ologis, priufquàm admittatur , examinari , -quorum præcipuè intereft veram & FàKÂm Ræfi-
gionem, morelque difcernere. Palam eftnnfuper, quàm -pei-nitiofa'fit Scripturæ Saerse ^rejec-
tio. Hoc fignum quarcum manifeiStè ti’asditur Dent m & x vm .
Et pro elueidatione majori, Me placet quatuor *ccmditiones verse Tevelationis nferibere.
Prima : ut nihil futumm -prænuntietur , quin -veraeicer futurum l i t , in fenfu quo SpmtUB
Santtus intendebat. 2. Si quod prædiétum -eft, non ,eo modo quo voea'literprætendébatur
eveniat, à Sprritu Sandco-revelationemacci-pierPropheta, de Prophetia ‘vel -revelatione fie vél
lie intelji^enda , çonditionaliter , myfticè vel litteraliter. 3. Nihil bonis moribus 'ëcfinceræ
Fide! contrarium , Angeli :San£ti 6c Prophetæ veri prædicent. 4. Revelatio quæ bonis mo-
ribtis obviaret, nifi clarè 6capertè conftet depermiffioneaut difpenfationeDei, audiri non débet.
Quintum fignum, eft Charitas, feu divinùs amor : fed non uTquequaque ftatimjufikienséft,
propter fojftrifticum 6c fucatum colorera .dileétionis.
Hic multa addit de illufionibus arnoris, præfertim m foeminis. His-nixus fimdamentis, ter-
tiam partem libri Joannis De Ruysbroech rejicit, ut diferepantem à do&rina fanaSariôorutn
Do&orum, licèt hujus pietatem 6c fanétkatem commendet.
'Qiiia ad quæ'ftionum talium determinationem, aut ad eas plane intelligendas vel explican-
das , non fufficit quod homo fit devbtus, Sc fitadeptus îllam contemplationis fpeciem, lànèbif-
mam prorsiis 6c optimam , quæ verfatur in affedione 6c fervore chantatis *, fed. necefle eft ut
alteram contemplationis fpeciem habeat, quæ verfatur in pefferutatione divrnarum virtutum,
per quas Fides faluberrima gignitur, nutritur, defenditur , roboratur : arque libi de veritate
Fidei quæritui-traditâ in Scripturis, magis interrogandi confulendique funtTheologi vigentes in
contemplatione fecunda, quàm idiotæ pollentes prima., feclufo in eis patenti miraculo.
Hæc 6c aiia in Epiftola, De iibro fourmis 'Ruyfbroech. T. 1. p. 79 & fequentibus.
In Refponfione verb ad Joannem de Schoenhavia, placita quædam adducit , fecundùm
quæ judicari.vult de dodrina 6c locurionibus fpiritualium.T. -I. 79 .
1. Nobis ad certain regulam loqui fas e f t , nec utendunr terminis no vis, inufitatis,ïmpro-
priis 3c malè fonantibus. 2. Si modus loquendi Dodorum reperiatur improprius 6c parabolicus
6c inuficatus , aut figuratus, extendi vel in ufum trahi non debet; fed ad fenfum proprium
6c non figurativum reverenter exponi. 3. Unicuique in fua arte perito credendum 'eft. Hæc eft
ratio propter quam Dodoribus in Sacra Theologia exercitatis dat-ur audoritas interpretandi
dodrinaliter SacramScripturam. 4. Devotio illorum culpanda eft, qui nituntur involverefen-
tentias fermonibus impends., peregrinis , 6c inufitatis-, vel eos qui fie vblunt, laudare atquede-
fendere, 6c defendendo feipfosmagis involvere. y. Amicus Plato, amicus Socrates , fed magis
arnica veritas. Pervertit enim affedio nimia ad Dodorem aliquem vel dodrinam, judicium
non -folùm pradicum , quod feepiflimè contingit., fed etiam fpeculativum. ToTlenda eft
igitur è medio ficut odiola concertatio 6c infedatio invidiofa j fie pertinax 6c animbfàihu-
jus vel illius-dodrinædefetrfio. 6. An qui amant fibi fomnia fingunt. Hincficut excarentiapii
aftedus, 6c magis ex infedione ejus per vitia , errant nonnumquam peritifiimi in Sacris Litte-
ris: ita 6c parvo .lumine inteïledûs, 6c parvâ inftrudione in ftudio litterarum, etiam îæcula-
îium,præfertim in Logica, prblabuntur aliquando in eiTores pericu'lofiflîmos. Itaiiliquimag-
norum fiunt erga virtutes affeduum, quales Apoftolus notavrt habere zelum , fed non fecundùm
fcientiara j adeo ut fi non humiliter fàpiant, 6c nifi fefe ;contrahant infra metasfuæ cogni-
tionis, nülli pertinaciùs inveniuntur, neque afbfurdiùs ‘errores confingere : proptereànon leviter
oportet -eos feribere vel doccrej fed nec abfque cautela magna adhærendum eft eis, nifi præ-
viâ dileuffione diligenti, 6c Dodorum examinatione. In talibus enim reperimus plurima aut
fa lfi, aut malè explicata-, at proinde multam erroris materiam præbentia fimplicibus , quam-
quam in muftis divinilfima altiflimaque fint. 7. Docendus non eft vel monendus, quierrorem
fuum defendere mavult, quàm -corrigere.
Ad deferiptas hue ufque de vifionibus 6c revelationibus régulas,fi ad amuffimexegilTetGer-
fonius eas,quæ inlMiftoria Erminæ legebantur, fortafle non ita pronus fuiflet ad eas appro-
bandas.- Verùm, ncut ait olim deceptum fe fuifle ab Eremita Remenfi revelationes jaditan-
te j ita videri poteft hic in gratiam amici fui Joànnis Morelli Canonici Remenfis, hujus feemi-
næ revelationibus nimis credulusfuifle. Quidquid fit, fateturnon elfe neceffariumadfalutem,
credere omnia 6c fingula de fado contigiflè, eo modo quo in hoc Libelle leguntur. Imb ob-
fervat, non expedite paflîm 6c generaliter prædicare ea , quæ in il-lo continentur j fed illis
duntaxat hæc aperienda, quos verifitnile erit ex his falubriter ædificari.
Subjiciam hîc quæ de quæftionum inutilium incommodis obfervat Gerfonius, m Epiftola
quadam.
De inutilium Quteflionum incommodis.
Nè , inquit, tradentur ita communiter dodrinæ inutiles fine frudu 6c feliditate -, quoniam
primo, per eas dodrinæ ad falutem utiles 6c necelfariæ deferuntur. 2. Per eas ftudentes fe-
ducutur ; quia fcilicet putant illos principaliter Theologos elle, quitaîibusdant operam,fpre-
tâ Bibliâ 6c aliis Dodoribus. 3. Per eas termini à Sandis Patribus ufitati tranfmutantur, contra
illud Auguftini, Nobis ad certam regulam loqui fas eft. 4. Per eas Theologi ab aliis Faculta-
tibus irridentur : nam ideo appellantur Phantaftici; & dicuntur nihil feire de folida veritate
, 6c moralibus Bibliæ. y. Per eas viæ errorum multipliées aperiuntur: quia enim loquun*
tur , 6c fingunt fibi ad placitum terminos, quosalii Dodores 6c Magiftri non intelligunt, nec
intelligere curant 3 dicunt incredibilia 6c ablurdiffima, quæ ex fuis abfurdis fidionibus dicunt
fequi. 6. Per eas Ecclefia 6c Fides neque intus neque foris ædificatur. 7. Per eas mufti ex
Theologis, tam adivè quàm paflivè feandalizantur : nam alii rudes vocantur ab aliis j alii è
contra curiofi & Phantaftici T. ï.l 122.
Tbeologica Scientia 'Utilitas.
At quantum inde Phantafticos illos Theologos contemnit Gerfonius , tantum homines qui
Théo-
Theologiæveræ'asTolidæ 4m operam empmetadat, & iüos qui ipfis detrahunt infe£htur •
nequidem, pa ïens Pradatis nsnonllis , . . q«à Tfaeologiam & Theologos haud magni fade!
bant. T . m - Z'- i . in Serm. Dom. x i x poft Pentccoft. i ° 6
:Theqlogi» » iuquit, ai> «s fttiltilogia nomimtui's & quæ«> k , ' aut principalis in ai-ce lo-
cari def?qerar taiiqiara fpeculatrix, fagacifljma , & in cotopavatione cuius, quævis alia, ienoran-
•® dicl P01®11 >.lmo 4e(icitur, calcaturrepotatur probran ingens. Quinetiam, -fi &ma non
mqimtur , Prælatorum nonnulli ( quod m credere auGar ) ftukiiiæ palàm argùunt homines
Theologia: operam impeadentes, quafiipfa res fit fatua , iuutilis ; phantaftica. Theoloei-
cf> Phantaflicus. O nrfandas , diabolicatque voces, & .perditiflimis auâonbus
fuisfimifiimas! O putiuda ora, ferro cauterizanda, quæ tarn Tpurcidum verbum expue-
Iftacertenonimfioeft, fed mera blafphemia, & hæc igné & ferro exte,-minauda efiet
priçferEim in Prælaüs, qui, de neceifitate làlutis, Fidem explicité feire debem, perfuadere infuper
. & contra h æ r ^ v fi pullulant! acriter, fiipienterque protegere. Tremenda hæctah'bus vera
tamen fententia: neque enfin damum fiiam prudenter inftituifiet Chriftus, nifi ad iUius contra
hærefes vaftatnees tuitionem, quofdam obligaffet. Quos autem alios ex Officio, maeis obliva
tos repenes? (mquit Apoftolus de Ëpifeopo) txhoruri in & '° , m i T û
>rai,om«guère, T fi. , 9 Audent tamen.eoi-um aliqui, proutfemir, Wheologiæ ftudioh” -'
raines deteirere. O Fides! Q Rehgio! E t miramur igitur , fi Ecclefiaftiea domus perturbe
tur; fi fpinçuah temporalique racomraodo qnatiatur , quando è fpecuk Theologiam præcini
tant & in ejus locum Domina ignorantia fubÜmatur? Propterk, inquit ipfa,- eupTivus duSluseff
poputus meus , e/ma non hebmt fiuemiam : Ifaoe. v. 13. Sciential» loquitur fpiritttalem-divjnæ Le-
g is , non ammalem 6c mundanam, quæ judicare de * poenisf Sicut ait Autiliodorenfis) aut de ne *InMS.ha-
curais nuraerandis & extqrquendisfolerter folet difl'erere. InfpirituaÜbüsautem ;• fm fem fait ve- H
ntas) 0" duces coecorum: nimirum fie ambo in foueam] cadunt. Et ætate hoftra nimis heii'
mm eft Prophetæ vaticinium : Speculatores ejus caci omnes. Ifàræ. l v i . io.
Très fecundùm hæc , de Theologiæ contemptu, Confiderationes fubjicit.
Prima. In Ecclefiaftiea domo, in quaunius corporis membra fumus, fimile efiet, fi Thèolo-
gia,^jiceretur, ac fi membra hominis in oculos conjurarent, eofque érueréne; vel fi venrrem
hominis ufque ad exinanitionem fine cibo degere permitterent
Theologia quippe, Eccldiaftici corporis oculus eft 6c venter > etiam fpirituales cibos crin,
tiens, coquens, 6c in coetera membra delegans. # °
Secunda. In Ecclefiaftiea domo majoris efiet meriti, qui Theologiam foveret, 6c earn in' do
puli lucem abundare fàceret, quàm fi inftitueret Advocatos 6c Medicos, qui gratis pauperibus
patrocinia medicaminaque tribuerent. Eligibilius enim, præclarius , atque divinius eft ani-
marum, quàm corporum indigeritiis iùccurrere. E x quo liquido confpicimus , quàm alti fît
mei^iti recto, ut fieridecet» fine, non quseftuofo, nonambitiofo, ipfi Theologiæ ftudium im-
pendere. Sed obfervandum inprimis quod fequitur.
' P e theologia loquoi*, non quæ ad verbolam 6c fophifticam loquacitatem, 6c chimericam
ne cjo quam Mathematicam redaèta eft : fed quæ metit Fidem, morefque corponit. Et ab
auquibus iDite non minoris meriti judicaretur, fe in hoc ftudium devovere, quàm fine eo Reli-
gionem profiteri. Hic tamen nihil aflero. 1 B j f f l dilucidum e f t , quàm frivola 5 fi non potiùs iniqua nominetur
i e n ^ n , l qK°mmdaminfidJelium° P nioIfiui m # regione Ecclefiafticædomus, feientiamadin-* .
- r onium humanarum audent aflerere ipfi Theologiæ præfèrendam , nifi fortafle, inqui-
S V^ffi ° C,SrUbl P“ b lCa V,geC hæf efum dogmatizatio 9 quafi Sacræ Scripturæ nullum
e r io le fniU m p a ? ? “um hærefuin extii-patio; & non etiam mores coraporiére,
fH E lM SW ad difceraerc inter peecatum, omnes humaftas inftiîutioiieS ad diittfaPeC
«eevellatur:, aut errorum xixa-
Tén ia Confideratio. Perfcientias hamana's temporaneo Ecclefiafticæ domus regimini curam
tantam împendere , ut fpintuahs guberaatio penè deferatur, videcur non mediocris odeafio dk
MUiOTdætetnpenOiran!. I Cur ita ? Quoniam fublato fondamento , cui temporalitas inniti-'
nu , « ob. quam cumulatius abundavjt, ædificium ruinai» pari neceffe eft. Quamobrem hoc
raloco i-ecordar. placer, quod à ValerioUb. v . r Cap. a. fapienter diâum ab^m a g o ra præ
doeatur Athenienfibus: Pideie, inquit, ned»mcoelum euftoditù, terram .minai,s. Vene fenten-
tiain, Videte Ecclefiaftici, nedum terrain euftoditis, coelum amittatîs. Agnofcitis per hoc
quam penculofa res fit , Theologiam è fpecuk Ecclefiafticæ domus ejicere P ’
Filiaus quam hacce fententia conciudi non peterat hic de Theologia"paragraphus.
§• 2-
Gerfenii adverjus Idololatriam, Magiam, AJlnlogiam, prophamfque SuperJUtiones
‘Placita ; neenon de Peritate Rehgwms Chrijtianoe.
De, Idololatria.
IDololatria definituràGerfonio', inRegulis Moralibus: Exhibùia honoris vere .pelinterpretutif
* à” p i poiçficonpetere. T . 111.86. B. Duplicis
Quidern dlrft^ ul P °'e.ft' B eft H honoris Divini creaturæ ; alia exftibitio honorisPDeo
auando’ii ! c • rat,oneq«am «porte« jfignis enim exterioribus nunquambene colitur Deus,
aliaminh^ hî nnc<lu“ n,: hono ammo : vel fc&ndalizant ex fimilitudine fui ad Idololatriam, aut
duam mnoneftatem. T . n i. 96. B. *
AH TH M • . i-V tJMagicis Arts bus.
° 0 atriam pertinent Magicæ Artes, in quihus dæmonibus obfequii genus exhibetur,
n 3 paéto