727 -P ^trï de oAlhaco 728 aut poteftas faciendi miracula. Unde fecund um
eum, ifta quatuor tantum,proprié funt fpiritualia. T a rnen,
fecundum. Richardum, Lib. io .Deejudt.fiionibus
Armenorum. Convenientiüs videtur efiê dicendüm,
quod non folüm illa quatuor funt fpiritualia 3 fed gene-
raliter omne illud intelligitur effe fpirituale, quodeft
donum Dei gratuitum, aut ejus effebtus, five frubtüs.
Dicitur autem donum Dei gratuitum,donum fuperna-
turale,fcilicet quod ex puris naturalibus haberi non po-
tell. Et huic confonat refponfio Petri, quam dedit Si-
moni mago, dicens: Pecunia tecum fit inperditionem.
Et caulam fubjunxit : Quoniam exifiimafti donum
Dei pecunia pojjideri. Act. ym. 20. Non enim
d ic it , hoc donum , fcilicet potcftatem dandi,
Spiritus fancti , fed generaliter dicit, donum D e i,
oftcnd-ens omnem emptionem, feu voluntatem emcn-
di quodcumque donum D ei, fcilicet gratuitum 8c fu-
pernaturale , eile peccatum 6c meritorum perditio-
nem.
Multa funt hujufmodi dona D e i, quibus non habetur
, nec datur , nec d a r i, aut haberi fignificatiir
Spiritus fanbtus, ficut donum fapienti» , aut fcien-
t i» , aut Prophetice, quas dantur multis, etiam mails
, qui nec habent, aut dant Spiritual fanbtum, nec
poteftatem ipfum dandi rccipiunt : 5c tarnen ilia
dona ponit Apoftolus inter dona Dei gratuita. 1.
Corinth, xn. Et fic ab illopeccato Simonis, nonfo-
Jtrcn voluntas emendi poteftatem fpiritualem dandi
Spiritum fanbtum, dicitur fimonia 3 fed etiarh voluntas
fola, feu voluntas cum oblatione pretii, emen--
d i, vei vendendi donum Dei gratuitum , aut ejus
effectual, five frustum: ficut ab illa fpecie fuper-
bi» quam Lucifer exercuit, totum genus peccati fu-
perbias, luciferia poffet dici. E t patet quid in pro-
pofito per fpirituale debet intelligi.
Per annexum verb fpirituali, intelligere poffumus
omne illud quod alicui competit, ratibne doni fpi-
ritualis, fic quod, fublato illo fpirituali, illud annexum
non competeretei. Sicut Prabenda, aut Beneficium
Eeelefiafticum alicui convenit ratione ali-
cujus poteftatis fpiritualis 3 fic etiam poteftatis evan-
gelizandi 3 aut alicujus alterius doni fpiritualis: ali-
ter talia non propriè Ecclefiaftica dicuntur, ficut
dicit Richardus, ubi fupra. Qui ergo talia annexa
infeparabiliter fpiritualibus venduntvelemunt, fpiritualia
vendere aut emere concluduntur , quia Qui- <
cumque eorum alt er urn vendit, fine quo nec alt er um provenu
t neutrum invenditum derelinquit. ut in quaftione 2.
Siquisobjecerit. Et habetur 4 .Sententiarum. zy. diftin-
äione. Et fic patet quid fit fimonia. Et hoede primo.
De fecundo verb, fcilicet quibus rationibüs fimonia
oftenditur effe illicita. Sciendum eft quod
propter quatuor rationes illicitum eft dona Dei gratuita,
feu ipforum effebtus, v'el fructus, autinfepara-
bifiter annexa vendere, vél emere, feu veile ea tem-
porali pretio commutare.
Prima ratio fumitur ex parte Dei principaliter
dantis.
Secunda, ex parte Miniftri minifterialiter confe-
rentis.
Tertia , ex parte doni impretiabilis.
Quarta, ex parte recipientis.
Prima ergo ratio eft ex parte Dei principalis au-
thoris, qüi eft fummè potens, 5c flimmè dives, ac
nullius egens 3 juxta illud 3 Quoniam bonorum meorum ^
non eges. Pf. xv. z. Et ideolucromercationis nonin-
diget, nec talis mercatio ei congruit; fed ejus gra-
tuitam largitatem, quantum in fe eft, dehoneftat:
unde ipfe dicit: Gratis accepiftis , gratis date. Mathei,
x. 8. lgitur 5cc.
Secunda ratio , ex parte Miniftri , fcilicet ipfius
nuda poteftas minifterialis , quia hujufmodi dónum
fuum non eft , fed D e i, qui ipfum gratisretribuit.
Ideo fi pro illo recipit, cum hoc ad utilitatem Domini
Omnipotentis recipere non pofiit, 8c ipfe non
fit illiusDominus, fed minifter 5c difpenfator, juxta
illud Apoftoli. 1 .Chorinth. iv. 1. Sic nos exifttmet homo
ut miniflros dr dijpenfatores miniftcriorum 'Dei. Sequitur
quod ad fiium privatum commodum recipit
alienum, quia pretium fi quidemerat, Dei effe de-
bebat. lgitur Sec.
Tertia ratio eft ex parte doni impretiabilis: quia
pretio terreno non poteft comparari, ficut de Sapien-
^ tia dicitur. Proverb, in. 17. qubd eft pretiofior cun ft is
optbus , & alia defiderabilia ei non valent comparari,
Ideo Petrus reprehendebat Simonem, quia donum
Dei »ftimabat pecunia poffideri.
Quarta ratio eft ex parte recipientis: quia fcilicet
in collatione donorum Dei gratuitorum, Miniftri Ec-
clcfi» recipient ea nihil de fuo, prater benevolen-
tiam voluntatis, impendunt: fed ex ;Lege natura ,
cuivis homini benevolentiam tenemur impendere:
ergo qui ilfam venderet 3 vel illam, nifi percepto pretio
, retraheret, Legem de benevolentia proximo im-
pendenda impiè violaret.
E x hiis rationibus primo fequitur, quod licet
Petrus dixit Simoni : Pecunia tua 8tC. quia exifiimafti
donum Dei pecunia pofiideri : tarnen ideo ei
dixiffet de quolibet alio munere temporali, cum
rationes etiam produbt» hoc concludant , curhic,
nomine pecuni» , intelligitur non folum pecunia
•propriè dibta , feu numifma 3 fed fecundum fanbtum
Thomam , intelligitur omne illud cujus pre-
1 tium pecunia poteft menfürari, feu nümifmate ad»-
quari: unde *a menfurando numifma dicitur, fecundum
Philofophum. 6. Ethicorum. Et ideo fi propter
fervitium, vel obfequium, aut preces Domino-
rum, vel favorem humanum, aut aliquodhujufmodi
, principaliter darentur dona fpiritualia , diet
propriè fimonia. Unde fecundum Gregorium , Super
illo loco Ifaï». xxxm. 1 y.Beatus qui excutit mams
fuas ab omni munere. Triplex munus diftinguitur,
fcilicet munus a manu, ficut pecunia: munus ab ob-
fequio , ficut fervitutis debit» impenfa : munus a
lingua, ficut favor. U t 1. quaft. 1. funt nonnulli.
Ergo ex radice fecund» rationis poteft inferril, fecundum
Thomam. Secunda Secunda , 8c jfuper 4.
Sentent. dift. zy. art. 3. quaft, qubd Papa poteft
committere vitium fimoni» , ficut 8c quilibet alius
; homo.' Immó, fecundum eum, hoe peccatum tanto in
ejus perfona effet gravius, quantb majorem obtinet locum.
Et ideo, ut dicit. Opinio ilia eft erronea quorumdam
, qui dixcrunt quod Papa non potefi committere
fimonias, ex eo quia res Scclefia funt fua: nam quamvis
res Ecclefia fint ejus) tanquam principalis difpenfatoris,
non tarnen funt ejus, ut Domini & pojfejforis, & ide'o f i
reciperet pro aliqüo fpirituali pecuniam, non car er et vitio
fimonia.
Tertio. Ex prima 8c tertia rationibus fequitur,
qubd licèt pro dono temporalis cleemofyn» , Deus
det fpiritualem thefaurum vit» »tern»: juxta illud
Mathei, xix. 21. Vade, vende omnia qua habes, dr da
panperibus & habebis thefaurum in ccelis. fiAon tamen hoc
dat pro ipfa eleemöfyna temporali 3 fed promerito ,
fpirituali 3 nec dat pro merito, «quafi pro pretio, quia
meritum non eft »quivalens p ramio: 8c ideo ibi non
eft emptio, vel venditio pioprièdi&a, fed impropria
8c.mechanica. Quemadmodum etiam in Ifaïa legitur.
lv. I . Omnesfitientes venite ad aquas, ventte', emite abfque
ulla commutation 8cc. Unde diftinguenfta eft duplex
emptio doni fpiritualis. Una bona, alia mala: bona eft,
licèt i'mproprié di£ta, fcilicet ipfum meritum, quan-
do eft opus acceptum Deo, pro dono fpirituali ob-
tinendo, fine tarnen commutatione offerré , juxta
verbum Prophet»; Mala verb eft emptio3 bonum
aliquod corporale'aut temporale pro fpirituali dono,
cum voluntate eomrhutandi offerre , aut dare, vel
veile offerre,'aut dare: 8c hanp deteftatur Scriptu-
729 Trattains I. Âdverfùs Cancellarium Parlfienfem. 730 ra, 8c non primam 3 8c damnatur peccatum Simo
nis, non folum quia emere voluit donum D ei; fed
quia illicito 8c incongruo pretio per commutationem
ipfum voluit poffidere.
Quarto. Ex radice quart» rationis fequitur qubd
pro benevolentia voluntatis illius qui confert donum
fpirituale, liçitum eft recipienti pofteà munus,offer-
re, vel dare 3 non tamen conferei
fcilicet rigorosè. Unde ficut
Naaman Syrus Helyfeo pecuniam obtulit, 8c Giezi
petenti earn dedit 3 nec de hoc Naaman culpatur,
quia ante ■ pectini» dationem,autfponfionem donum
Dei recepit: quod verb poftea fecit, laudabilisgra-
titudinis fuit. Sed faótum Giezi damnatur , licèt
poft donum Dei impenfum pecuniam recepit. Ratio
diverfitatis eft, fecundum Richardum, Libro pra-
allegato: quia recipiens donum D e i, exduplicicau-
fa poteft rependere pecuniam, fiveaiiudgenus mu-
neris 3 vel propter ipfum donum Dei receptum ,
vel benevolentiam largientis: propter benevolentiam
poteft pro viribus, 8c tenctur vicem rependere, licèt
non propter donum. Conferens autem, nec proip-
fo dono, nec pro benevolentia aliquid poteft exi-
gere, ut diétum eft. Quare 8cc. Et h.»c de fecundo.
De tertio, fcilicetquomodo ex prædiôtis conclutia
5 fie ejus prædicatio, feudobtrina, ntillatenus eft
vendenda, quia eft res fpiritualis nuilo terreno pretio
com parabilis 5 eodem dicente, qubd 'Sapientiapre-
tiofior eft cunftis 8cc. Prov. in. if.prout apparet. Jgi-
tur 8cc. .
Tertia propofitio eft, qubdlicentia, feu poteftas,
vel authoritas docendi,velpradicandi Theologiam,
erenti licet exigere, . eft authoritas fpiritualis. Patet: quia a£tushujuspo-
legitur, 4. Reg. v. A teftatis, vel authoriratis, fcilicet doctrina, vêl præ-
— i-—i--- o- f ' .—-- dicatio, eft res fpiritualis, ut jam dictum eft: ergo
hujufmodi poteftas, vel authoritas eft fpiritualis. Unde
dicit Altiffim us, qubd prædicatio eft fpiritualis, 8c
etiam annexa fpirituali: fpiritualis, quia fcilicet per
earn datur Spiritus fânètus 3 8c eft annexa fpirituali,
fcilicet Ordini , quia Sacerdotum eft prædicare , vel
ad minus ol dinatorum 3 quod intelligo, non folum
de ordinatis in Ordine facro , fed etiam in Ordine
hierarchico, ideft mifforum 8c approbatorum, ad præ-
dicandum authoritate Apoftolica, pro univerlali Ec-
clefia, juxta illud Apoftoli. Quomodo pradicabunt nifi
mittantur. Rom. x. iy. Et ideb patet quod hujufmodi
miffio adpr»dicandum,qu» nihil aiiud eft quàm
licentia ad docendum, eft poteftas fpiritualis , qu»
non poteft eflelicitè venalis. UndeAltiffimus qu»-
rensutrhm Cancellarius vendenspoteftatem docendi,
ditur, quod fit fimoniacum dare, vel recipere pe- hmoniacus : refpondit qubd fie. Qiiod maximè
cuniam pro licentia docendi in Theologia : feien-
dum eft qubd circa hoc quatuor funt declaranda.
Primum eft, qubd Theologia eft donum Dei fpirituale.
Secundum, qubd do&rina feu pradicatio ipfius,
eft res fpiritualis.
Tertium, qubd licentia,feu poteftas,vel authoritas
docendi, vel pradicandi earn, eft authoritas fpiritualis.
:
Quartum , qubd poteftas licentiandi in ea, eft fpiritualis
poteftas. Ex quibus clare fequitur qubd pro
quocumque iftorum dare vel recipere pecuniam, eft
proprie fimoniacum.
Prima propofitio patet: quia fecundum Altiffimum:
aliquod donum Dei dicitur fpirituale dupliciter, fecundüm
qubd Spiritus fan&us habetur duobus modis. Uno
modo habetur, ut inflammans affebtum, 8c fic habetur
pervirtutes 8c Sacramenta. Alio modo, utilluminans
erum eft de potellate docendi in Theologia ,
patet ex dibtis. lgitur 8cc.
Quarta propofitio eft, qubd poteftas licentiandi
in Theologia, eft poteftas fpiritualis, qu»patet ex
hoc quod Chriftus, in novoTeftamento, hanc poteftatem
exercuit, quando Apoftolos in Theologia
licentiavit, dicens: Ite docete omnes gentes 8cc. Ma-
thei.xxvm. ip. Et prius Math.x. 7. kuntesautempredicate
Sec., ubi fubdit: gratis accepiftis, gratis date,
Unde Apoftoli, ibidem, receperunt a Chrifto, non folum
licentiam feu poteftatem docendi, 8c pradicandi
, fed etiam pro fe 8c fuis fuccefforibus , accepe-
runt pbteftatem alios licentiandi, ad docendum Theologiam
8c pradicandum. Et ibi docuit eos Chriftus,
8c eorumfucceflbres, fcilicet, Papam, 8cejusCom-
miffarios m hac parte, qubd hujufmodi fpiritualem
poteftatem non poterant vendere 3 fed ficut earn gratis
accipiant,- ipfam tenebantur gratis dare. lgitur
intellebfcum, 8c habetur per feientiam : ideb dicitur^ patet qubd pro ea pecuniam dare vel recipere, eft
fpiritualis. Unde ipfeconcluditquod emere, vel ven- ■ ■
dere quamcumque feientiam, fimoniacum eft 3 fed fecundum
diverfos gradus feientiarum, eft minor, vel
major fimonia. Sed quidquid'fit dehoc , 8c quidquid
dicendum fit de aliis lcientiis 3 tamen non eft dubium
de Theologia , quin ipfa fit donum Dei fpirituale,
8c quin, proprie loqucndo,fit fimoniacum ipfam vendere
vel emere. Quod clare patet: quia Apoftolus
1. C o r .xm .8. Ipfam primo loco enumerat inter dona
Dei fpiritualia, dicens 'AAlii qutdem per Spiritum
datur fermo fapientia , alii autem fermo fcientia, fecundum
eumdem Spiritum drc. Thelogia autem proprie dicitur
fapientia, cum fapientia fit dedivinis , fecundum
Ariftotelem. 6. Ethicorum. E t ideb non lolum in novo
Teltamento , fed etiam in veteri prohibitum eft
ipfam vendere, vel emere: juxta illud Proverbiorum.
XXII1.23. dftolivendere fapienttam 8cc. lgitur 8cc.
proprie fimoniacum. Unde fuper pradi&o verbo:
Euntes pradicate Sec. dicit glofla ordinaria. e Judas
qui loculos habebat, de pradtfta poteft ate pecuniam con-
gregare vellet, nequitiam ejus fupprimit Dominus, dicens:
gratis accipeftis Sec. Et damnat hie perfidiam fimb-
niac» h»refeos. Et apparet clare prima conclu-
fio.
Secunda conclufio principalis: qubd dare vel recipere
pramium, pro licentia docendi Theologiam,
eft contra Jus naturale,8c divinum. Et iftaproba-
tur. Primo: quia hoc eft fimoniacum, ut patet ex prima
conclufiohe. lgitur eft contra Jus naturale, 8c divinum.
Confequentia tenet: quia fimonia eft contra
Jus naturale 8c divinum, ut patet exdibtis. Etqubd
ipfa fit contra Jus divinum fatis notum eft: fed quod
fit contra Jus naturale fpecialiter, probari poteft 3 quia
TfumerorumsKxx. qubd reprobatus eft ä Domino, 8c
Secunda propofitio, fcilicet qubd dobbrina, feu præ- damnabilis judicatus Balaam,qui de Balath R ege Moa-
:atio Theologiæ eft res fpiritualis. * Patet ex hoc,-^ bitar*'““ • 1 ’
quia Chriftus. x. 8. ubi dicit, Gratis accepiftis
gratis date. Immediate autem permifit ilia fpiritualia
gratis danda, 8c inter ilia primo ponit dobtrinam, feu
pradicationem Theologic» fapienti», cum dixit A-
poftolis. ir. 7. Euntes autem pradicate, dicentes: quoniam
appropinquavit regnum coelorum: Inftrmos curate SCc.Unde
clare patet dobtrinam, feu pradicationem hujufmodi,
non eile venalem, fed gratis exhibendam. Ideb Sapiens,
poftquam dixit: Noli vendere fapientiam; addit,»ir-
que doftrinam; clare innuens quod ficut divina fapienum
pretium fuæ prophetationis accepit :unde de
quibufdam impiis imitantibuseum feribitur in fecunda
Epiftola Pern, 8cin Epiftola Jud» : 8c ifte vendens donum
PVophèti», vel potiüs effebtum doni ipfius, dam-
nabilis judicatur 3 8c tamen ipfe, nec Legem D ei no-
vam, nec antiquam receperat: 8c per confequens^
iftud vitium ex Lege natur» reprehenfibile erac.
Unde 8c hoc vititim.ab ipfb Balaam, ejus primo àu-
thore , Balaamina poffet congruè -nominari. No-
mi natur tamen à Simone 3 quiarationem hujus crimi-
his Chriftus innovo T eftamento claribs exprdfit,quan*
Z z 3 do