5 19
poftolus populum Chriftianum ad Coloflenfes. i i .
dicens : Nemo vos ft ducat in humihtate & religionc ati-
gelorum, ideft, eorum qui videntur efle quail nuntii
Dei per fpeciem humilitatis 8c religionis , quia hæc
funt quibus homines facile feduci poflimt: ut ibidem
dicit glofla , & de talibus videttir prophetafle
ianda^Hiidegardis in quadam Epiftola , dicens :
Populus ifle à diabolo fedublus & mijfus pallida
facie vernet , & Ziehst in omni fknblitate fe compo-
Hiis ergo prasfuppofitis, feiendum eil quod ficut
5 ^ 0
Contra tales dicit Seneca: E piftola vi. ad Lucilium,
cPropoJitnm noftrum eft f icundum naturam vivere. Hoc
contra naturam eft, tor qu ere corpus fuum, &faciles odiRc
munditias & fquallorem appetere, & cibis non tantum vi-
libus uti, fed tetris & horridis: quemadmodum defidertarc
delicatas res, luxuria eft; ita ufttatas, & non magno pa-
rabiles fugere, dementia eft: frugalitatem enim extgit
Thilofophta, non posnam. Eft autem frugalitas temperan-
tia : nam fecund um Pap. Frugi dicitur temperat us
abftinens alieno, contentus ftto.
^ m Secundus modus fimulationis eft in orando, fcilicet
fallacias fophiiticorum habent caufas apparentise, per faciendo prolixas 6c longas orationes propter huma-
quas decipiuntinipeculabilibus,itadeceptiones6cfe* Anam laudem, vel rerum temporalium cupiditatera.
dudiories hujufmodi ypocritarum qui funt fophiltas Contra tales loquitur Chriftus: Mathasi vi. & dehoc
in moribus , habent etiam caufas apparentiæ multipliées.
Unde inter ceteras magnas poflunt afligna-
ri tres, icilicetquöd hujufmodi ypocritæ fanditatem
apparentem prætendunt in tribus, fcilicet in religio-
fis veftibus, in blandis fermonibus , 6c in iimulatis
virtu turn operibus.
Prima ergo caufà apparentiæ eft in religiofis veftibus.
Unde, quantii mad hoc, dicit Chriftus : Fe-
nient ad vos in veftimentis ovium 8cc. & generaliter taies
veniunt ad decipiendum iimulando humilitatem 8c
fanditatem, tàm per habitûs vilitatem, quàm per
habitûs aufteritatëm 6c fingularitatem. Satis dixi ex-
«ponendo prædidum textum. Hoc etiam fatis oftendit
gloifa Apocalypfeos vi.fuper illo verbo. Et ecceequus
pallidus.
ibi dixi, in Orationis divinas expofitione.
Tertius modus in eleemoiynas dando: unde Hieronymus
ad Nepotianum. Sunt qui pauperibus partem tri-
buunt, ut amplius accipiant, & fub pretextu eleemofyna
quorum divitias, qua magis negotiatio appellanda eft quam
eleemofyna. 6cc.
Sed quia hii tres modi fimulationis communes funt
8c fatis noti: dicendum eft de quibufdam aliis fubti.
lioribus modis.
Eft ergo quartus modus| non folum ip virtutum
operibus confuetarum fanditatem fimularej fed etiam
in inconfuetis 8c novis, fcilicet novas fuperftitiones fub
fpecie religionis adinveniendo: 8c de talibus dicit A-
poftolus : Coloflenfium n. Secundum pracepta dr dobh-i.
nas hominum , qua funt habentia rationemfapientiainfu-
Secunda caufa apparentiæ eft in blandis fermoni- _perftitione & humtlitate^ 6cc. Ubi dicit glofla: Hut ant ft
bus. Unde, quantum ad hoc, dicit Apoftolus : Ro- ^habere rationem fapientia qui ilia pracepta tradunt. /deb
manorum ultimo. Per dulces fermones dr; benediftiones fe- quia talis traditio eft in fimulata religione. Scilicet quia
ducunt corda innocemium : contra quos dicitur Ifaiæ. in. ad traditionem humanam nomen religionis applicant
popule meus qui te beatum dicunt, ipfi te decipiunt lcili- taies fuam fuperftitionem religionem vocant. Super-
cet, blandis verbis, ut dicit glofla. Et de talibus dicit ftitioautem, fecundùmIfidorum: Lib. vin. Ethico-
Gregorius xxxi i . Moral. HiiNimirùm ad decipiendum
auditoribus exhibent linguæ dulcedinem, quia 8c
fpinæ proferunt flores 8c apparet quidem in eis quod
oleat, fêd latet quod püngat : 8c ideb fuper illo verbo:
Intrinfecùs autem funt lupi rapaces, dicit glofla:
Ide'o cavete tie vos dilanient blanditiis dr ftmulationibus, Id-
eft blandis verbis 8c moribus fimülatè compofitis.
rum. Eft vitiofa religio autfuperflua aut fuper Statuta Ec.
clefta obfervatio : 8c talem adinveniunt ypocritæ per ar-
rogantiam 8c defiderium laudis humanæ , ut fingu-
lariter admirentur à populo, propter fingularitatem 8c
novitatemvitæfuæ. Contra quos dicit Seneca :Epif-
tola 15. Nonconturbabit fapienspublicos mores, neepopu*
luminfe, vita novit ate, convert et. Et Epiftola 6. Quid
Tertia caufa apparentiæ eft in fimulatis virtutum finos homniumeonfuetudmi cupimus decerpere, velexcer-
H I ........^ -:ii----- .-t—*—-* perc^ intus[o>»nia diffimilia fint, frons populo noftra concernât.
operibus, unde, quantum ad hoc, fuper illo verbo qui
veniunt ad vos in veftimentis ovium 8cc. dicit glofia : In
confpettu hominum ftmiles funt miniftris juftttia dum jeju-
nant,orant, eleemofjnasdant. 8cc.
Primus ergo modus fimulationis ypocritarum , eft ç fèparabit.
in jejunando > quia faciunt jejunia, fuperftitiose abfti-
nendo, a quibufdam cibis communibus, fed aliis cibis
voluptuofis , 8c magis fumptuofis utuntur. Contra
quos Hieronymus ad Nepotianum. Sint tibi jejunia mo-
derata& non fuperftitiofa. Quid prodeft oleononvefei, &
moleftias quafdam, difficult at es que ciborum quarere ? T a les
8cc. Et infra fequitur: hac primùm Philofo-
phia permittit fenfum communem , humanitatem
congregationem, à qua profeflione nos diflimilitudo
virtutem abftinentice habere videri volunt, fed vir-
tutis laborem fugiunt. Unde de eis fuper illudjob.
vi. Involuta funt femita grefjuum eorum'. dicit Grego*
rius. vii. Moral. Sunt quidam qui humiles effe volunt,
fed fine defpeSlu j effe ca[H, fed fine macerations corporis $
effe patientes, fed fine contumeliis: cumque virtutes adipif-
ci quorum, fed labores virtutum fugiunt, quid aliud quam
qudd belli certamina in campo nefeiunt, & triumph are in
urbibus concupifcunt.
Quintusmodus fimulationis, eft non folum pofitivé
in fimulata operatione virtutum, fed etiam in fimulata
omiflione vitiorum, fcilicet aliqua minora peccata per
majora, fcilicet carnalia per fpiritualia, vel minora car-
nalia per aliqua carnalia majora vitando. Nam ficut
dicitAuguftinusXXI. DeC'ivitatèDei: capitulo.xvi.
Tfonnuntjuam apertifftma vitia aliis vitiisvincuntur occnl-
tis, tjua putantur efe virtutes. Sic. Quidam enim ypo-
entæ humanæ laudis avidi, hujus nimis ingenti eu-
piditate,ceteras dupiditàtes comprimunt, ut dicit Auguftinus:
Libro v. Dc’civitate Dei. Cap. x i . Et fie
per latentem' fiiperbiam & vanam gloriam vincunt
quandoque ypocritæ minora peccata, & Mandata,
faltem apparenter, obfervant : ipfi autem fuam latentem
vanam gloriam occultant) fimulando fe gloriam
Aliquando.vero veve & valdeauftere jejunant ypo- mundi ftigere, earn fab fpecie religionis appwenterdc-
critiE, exterius macerando carnem, quandoque ufqueu clinando, ut earn facilius aflequantur & ad maiores ho-
admortem, fed intends hoc faciunt propter humanam nores eleventur. Unde, fecundum illudjob. xxxvi.
laudem. Unde de talibus luper illud Job. v i i i . Simulators fir cMlidifrovtcant tram Dei. dicit Gregorius
Sicm tela aranearumfiiacia ejttf. dicit Gregorius, Lib. x v i. Moralium. Simulator mn feapcrteaHideminhotfae
VIII. Moralium. Plerumtjueppocritamirdabfimemidfeaf- cub uidetrerextollcrc,ataututmajoremgloriamteneat jape
fiigum , omne robur cOrporii attermt ififtjueper abflinentiam fimulat fe gloriam declinare: quia enim ante oculot hominum
morn appropintjuant, ut pene tjuottdte morientel vivant. fequcndocumapprehenderemnpotcft, Jludetplerumetuegb-
Tslam orapallefiunt, cor debilitate quatitur, peSus interrum- riam tenere fitgiendo. Ipfi etiam ad majorem fimulatio-
,penttbus fu lf triteurgetur:fed inter hac, aborepraximorum nem fandbitatis , & ut magis appareant mundanam
fermo admtrattonit quaritur, atteHante veritate qua air. laudem fugere, feipfos fifte accufant, fe peccatores'
Exterminarnfactetfuat, ut appareant hmmbutjejunantei. dicendo,& tamen C alius cos peccatores aflereret, illud
fiiftH
fuftinere non pofient > fed ftatim ad füam defenfio-1
ncm afiiirgunt. Unde contra tales fuper illud Job.
XXXI. St abfeondi qüafi homo peccatum meum , dicit
Gregorius xx 11. Moralium. fudkia vera confeffionis
funt f ft cum quifque fe peccatorem dicit $ idem dicenti al-
teri non contradicit. Namque feriptum eft: fuftus in
principio ferritonis kccufator eft fui. Proverb, xv i 11. Et
infra, ex hoc, inquit, quod aliquis peccatorem fe dicit,
fed hoc dicenti alien contradicit, manifefte patet quod hu-
milts videri cupit,fed vilis haben refugit. 'Ifon eft igitur hu-
milisverus, fed fimuLitot fuperbus. Sicut fupra illud Job.
XXIV. Si erravi tudoceme, dicit idem Gregorius xxv I.
Moralium: propria fraus arrogantium eft, ut tunc de
errore fuo inquirers ftudeant, cum fe noverunt non erraffe:
& qui rursum argui de err ore deft ic iunt, ft-quandoque fe
erraffe veraciter pracognofcunt: non enim efle fed vidari
humiles appetunt.
Sextus modus fimulationis, eftnonfbliim in fimulata
operatione virtutum, vel omiffione vitiorum moralium
} fed etiam in fimulata operatione virtutum
miraculofarum, fcilicet miraculade le * aut propter fe,
vel per fe fieri fingendo, aut etiam quandoque veraciter
ea faciendo. Nam quandoque ypocritis ä Deo in-
funditur gratia, non folum ad bona virtutum operaj
fed etiam ad miracula facienda, 8c praefeienda futura:
fed de hoc videndum eft in duobus fequentibus Ar-
ticulis j 8c ad ilium textum: Multi dtcent mihi, in nomine
tuo prophetavimus 6cc.
Sic Patet ergo qualiter ypocrite fimulartt fan&ita-
tem , non folum in veftimentis aut verbis, fed etiam irt
fe&is, fcilicet fex illis modis declaratis j ut de illis me-
rito poflip did illud Jeremias xxxiii. In Prophetis fe-
rufalem vidi ftmilitudinem , id eft non veram virtutem
vel fanftitatem, fed ejus fimilitudinem vel fimu-
lationem.
In hiis autem variis fimulationum modis, quid quas-,
rantypocrita: prasdi&i oftendit Gregorius in vi 11. Li*
bro Moralium fuper illud Job. v i 11. 2Sjumquid poteft
cambium crefcere fine aqua , ubi fic ait: Quid in cuntlis
operibus fperat ypocrita , nifi reverent tarn honoris, gloriam
laudis , a me lioribus metut, ab omnibusfanblusvo-
cari.
Et primo, tales peir fuas fimulationes 8c fubtiles dup
lica te s , vulgariter ab hiis qui eos fubtiliternonat-
tendunt, effe creduntur Ecclefiaftica membra Chnfti,
cum tamen funt prasambuli anticlhrifti 8c perfecuto-
res Ecclefis D e i, decipiendo fimplices fiddles Chri-
fti. Unde de talibus rede prophetavit in perfonä Ec-
clefix Job.xxx. dicens : Ad dexteram Onentis illico ca*
Limit at es mea infurrexerunt. Super quod dicit Grego-
fills XX. Moralium : Ad dexteram Orientis illtco calamita-
tes injurgunt; quia hii adperfecutionem Ecclefta profiliunt,
qui Ecclefiaftica membra Redemptoris noftri effe creduntur.
Unde tales facilius feducere 8c vehementihs Eccle-
fiasnocere poflunt, quia nemo audet eos arguere, aut
eis refiftere, propter reverentiam fanditatis in eis ap-
parentis: quia, ficut dicit Auguftinus. Nemo in Eccle-
fia Dei ampliuS nocet, quam qui perverse agens, nomen
vel ordinem habet fanSiitatis > nam hunc redarguere nemo
prafumit. Aliae funt etiam caufas,quaretimendum eft
eisrefiftere: ficut dixi fuper illo verbo: Intrinfecus autem
funt lupi rapaces. 8cc.
Sed hie occurrit dubium : unde infurgefc debent
fedudores prasdidi , ad perfequendum Ecclefiam
Chrifti. Ad hoc dicendum eft quod non erunt extra-
nei, 8c quali ignoti, de remotis partibus proceden-
tesj fed indigenas locorum omnium, 8cillorumquos
decipient plerumque domeftici 8c familiäres. Unde
fuper verbo praxlido: Ad dexteram Orientis 8cc. dicit
Gregorius: ldeo afferit eos contra Ecclefiam illico fur-
gere: quia dum non funt extranet, fedpropinquiqui perfe*
quuntur ab eis repente & illico mali fient. Qliia enim
nulla eft peftis cffcacior ad nocendum quam familiar is
inimicusi ‘ ut dicit Boetius 5. De confolatione. Ideb
tales cbm erunt domeftici , 8c apparentes amici efficaciiis
nocebunt. Unde fuper illud Michasas.vn. Noli
credere amico i dicit glofla: ideft hocibus pfeudo pro-
phetarum, qui fe fingunt adulando amicos. Tales ergö
domeftici funt penculofiores inimicis , juxta illud
Mathiei. X. Inimici hominis domeftici ejus. Unde de
talibus prophetavit Apoftolus : Aduum. xx. dicens.
Ego fcio quoniam ex vobis ipfis furgent viri loquentes per-
verfa, ut abducant difcipulos poftfe. Non enim dicit quid
furgent ex aliemgenis, fed ex vobis ipfis; Et ut oftendat
quam vehementer funt timendi populo Chriftiano j fubdit:
Propter quod vigilate, memorid retinentes quoniam per tri-
ennium noble cr die non ceffavi cum Uchrymis commoner0
vos.
Sed contra hasc videtur efle illud quod de miniftris
antichrifti habetur Apocalypfeos xx. ubi dicitur : Sol-
vet ur fathanas dr feducet gentes qua funt fuper quatuor an-
gulos terra Gog & Magog. Nam ibi dicit glofla quod
has gentes primo feducet ad litteram & per hot ad alias
procedet.
Ad hoc dicendum eft quod ex hac glofla non eft in-
telligendum quod Gog 8c Magog fint aliquas gentes
Barbaras, vel a remotis partibus venturae: unde Auguftinus
praedida verba Apocalypfeos exponens xx.
Lib. De Civitate Dei. cap. 11. Ita dicit: Cjentesquip-
pe ifta quas appellat Gog dr tJtyCagog non fic funt accipien-
da, tanquam fint aliqui in aliqua parte terrarum bar•
bari conftituti 6cc. Et hoc diffuse perfequitur j 8c tandem
ex interpretation horum nominum G og 8c
Magog concludit quod quia Gog interpretatur te-
dum 8c Magog interpretatur de tedo. Primo gentes
iftas G o g , ideft tedum dicuntur i quia in eis nunc
includitur , 8c quodammodo tegitur inimicus anti-
quus. Sed erunt Magog, ideft de tedo , quoniam
in apertum odium de operto erupturx funt , ideft
quoniam, poft opertam 8c occultam maliciam j tandem
in apertam 8c manifeftam Ecclefias perfecutionenj.
procedent. Et in fine capituli dicit Auguftinus: quod
Ifti non utique ad unum locum venturifunt j fed quia Ec-
clefia toto Orbe terrarum diffufa eft: ideb ubicum-
que tunc erit Ecclefia quas in omnibus gentibus erir ;
ibi ab hujufmodi hominibus inimicis fuis in an-
guftias tribulationis ardabitur, urgebitur j conclude-*
tur 8ce.
Et ideb prasdida glofla Apocalypfeos fic intelligent
da e f tq u o d iftas gentes, ideft prasdidi fedudores ,
qui per Gog 8c Magog accipiuntur, primo a diabolo
fub fpecie fanditatis feducentur , 8c per has ad alias
procedet j quia fub eadem fpecie ab eis fimplices fi-
deles Chrifti deeipientur, ut fic de ipfis 8c per eos
fedudis magnum parent populum antichrifto ventu-'
ro. Ut dicit glofla fupra illud 1 l.Thefialonicenfium
II. tJfyCyfterium jam operatur ini quit atis. Et hcEC defe-
cunda parte primi articuli.
Quantum ad tertiam, videndum eft qua arte a fru-
dibus ypocritarum poteft ipforum haberi cognitio'.
Unde pro refponfione ad primum principalem articu-
lum, circa hoe triplex probabitur quseftio. Prima eft
1 quod ars cognofeendi ypocritas eft multum difficilis.
Secunda, ars hujufmodi . propter rationalem eaufam a
Chrifto tradita, eft generalis 6c fpecialis. Tertia,
quod ars hujufmodi fj7ecialis poteft fqfficienter ha-
beri ex aliis feripturis, ♦ Sc fandorum dodri-
nis.P
rima quasftio patet: quia ficut in fpeculabilibus ars
cognofeendi fallacias fophiftarum eft multum difficri
lis, ex eo quod ad habendum fufficienter talem ar-
tem, opportet cógnofcere ipfarum fallaciarum caufas
apparentias, 8c caufas defedüs: fic in' moralibus ars
cognofeendi fallacias ypocritarum, eft valdè difficilis:
quia ad talem artem pertinet cognof«ere caufas ap-
parenti« , 8c caufas defedüs fuarum fallaciarum;
hoc autem eft difficillimurri: nec mirandum eft fi
difficile eft hujufmodi caufas apparentias 8c defedüs y-
pocritarum cognofci ab aliis, cum etiam quoniam vix
cognofcantur a femet ipfis j nam plerumque adeo ex-
K k j ea:- •