimæ Matris Mariæ , Sanâo-
Ar- rumque omnium in auxilium meum decrevi primi-
ticulos infra feriptos, contra me datos, vix 6c laten-^ tùs invocare. Creatori meo primo inquiens; Deus
in adjutorium meum ter primo habui, ad quos nunc feftinanter in una intende. Domine mi, Domidie
primitus refpondi naturali, quos 6c reiponfiones
meas Parifiis, die fequenti, tranfmifi,6cmanu feribi,
cum bono fp:'cio, ut eas corrigerem , feci tune a-
lienâ, quæ cum tandem in nemore mihi forent re-
miflæ, mediam partem, vel circa, manu propria cor-
rexi : quas cùm de faéto ad carceres hîc debui làn-
cti Mauri addici, ne fupra me reperirentur, 6c fic
à me tyrannicè auferrentur, Parifiis remifi , 6c fic
quod verebâr mihi ergo accidit.
Verùm cùm præfati Articuli 6c refponfiones, ad
carceres fan6ti Mauri leeretè mihi reportarentur ,
ne J élu Chrifte, Rex æterne gloriæ, 6cjudexcun-
ôtorum, juftitiam meam tu nofti antequemego, 6c
an in operibus tuis facris , 6c verè non meis , nifi
pet organum vililfimi tui peccatoris , finceram ha-
buerim intentionem. Idcircô ab hoc' iniproperio libéra
me Domine, 6c deftenfor efto eau lie meæ. In
te Domine in cunôtis aftibus meis, fed veriùs tuis,
fperavi : ideô non confundas me in æternum. fndi-
ca igitur me Domine, & difeerne caufiim meam de rente
non punit a. , fed ab homine inicjuo & dolofo eripe me.
Pf. XLU. i- qui velut inimicus tuusnotoriusperfecu-
* Locus corrupcus. tus
9 1 0
faciamus 'hic tria tabernacula : tibi u n u r n , Moyfimum,
& Hcluttnitm. Matth. xvu.4. Et ifte communis modus
tus eft animam meam & humiliait in terra vitam
meam , quia collocavit me carceribus in obfcuris,
ficut mortuos fæeuli. Dulciffime igitur Domine mi,
pauperem noli peccatorem tuam nuncabjicere àte:
Si tu enim fis pro me, 6c quis contra me erit. E-
tiam 6c fi digneris, pro veritate 6c juftitia, mortem
quod fiibeam temporalem , ficuti 6c tu pro mis
illam pati dignatus es 5 feelera mea quæfo ncfandif-
fima non afpice, fed Palfionem, Crucem, 6c bea-A bitur.
tilfimam mortem tuam, inter Judicium tuum,& animam
eâloquendi: nam eum aliquis vifionem habet
aliquam 6c præcipuè talem , lætabundus cito poteft
proferre, fay été attjfy ayfe, comme f i je eujfe été en Ta-
radis. Sed quod dixerim quod Eflèntiam viderunt
divinam , cum illam nofeere dignus non exiftam y
ab homine profe&ô Deum timente nunquam proba-
I
H .
T è M. Qù'od fparius , five baftardus miï
poteft béni facere, nec legit aliquem talem fuif i
peccatricem meam pone j ut pqft finceram
in omnibus naufragii hujuftnodi ærummis, a te mihi
donatam patientiam, in æternabeatitudine tandem
coftaudem te in fæcula fæcülorum Amen.
O Sanôliflima Virgo Maria, Dei Genitrix, aima .
Advocata pauperum , in hac caligine modo mihi J e , nec ejje Jalvatum.
fuccurre tuo peccatori tenebrarum harum. T u es
enim poft Filium tuum benediôtum in coelo 6c in
R E s p o n d e o quod t e r , vel quater, plus, aut
terra, unica fpes mea. Sufcipe,ô divina, caufam meam,
minus, pncdicavi, baftardis aliquibus priefen-
fed masis tuam , 6c refpice ad reétam intentionem
meam , cùm vera laïus mea 6c direôtrix mea tu es.
In petra nempe, pro pace Sanôtæ Matris Ecclefiæ
profequenda, immeritum exaltalli me j 6c nunc uti-
que caput meum exalta fuper inimieôs meos j nec
minus tuos, 6c Ecclefiæ Dei fanéte: } quorum fi
acïversùs me infurgat prælium, ô divina; m te lola opinîonem. . .
profeôlô fperabo : 6c fi proteétrix caufe meæ,B Iftos autem Fidei Artieulos quidam Remenfis
nec minus tuaU elfe digneris^ -a quo itaque trépida- Cordiger ab extra, de liga Archiefpifcopi, quiaCon-
bô? Obfecrô te igitur j ian&iffima Dei G enitrix, Ec- feflbr, in nodis cordulæfuæ admvemt, de Alugniacô
clefiæ proteôlrix , pietate pleniflima , Mater or- vulgariter nuncupatus, 6c in ifto præcipuè Articulo
phanorum, via errantium , fed ddblatorum con- feabiofum fe patefecit• quia fcio à fide digno, cui
ïolatrix* quod in hac caufamea præcipuè * non per- dixit quidam commagifter fuus , quod morbo hu-
mittas me leparari à te^ fed ab hofte maligno def- jus Articuli erat labeladus. Unde me pro tanto ad-
fende me ut poft fufeeptam à te caufæ meæ def- mirabatur, quomodô ad Magilterii gradum lie al-
^ « j_J«« t-tKi rrro. _!___„—aa ftr Pni*lnï5.
tibuSj -qUod falvavipoffentquemadmodumalii Chri-
ftiani, & hoc textus nofter aflerit D ec reti, quod
Culp a not! f i genii i , fed gignentis. Maxima verecundia
Decfetorum & Legum eflet Doftori, tantam Eitui-
tatem dogmatifaffe, cum Chriftiani fint ficut & nos.
Non credo quod una vetula fatuam hanc aftrueret
fénfioncm, Sc coronam tandem vidtorite, tibi gra-
tias referam j in fempiterna gloria. Amen.
Sed Vos otnnes Angeli, Sancti Sc SanStat j oc pra;-
cipiiè inclvti Martyres Dei, qui carceres, omnequé
genus martyrii pro Ghrifto fuftinere in hoc feculo j
quam a juftitia:, & veritatis tramite declinare, aut
Lceem Domini diffimulare maluiftis; omnes pofco,
deffenfores eftote caufae mes , nee minus veflrtc,
Sc pro me apud Altiffimum , Sc ejus Beatiffimam
Matrem Mariam omnes paflïm intercedite, ut poft
deviclum D e i, Sc mei adverfarium, nec minus ve-c
ftrum, coronam juftitia:, una vobifeum, meritisve-
ftrisj Sc non meis, in atterna gloria reportaremerear.
Amen;
Seamntur Articuli dati contra 'Dominumjodti-
nem de Varennis, & Rejponfimes per eum ad ipfos
faft a.
piraverat, Sc præfertim Parifiis.
Hos denique Fidei Artieulos, hîc mfcnptos, femel
contra me, Remis, Cordiger ille, fui gratia,
prædicavity fed quia turpiter inde &it redargues,
velut non veridicus: in aliis verb duobus pofteaSer-
monibus fe male inforinatum dicere non crubuit ;
fed modb illos relufcitarc non v.éi etur.
I I I .
T e m. In die Santfte Gratis , in (JHajo
JL ultimo proeterito , proedicavit hæc verba : Il
n’eft fi grant pecheür , tant full meurtrier ,
ou larron , ou femme qui eut rompu fort
mariage j fe il retournoit vers cette vraie Croix
vey , loquendo de quadam cruce , quam populo
exhibebat , que tout ne li fuft pardonné
6cc.
A R T I C U L Ü S I.
PR 1 Mo. Atferendo ifiam ‘Propofitionem :
quid m Chrifti Transfigurattone , ubi
'Petrus, Jacobus , & Joannes ita clare viderunt
divinam Effentiam, ficut nunc vident
in patridi
R E s p o n d e o quod quater, aut quinquies, plus,
aut minus , cum ad pvopofitum mihi occurrit,
prtedicavi, quod Deum viderunt illi fanöi Apofto-
li in corpore glorificato. ln Fide mea ignoropropne
quid fit divina Effentia. Ncfcio ergo quomodo de lila
oalbutire priefiimpfiflem, nec in tarn alta coehca
materia, os in ccelum auderem ponere , quod nec
ufque attentavi in quocumqüe, in fancto L c to , aut
a lib i.quam unquam fecerimSermone:nonmemoror
autem fi dixerim quod illi fiuifti Apoftoh tantum,
pro illahora, habuerunt gaudium , ac firn lara-
dyfo client, quia tune pne gaudio dixerunt: Domi-
R E s po n d eo . Dixi qnod nod eft ita magnus
peccator quod fi ad Beatiffimam Domini CruJ
cem. Sc mérita Paffionis Chrifti, in mortis articulo
, corde cöntrito recurrat, aut in quacumque alia
neceflitate, non faciendo mentionem de aliqua cruce
ibi, vel alibi exillente , quin Deus de ipfo pie-
tatem habeat. ■
D In eadem quoque feptimana audivi quod aliqUi
æmuli, in Dei, Sc mei opprobrium, ita reperierunt
me fie prasdicafie , fed ipfi plus addiderunt me di-
xiffe, quod mulicres qui eufent brijic tear manage, &
elles venaient a ftint Lje le Venireij aiourer U vrafe
Croix , qui e/l là, que elles feraient gbfolfes fans alsre
cotsfejfion de leur pechics. O grandis iniquitas, taliare-
perire.
Quin, in itno, & eodem cotitextu admyenerunt
qubd ego dixeram , qubd nulla, prxcipuè in Re-
. gno Franciæ , erat bona millier, quod nunquam,
judicio meo , lomniavi. Hélas ! Quis ianse mentis,
debet præfumere quod talia dûgmatifaverim ; cum
plu