Ç I I f i z
PETRI DE A L L IA CO
Cardinalts Çameracenfis, ; ;
D E
FALSIS PROPHETIS.
T R A C T A T U S II.
In quo advenus vanam Aïlrologia fùperiïitionem fusé dißerit.
Nunc primùm prodit ex MS. Codice Navarrico.
%ylttenàite afaljîs Prophetis. Matth. v u .
U i a ficut dici folet non evi- Confequentia patet ,* quia à falfa prophetia propriè di-
tatur malum, ni fi priuscogni-_
tura.j ideo fi folios prophetas,
juxta doëtrinam Evangelicæ
veritatis, attenté vitare 6c di-
citurquis folfus propheta. Sed antecedens probatur:
quia non eft ex eo îblo falfa prophetia , quia eft de
-enuiitiabili falfa : .fed quia elt à folfo principio , fci-
licet à fpiritu m a l i g n o quo veritas non efi , (fi qui
genter cavere velimu$ .* he- efi pater mendaçii, joai^vm. Nam è contra, ex eo
celle elt ut artem quâ eos.co- dicitur vera'Prophetia, quia , tanquam fuo principio,
gnofeere valeamus iollicitè in- nititur prjmæ vefitati qùæDeus e lt , 6c eft à Spiritu
veftigàre eôriemur. Eàprôpter fanôto, quififi'fipiritus fieritatis. Joan. xiv. Ideo di-
merito quæritur. Utrumad çognofeendos folfo$pro- A citur : Non enim voluntate humana allata efi aüquando
phetas ars fufficiens tradita' fit. per Sçriptüras là- Prophetia. Sed Sfirïtu fantto infpirantefioquuti fanttt Dci
eras : 6c arguitur primo quod non 3 quia perjScriptu- homines, 2. Petr. r.
ras facras non eft ars fufficiens tradita àd çôgnofcen- SeCundb,'iri facra Scriptura non eft aliqua ars tradi-
dos ypocritas : igitur nec ad cognôfcèndo's foflos ‘ ta , qüâ fufficienter poflit cognofci de aliquaProphe-
prophetas. Confequentia patet, quia in falfis prophetis ‘ tia, utrùm fit à fpiritu maligno , vel à Spiritu fànéfo
intelliguntur ypocritæ. Nam. cum Chriftus diXifiet: infpirata'3 quodpatet: namaliquiprophetaverunt,feu
Attendue a falfis prophetis : ftatim fubjunxit, qui ve- aliqua futura, quæ naturaliter feire non poterant pro-
niunt ad vos in vefiimentis ovium. Interims autem fium lu- nuntiaverunt, quorum tamen Prophetia feu prænun-
pi rapaces. Hoc autem maxime convenit ypocritis, tiatio non fuit infpirata à Spiritu fanéto : ficut appa-
quorum proprium eft ut exteriùs habeant fimplicita- ret de illo HermeteTrifmegiftode quo loquitur Autem
oyinam, interiùsverô rapacitatem lupinam. guftinus vin. De Civitate Dei 23. qui in Dialogo quôd
Sed antecedens probatur : quia fi aliqua arte per fecit adAfcelpium : ib i, inter cetera, prædixit futu-
facram Scripturam tradita fufficienter cognofcerentur rum elle tempus in quo idolaÔC fimulacra everteren-
yprocritæ , hæc maxime haberetur ex eorum ope- tur 6c auferrentur de Egypto, quodutique foôtum eft
ribus } juxta illud quod ibidem fubdit Chriftus ; A tempore revelatæ gloriæ, quo adverfus idoktriam cre-
fruttibus 'eorum cognofcelis eos. Sed hoc elle non poteft ; vit Chriftiana Religio.Et tamen dicit Auguftinus quôd
quia fuper illo verbo dicit glofia : Non a vefte co- B hoc ei non revelaverat Spiritus fanttus : Sicut Janclis
gnofeetis, fed ah operibus, quod de manifeftis accipitur : Prophetis ejui hoc provider ant. Inter quos de hac re
6c fuperiîis eadem glofia fuper illud : Nolite judica- Ifaïasprophetaveratdecens: Et movebuntur fimulachra
re ôcc. dicit glofia de dubiis hoc elfe intelligendum; mamfefia Egypti a facie ejus ôcc. Ifaïæxix. UndeAu-
quia de manifeftis judicatur 6c non de illis de quibus guftinus ibidem concludit. Huic ergo Egyptio ills
incertum eft quo animo fiant, de quibus nemo fine fpiritus efi detmoncs revelaveruntfutur a tempora perdit io-
penculo judicat. Cum ergo homines a fruétibus, ni s fua , qui etiam prafnti in carne, Domino trementes
ideft manifeftis operibus eorum cognofci debcant 6c dixerunt : quidvenifti ante tempusperdere nos? 6cc.
judicari : videtur quod illi quorum opera manifefta, Sed non apparet ex Scriptura facra aliqua ars vel
fcilicet exteriora, bonaefie videntur, nondebentju- doétrina quâ Auguftinus potuit cognofcere, velcon-
dicari mali, fed boni 3 nec funt evitandi, fed imitandi'3 cludere quod prædicta Prophetia vel rcvelatio fuit à
6c per confequens , quod opera ypocritarum , feili- fpiritu maligno 6c non à Spiritu fanéto. Quod probo:
cet verba, geftus, habitus, bona videntur exteriùs: cùm quia maxime videtur hoc cognofci vel concludi pof-
de occultis, id eft de intentione 6c voluntate hominis fe ex eo, quia diétus Hermes fuit idololatra. Nam ficut
homo mortalis judicare non poflit, juxta illud : Ho- patet in Deorum dialogo : ipfe ita coluit idola , ut
mo videt qua parentg Drus autem intuetur cor. 1. Reg- C diceret : Ipfas idolorum fi at uas animat as , fenfuque &
xvi. Sequitur quod eos exteriùs bonos apparentes fpiritu plenas , ipfafque futurorum prafeias & futur a, for-
non potenmus cognofcere efle ypocritas, nec quan- te, id ckfortibus vate, id eft vaticiniis, fomniis, mul-
tum ad eorum conlcientias nobis incertas, 6c loll Deo tifque aliis rebus pradicentes. Et ideo juxta intentio-
cognitas , eos judicaie inteiius malos 6c fcduétorcs. nem Auguftini, ex hoc videtur pofle argui quod à
Igitur 6tc. dæmonibus, quos in hominum idolorum ftatuis, 6c ani-
Secundo, fie probatur per Scripturas facras. Non eft marum corporibus afliftere credebat, prædiftam pro-
ars fufficiens tradita ad cognofcendum falfas prophe- phetiam feu revelationem acceperat.
tias : igitur nec ad cognofcendum fallbs prophetas. Quod autem hoc non concludat patet : quia Sybilla
de
D e fa lf is Prophetis. P i
f f !
de qua idem Auguftinus loquitur xvm. De Civitate Dei.
fapitulo xxiii. multa prephetavit de Chrifto, qua: ipfe
ficut 6c Ladtantius fecerat, tanquam veras Prophetias
recitat: quod utique fieri non deberet, nifi illas Spiritus
fändtus revelaflèt 3 6c tamen Sybilla non minus
quamdidtus Hermes Trimegiftus coluit idola. Nam
fecundum Virgilium. y^-dEneidos Sybilla fuit Sacer-
dos Ph^ebi, id eft Apollinis, 6c Trivise, id eft Dia-
ritus bonos efle pofuerunt, prædidtam potentiam per
artium magnificarum 6c efficientiam didtorum mira-
culorum,
Similiter quidem dixerunt noftros Prophetas quæ-
dam fecifle miracula per artem magicam feu Aftro-
nomicam. Unde Moyfes qui fuit maximus Propheta
, fecundùm Magiftrum in hifioria fcolafiica fuper
Exodum fuit vir afirorum peritus, efi duas in.
n£e. Ipfa etiam Libros feripfit deidolatria, unde viri Agines fculpfit in gemmis, hujus efficacies-, utialtera oblivtolacrorum,
id eft qui præerant facris, 6c habebant fpe-
cialem curam circa cultum idolorum', fecundùm Au-
\\imGtW\\.\vr\,Libroprimo,NoSltumAtticarum.QuiLndoà\i
confulendi erant ad Libros Sÿbillinos tanquam ad ora-
culum recurrebant: 6c per confequens patet quod ex
hoc quod quis eft idolâtra, non concluditur quôd non
fit verus Propheta, feu quôd ejus Prodhetia non fit à
Spiritu fandfco revelata.
Prælertim cùm malitia morum non femper impe-
diat donum veræ Prophetiæ: - nam aliqui mali fiunt
veri Prophetæ, 6c prophetaverunt Spiritu fandto in-
fpirati, 6c in nomine Chrilti: juxta illud ; Multi di-
cent mihi in ilia die, Domine, in nomine tuo prophetanimus
6cc. 6c fequitur tunc confitebor illis. Quia nun-
cjuam novi vos. Glofla, idefi iu nullo approbavi, fed re-
probavi. Et ponit ibi glofla exemplum de Balaan 6c
Caypha. Igitur non apparet qua arte- poflit cognolci
an quis fit verus Propheta. Igitur 6cc.
Tertiô fic, per facras Scripturas non eft ars fufficiens
tradita ad cognofcendum folia miracula : igitur
nec ad cognofcendum falfos Prophetas. Confequentia
patet. Quia ficut ex verorum miraculorum opera-
tione, maxime videtur poflè probari veritas Prophetiæ
3 fic falfi Prophetæ per falfa miracula folfitatem
fuam occultant, 6c fe efleveros Prophetasoftentant.
Igitur non poteft cognofci eorum follacia , nifi co-
guofeatur eorum miracula elle folia.
Sed antecedens probatur : quia folfi Prophetæ per
artem magicam poflùnt focere falfa miracula ita ap-
parentia ficut funt miracula vera quæ fiunt à veris
Prophetis per potentiam divinam. Nam magi Pha-
raonis fecerunt ferpentes ficut Moyfes, 6c alia multa
fimilia. U t patet Exod. vu. E t ifta fecerunt artibus >
magicis ficut tangit Auguftinus 3. DeTrinitate. Cap. 7.
Similiter idem Auguftinus 1 o. De Civitate Dei. Cap. 16.
multa enarrat miracula artibus magicis fodta , quæ C
non minus videntur apparentia, quàm miracula divina.
Similiter xxi. De Civitate. Capitulovi. narrat miracula
Sybillæ, ponens verlus Virgilii 4. tÆneidos, -delcri-
bentis ejus potentiam in arte magica, unde earn ma-
gnam valdè efle oftendit. Dicens :
Hac fe Carminibus promittit folvere mentes.
Quas v e lit.............. efi aliis immittere curas f
Siflere aquas fluviis, efi vertere fydera retro,
NoÜurnos que ciet manes, id eft infernales invocabit
deos, mugire videbis
Sub pedibus ter ram, id eft fonare admodum mugitûs,
in alceîifu Deorum infernalium, & defeendere
mont ibus ornos, ideft arbores quafdam fic vo-
catas.
Sed ex focra Scriptura non apparet ars aliqua feu
nem, altera memoriam inferret, cumque paribus annulis
eas inferuiffiet, alterum, fcilicet oblivionis annulum, u-
xori, fciltcet tALtyopiffa Regis lÆtyopumfilia tradidif, alter
ùm , fcilicet memoria annulum ipfe tulit. Dt fcillicet
mulier ejus amoris fui oblivifeeretur, & ipfe hber tn tAs-
gyptum reverteretur. Cùm ergo multa alia miracula fi-
mili arte focere potuit, ipfius miracula videntur efle
fufpedta, non minus quàm miracula Gentilium fupra-
diâ:a3 6c per confequens non apparet qualiter Gentiles
poflùmus convincere* vcl noftra miracula à fuis
inveritate, 6c folfitatediftinguere,acper hoc, videlicet
Prophetas veros à falfis difeernere, 6c maxime
quia hujufmodi diferetio vel diftinétio miraculorum
non poteft convinci aut concludi ex diftindlione morum
vel vitiorum iplorum miracula faciendum, quôd
à foli$ bonis fiant miracula vera, 6c à folis malis fol-
fa miracula: quia nos conccdimus quôd mali quando-
B que vera miracula fociant, juxta illud fupra alle-
gatum Matthæi. v i 1. Multi dicent mihi in ilia die, in
nomine tuo damonia ejeeimus , efi virtutes multas feci-
mus, efi tunc confitebor illis quia nunquam novi vos. I-
gitur non apparet qua arte cognofcere poflimus prophetas
falfos. Igitur. 6cc.
In) oppofitum arguitur, quia abfurdum eflet dicere
Chriftum aliquid fruftra docuifle , vel ipfum etiam
præcepifleimpoflîbile. Namut ait Hieronymus : Qui
dicit Dominum ad impoffibile obligate anathema fit. Sed
Chriftus docuit 6c præcepit cavere à falfis prophetis,
dicens: Attendue a falfis prophetis. Ubi glof*
fa : ideft , diligenter cavete. Sed non eft poflibile
nobis eos cavere, nifi eos poflimus cognofere , ut
in principio diôbum eft. Igitur Chriftus hoc fruftrà
■ docuiflet, nifi tradidiflet artem ad eos cognofeendos,
6c ideo earn fufficienter tradidiflfe videtur, cùm dicit
fruftibas eorum cognofcetis eos. Igitur 6ce.
In ifta quæftionc, ad inveftigandum artem cognof-
cendi falfos prophetas, tradlabo très articulos principales,
juxta materiam trium argumentorum ante
quam oppofitum..............
Primus, erit de eognitione ypocritarum.
Secundus, erit de diftinôtione Prophetiarum.
^ertius, erit de diferetione miraculorum.
Sec
C T e :
Unde in primo videbitur de illufione hominum
per homines : in aliis duobus , de illufione hominum
per dæmones3 fcilicet-infecundo articule,de illufione
per folfam Prophetiam3 in tertio videbitur, de illufione
per artem magicam.
In primo articulo videndum eft , utrùm ad co-
gnofcertdum ypocritas, ars fufficiens tradita fit per
Scripturas facras : in quo oftendetur primo quôd ara
cognofcendi ypocritas èft multùm utilis populo
Chriftiano: fecundô monftrabitur, in quibus operi-
doftrina, qua hujufmodi miracula cognolci poflùnt ef-D bus confiftit ypocritarum fimulatio , ex qua procefe
falfa, feu arte magica fo6la,potentia divina. Nam
infidèles ita dicunt noftra miracula fieri arte magica
, ficut nos fua, ficut patet in multis Legendis San-
dlorum. Unde Valerius Maximus lib. 1. cap. 6. agit
de miraculis quæ faôfca funt apud Gentiles : ergo ilia
funt ita vera miracula , ficut ea quæ fiunt apud fidèles.
Similiter, prout recitat Auguftinus vm .D e Civitate
Dei, per multa capitula : aliqui fopientes Philofophi,
ficut 'Apuleius Platonicus in Libroquem intitulât De
Deo Socratis, 6c Hermes Trimegiftus in Dialogo præ-
allegato attribuerunt dæmonibus, quos Platoniei fpi-
Appendtx ad Tom. /.
dit illufio Chriftianorum, 6c fimplicium fidelium de-
ceptio : tertio declarabitur qua arte à fru&ibus ip-
forum ypocritarum fufficienter haberi poteft eorum
cognitio.
Quantùm ad primumlin hoc primo articulo decla-
randum,propofita conclufio probabitur fex rationibus.
Prima fundabitur in diétis Chrifti. Secunda , in di-
£lis Apoftoli. Tertia, in perfecutione generali quam
per ypocritas continue p’atiturEcclefia Dei. Quarta
, in perfecutione fpeciali quam ipfa per eos patie-
tur tempore adventus antichrifti. Quinta , in miraculis
quæ per ypocritas fiunt, 6c maxime fient circa
K k finem