463 Jo ami s
duplici fpecie, 8c fimiliter Himunt in memöriam Dominica:
Paifionis, hinc populus afliilens Fide & devotionö
manducat & bibit Corpus 8c Sanguinem Domini fpi-
ritualiter in finccritatc Fidei per cogitatioiies bonus 8c
ianfbis meditationes mànducando 5 c haurièndo ore 5c
corde felii Chrilto per affoétum amoris. Hunc mo-
dum àètualis maiiducationis tangit Auguftinus di-j
cens * ut quid paras dentem & Ventrera , crede &
mr.nducafii. Multæ étiani autOritatès intcllignntur
de quiiito modo fpirimalis manducatiönis fupciiiis II-
militer ta£lo 3 fecundùm quein rnodurn illa'm autori-
tatem , nifi manducaveritis camera Filii hominis 8cci
exponit Auguilinus ' , ut. dare oftenfum ell löcö
fu ô . ‘ \ ^
Septimo 6c ultimo notandum quod nulla autöri-
tas cujufcumque i crip turns aut Doètoris habet emca-
ciam ad illiquid probandum aut cbnchldendum auch
cnticc in aliqua materia Fidcm aut fallitcm animarum
conccrnente 3 nifi in quaiituni doârînæ Eccle-
fiallicæ Congrueret 3 aut ab. Ecclefia appröbaretur.
Ubi autem contrarium' 8c diflöilum habet aliquid,
totum 6c falfum repiidiatut 6c inutile , 6c hoc meri-
tb , quia non doèttinæ Doétoris Ecclefia flibjicitur j
• fed è contra döblrina ipföruin Ecclefiæ , tamquani
indeficienti regulæ quæ errare non potell, ut clarif-
fimc demonftratum eil in Capitulo hujufmodi mate-
riæ déclaratione. Unde 6c Auguftinus contra Epi-
ftolam Fun dament i. Non folùm deétrinæ Dobtoris -
fed etiam ipfi Canoniéè præfort Ecclefiam. Evange-
lio , inqiiit, noncrederem , nifi me Ecclefia autoritaS
commoveret. Et ciim plum reperiantur feripta Evan-
gelia quam quatuor , utpotè Andreæ , Thomas 6c
multörum aliorum , illa nihilominus obtinuerunt
autoritatem , quæ ipfa Ecclefia approbavit, 6c illa
reprobata funt, quæ reprobavit. Quare 6c omnes
Doblorcs Ecclefiæ fuas dobtrinas meritb Ecclefiæ ju-
dicio fubmiferunt 6c fubmittunt quotidiè , fic 6c
Paulus ad Galatas 11. Non obftante quod Evangelium
Chriffci tevelationehabuifîet‘3 tarnen ut authen-
tizaretur , afeendit ad Barnabam Jerufalem ubi pri-
mitiva Ecclefia principaliter refidebat , 6c contulit
cum illis fänbtis Apöftolis 6c aliis in quibus Ecclefia
confillebät 6c feorfim cuiti illis qui videbantur aliquid
elfe, Evangelium 3 n^fortè in vacuum curre-
ret aut cucurriflet. Cum igitur Ecclefiæ confoetudo
obtinuerit generaliter à multis retro temporibus ut
non facrificantes lub una Ipecie communicent, fuerit-
que dibla Cönfüetudo per generalia Concilia appro-
bata 6c declaräta non elfe contra divinam volunta-
tem aut Chrilli Præceptum 3 manifellum eil ömnem
autoritatem cujufcumque Dobloris quantumeumque
fanbli 6c ingenio 6c fapientia præditi contra confoe-
tudinem 6c llatum Ecclefiæ nihil pofle concludere.
Qua propter fi adducèretur aliqua autoritas, cui per
aliquam prædiclarum regularum non polfit fatisface-
re ad plenum, maxime propter peitinaciam adver-
fantium , refpondens fidelis Catholicus ad hanc ulti-
mam regulam tanquam ad portum tutilfimum confq-
giat. Quia unico hoc Ecclefia foie , ut ait Hieronymfis
in difputatione contra Luciferianum, omnium adver-
fiariorum argumentationum rivulos facile poterit deficcare
ad laudem Dei omnipotentis 6c exaltationem Fidei
Catholicæ.
Alter denarius Regularum prabliCarum.
Prima, in expugnatione erroris 6c errantium circa
‘materiamde Laicomm Communieatione facienda de
necelfitate falutis fub utraque fpecie.
' Debet potiiis hoc facrum generale Concilium in-
vocare auxilium brachii fecularis fi opus fuerit, quàm j
per ratiocinationes, contra taies, attenta fua determi-1
natione quæ jam tranfiit in rem judicatam. Nihilo-
minùs in expurgatione tali poflunt aliqui Doblores de
Concilio vel aliundè feribere, vel aliter agere contra
tales errores 6c errantes, per rationes 5c perfua-
fiones 6c allegationes 3 q.uemadmodùm fit nunc pro
Gerfomi ■' 464
errorum confiitatione preefens opufculum fub genera-
iibus Regulis, qute poflunt latiustrahi, 6c particula-
fiiis applicari pfef rationes dedubtas ante Decrettim di-
bli Concilii.
S e c u n d a . In expugnatione hujufmodi debet imprimis
concedi portervientibus adverfariis qtiidquid elt
Theologice 5c rationabiliter concedendum, utacce-
pto illo in quo ell controverfia, facilius 6c compen-
diofius ad erroris depofitionem induci polfint: debet
eniiii concedi ficut 5clanbla Synodus concedit, quod
aliquahdo potuit fieri 6c fabtum ell fine peccato, im-
mo cum merito, quod aliqui la’ici communicarentur
fub utraque fpecie, ficut aliquando fiebat confecratio in
fermento, ne judaizare videretur Ecclefia, ficut 6c
Chrillus 6c forlan pluries poll eum primitiva Ecclefia
Confecravit, 6cdcdit hoc Sacramentum poll cenam.
Concedatur ctiam ipfis quod contra lacram Scriptu-
ram neC autoritas humana, nec confiietudo aliqu;l
robur habet, fed addatur quod interpretationem vel
expofitionem ipfa recipit, ficut in Regulis dedubtum
ell.
T e r tia - . In expugnatione hujufmodi, principale il-
lud circa quod verlatur diificultas, ficut in punbto
Centro vel cardine e ll: fi Communicatio talis: fub u-
traque fpecie fit julfa generaliter a Chrillo lub debi-
to lalutis ceternx , 6c indifpenfabiliter ab homine
quemadmodum dicimus quod Baptifmus aquee elide
necelfitate falutis indifpenfabili per hominem 3 fic quod
nulla autoritate vel conluetudine polfit introduci vel
inllitui ut certi homines non baptizarentur Baptifmo
aquae. Definit autem lacrum Concilium 6c verilfi-
me negativam, fiCut nec fumptio .Sacramenti talis
ell necefitatis ante cibum, vel etiam poll cibum.
Circa quod ell rememoranda dilHnblio necelfiiria 6c
notanda quod circa minillrationem vel inllitufionem
Sacramentorum, quaedam funt de necelfitate Sacramenti
6c de Jure divino, quaedam verb Hint tantum-
modo de necelfitate Prsecepti 6c de Jure humane feu
pofitivo. Exemplum in materia noltra quod fiat con-
fccratio per talem verborum formam, quod in tali
materia panis, quod per SacerdOtem, hoc elide necelfitate
Sacramenti 6c Juris divini. Quod autem
fiat in Templo feu Altari facrato ,quod cum talibus
veftibus 6c cum lumine, quod Cum talibus Orationi-
bus, Epiftola 6c Evangelio3 6c quod jejuno lloma-
ch o, jejuniO etiam naturae: htec inquam omnia at-
que fimilia funt de folo Prceeepto huinano 6c variabi-
li. Sicque Ecclefia poflet ex caufis rationabilibus e-
tiam prasmifla omnia vel aliqua talium immutare, 6c
immutata fub Prsecepto tradere 3 fic quod tunc pec-
caret homo faciendo illud in quo nunc meretur, 6c
quod tranlgrediendo peccaret.
Q u a t t a . In expugnatione tali declarari potell fa-
ciliter apud nolentes protervire, vel ex affeblu pra-
viter errare, quod fumptio Sacramenti fub utraque
fpecie a laicis , modo non e l l , aut unquam fuit de
necelfitate Prascepti Juris divini liib pcena damnatio-
nis iKternas: attamen dum fiebat a- laicis praecipiente
vel permittente vel conliilente Ecclefia bene fiebat,
ficut dum Conficiebant Sacerdotes in fermentato ? nunc
verb dum certa ratfone inolevit oppofita conluetu-
do per Ecclefiam laudata 6c jufla , quas julfio patet
ex tali conluetudine, quse elt optima Legum inter-
pres 3 fumptio talis temeraria ell 6c pradumptuola,
lcandalofa 3 feditierfa, 6c Ecclefiallici ritus turbativa,
6c ex confequenti zeternx damnationis indubliva. Nec
Valet cum inducunt quod laid plus merentur, lumen-
do fub utraque Ipecie, quam fub fola forma panis. Ref-
y pondetur fallum die ,• quia m e lio r e fi o b e d ie n tia q u a m v i -
f t im a . 1 Reg.xv.2z. Et quia potelt Ecclefia prohiberc
aliqua qua: poflunt aliquando meritum augerein ali-
quibus propter melius bonum commune adipifoen*
dum, vel malum declinandum.
Quinta. In expugnatione tali dicendum ell afle-
rentes talem fumptionem efle licitam 6c utilem laicis'
divini , 6c Juris indifpenfabilis quafi Sacramenti. Patet
3 quoniam illi fecundi damnant apertifljmè dehæ-
tefi omnes 6c fingulos qui non volunt laicos taliter
in hac materia, quashicomittimus, partimquiafue-
runt fufficienter allegatæ in hoc facro Concilio ante
damnationem erroris prædibli, partim quia multæ
elle communicandos, 6c ponunt eos extra Ecclefiam. .fu n t vulgat æ 6c notæ. I Denique x quia flat .prb parte
£t ira confequenter reputant quod fola generalis Ec- hac experientiæ teflimomum ubihbet divulgatmn,
cl. efia /f-i. t _a_p_u_dI e os , ffi.c u-t olim fuit temporibus AAun-_ niio-quale li» nn.qui i negat npo-.ir rctrpt caret fpnin
fenfu 6c debet non ratione led flagellât
aultini de Donatillis, quæ quàm horrenda fit præ-
ione compcfci.
iiimptio videre ftupor elt. Et valdè notandum ell
quod ex hac autoritate Chrifti. Nfimanducaveritis car-
nem Filii hominis & biberitis ejus Sanguinem,non habebitis vi-
tam in vobis. Joan. vi. f 4. volunt concludere inevitabili-
ter errorem fuum, 5c non attendunt quod in eodem
Capitulo Chrilluspræmifit. Sgô fium panis vivas., f i
quis manducaverit ex hoc pane, vivet in aternum , ubi
nihil loquitur de potu : 6c ideo mendacem faciunt
Chriitum, fi requiratur etiam cum manducatione fa-
cramentali panis? fumptio etiam vini facramentalis3
quoniam diblum fuum ell una conditionalis Si quis,
cujus oppofitum confequentis Hat fecundùm eos cum
antecedente fumpto in fe 6c fecundùm verba fua,
immo confequcns hoc modo répugnât antecedenti.
OSlava. In expugnatione tali proficere videretur
quod Serenilfimus Rex Romanorum invocatus à facro
Concilio acciperet fablum illud profequendum 6c ter-
minandum ficut 6c alias hærefes in7 Bohemia, cum
potentia etiam brachii fecularis 3 attento præcipuè
quod præfens fuit 6c eft in Concilio ubi rabta font
Décréta in hac parte : attento prætereà quod in R egno
fratris fui cujus eft fucceflbr, hæc hærefis habet
exordium, 6c nifi provideatur ferpet inlonginquum.
Nona. In expugnatione tali videretur multum proficere
, præfertim apud Bohemos fi Concilium aut
fuppofita ejus palam oltehderept, nedum verbis 6c e-
piltolis, fed fablis 6c exemplis, quod non ex odio
vel invidia proceditur contra eos, fed zelo folo Fidei
Eft infuper mirabile quod ex illo uno verbo volunt &6c lfaalluuttiiss aanniimmaarruumm.. Et hoc tunc five t eis .perfoaficoncludere,
quod facramentalis fumptio Corporis & “ bile, fi vidcantfic fentiant in fafe s, quod quæritur m
Sanguinis Chrifti cadatfub tanta neceffitate falutis & hoc Concilio extirpatio omnium errorum fineacccptione
Gentis alicujus vel perfonamm, 6c quod non foils
eis fiat, ficut nec fiet, Dominoconceaente, per-
fecutio, 6c non aliis deteriùs aut non minus erranti-
bus detur favor, diflimulatio, aut etiam defenfio.
Décima. In expugnatione tali videretur maximum
elfe præjudicium, fi non libéré convenirent Theo-
logi collationes mutuas cum charitate 6c abfque con-
tentione frequenter habituri, cum pro caufis minori-
bus 6c prophanis fiat quotidiè aliorum conventio. Rur-
fus oportet quod ftilas procedendi Theologicus ob-
fervetur, non litigiofus aut prophanus. Super qua
re alibi leriptum reperitur ampliùs.
ZJndecima. In expugnatione tali viderentur idonei
.eflè quantum ad expugnationem dobtrinalem Theo-
logi Univerfitatum illarum, quæ non debent à Do-
minis Bohemis de odio -vel invidia haberi rationab’ili-
ter fufpeéli, 6c quos conftare potell in aliis materiis
Juris divini ficut Baptilmus aquas, cum oppofitum
manifelle pateat per Dodtores j quoniam fine tali
fumptione Hat falus, faltem in parvulis 6c pueris ci-
tra perfedlum ufum rationis, ficut obfervat Ecclefia,
quamvis reperiatur ex quadam Epiftola Cypriani,
quod parvuii quatuor annorum recipiebant aliquando
Corpus Chrifti : ponitur enim pro miraculo puerum
unum talem, qui oblato cibo idolis immolato nole-
bat aut non potelat comedere, fed bene de pane con-
fecrato gullaDat, fi benememini.
S e x t a . In expugnatione tali refpondendum eft ad
autoritates adverlariorum indudtas 3 primo quod ali-
quas cohceduntur pro quanto fundamentum veritatis
dicunt efle facram Scripturam 6cc. fed rite intellec-
tam. Alias fimiliter conceduntur pro quanto dicunt
Sacramentum Altaris aliquando fumptumfuifle a laicis
fub utraque fpecie 3 quamvis probabilius videatur - - . 0 x
quod hasc obfervatio nunquam a tempore Dodlorum U finceriter 6c veraciter 6c conllanter haclenus decercommunius
apud omnes extiterit. Alia: quae dicunt
Sacramentum Altaris integre fumi debere, ficut ex-
preflius inter omnes allegatos tradere videtur Gela-
lius PapadeConfec. Dill. 2. comperimus, debent ex-
poni de Sacerdotibus Ecclefite qui celebrant pro to-
to populo, apud quos femper fuit 6c eft de necefli-
tate Praecepti faltem Ecclefias, quod fub utraque fpecie
communicarent, in tantum quod plus obligantur
hoc facere, quam quod jejuni celebrent, juxta con-
filium Do£lorum dicentium, quod ubi homo veniens
ad perceptionem fanguinis, reperit primo ibiaquam,
quam putans fuifle vinum deguftat, 6c ita fran^itje-
junium nature, debet confecrare noviter vinum 6c
ita lumere. Et ita dicitur populus Sanguinem bibe-
re, quia miniftrantes pro eis ilium bibunt, proutin-
telliguntur autoritates indu6bas ex Canonibus Ecclefias
, 6c ju x ta verbum Auguftini praediflum: Crede &
bibifii. Eft enim manducatio 6c bibitio juxta commu-
nem diftin&ionem duplex. Una fpiritualisperFidem
6c amorem, qu« neceflaria eft in adultis. Alia ell
facramentalis , quas li fit fine fpirituali nedum non
proficit, fed omcit. Cadit tamen in Prascepto dum
tafle fine nota hxrefis vel en'oris in aliis materiis 6c
ad hoc non dubium eft parad funt inter ceteros Theo-
logi de alma Univerfitate Parifienfi , qui magno in
numero prasfentes funt in hoc Concilio. Sunt 6c de
aliis Univerfitadbus prasclaris tam numero quam merito
Theologi prascellentes. Unde dicunt eorum
plurimi qui luper hoc fuerunt fimul congregad, quod
confuetudp licitè 6c radonabiliter fuerit introdu6la de
non communicando laicos fub utraque fpecie, pras-
fertim poll multipiicationem fidelium: 6c hoc propter
evitationem multiplicis periculi , irreverentias 6c
fcandali circa fufeeptionem hujufmodi benedidd Sacramenti.
Primum periculum in effufione. Secundum
in deportatione de loco ad locum. Terdum in valb-
mm 1'ordidatione , quas deberent efle facrata, nec
•paflim traélata vel ta£la ä laicis: 6c multb minüsde-
beret vinum confecratum vendi apothecis, ficut fit
apud tales, ut dicitur. Qiiartum in barbislongislai-
corum. Quintum in confervatione pro infirmis 5 quoniam
poflet in vafe acetum generari, 6c ita defilieret
ibi efle fanguis Chrifti3 nec fufeipiendum efle, nec
noviter confecrandum fine Milla: 6c fieri poflet quod
cjus fumptio nequaquam contemnitur, prout de Con- daretur acetum purum pro Sanguine Chrilli, addito
nrmatione 6c Extrema Unótione dicitur a Do£toribus,
quæ dicuntur elfe Sacramenta non neceflitads. Et
de hoc Sacramento notetur quid egit Venerabilis Hugo
de fanófco Vièlore in morte fiia. Ex quo colligi-
tur lumptionem facramentalem non efle neceflitads,
ficut Baptifmum 6c ex aliis notatis fuper t v. Senten-
tiarum, per Doèfcores Diftinèt. n . 6c per Gloffas
Joannis vi. E t 1. ad Cor. x .
Tomi l. Pars III.
quod in asflate bibliones aut mufeas generarentur quan-
tumeunque eflet vasclaufum 3 quandoque etiam pu-
trefeeret, aut fieret velut abominabile ad bibendum:
8c h«ec ratio eft efficaxvalde, 6c ex alia ratione quan-
do alii multi prasbibiflent. Et queritur in quo vafe
fieret confecratio tanti vini, quantum requireretur in
Pafchate pro decern aut viginti millibus perfonamm ?
Sextum damnum eflet in lumptuolitate vini, faltem
G g apud