6 7 • . _ eleganti ftribere potuiffet; nifi fpeciali dono-Dei
fibi datum hbc fififlèt' Sed quidam Frater ejiif-
dem Monafterij vir valde ingeniciusSc Utteratus pofi>
modum ob profeÊtum omnium nationum, quoldam
librorum fupnnn Latino fermone'tftiisferre in pèr-
fona ipfius curavit. Admirarites ergo doftrinam
ejus laico fermone corifcriptam, fadliter perpendeirradiantür.
Similiter quando mentem contins
git rapij' 8c in fui ipfius 'èxtafim perdud j tune
'innihilari dicitur , qtiia mens in extafi pofita fibi
6c omnibus crcaturis fonditus moritur, inquantum
feipfam nefciens, fui &, Omnium Creaturarum obli*
vilcitur j ideo de tàlibus mentibus dicit Apoftolus
Colof. 3. 3. Mortui eft is & vita vefira obfcondita eft
•te póflunt ipfum, nequaquam liaiic didicifie a b t e - cum Chrifto in - D-*e o. Sid etiam fp. iritüs. ' rationales
mine aut ab humana icientia > fed accepifle^ à D e oA feipfos j>erdère , eft omnino non fentirO femeti^
6c ä divina fapicntia 8c magiilra undbione: a fratri
bus ehim ejus cognofci poteft quod fuit homomilfus
ä D eo , cui in his noViflimis diebus hzec devota alcana
6c profunda atque divina Deus difpenfanda lar-
gitus eft, ut nova admonitio flips' melius attraheret
auditores , 6c ut fedbam illorum liberorum fpiri-
tuum , qui tempore vitze fuse multum in Braban-
tia 8c illis partibus pullulabant, extirparet 6c erro-
res ipforum denudaret. Vixit enim homo ifte Dei
poftquam illud lamentabile fchifma in Ecclefia fur-
rexit j nam ä tempore mortis fii«. z f . anni fluxerunt
vel circiter. Hac ergo occafiöne 6c neceflitate com-
pulfus, hzec profunda 6c fubtilia Theutonico fermone
contexüit,qui quidemhanc dodbrinam abfque ali-
quo labore lbudij , fola gratia Spiritus fandbi ejus
mentem docente8cperluitrante erudbavit > ficut bene
compertum eft ilhs qui fecum converlati funt 6c
fos*5 6c à feipfis exnaniri, 6c pÈnè annullari j ubi
tarnen melius feciini funt , Cum fic funt quöd tarnen
ubi fint nefciant, 6c licet hucufque Teipfös ha.
bent, tarnen fe modo prædidbo perdiderunt. Quod
utique videtur contigille Apoftolo Cum iil raptu
conftitutus , an in corpore vel extra Corpus eilet
prorfüs fe aflerit ignorare. Scriptura facra eo fpiri-
tu expönenda 8c intelligenda eft quo prolata *
6c fie arbitror quod fi didba hujus Prions fécun-
dum ilium fenlum divinum 66 fpiritum intelligantur
quo prolata funt , quöd in eis error non apparebit,
ied rqera'Bc clara veritas rëlucebit. Sæpe fimdbi vi-
ri de'altiflima contemplatiöne quædam proferunt,
quæ minus péifedbi, quia pertetrare non poflunt,
lapfum eii'oris ptitant. Non puto dici pötuilfe
quod hunc Priörem puto fenfilfe : eft enim ifte
modus fentienti alienus ab omni modo ufitato fenfecretonjm
fuorum confcij fuerunt. Si ergo ftilus g tiendi, tiiide nec ufitatis verbis poteft aliquatenus
libri in Latinum tranflati magis redoleat humanam
eloquentiam quam divinam, hoc non imputan*
dum eft Audbori, fed tranflatorij qui quidem tran-
ilator pro eo quod ornatui 8c eloquentize fermonum
plus operam dedit quam forte expedit 6c quædam
pro arbitrio fuo addidit in prædidbi libri tranflatio-
ne, multum defudavit> licet Audbor ab hac defu-
datione liber 8c expers fuerit, cui omnia quæ do-
cuit, prout pie credimus, Spiritus-fandbus infpiravit 6c
adminiftravit : licet etiam dodbrina iftius viri in Latinum
tranflata, fit multum gratiofa, compundtiva
6t devotionis excitativa j tarnen ignitum eloquium
Domini vehementer quod in verbis illius Theu-
tonicis invenitur multo gratiofius e f t , magis moyens,
afficiens 6c accendens legentem, ita ut du-
riflimus corde fit qui non ex eorum ledbione comexpliCari.
/ Et ideo quando. viri perfedbi noibra
inftantia 6c importunitate ac charitate devidbi,
aliquid nobis de tali affedbione vel intelligentia
tantaverunt revelare, filcCumbunt verbis, vel talia
verba loquuntur quaz noftrum intelledbum exce-
dunt. Suavitas h x c qu« devotis mentibus in unio-
ne intima Dei proprinatur tarn fublimis eft , quod
nec vocali nec mentali verbo eft expreflibilis 5 fed
fola attingibilis eft experientia j 6c ergo non eft mi-
rum fi iffud quod dicitur de judiciali, eo modo
quo dici poteft, fit minus gratum , minus placeat,
minus aCceptetur ab his qui talia non funt exper-
ti. E t quia hanc unionem intimam 6c extaticam,
in qua fpiritus rationalis perfedba afiimilatione
conformatur imagini fuze increatze, przedidbus
Audbor conatus elt explicare, qua: tamen difficillipungatur,
ad devotionem excitetur, 6c ad melio- ^ma eft ad diiferendum j idcircb quædam verba pro
ra provehatur 6c fublimetur. Verumtamen quod
didbus Dodbor egregius cenfet, tertiam partem hujus
libri penitus refeindendam tanquam diferepen-
tem à dodbrina fandborum Dodborum, nonconfentio
fibi in hocj fed videtur mihi efle approbanda doctulit
quæ à quam-pluribus non capiuntur -, quæ
tamen fi redbè merint intelledba, 6c ad intentiönem
dicentisrefpedbushztbeatur, non errorem, fed incon-
ceflam puto , continent veritatem. Pro quonim
erborum pleniori intelledbu habendo, feiendum
trina hujus tertize partis, 6t aflerenda tanquam con- eft quod hzec unio extatica qux confiftit in ample-
fona 6c concordans per omnia dodbriinniiss 6c lenten- xu unitivo lummi b o n i, tiipliciter 6c llib trlplici
:tijs fandbiflimoi-um 6c famofilfimorum Dodborum
totius Ecclefize, ficut fatis declaratum eft cap.
przecedenti : dodh'ina enim hujus tertize partis
intelligenda eft de ilia unione extatica, ficut fu-
perius diebum eft in primo cap. de qua unione ifte
Magifter nullam facit mentionem in Epiftola fua.
Quod etiam dicit quod tertia pars ejufdem libri
repudianda eft tanquam male explicataj notandum
eft quod de Deo melius poflumus cogitare quam lo-
q u i : conantes ergo homines fandbi de Deo lohabitudine
percipitur in hac vita. Aliquando
enim percipitur ex divinze claritatis6ceflentizetraiis-
fitoria vifione 6c contemplatione : interdum ex
divinze luavitatis przelibatoria fruitione : interdum
verb ex divinze immenfitatis jucunda admiratio-
ne. Primum horiim liquet in Paulo qui fuit in raptu
intuitiva contemplatione divine efientite tranfito-
rie illuftratus : 8c licet Paulus in illo raptu habuerit
adbum beatificum , tamen ex hoc non potuit dici
perfedbe beatus } quia non habuit ftatum beatifiqui,
nec valentes nifi verbis aptioribus, verbis quæp cum , nec etiam ilium adbum modo comprehen-
dicenda lunt exprimunt 6c modum loquendi quern Ibrum ,
ulus fandborum Patrum tenuit, imitantur. Et fic
Audbor hujus libri in ifta materia altilfimæ 6c fum-
mæ contemplationis imitatus eft modum loquendi
fandborum Patrum qui de hac materia locuti
putà permanenter 6c immobiliter , ficut
habent beati j led fluxibiliter 6c tranfitoriè, ficut
lumen continuatur in aëre ad folam prælèntiam
folis 5 quare non debuit dici ex hoc perfedbè beatus.
Secundus modus apparet in Propheta David,
qui tanta dulcedine divinze fuavitatis replctus
fu it , quod tanquam ebrius clamavit. Dclcttatio-
nes in dexter a tua ufejue infinem. Pf. I f . I I . innuensper
hoc quod menliira 6c magnkudo hujus luavitatis, nul-
lö termino vel fine poterit coardbari. Tertius modus
patebit in Regina Saba, quæ vila gloriä 6cma-
gnificentiâRegis Salomonis,præmagnitudine admi*
rationis defecit, 6c in extafim rapta luit. De talibus
I men-
' 1 ^ - - — • verat materialis. E t ex his patet quod non contradicit
Dccretali, quia ipfe ponit ficut Decretalis al1
lèrit beatitudinem noftram confiftere in vifione Dei
intuitiva, 8c fruitione divinæ eflentiæ. Præterea Icio
quod beatus Thomas de Aquino clarè dicit , quod
in vifione qua videtur Deus per elîêntiam , oportet
quod Deus fit forma intelledbus noftri, quia quacunlentibus
verificatur illud quod feribitur Ifai. do. Tune
débit & affiues & mirabitur & dilatabitur cor tuum, quia
nillo lumine tearchico tibi divinitùs influxo, vide-
bis ilia nec oculus vidit, nec auris audivit 6cc. in
K) excellentia illius vifionis 6c cognitionis defigna-
Lt de aliquo iftomm trium modorum five de
inôquoque puto elfe intelligenda didba tertiæ partis | . . .
illius libri de ormtu fpirituakum n u p n a r u m , potilîimè-Aque aliâ informaretur, ilia non duceret nos in elfen-
tarnen de primo modo, videlicet de ilia unione 6c
comtemplatione quæ fit in raptu.
P
RO ampliori vero declaratione illius didbi quod
præfatus Mzigifter dicit, quöd dodbrina illius tertiæ
partis non ftat cum determinatione Decretalis : feien-
dum elb quod quicunque pie librum zdicujus Eccle-
fialbici Docboris legit 5 fi quid in eo quafi dubium
& fcrupulolùm invenerit, non ftatim exercendo in-
vadit j fed infpicit 6c difeernit 8c retradbat ex cir-
cumlbantiis 8c ex feriptis ejufdem Audboris 6c ad ultimum
priùs eligit confiteri fe ignorare vel non in-
tclligere, quàm illi erroris notam impingere j nifi
manifeltain cohærefis deprehendatur : confiât enim
Catholicos Patres qui diverfos libros confcripferunt
de eadem fententia nunc obfcuriùs , mine apeitius
fuilfe locutos , nec hoc ducitur pro inconvénients
tiam divinam ■, ergo in ipfa elfentia divina erit quafi
forma intelledbus qua intelliget. Quod quidem non
opoitet ita intelligi quod divina elfentia fit vera forma
intelledbus noftri , vel quod ex ea 6c intelledbu
noftro cfficiatur unum fimpliciter , ficut in natura-
libus ex forma 6c materia naturali} fed quia pro-
poitio divinze eflentize ad intelledbum nofti*um eft
licut proportio formze ad materiam , 6c quod fiant
unum quantum peitinet ad adbum intclligendi. Et
ultcrius dicit, quod Deus in patria non tantum erit
cognitio quze cognofcetur ab animaj led etiam per
quam anima cognofcet. Ex quo concluditur quod
beatus Thomas fuit iftius opmionis, quod Deus per
luam ellentiam eft conjungibilis intellecbui noftro 5
quia aliter, non immediate videretur, nifi elfentia fua
conjungeretur intelledbui noftro, non tamen fic quin
ibi erit lumen glorize medium quod elevabit intel-.
arietas enim affert pulchritudinem 6c deledbat au-B ledbum noftrum ad hoc quod polfit conjungi elfendientes,
five legentes: rara & dijficilia bis deleSiant;
ait Horatius Poeta. Sic igitur fzepedidbus Frater Joannes
de Ruysbroech, licet in tertia parte libri de or-
natu fpiritualium nuptiarum de ilia liiblimiflima materia
6c obfeuriflima obfeurius fit locutus 5 in aliis
tamen locis 8c libris fuis ubi de eadem materia dog-
matizat, planius 8c apertius fuam intentionem ex-
planavit. Unde in libro luo qui dicitur^ Calculco
vel de perfeclione JUiorum Dei, iple manifefte protefta-
tur quod impollibile eft nos ex toto deificari, no-
ftramque creationem iij creatorem mutatos amitte-
re. Divina enim natura ficut in le eft immutabi-
lis 8c inconvertibilis, ita non Unit aliam naturam in
fe elilentialiter converti: impollibile eft enim ut
creatura Deus vel Creator efficiatur. Vemmtamen
Deo per medium 6c fine medio unimur, per medium,
videlicet gratize fua: 6c noftrorum operum;
tize increatze j led ab hoc medio non dicitur cognitio
mediata, quia non cadit inter cognolcentem 6c
rem cognitam , fed eft ilbud quod dat cognofcenti
vim cognofcendi. Ilbud erit in patria , fed in ftatu
via: nullatenus intelledbus pur« creaturze poteft in vifione
Dei per ellentiam pervenire per aliquam dif-
pofitionem fibi inhzerentem 5 led contingit aliquando
divina viitute quod aliqua res miraculose perdu-
catur in aliquod in quod nullo modo potelb per ali-
quas dilpofitiones fibi inh«rentes perduci, ficut quod
virgo pariat, 6c quod ignis in anima comburat. Et
fimiliter poteft mii*aculose fieri, quod divina virtute
aliquis intelledbus creatus non habens nifi dilpofitiones
via:, elevetur ad videndum Deum per elfentiam>
nec tamen ex tali vifione dicitur beatus fimpliciter,
fed fecundum quid tantum , quantum communicat
in adbu beati. Puto quod hzec didba beati Thomze
gratia enim Dei mentem noftram irradians docet C.probabiliter fuftineri pollimt abfque periculo hænos
veritatem , dirigitque nos ad omnes virtutes
8c in zeternam Dei diledbionem 6c amoris exerci-
tium. Verumtamen ultra has gratiam 8c virtutes
inter Deum 6c nos mediantes , Deo etiam fine
medio unimur, quando impetu zu’dentis amoris ex-
cedimus omne creatum ufque in ipfas liiperftantia-
les Dei divitias, ubi in amore cundba tranfimus
.morientes omni confiderationi in quamdam inlcien-
tiam 6c caliginem j ibi agimur 8c fuperinforma-
mur ipfo verbo zeterno , quod eft imago Patris.
Huic lententize omnes Patres liiperius nominati
concordant, cumque fic Deo unimur, remanet ta-
men in nobis feitus vivus 8c amor adbivus. Quo-
niam abfque feitu noftro Deum videre non poflumus,
nec fine amoris exercitio Deo uniri unitionemque
feivare valemus,-«Si me ignorante totius mundi Do-
minus eflem , quid mihi przeftaret folatii ? Idcirco
•efis 6c przejudicio Fidei. Inliiper pr«didbus Magifter
dicit quod nullus Theologorum unquam ta-
lem modum beatitudinis poluerit qualis ab ilto Auc-
tore explicatur j videlicet quod anima tunc definit
efle in ilia exiftentia quam priüs habuit in proprio
genere, 6c convertitur feu transformatur 6c abfor-
betur in efle divinum, 8c in illud efle ideale defluit,
quod habuit ab zeterno in elfentia divina. Pro cujus
di£bi evidentia eft confiderandum, quod quando
aliqua feriptura eft myftica 8c obfeura , tunc obfer-
vandum elt quod interpretatio fiat fecundum intentionem
dicentis : nihil eft enim ita bene didbum,
quod non polfit male interpretando 6c narrando de-
pravari. Fateor ergo verum efle quod nullus Doc-
tonim, talem modum beatitudinis ponit fecundum
quern ifte Magifter fua verba intelligit 6c recipit:
led nequaquam arbitror Audborem hujus libri ita defentiemus
nos æternaliter guftantes 6c poflidentes, Dfipuille quod iple fic lentiret ficut ifte Magifter fibi
tefte Chrifto qui ait : H&c eft vita aterna ut cognoft
te folum verum Deum, 6cc. Joan. \~J- Sic ergo patet
vitam noftram zeternam confiftere in dilcreta five
diftindbiva cognitione Dei 6c contemplatione
Dei intuitiva. Ultra omnia tamen ha:c , erimus
quafi expirati fupra fpiritum fine fpiritu in abyfla-
li 6c incomprehenfibili 8c immenfa Dei gloria. I-
tem fpiritus Dei qui nobis flat, effluit 8c infpirat
ut Deum diligamus, 6c virtutes operemur j nos enim
ad fe 6c in fe attrahit 8c iptrahit, ut in ipfo quiefca-
tuus 8c eo perfruamur} 8c in his duobus zeterna vita
fla t, quemadmodum per aëris infpii*ationem 6c
expirationem diaftole 6c filbole , noftra vita perfe-
Tomi /. Pars /.
imponit, nec ilium fenfum verba fua prætendunt fi
diligenter infpiciantur } fed potiùs fic intelligenda
funt quod mens dulcedine verbi diyini illedba ra-
pitur 6c elabitur à* feipfa ut verbo fruatur, illîc-
que ibi nofmetipl'os excedimus in caliginem 6c in
modi carentiam infcrutabilem, ibi nos Deus ex
nobifipfis trahit, transformat 6c déglutit in iplàm
profundilfimam divinitatis tranquillitatem, in iplàm
fui fupereflèntiam 6c fui fpiritus unitatem amo-
rifque ablorptionem , ubi vi amoris extatici afle-
quimur illarn conformitatem 6c deiformitatem,
quam fecundum rationem idezdem habuimus ab æ-
terno in mente divina , ibfque unum efledbi fumus
E z cum