mntaria, etiam propria maiiuq -ficut1 e g it ‘Gato, fe-
curiclum eos'quferipoteft} quam efle viam breveffi,'
Sc expeditam, fed meridaciter dixerimt, ad liberta-
tem. Sileo de porcinis voluptiitibhs- Epicuri. " Sed
Deque primi boniTola contempktid, qtialem locu-.
tus eft Ariltotfeles, beatitudo did potelt fubhihio*-*
rem & xtcmanrdat Theologian In cujus afpecfcu
möriftrat momentaner*,
modum immenfum gloria pondus- operant
1 qua vident ur, Jed qua
viventium : Homo quippe nafcitur ad labdrem : fi
demeruifti* te æquo ammo id ferre æquum eit j fi
tibi bené confeius es, gaude,,v quia major temerces
manet. Quid præterea., qiröd abique tentationibus
nullo pabfco præfens vita ducitur, quæ militia eft;
toléra quam habes, quia djim deerit;, cèrtu§ efto
fuccedet altera tibi fortaffis ajpcrior. y.Crede , non
breve, hod tribulatioms, fuprä'P-ejccit hominem Deus ab hortb :voluptatft , ut hie
wbis, contem-. novum conftitueret, fed. indabpre viveret Sc zerum-
t videniur. z. na. Aufers ais mihi pacem, mihi gloriaip. mihi
divitias, mihi1 felicitatem] 'non aufeto , fed invito
monftrans viam, quia per prefliiram lnundiy pax •
perinfamiam, gloria Sc per inbpiam, divide j per
lucrum Sc miferiam, beatitudo quod'eft omne bo-
num, comparantur. Ad extremum pro przefehti die
Sc re quam agimus ( fol enim declivior filentium fua-
det) carmen' accipe.
<5or. 4. 17. Oftendit ex adverfo miferiam inzeftima-l
bilem fine carituram, qualem nullus philofbphan-
tiilm concepifle vifus eft. Quid autem gravitatis habere
cenfebitur pcena temporalis quantalibet, ' ze-
terh.ee vitze Sc morti collata r ' minus certe quam ibtu$
levis virgze , ad fupplicium capitate vitandum Sc
regnum confequendum. Ecce prbponatur utrum-
que puerulo, quzeratur quid eligat e duobus,
mortem pari vel virgam j non dubium quin vir-
gam. Orabit etiam flens, fi negetur e i, timens Sc
horrens propöfitum fibi e diverlo, vel fiifpendium
veHhcendium.' Hihc pueros, dum flagellantur Sc
clamant, riderefolemus, tenentes putoillamSapien-
tis fententiam" Virga eum cadis, & ammam ejus ab
inferno Uberabis. Prov.23. 14. Nos verb grandiufciili
Q J J ARTUM METRUM
T E R T I I L I B R I .
Monocolon DabHlicum Alcaicum Catalebti-
cum. Simile primis duobus carminibus Hopueri
gemimus, excandelcimus, murmuramus ad g ratii in Oda ultima : Thoebus vokntem pralia
modicum Dei flagellum, illudque per impatientiam me loaùi. x
rumpimus ut* poflùmus, quafi non ab inferno fimili-1
ter liberate nos qüïerat Pater nofter Deus. Tribu-
hri$?- quid putas tibi Theologia liiafura fit? fervi
D eo , Sanbtofque fuosScSanétas honora, profpera-
bëris in feculo, delitiis ,-divitiis, pace, gloria frueris
ad votum. Sic videlicet docebat Sapiensi&Fiti accedens
ad fervitutem Dei y prapara animant tttam ad tentationem :
Eccl.. 2. I. fic ApoftoluS, omnes qui pie volunt vive-
re in Chrifto perfemtionempatientur: Z . Tim. 3. 12. fic
Chriftus dicens,/« me pacem,in mundo prejfuram habebitis-.
Joanm 16. 33. fie SanSti SanSfæque omnes exemplo
monftrarunt. ExpeStandum ita eft, præparandus a-
nimus ad tribulationerh, quæ nobis utique talis fiet,
qualis animus erit utentis j demeruimus millies mortem
, Sc inferni mortem ; eruet nos , fi volumus,
tribulatio j fi nolumus , puniet nos bis in idipfum.
Itaque bmnino impoflibile eft non flagcllari, vel h îcC
ad pcenitentiam, vel in futuro ad exterminationem.
Refpiciamus Temper ad Dominum flagellantem, ad
Patrem mifericordiarum coÿigentem : fi verb non
vanè, non fimulatoriè, non velut in fbmnib Chrif-
tiani dicimur Sc fumus 5 neque enim venire poteft a-
liundè tribulatio, tenet quippe ligatum leonem in-
fernalem ne furiat quantum'vellet ; non file, fedde-
tinens eum rogandus eft, non adveriàrius qui vis alius,
fit homo, fit beftia , fit ignis , fit aqua timendus
eft 3 timeatur moderans ilia Deus Sc hinc orietur
magna fecuritas: Nolo dicat hîc aliquis, non ten-
tabo Dominum adverfus ilia quæ naturalis fertabtio:
liberrimus enim naturæ reStor eft Deus, utens ilia
prout libet ad lalutem eleétorum, ad commoditates
i’e diligentium, quales enumeratæ funt à Prophetis,
Sc Sanbtis diligenter : erudit per flagella, purgat Sc
medetur , Doctrinas in Scripturis multiplicat, quod^
Prophetæ , quod Boëtius, quod Cicero cum ceteris
infinuant. Compellit intrare vocatos ad nuptias,
lacerans alterius tunicam, illius crus ffangens, huic
oculum eruens, alium mancum rèddens , fepit vias
m^las fpinis, ne quis ambulet per eas in interitum :
tribularis Sc tentaris, ifta communis eft fors omnium
T 7f t er coavos ?ob vir honefiior,
Adult a refulgens prole beatior,
Simplex, tremijeens te Deus optime t
ReElus, fide lis, criminis, in fetus :
Cjentes eoas exuperans nimis
Gazjs, & amplo velligero greget
Bobus, ' camelis, at que labor thus
Aptis afellis, plurima turbaque
Servire deb en s magnifiée fuit.
Talem fiagellis expet Ht Satan
Tent are dur is: .non aliter valet
ZJti, malignis viribus ufpiam,
Ni det fupremus fas Dominus fibi.
Laxis habenis hinc furiofior.
Tradit ruina protinus omnia ;
Septena proles dum bibit ac edit,
Très dr forores, obruit bos domut
Convulfa venti turbinefundi tus.
job verb viva rupe manentior.
Ferri recoEli robore durior,
Spes cujus alte fixa petra fu it,
Supp lex Deo mox lumina dirigit,
Grates rependens relligiofus :
Si qua didifii vis pereant, ait,
Fiat voluntas jure Deus tua.
Hinc edocemur c une ta per afpera
Ad quern mifellos currere convenit,
Qu i deprecandus ? nam Deus unicus.
Sontes repurgat trux tribulatio,
Ac innocentes rob orat, dr probat:
Cujufque dicat mens bene fubdita,
Qua commodafti f i repetis Pater,
Grat us libenter refiituo, cape :
Vis per latrones, enfe vel ignibus
Au ferre ? linquo, gratius accipis
Sic forte, quam f i pauperibus darem :
Si te vocantem non fatis audio,
Compelle, vefles dilacerans trahe,
Dem urn prout vis, dummodo Jim tuus.
N
L I B E R
LIBER QUARTUS.
PROSA PRIM A.
’ M Ö N / C V S .
PR.ETER1TI S diebuslocutus,6Volucer,quem-
admodum Peregrinus nofter fiiam in Theologia
quasrit conlolationem , in omnibus qua: circum-
itant eum tribulationibus, nunc per tuam fidem edi- ■
cito. Numquid non poenitet eum plurimorum , qua;
vel in Francia, vel in generali Concilio gefiifle me-
min it modo circa ceflionem Sc ejebtionem conten-
dcntium.de Papatu 5 fcribendo de poteftate- Gonci-
Jii, modo circa caufas Fidei,. earn prariertim qua:
deteftatur homicidia fine legitima au&oritate perpe-
ti ata, cum fequelis fuis j qua: caula totius pene tur-
bationis inclytum Francia: regnum diflerpenris (ut
ajunt) feminarium fuit; quamvis aliamdent alii; cu-
pidinem effi-enem dominandi vel vindibtam expeten-
di.. Numquid non ahquibus faltem fcrupulis fua con-
feientia remordetur ?
Tolucer. Qtifs gloriabit, 6 Monice, mundumcor
fe habere ? quis dixerit, innocens Sc mundus Ihm ?
Quis non conftitutus fiib judiciis Dei terribilis in
confiliis fuper filios hominum , non trepidaverit ?,
Hinc afflibtus Job : Verebar omnia opera mea ( a-it Deo )
feiensquod non parceres delinquenti. Job. 9.28. £ t iterum :
Si voluent me cum contendere, non pot er 0 ^ejpondere unum
pro mille. Ibid. 3. Cui conformis'eft oratio Prophetica:
non intres in judictUm cum fervo tuo Domine, quia
non juftificabitur in confpectu tuo omnis vivens. Pf. 42.2.
Et rurfos. Si iniquitates obfervaveris Domine, Domine
quis fufimebit? PI. 129. 3. Porro quid Ifaias fe Cum
ceteris involvens fibique vilefeens, humili confelfio-
ne protulerit legimus : Omnes jufiitia nofira tanquam
pannus menftruata. Ifaias. 64.6. Quis igitur juftirias liias
velut gloriabundus oftentaverit D eo , plufquam pan-
nuni confufionis fuze mufier viro. Quem denique
non exterruerit Apoftoli verbum dicentis: Nihil mihi
confeius fum, fed non in hoc jufiificaius fum. 1. Cor.
44. Caufam reddidifle videtui* Sapiens: Timida fint
mquit, dr incerta omnes providentia nofira. Sap. 9.14.
Et alibi : ‘Pravum cor hominis & mfcrutabile, quisco
gnofeet illud? Jerem. 17. p.
Monicus. Quid igitur agit pro ferenatione confcien-
tije fuze ut Deo fit in pace locus finis, ipfeque dor-
miat in idipfum.
Volucer. Do&rinam confulit quam Theologica
tradit fchola j judicat aliter agendum efle de icru-
pulis inquietis orientibus ex his quze przeterita
lunt, aliter fuper his quze agibilia futura refpiciuntj
atetur ex pizeteritis profebto fe timere , neque ti-
morem hunc abjicit, äuget potiüs coram Judi-
ce Deo 5 ita tarnen ne delperet fuper mifericordia
ejus, fed in folidiorem fpem afliirgat: formidat ne
01 te pofuerit fibi laqueos inimicus latentes Sc abdi-
tos in via hac veritaris qua ambtilabat j neque enim
ubiusj fed certiflimus eft, id ipfum quod profecu-
us ycritatem die Catholicam, cujus oppofitos
en ores impios atque peftiferos extenninari qqzerebat
. ine judiciario : ita enim fe judicat obligatum fir-
^ nu^atenus dubitare de notitia ac in-D
cllectu Divinorum prasceptorum j alioquin fe fide-
C1pwUO Pa<^° reputaret cum feriptum f i t : Dubius
m .ldf tnfidelis efiiQuod utique veritatem habet dum
qtus ilia dubitat qua: per erudirionem faerze Scriptu-
certa tenetur Sc explicata Fide tenere : neque
^ §enytalis fufficeret credulitas in multis , nifi *
ri)1 1Cv aris a^ ueiJ‘t 9 plus aut minus juxta perlona- '
iter ^ emc!it:ionum qualitatem. Verum fi juxta hoc
veritaris pofuerit feandalum Angelus Satanas
qui fe transfigurât in Angelum lucis, non ita eft uf-
, quequaque ce/tus ,. neque feit fi feuto veritaris ita
protexerit eum Deus , quod timere non habuerit à
timoré nobturno, à fiigitta volante indie, à negotio
perambulante in tenebris , ab incurfu & dæmoilio
meridiano. Dæmonium plane meridianum dixerunt
\ Sanbri, quod Scfallit, Sc fub fpecie tarnen boni non
qualifcumque, fed magni boni fallaciam tegit. Hie
eft kqueus magnorum' viromm, dum magni non hu-
miles funt in oculis fuis , dum propriæ magis. quam
aliénas, innituntur prii^entiæ, dum extollunt fe in co-
gitarione fua ficut taurus , dum præterea fic ao-unt
quafi fabto Sc finonverbo dicerent, Manus nojlraex-
celfit, dr non Dominus fecit hac omnia. Deut. 32. 27
quippe dum prævenire monitiones fuas arrogantiâ fu-
perba, nonfubfequiin humilitate, lachrymisScman-
iuetudinefæpius inveniuntur. Denique fupra modum
terribile eft illud Sapientis tonitruum : Efivia qua vi-
detur hominijufia , & novijfima.ejus ducunt ad mortem.
Prov. 14.12. Bearns igitur vir, Sapientis teftimonio *
qui femper eft pavidus^ quia nifi in timoré Dei fe
inftanter tenuerit, cito feibvertetur domus fua. Noli
propter ea mirari , Monice, fi tales inter recorda-
i tiones pofitus paveat Sc extimefcat, præfertim cum
perfebtam charitatem quæ foras mittit timorein, non
fe præfùmet adeptum j utinam habere fe cognofce-
ret minimam vel imperfectam. '
Monicus. Exterruifti me talia de timoré diflerens
Sc in hos me trufifti fcrupulos dubfæ quæftionis • fi
pro profperitate Reipublicæ , fi pro defenfione ve-
ritatis Catholicæ, fi pro errantium vel delinquentium
correbtione quivis hominum fe debeat exponere j fed
federe folitarium Sc reputare fapientçm efie qui non
curat in cujus manu-mundus fit: nam fi bene præ-
cipiunt qui docent nihil effe agendum quod dubium
eft an bonum fit -, exponunt enim fe periculo Sc qui
amatpericulum (dicit Sapiens) peribit in illo. Eccli. 3.
27. Quis audeat fub tanta rerum hiimanarum incer-
titudine quippiam deinceps palam profequendum am*
plebti.
: Volucer. Audebit fi certus fiierit ex doblrinafacra,
quod fundata fit in juftitia Fidei perfecutio fua pro
qua certanduTn eft ufque ad mortem corporis vel in
anima deterius moriehdum.
PRIMUM METRUM
Q .U A R T I L I B R I ,
Iambicum Archilochium Trimetrum Acatale-
bbicum: curritcum tertio metro tertii d e c o n -
s o l a t i o n e P h i l i s o p h iæ quoadprimum
ejus verfum : Quamvis fluente.
T Ex in tabcllis a Deo binis olim
Infculpta pétrin is eft, continens decern
Pracepta natura, quod ideireb fuit
Legem qUod impreffam per indelebile
Lumen priiis noftris in cordibus fufeaverat
Nox criminum, nubefqueflagitiorum
■ Obfcura, necnon pertinax fuetudo,
Qua prima circa Vera mentiri facit
In mortbus, fetta docent hoc impia.
Illuxit. ergo fummi velle, per fidem
Rurfus jubens fignis dr in miraculis
rJATandata ferves hac Dei vigil tui,
Si non mori vel perire funditus vis.
L