aUtem Propbfitio COrtdemnatur fi’cik prieceden-s.-, re-
vocanda tanquanvMa, fcandalofk , praftumptuose
afferta', Sc piarum aurilim ofFenfiva, Sc mei-ito po-
tuiflet rigorofms condemnari: quia nulla pncceden-
rium eft ita temeraria.
Qua, ■ tadecima Sc ultima. In expofttione facre Scripture
, Jive declarando per Ecclefiam, Jive per Dottores, f ive
excipicndo per quecunque : de fact a Scripture & non
aliunde trahenda' eft determinate, declaration five excepbatio
habetur implicite ex præallegato Decreto Gelafii
P a p æ u b i dicitur : Opufcula, atque Trattatus ont-
nem Matrum Orthodoxorum , qui in nullo a fanlto Romane
Ecclefte confortio deviaverunt, nec ab ejus Fidei pre-
dicatione Jejuntli funt, legenda decernimus. Unde, quia
hîc generaliter omnium illorom Maeiftrorum, vel
DoStorum qui hujufmodi funt, approbatio tacita eft
implicita, licèt non explicate} de Opufculis, eorum
diligenter oblèrvandum eft quod ibidem fequitur.
ïio, Jicut in Grammatica que régulas ponit, in eadern ex- ^ Quod fi eau fa hæc ad Catholicorum manus advene.
. i?- i----—-J— rit, Beaci Pauli Apoftoli fententia præcedat. Omnia
probate , quod bonum eft tenete. i. ThefT. v.
I I .
JuXta primam divifionem dcclarandæ funt très
principales conclufiones circa approbationem do-
Sfcrinæ S. Thomæ: deinde aliæ très fpeciales circa
doStrinam ejus de abfoluta neceffitate creatu»-
ne.
Prima igitur conclufio, eft. DoStrina S. Thomas
in Opufculis fuis Theologicis contenta primo modo
, eft per Ecclefiam approbata , Sc tanquam uti-
lis St probabilis divulgata : Sc hæc probatur , quia,
Sec.
Secunda conclufio eft. PrædiSta S. Thomas dost
ri na non eft fecundo modo per Ecclefiam approbata,
fie fcilicet quod oporteat credere./quod ip-
fa in omni fui parte fit vera : Sc hæc probatur, quia
B Sec.
Tertia conclufio. Præfàta S., Thomæ doStrina
non eft tertio modo prædicto per Ecclefiam appro-,
bata, fie quod oporteat credere quod ipfa in nulla
lui parte fit in Fide erronea vel hæretica : Sc hæc
conclufio probatur, quia, Sec.
Secundo, pripcipaliter probatur conclufio} quia
de illo non oportet credere quod doctrina ipfa in
nulla fui parte fit in Fide erronea vel hæretica , in
qua quidem .continentur multæ contrarietates Sc rc-
pugnantiæ , etiam in materia ad Fidem pertinente}
led multæ hujufmodi repugnantiæ, Sc . contrarietates
continentur in doStrina S. Thomæ. Igitur
Stc. Major eft nota : Sed Minor probatur, Sc
de mukis exemplis , brevitatis cauiâ pauca po-
nentur.. ..
Primum cXemplum eft. Quia, primo Sentent ia-
w , di, h .' ar. 4. tenet S. Thomas quod Pater Sc
Filius poflunt dici duo fpiratores, ficutfpirantes. In
prima verb parte Summæ fuæ. q. 36. art. ult. dicit
quod funt unus fpirator Sc non duo, Sc tamen hæe
materia multùm ad Fidem pertinet, cùm in Conci-
lio Lugd. fub Greg. X . cclebrato, fuérit definitum
quod Spiritus fànctus à Pâtre Sc Filio, non duabus fpi-
rationibus,fed unicafpiratione procédât,ficut patet
in ca. Fideliter. extra, de Summa 7 rin. & Fide Cat.
Lib. 6.
Secundum exemplum eft. Quia in z. Sen. dif 1.
dicit quod creatio inftrumentaliter cornmunicare.po-
tiJïfcreaturæ} .fuftinens in hoc opinionem Magiftri
Lib. 4. dift. f . in qua tamen ab aliis DoStoribus com-
muniter non tenetur. In prima vera parte Summæ,
q. 4 f. art.'f. dicit quod non: Sc idem dicit in z.
Contra gentiles, c. 21..SC i z . queft* de Ventât e.
Tertium exemplum pOteft poni. Quia in z. Senceptio
reperitur. Et hæc eondemnatur , revocanda
tanquam falfa Sc erronea, fi intelligat quod excep-
tio vél expofitio fit trahenda exprefsè Sc explicite
ex Scriptura facra , Sc non aliunde ,/ prout vi-
détur prætendere : aliter non effet ad propofitum
fuum.
Harum Propofitionum improbationes difFufæ Sc
pulcherrimæ ponuntur in dieto Tra Statu.
C i r c a tertium principale, in quo declarandum
eft quod doStrina fànSti Thomæ non lie eft approbata,
quod propty earn oporteat ante diStam con-
demnationem, aut diSti- Epifcopi proceflum aliqua-
Bter impedire, præmittcnda eft hîcdivifio : quod,
aliquam doStrinam elle per Ecclefiam approbatam ,
poteft tripliciter intelligï.
Uno modo, quod taiis doStrina fit per Ecclefiam
tanquam utilis, Sc in Fide probabilis acceptata, Sc
tanquam taiis inter feholafticôs divulgata.
Secundo modo , quod taiis doStrina fit fie approbata,
q,ubd oporteat credere quod ipfa fit in omni
fui parte vëra-.
Tertio modoj fie ut ipfa fie fit approbata, üt oporteat
credere quod ipfa in nulla fui parte fit in bide
erronea , vel hæretica. Nain muka funt falfa, qüæ
non pertinent ad Fidem, quæ tamen non inducunt
errorem condemnabilem, Se in raîibus non cadit hæ-
refis , quia hærefis importât corruptionem Fidel
Chriftianæ. Iri talibus autèm fàlfitas , aut error ad
eorruptionërft Fidei Chriftianæ non pertinet, ut dicit
fanStus Thomas 2. 2.- quefl. de hereft, art. 2. Et
idëo patet qübd approbatio alictijus doStrinæ fec-urv.
do modo , major eft approbations akcujus tertio
modo.
Primus autëm modu^-approbationis mukùm differt
à duobus aliis : quia multæ funt doSfrinæ illo primo q
modo apprôbatæ, quæ continent non folùm fallà,
imo etiarri quædam in Fidé eiförtea, ut inferiùs pa-
tebit. Unde primus modus appröbatiortis communis
eft muitis doStrinis, feu Libris, vel Tractadbus
SanSfcdrum, Sc DoStorüift. Sed fèeundus Sc tertius,
valdè paücis fcriptis cbnveniunt, fcilicet foli doStri-
næ Scripturæ facræ, Sc Univérlaiis Ecclefiæ, ut quidam
dicurit, fieüt apparebit ex dicendis , Sc ideb'
üterque ipfbrüm major eft primo. Quilibet autem
præaiSlorum 'modoiaim poteft fubdividi: quia ta-
l.is approbatio alieujus doStrinæ poteft eflè exprefia,
Vél tacita. Exprefia quidem per Scripturam authen-
ticam, ficut per authoritatem Scripturæ divinæ, vel
Çonftitutipnèm Ecclefiæ, Vel Bullam Apoftolicam,
aüt aliam littèrâm authenticam alieujus perfôiiæ, vel
Collegii in hoe poteftatem habentis. Et fic éxffrefsê
appïbbâtâré^ döStrifaa Scripturæ facræ novi _ ^
Sc veteris'Tcftaménti, generalium Conciliorum, E tentiarum^ Sc fimiJiter in,4. tenet quod omnis homo,
isifl-nVcirn'm ■ f ■ )ërTPt.a 1 inm ^Sr nnovundam Onufcnlr*. ürar.rer Chriftnm piftolarumDëcrètaÜum, Sc quorundam Opufculo-. rranrinit-nr in
rutti fanSïbrum Patrum } ' fieüt patet ex Decreto
(jelafii Papæ. i f . di. c. Sântta Romana. Tacita
verb poteft elle alieujus doStrinæ approbatio per
töleranriani , féu pérmiffionem Ecclefiæ : Sc fic
‘multæ fixni: doStrinæ approbatæ, non folùm
TariStorum Patrum } fed etiam quorundam Do-
Stoium & Magiftrorum, oui fcriplèrunt Suramas Sc
leSturas divérfas, Sc in quibuldàm inter fe adverlas,
tàm in Theologia , quàm in Jure Canonic© , ficut
"patet in muitis DoStoribüs-Univetfïf&fis Pari lien fis,
Sc aliorum Studiorum. E t hsec tacita eorum appropræter
Chriftum, concipitur in peccato originali,
Sein primo tenet qubd b,eàta Virgo non fuit con-
cepta in peccato originali, ficut fupra diStum eft, Sc
tamen pars-advèrfà contra quam agimias afierit 2.
exprefsè, elfe, imo expreflimè contra Feidem, Sc idcb
habet concedere quod doctrina S. Thomæ in hac parte
eft in Fide erronea.
Quartum exemplum. Quia in 3, Sin. d. 6.0. 2 .a.
2. dicit qubd prima opinio fibi pofita à Magiftro
non eft hæVètica, licèt fit falfa, fcilicet Filius Deus
afîùmpfit hominem ex humana parue Sc anima rational!
conftitutum, Sc file homo coepit elle Deus, Sc
Deus
/T' 1 ■ " T ' mæ, quæ tamen in aliqua fui parte eft heretica, vel
erronea in Fide : igitur hoc etiam fine ulla temeri-
tate dici poterit de doStrina S. Thomæ , non ob-
ftante ejus approbatione. . Confequentia eft clara,
Deus ccepit efie homo ille. In tertia verb parte
Summae, q. 2. art. 4. in fine , dicit, qubd eft has-
retica Sc damnata in .Concilio.
Quintum exemplum eft. Quia in 4. Sen. di. 38,
art. 4. in folutione tertii argumenti dicit qubd Papa
poteft difpenfare in voto continenti^, Sc in 2 .2. q.
88. art. 11. dicit quod non , allegans Decretalem.
Cum ad monafterium. extra, de Jla. mo. ubi in fine if
quod Major nota, quia illi fundamento innititur pars
adverfa : fed Minor probatur per multa exem-
pla- . s
Et ut a majoribus ad minora procedatur} primum
lius Decretalis dicitur qubd Abdicatio proprietatis, ƒ - exemplum ponitur de doStrina Beati Petri Apoftot
cuftodia caftitatis, adeo eft annexa régulé Adonacha
li, ut contra earn nec Summus Pont i f ex poJJit indulgere. Sed
hæc fecunda opinio videtur eflè erronea in F id e,
cum fit contra obfervantiam Ecclefiæ , quæ in tali
voto quandoque difpenfavit, ficut oftendit Dominus,
Duran, in 4.
Sextum exémplum genefale quod fumitur ex quo-
dam TraStatuS. Thomæ, de concordia quorundam
diSf:orum fuorum inter fe difeordiantium , qui inci-
pit: Pertranftbunt plurimi , & multiplex erit feientia.
Dan. x i 1.4. Ubi multa diverfa, aut adverfa, quæ in
doStrina fua continentur , corrigit Sc exponit. Et
quia verifimile eft quod tunc non omnia hujufmodi
iifii occurrunt: ideo in fine Prologi fui fupplicat Li-
brorum fuorum leStoribus, ita dicens: ,, Si quis al
i , quam nulli dubium eft efie magis approbatam,
quàm doStrinam Beati Pauli, pro omnibus ad Fidem
pertinentibus, quæ verbo aut faSto docuit, conftat
quod hujus doStrina in aliqua fui parte fuit in Fide
erronea, fcilicet in ilia parte in qua Paulus Apofto-
lus earn reprehend it, de qua reprehenfione dicitur
ad Gal. 11. 11. Cum autem venijfet Cephas Antiochiam,
in faciem ei reftiti, quia reprehenfibilis er at. Et caufàm
reprehenfionis ipfius Sc aliorum per ejus doStrinam
errantium, fubdit, f . 14. Quia certè »0» rette ambu-
labat ad veritatem Evangelii. Et fic patet qubd erra-
bat contra veritatem Evangelii, quia ejus doStrina
erat in hoc in Fide erronea. Unde etiam patet qubd
in errore Fidei minor reprehendere poteft quantum?
libet majorem , cum Paulus fic reprehenderit Peliquid
invenerit non concordante!', fi non fit ma-g trum Principem Apoftolorum, Sc ideb non debet miJ
nifefta caufa dicendi, ex qua, fecundum Hilarium,
„ accipienda eft intelligentia diStorum , diferetio*
,, rem Sc magis exercitaalm confulat. Si verb non
,, fuerit inventum quomodo utrumque flare poflit,
„ alterum eligat quod magis confonum veritati ju-
,, dicaverit: alterum verb nofipfi revocaremus , fi
„ taiis difeordia nobis occurreret. „ Ex quo diSto co-
rollarie fequitur, qubd fi in doStrina S. Thomas aliqua
affertio reperiretur quse efl'et h^retica, aut in
Fide erronea, non propter hoc fequeretur quod af-
ferens fuiflet h^reticus, quia fcilicet earn pertinaci-
ter non afieruifiet, cum ad revocationem humiliter
fe ofFerat. Si enim B. Cypnanus, Sc Beatus Hieronymus,
licet erroneas opinionesvel hasreticas ferip-
ferint, quas revocafle non leguntur , ut infra dice-
tur> quia tamen eas pertinaciter non defenderunt,
non funt hasretici judicandi", See. Et propter-hoc
folum quod ha:refira tenuerit verbo , vel ferf-
pro, non effet poft mortem de h^refi accufandus, nirum
nec temerarium judicari, fi minores DoSlores
reprehenderent fanStum Thomam, ubi oftenderent
eum erraffe in materia Fidei.
Secundum exemplum eft de doStrina fanSH Cy-
priani, qui inter DoStores approbatos primus no-
minatur in Decreto Gelafii Papa; i f . dift.c. Santta
Romana. Et tamen ejus doStrina in aliquibus fuiC
erronea. Unde de Baptifmo parvulorum eundem
reprehendit Auguftinus. deConfec. di. 4. c. Quomodo,
Et merito erat reprehendendus , licet eflet fanStus
Martyr Sc infignis, ficut ponitur, 32. dift. c. porrbi
Reprehenfibilis autem erat: quia, fcilicet, Baptif-
ma hzereticorum, lavacrum diaboli appellabat» Unde
Aug. Lib. 2. contraquendam Donatiftam, de feri-
pturis Cypriani dixit fic. ,,Quod in eis divinarum
,, Scripturarum authoritati congruit, cum laude ejus
„ accipio, qubd autem huic non congruit, cum pa-
„ ce ejus refpuo.,, Et infra. „ Viri hujus laudem
affequi non valeo: ejus muitis literis mea feripta
fi probari poflet qubd talem harefim pertinaciter te- „ non comparo: ejus ingenium diligo , ejus laude
nuiflet. Et hoc patet ex diStis S. Thomas. 2 .2. q. ^ „ deleStor, ejus charitatem
de bereft, art. 2. in folutiofie ad tertium argumentum;
ubi allegat Auguftinum. 2.4. q. 3. dieentem. Si qui
fententiam fuam quamvis faljam atque perverjam nulla
pertinaci animofitate defendant: querunt autem tacita fol-
licitudine veritatem, corrigi parati cum invenerint , ne-
quaquam funt inter herettcos computandi. Unde concludit:,,
qubd fi aliqui DoStores diflenfiffe viden-
,, tur, in , vel contra ea quorum nihil intereil ad
„ Fidem, vel etiam in .quibufdam ad Fidem perti-
„ nentibus, quse nondum erant per Ecclefiam de-
„ terminata, non eft vitiumhaerefis: poftquam au-
„ tern eflent determinata authoritvite Ecclefias uni-
, , vcrfalis, fi quis tali determination! pertinaciter re-
„ fifteret, vel re^ugnaret , hasreticus efie fentire-
, tur. „ Et hasc dicit S. Thomas propter diffentio-
nem quae fuit inter Hieronymum Sc Auguftinum circa
ceflationem Legalium. Ex quibus fatis patet qubd
mu-or, ejus martyrium
veneror : hoc quod aliterfapuit non accipio,quia
,, Ecclefia non accipit, pro qua fanguinem fu-
„ dit. ,j
Tertium exempîutn eft de doStrina B. Hierony-
m i, qui in prædiSto Decreto Gelafii inter appfbba-
tos DoStores numeratur: Cujus eloquium, ut Auguf-
tinus de eo a it, contra Julianum, ab Oriente in Oc-
cidentem, inftar Solis refulget, ac etiam intantum defert
Ecclefia, ut facre Scripture teftimonium, preteritis inter-
prettbus,ex\ejus tranjlatione fufcipiat. E t tamen conftat
qubd ejus doStrina in aliqua fui parte concedi-
tur fuifle erronea, etiam in his quæ ad Fidem Sc do*
Strinam Apoftolicam pertinere nofeuntun Nam ficut
habetur in Decretis. 26. diftin. circa doStrinam
B. Pauli Apoftoli dioentis. 1. Tim.An. 2. Oportet E-
pifeopum efie unius uxor is virum , oc non plurium:
Hieronymus Sc Auguftinus contrarias fententias proidem
S. Thomas qui Auguftinum in regula, Sc in do- D tulerunt. Hinc elt qubd glofla, in pr^diSta dift. c.
Strina fequitur, ficut Magiftrum difcipulus, dicere 1. dicit qubd male fentit hie Hieronymus, &■ Augufti
potuit Sc debuit, cum eodem Auguttino. Er
potero, fed hereticus non ero : quia non oporteret credere
qubd doStrina fua in nulla fui parte fuerit hæretica
, vel in Fide erronea , licet ipfe non fuerit
hæreticus.
Tertio, probatur eadem conclufio. Quod ffi oporteat
dicere qubd hujus doStrina in milia lui parte fit
in Fide erronea vel hæretica, hoc maxime efFet quia
ipfa eft per Ecclefiam approbata : fed aliqua eft do-
ctrina multo magis approbata quàm doStrina S, Tho'-
eum corrigit in proximo. Ifti etiam SanSti ficut
patet .in eorum Epiftolis, ut recitat glofla:' ad Gala^
11. C. de reprehenfione. Quia Paulus dicit Petrum ^4po-
ftolum ejje reprehenfibilem , contrarium fentiebant ,•
ut fupra taStum e ft : Sc ideb alter eorum circa veritatem
Evangelii erroneam opinionem tenebat. De
Auguftino etiam, Sc aliis pluribus approbatis DoSto-
ribus fimile poflec oltendi.
Quartum exemplum, de doStrina feu compilations
Magiftri Sententiarum , quas in Studiis genetalibus,