Romanis. Et fie univerfalis Ecclefia poteft vocari
Ecclefia Romana 6c omnes fideles poflunt appellari
Romani, ut dicunt aliqui. Sic Paulus Apoftolus ex-
tra Italiam natus, antequam Romæ fuerit, fe efle
hominem Romanum afleruit, ut patet ^ff.xvi. Et
ilto modo, lecundum illos, fumitur Ecclefia Romana,
ubicumque innuitur qubd contra Fidem errare
non poteft Romana Ecclefia. ut 24. q. 1. pudenda ÔC
c. à-retta.
His diftinétionibus præmiflîs., ad videndum quad
i, ligandi, 6c folvendi. Secunda , fuit poteftas
ordinandi fubjeétos 6c ad eorum falutem guber-
nandi. .
Secunda propofitio e ft, quod in Petro 6c ceteris
Apoftolis fuit æqualis poteftas Ordinis , quia unus
Ordo erat in fingulis, fcilicetOrdo Sacerdotalis. I-
deo in his quæ ad hoc pertinent, ratione Ordinis
non erat major poteftas in uno quàm in aliis.
T ertia eft, qubd in Petro 6c ceteris Apollolis non
fuit æqualis poteftas Regiminis; fed ex Chrifti inftilirer
utraque Ecclefia, feilicet tarn Ecclefia univer-A tutione, in hac poteftate Petrus fuit major, 6cprjer*,:*
---- r.,.~ fuit aliis: ideb in multis prim^im Ordinis poteftatem
ligare 6c cohibere potuit in eis. Unde , quia hu-
jufmodi poteftas ex Chrifti inftitutione in eo major
fuerit quam in aliis, ex.verbis Chrifti concluditur;
non precise ex eo quod Petro dick Matth, xvi. 1 p.
Quodcumque ligaverts fuper terram, erit ligatum & ;w
ccelis, dr quodcumque folveris fuper terram, erit folut urn
& in ccelis. Nam Matth, xvin. 18. fimilia verba di-
cuntur omnibus Apoftolis. Et Joannis xx.23. Quo-
rum remiferitis peccata , remittuntur , & quorum reti-
nueritist retent a erunt \ Sedex.eoquod prius tempore
6c fingulariter dicit, illud pr«mittens 6cc. cap. xvr.
18. Tu es Tetrus , dr fuper hanc Petr am etdificabo Ec»
clejjam meam., dr tibi.dabo claves regni ccelorum. Et
Joann. 1. 24. Tuvocaberis Cephas. E t Joan, ultimo. 16.
Tafce agnos meos. Er f . 17. Tafce oves me as, peroves
B fimpliciores intelligens. Plura alia poflent induci
falis, quam particulars Ecclefia Romana , five Romana
Dicecefis fuit Petri Ecclefia, ti es funt conclufio-
nes declarand«.
Prima eft , quod Petrus Apoftolus, ex Chrifti inftitutione,
principatum habuit univerfalis Ecclefi«.
Secunda eft, quod Petrus Apoftolus, ex Chrifti
ordinatione, Epifcopatum tenuit Romana: Ecclefi«.
Tertia, quod Petrus Apoftolus prius tempore Sum-
mus Pontifex fuit, quam EpifcopusRomansEccle-
fi «.K
. Ad Declarationem autem harum conclufionum,
feiendum eft quod circa iftam materiam funt vari«
aflertiones iftis conclufionibus aliquo modo repugnan-
tes. .
Prima eft , quod nullus Sacerdos ex Chrifti inftitutione
fuper alios habet aut habuit majorem poteftatem
, fed omnibus, «qualem.
Secunda eft, qubd Petrus Apoftolus non habuit fuper
alios Apoftolos, nec per confequens, liiper univer
falem Ecclefiam principatum : 6c li habuit inter
eos aliquo modo Primatum , hoc non fuit per
modum prcefidenti«, vel dominationis; fed per mo-
dum voluntari« reverends 6c humiliationis: ficque
alii Apolloli non tanquam fibi fubditi , fed ratione
fu s antiquitatis 6c perfebbionis , ei in multis voiun-
tarie deferebant.
Tertia e ft , quod Petrus habuit fuper alios proprie
principatum : tamen non ex inftitutione Chrifti, fed
ex ordinatione Apoftolorum.
Quarta e f t , quod Petrus non fuit Pontifex Ro-
manus , five Romans Ecclefia: Epifcopus.
Quinta, quod Romana Ecclefia non habet fuper
Scripturæ teftimonia, fed ex his patet conclufio
prima.
Secunda conclufio non poteft efficaciter probari
ex Scripturis divinis , quia in eis non legitur quod
Chriftus ordinaverit Petrum Epifcopum Romanum}
imo, qubd Petrus fuerit vel manferit Romæ , non
invenitur in tota Scriptura façradefcribenteaélus A-
poftolorum: hoc tamen poteft rationabiliter perfua-
deri ex hiftoriis authenticis, quæ narrant qubd Petrus
exiftens Romæ, perfecutione in ea crefcente, Ur-
bem Romanam voluit dimittere } fed occurrente ei
Chrifto, ait Petrus : Domine quo vadis ; ad quem
Chriftus : Vado TQsmam it er urn crucifigi: ex quo diblo
Petrus intelligens feipfum tanquam alterumChriftum,
feu Chrifti Vicarium, ibidemdebere martyrio coro-
alias Ecclefias principatum : niû impropriè capia -Cnar*» reverfus eft 6c ibi ufque ad finem vitæ remanfit.
Unde verifimiliter conduditur quod, ibi Sedem
6c Epifcopatum tenuerit : non quidem ordinatione
humana, cujufcumque terreni Imperatoris,five Con-
cilii generalis } fed ordinatione divina Imperatoris
çoeleftis, licèt hæc ordinatio forte poftea fuerit
& per Imperatores roborata , 6c per Concilia ge-
neralia confirmata. Et fic patet conclufio 6cc.
Tertia conclufio probatur. Quia Petrus exiftens
Pontifex Summus, priùs in Antiochia fedit, quàm
Romæ, ficut patet zAÜ.ir.. Unde fiçut legi.tyr in
Chronicis, Petrus per quatuor annos poft Paffionem
Chrifti, in partibus Hierofolymitanis, Eccjefiam re-,
x i t , pofteà per feptem annos Antiochia: fedit , 6c
fie à Paffione Domini fluxerunt xi. anni, antequam
Romæ Sedem fuam tranftulerit; 6c per confeqens
pluribus anftis fuit Pontifex Summus , quibus non
fuit Pontifex Romanus. Quare patet qubd eftePon-
■ , ------ T Romanum, non eft necefl'arium ad effe Ponte
Chrifto, Tu es Petrus 6cc. Matth. xvi. 18. Alius u tificem Summum : quia non eft de eflentiali necefli-
nnarnis mnHns nnkA tate p0Htificis Summi, quod fit Epifcopus Roma^
nus, nec alteriusparticularisEcclefiæ Epifcopus. Et
fic patet conclufio tertia.
M. Ex prædiétis fequuntur aliquæ conclufiones
corollariæ.
Prima eft, qubd Pontificatus Summus, 6c Pontific
a te Romanus , funt Pontificatus diftin&i } licet
fint in eadem perfona, divinâ ordinatione con-
jundi.
Secunda eft, qubd Pontificatus ifti non funt necef-
fario fic annexi,quin ex caufa rationabili valeant fepara-»
ri: puta fi Summus Pontifex cum Conciliogenerali juditur
Ecclefia Romana pro univerfali Eicclefia. Et de
ifta intelligitur qubd Romana Ecclefia eft caput omnium
Ecclefiarum.
Sexta , quod particularis Ecclefia Romana habet
fuper alias principatum } 6c hoc ponitur fecundùm
quadruplicem modum.
Primus modus eft , qubd ipfa habuit hujufinodi
principatum, non ex ordinatione divina; fed humana.
Et ifte modus eft duplex. Unus eft, qubd hujufmo-
di principatum habuit automate Imperatoris Con-
ftantini, five aliorum Imperatorum. Secundus modus
eft , qubd ipfum habuit autoritäre generalium
Conciliorum. Tertius autem modus eft, quodhujufi
modi principatum habuit, non ex ordinatione humana;
fed divina. Et ifte eft duplex.
Unus modus eft, qubd hunc principatum habuit
immediate ex inftitutione Chrifti , 6c eum accepit
quando Petrus fabius fuit Summus Pontifex , dicen-
6c quartus modus eft , qubd ipfum habuit non immediate
a Chrifto , fed a Beato Petro , qui dc Antiochia
in Romanam Ecclefiam Sedem fuam tranftu-
lit; 6c earn omnibus aliis Ecclefiis pmtulit. Licet autem
non fit facile prtedidlas aflertiones efficaciter
impugnare; tamen contra eas probanda: funt conclufiones
pra:mifix. Unde ad declarationem con-
clufionis primte tres funt propofitiones prtemit-
tendae.
L . Prima eft, quod in Petro 6c ceteris Apoftolis
duplex fuit poteftas: feilicet poteftas Ordinis, 6c
poteftas Regiminis. Prima,fuit poteftasconfecranquacumque
alia fignificacione fumatur , dummodô
nomine Romanæ Ecclefiæ, non importetur tota multitude
fidelium, quia, ilia, Ecclefia feilicet fie errante
, adbuc ftaret Ecclefiam illam non errare ; cui
Chriftus,promifit perfeverantiam in Fide. Obtava eft,
quod etiam Concilium, generale poteft contra Fidem
errare, quia ipfo fie errante, adhuc ftaret aliquos extra
Concilium non errare, 6c per confequens Fidem E cclefiæ
non deficere. Nona eft , qubd tota multi-
669
dicaret efle utile Ecclefia: univerfali qubd Ecclefiam
Romanam omnitio dimitteret, 6c fe alteri copula-
ret, 6c. hoc ex caufil rationabili j ficut fi Roma aut
Dicecefis Romana fub verteretur, ut Sodoma ; vel ä
Fide e verteretur, ut Hierofolyma; vel propter aliud
grande crimen, aut grave fchifma.
Tertia eft,' qubd fi Pontificatus ifti eflent de facto
feparati * Romana Ecclefia non eflet caput omnium
Ecclefiarum, nec haberet principatum populi
Chriftiani. Patet1 : quia hanc dignitatem capitis, A tudononfolum Clericorum, fed generaliter omnium
principatus , honoris , femper Ecclefia tenet 6c tenuit,
quam fummus Pontifex fibi fpecialiter copula-
vit. Ideo Antiochia illam dignitatem perdidit, 6c
earn Romana Ecclefia acquifivit, quando Petrus de
Antiochia civitate Romam tranllatus fuit. Quare
patet qubd Romana Ecclefia non eft caput atiarum,
nifi ratione fui capitis ^id eft Summi Pontificis, qui
de fabto Pontifex Romanus exiftit. Ideb exclufo
hujufmodi capite, vel ipfbmanenteSummo, 6c non
Romano Pontifice, ipfa caret ilia dignitate. Quare 6cc.
E th ie c d e fecundo Articulo.
N . Quantum ad tertium Articulum, in quo,pro
refponfione ad quaefitum , videndum eft de gregis
Petri 6c Legis Chrifti conformitate: pro tituli qua:-
ftionis declaratione funt tres diftinbtiones prsemit-
ten da:.
Prima ergo diftin&io eft ifta, qubd Legeregula-
r i, dupliciter poteft intelligi. Uno modo, ut idem
fit qubd Legem habere, 6c ea obligari; 6c iftomovirorum
poteft fic errare , 6c Fides Ecclefiæ. in folis
mulieribus confervari ; quia fie confervata fuit in fora
Maria Virgine, tempore Paflionis Chrifti. Décima
eft , qubd tota multitudo Chriftianorum , non
folùm virorum, fed êtiam mulierum ufum rationis
habentium, pJteft contra Fidem errrare , quia hoc
liante , adhuc in parvulis baptifatis poflunt lalvari
omnespromiffionesChrifti, de Fide Ecclefiæ dura-
tura ulque ad conliimmationem fæculi. Licet autem
omnes prædi&æ aflertiones habeant fecundùm ma-
gis 6c minus aliquas apparentes rationes, tamen eas
ad præfcns pertrablare non patitur temporis brevitas*
fed confervando eas ufque alias, dico pro nunepro-
babiliter, qubd ex tribus conclufionibus probandis,
fatis poffit apparere aliquarum drdtarum aflertionum
veritas.
P. E x facra Scriptura convincitur qubd femper eft
aliqua JEcdefia quæ Chrifti Lege reguletur*
Ex facra Scriptura non convincitur qubd ferqper
d o , fatis clara eft ex primo Articulo quæftionis ve- B eft aliqua Ecclefia particularis quæ Chrifti Legis retiras
: alio %iodo , ut idem fit qubd fecundùm gulæ eonformatur.
Legem vivere, 6c ei conformari ; ifto modo tra-
bland a eft in prsdenti Articulo quseftionis diffi-
cultas.
Secunda diftinblio eft,qubd Legi conformari; poteft.
efle dupliciter. Uno modo,in credendis: alio
modo, in valendis. Prima conformitas pertinet ad
intelleblum, 6c fitper Fidem, Spem, 6c Charita-
tem: nam, fecundüm Apoftolum 1. Cor. x i 11. 13.
ha: funt tres virtutes Theologie«, in quibus confi-
ftit perfebla conformitas Legis divina:, octotaperfe-
d io Religionis Chrilliana:.
Tertiadiftinblio e ft, qubd Legidifformari, etiam
dupliciter poteft efle. Uno modo, fecundüm intel-
lectum, errando contra Legem errore hserefis, feu
alicujus facultatis repugnantis Fidei: alio modo, fe-Q
cundüm affeblum, errando contra Legem, non er-
rorc hasrefis, fed alterius culpa: mortalis, repugnantis
Spei aut Charitati. Unde fecundüm hoc eft in-
telleblus quseftionis. Virum Petri Eccleßa Lege reguletur
? hoc e f t , utrüm Legi conformetur , ficque
nunquam propter aliquem errorem Legis reg ul«
difformetur.
O . His ergo diftinbtionibus pr«miflis, feiendum
eft qubd de, prima conformitate, vel difformitate,
eft in hac qujeftione difficultas fpecialis : ideb-de
ilia principaliter dicam, 6c de ilia intelligam in
conclufionibus ponendis. Sed priüs recitand« funt
qiuedam aflertiones circa iftam materiam plurimum
differentes.
Prima e ft , in quam communiter omnes fideles vi-
dentur confentire, qubd tota Ecclefia, five multitudo
omnium Chriftianorum hoereticari non poteft, five
contra Fidem errare. Secunda eft, quod nec e-
Ex lacra Scriptura convincitur qubd femper eft a-
liqua univerfalis Ecclefia quæ nunquam Chrifti L e gis
regulæ difformetur. Et quia iftæ conclufiones
multùm ad invicem connebluntur , ideb fimul una
ratione probantur.
Unde arguitur fic. Ex facra Scriptura convincitur
qubd femper eft aliqua Ecclefia quæ per reblam
Fidem Legis Chrifti regulæ eonformatur ; intelli-
gendo, femper, à tempore Chrifti, ufque ad confum-
mationem fæculi : fed ex ea non convincitur hoc
convenire alicui Ecclefiæ particulari, intelligendo
per particularem Ecclefiam quameumque Ecciefiam
dibtinftam ab Ecclefia univerfali. Igitur fufficienti
divifione ex ea convincitur hoc convenire Ecclefiæ
univerfali ; 6c per confequens fequitur intentum in
conclufionibus præmiflîs, intelligendo eas, ut præ-
dixi, de conformitate 6c difformitate primo modo
diblis. Confequentia patet ; fed Minor rationibus
probatur , quia illud quod in facra Scriptura pro-
mittitur toti 6c nulli parti, non debet alicui parti at-
tribui ; fed femper rebtam Fidem habere , aut nunquam
contra veram Fidem errare, in facra Scriptura
à Chrifto promittitur toti 6c foli fidelium congrega-
tioni, ut patebit ex probatione Major is* Igitur hoe
non debet alicui particulari Ecclefiæ Catholicorura
attribui, imo debet temerarium cenfêri : Major autem
principalis rationibus probatur, 6c primo exil-
lo verbo Chrifti. Luc* x x n . 32. Petrtrogavipro te%
ut non defiant fides tua. Nec dubitandum eft ipfum
in hoc fuifle exauditum ; quia fecundùm Apoftolum.
Heb. V. 7. Exauditus eft pro fuareverentia. Confiât ergo
qubd Chriftus promifit Petro qubd non dificiet
Fides fua , non intelligens de ejus Fide perfonali,
tiam Concilium generale. Tertia , qubd nec R o -D fed de Fide generali Ecclefi« Dei committenda: Remana
Ecclefia. Quarta, qubd nec Collegium Car-
dinajium. Quinta, quod nec Papa canonice intrans.
Alia: autem funt quinque aflertiones prasdi&is val-
db repugnantes.
Una e f t , qubd Papa intrans canonice-htere-
ticari poteft, five contra Fidem errare, quia Petrus
6c multi alii leguntur fic errafle. Septima
e ft , qubd Ecclefia Romana etiam poteft fic errare
, five capiatur pro Collegio Cardinalium , five
pro Collegio Pap« fimul 6c Cardinalium , five in
gimini Petri : 6c cum non loquaturde aliqua Ecclefia
partiali, fequitur qubd intendit de Ecclefia to-
tali*
Secundo, patet idem ex illo verbo Chrifti Matin
ultimo. 20. Ego vobijeum fum ufque ad confummatio-
nem fttculi. Ubi Chriftus promittit fuis Difcipulisj
non folùm pro fe; fed pro fuis fuccefloribus in Ecclefia
D e i, feipfum, non quidem corporaliter , aut
folùm facramentaliter, fed per Fidem fpiritualiter
femper adefle, vel affuturum. Unde dicit Grego