J6. Si quis petit dilationem Satisfàétionis fuse fieri, non in hac vita, fed in Purgatorio-, po-
tell hoc contingere culpabiliterpropter debilitatem Fidei de poenis Purgatorii -, aut quia ni-
mis amat delicias, divitias & honores hujus vitæ prælcntis ; vel quia plus debito afperitates ex-
horret. Si verb veniat hæc petitio ex confideratione fragilitatis fusé; & debilitate fuæ patien-
tiæ in adverfis, ne fuccumbat & peccet ; videtur tolerabilis timor elfe , licèt împerfeâus fit
Sc non omnino exculabilis j quia quodammodo diffidit de Deo , quod non tolerabiliter fecum
ageret, neque quod daret debitam patientiam.
Hæc eft integra Gerfonii Doéfcrina de Xndulgentiis. Alibi obfervat poteftatem Prselatorum
in conceflione Indulgentiarum, non. elfe, nifi poteftatem difpenfationis., quæ dcbet efle ratio!
nalis, & ad aedificationem : & ideb fi dent has.vel illas Indulgentias fine caufii rationabili, ut-.
pote pro folo intuitu favoris humani, yel alio tali modo ; : non oportere ut tantum valeant quantum
fonant : ac proptereà fatuas efl'e & fuperilitiofas quafdam intitulationes de Indulgentiis-vi-
ginti mile annorum. T. 1 1. p. 408, ubi alias de Indulgentiis in articulo mortis quæftiones elu-
cidatas vide.
Itidem alio loco dicit; Indulgentias dari debere difcretè, propia utilitate,ad Ecclefiæ ædi-
ficationem, ac recipi cum verâ poenitentia, præviâ purâ Confeflione, ficut placet aliquibus
aut faltbm habitâ in propofito; alioquin credens aliter dare velrecipere, decipitur. 7 . I l . z t j !
De San&orum & mortuorum Indulgentiis quid fentiat Gerfonius, diâum efi: alibi.
:T)c Sacramento Extrema-ZJnttiems.
De Sacramento Unâionis infirmorum, pauca occurrunt ingenuinis GerfoniiOperibus. Gen-
fet illud dari non debere, nifi in articulo mortis ; & tamen repeti polfe altéra vice, fi ægrotus
non moriatur. Extremam-Unâionem rite fufceptam, delere venialia, imo&abfolvereabom-
ni culpa, conjunââ petitione recipients, affirmatur in Regulis Motalibus. 7 . in.p.106.
De cJKatrimonio.
Eodem in loco videbis multa de Matrimonii Sacramento. De Matrimonio Chriftiano plura
etiam habes T . i i i . 969. Indiflolubile efle, nec dirimi debere propter allegations minus pro-
batas: 6c Scntentiam Divortii expe£tandam, docet , T. u p. 214:369. 6cc. 6c T. m .p .ic o i. Dc
conjugum mutuis officiis 6c fine Matrimonii, vtde T.ui. p. 916. 998. 999. Item/de Mafrimo-
mo, curiofas 6t utiles quseftiones folutas reperics T. 111. p.999. & 1000. Et de Coelibatu Sa-
cerdotum ibid. 6c p. 1001. 6c 1002. De Matrimonii .incommodis , vide T. 1 1 1 . p. 819 &
[equentibus. r
‘De Sacramento Ordinis.
De Sacramento Ordinis nihil fpeciale eft quod obfervemus in Operibus Gerfonii . prater ea
qua; in Regulis Moralibus habentur; & in Compendio Theologiie, qua; duo Opera legi de-
debent, ad pleniorem de Sacramentis intelligentiam. De Ordinationibus diccmus infra.
C A P U T 11.
Dc iis quae ad Dilciplinam Ecclefiafticam pertinent.
§. 1.
De Eccleßaßica etoMeltt fr Hierarchie : ubi de Romani Pontificis, Conciliortwt, &■
Epfcoporvm Jutoritate; Cardmaltum Digmtau ; Curatorum Ordme, lnftitutio-
ne, é-Voteftaie .Pratrum Mendicant mm Prvoikgus.
De Gerfonii Operibus ad Politiam Ecclefiafticam fpeßanribus.
A Chrifto nato nullus eft Scriptor, qui ca quæ ad Ecciefiaflicam rchiréidr fpeciant profbn-
t f i diùs rimàtus fit , accuratiùs commentais fuerit, uberiùs expofuèrit & acriüs tutalus fit
Cancellario noftro Parifienfi : qui cùm in difficillima ac turbulentiflima tempora incidiflèt, li-
beitatis Ecclefiaftica: fc vindicem acerrimum ; Schifmatum ftrenuum debcllatorem j Concilio-
rum propugnatorem vehementiffimum s Pontificix Poteftatis cultoremjntegerrimum, fed abf-
que fbco & adulatione, Curiæ Romanæ nunquam obnoxiuffi; Sacræ Hiérarchisé militem for-
tiflîmum ; Regiæ Majeftatis defenforêm impavidum ; pacis ac tranquiliitatis publicæ fequeftrum
optimum, conftanter acfideliter præftitit. Hæc omnia in Operibüs ejus elucent, quæ legi ne-
cefle eft ab us omnibus, qui antiquam & optimam ac convenientifiîmam Ecelefiaftici regimi-
ms. formam penitus perlpeétam habere volunt. Hujus nos ceconomiam ab illo latè. defcriptam,
velutin minori tabella, tenuiori penicillo St brevioribus lineamentis exprimemus ; ut uno ve-
lut intuitu, ac oculi ictu confpici poflit.
Ve '-hn\to Ecclepa Captte, & ? oteflate ab ,
& Sacra Hierarchia.
> Ecclefia concejja,
Chriftus Ecclefias Caput eft 8c Monarcha fupremus , a quo omnis Poteftas Ecclefiaftica
dematur. H x c ab eo fupernaturalitcr collata ell fuis Apoftolis 6c Difcipulis, ac eorum fuc-
celionbus legitim is , ufque m finem fecu li, ad «dificationem Ecclefia; Militantis, pro confccu-
none fehcitaus ^ e rn * . Hanc defimtionem Poteftatis Ecclefiaftica tradit &explicat Gerfonius
T. 11 p. 217 . Poteftas ilia duplex, Ordinis 6c Jurifdi&ionis, utraque eft in Ecclcfia tota ubiverniverfaliter
& fufceptive } 6c in ejus Miniftris autoritative 6c executive. Coetus Ecclefias non
habet vel habuit ex le poteftatem feipfam ordinandi 6c conilituendi pergradus varios atque
hierarchicos dignitatuih 6c adminiftrationum, quales in ipfa reperiuntur, ä fummo Prsefulatu
ufque ad infimum gradum: fupernaturalis eft enim ifta inftitutio,confurgensex folo beneplaci-
to liberaliflimi Conditoris. Hi gradus dignitatum 6c adminiftrationum permanentes funt, licet
perfonce mutentur, 6c fibi invicem fuccedant, fecundüm Legem primitus iriditam St infitam
•corpori Ecclefiafticoj nec eft in potellate P.ap^^ aut alierius cujulcumque ordincm hunc in-
^ertercj nec poflet, verbi gratia, inducere quod nulli eflent Epifcopi, necCurati, nec Car-
dinales, inquantum fqcceflores Apoftolorum. Sunt enim gradus omnes feminati a Chrifto inEc-
clefia Primitiva, quamquam parvula, in qua nondum erant fic ex pi icati gradus Ecclefiaftica
Hierarchic , ut nunc infpicimus. T. 1 1 . p. 128. 129. Porfoftatus ille Hierarchicus, in Eccle-
fia debet'efle certus & conftans. Ibid. 250.
De Summi Pontificis Priniatu & Autotitatt.
. In ilia Hierarchia primum tenet locum Summus Pontifex feu Papa, Romanic Ecclefoe E^
pifeopus, in quo plenitudo poteftatis eft fubjeblive 6c monarchice j flcut eft in Ecclefiä SynöJ-
daliter congrcgata, feu in Concilio generali, fuppletive 6c ordinative. Dehinc Patriarchje, Ar-
chiepifeopi, 6c Sacerdotes 6c Miniftriiin ultimogradu Populi, 6c fimplices Religiofi. T. u .
259.259. Status Papalis inftitutuseft ä Chriftofupernaturaliter 6c immediate, tanquam Prima-
tum habens Monarchicum 6c Regalem in Ecclefiaftica Hierarchia,fecundüm quem ftatum u-
nicum 6c fupremum ,Ecclefia Militans dicitur una fub Chrifto j quem Primatum quifquis im*
pugnare, vei diminuere, vel alicui Ecclefiaftico ftatuiparticularicojequare przefumit, fi hoeper*
tinaciter faciat, hsereticus eft, fchifmaticus, impius, atque facrilegus: cadit enim in hjerefim
exprefle damnatam ä principio na^entis Ecclefize, ufque hodie, tarn per inftitutionem Ghrifti
de Principatu Petri fuper alios Apoftolos, quam per traditionem totius EcclefiseinSacris Elo-
quiis fuis 6c generalibus Conciliis. -7*.. 11. 531. Habet ä Chrifto Dominium fuperioritatis in
. tota Ecclefia, cum plenitudine poteftatis, in eis qute fpirituale regimen Eccleliie., proprie die*
tum, refpiciunt. Habet prasterea fecundo, poteftatem Canonicam fuper res Ecclefia:,-quae di*
cuntur improprie fpirituales; quemadmodum funt Collationes quxdam Beneficiorum, 6c Jurif-
diflionum, quafi temporalium atque proventuum., Habet tertiö poteftatem, ex confenfu^ia m
Principum, praefertim Imperatorum , quam aliorum,in quadam temporaliumappropriationej
quam ei conftat Jure Divino nequaquam convenire, Habet quarto poteftatem qualem Jurena*
turali Superior habet erga fubditos*
De Tot efi ate Papa in Spirituali Regimine Ecclefia
. Prima Poteftas cognofcitur ex Evangelio 6c A6libus Apoftolorum, 6c ex iis qua: per luo»
ceflivam relationem eorum ad nos, tantä certitudine funt devoluta, ut merito temerarius 6c
fcandalofus, immo fchifmaticus judicetur, qui poteftatem hanc vel abolere, vel diminuere pne-
fumpferit.
De hac poteftate funt, jus convocandi Concilia Univerfalia j jus determinandi cum Concilio
quseftiones Fidei, per modum articulorum omnes generaliter obligantium : correbbio infuper
Praelatorum inferiorum, 6c eorum, fi demeruerint , totalis deftitutioj 6c fimilia, quse vel uni-
verfalem Ecclefia: ftatum tangunt, vel finalem fupremamque determinationem refpiciunt. E^
ha:c poteftas in Ecclefia immobilis perfeverät, quantumcumque perfona Papx per mortem
naturalem vel civilem mutarctur j aut quantumcumque ufus tabs-poteftatis a Papa remanente
tolleretur, in parte vel.in toto. Textus Evangelicus, 6c Conciiiorum genei-alium determina-
tio, Ecclefia; Univerfalisconfenfustantus, 6c affertioj imo 6c ratio naturaiis, prasfuppofita Fide,
pro hac fuperiqritate tam apte Faciunt, ut contra eum qui fe pro Catholico gerit negantem
hoc, magis fit, deftitutione, quam difputatione certandum. Hujufmodi funt quidicunt, quem-
libet, in lua Dicecefi efle Papam fupremum j aut quod plures efle Papas licet, vel habere expe-
d iti aut quod non;oportet querere Papam unum pro Ecclefia, 6c fimiles. Ha:c poteftas tam
immediate ä Deo efi collata, ut tota Ecclcfia illam neque deftruere poflitj neque noviter,fi
tolleretur, a:dificare valeret. T. 111. 34. 35.
Is eft Summus Chrifti Vicarius}Ecclcfia:Paftor Univerfalis6c Cuftos. In hoc Primatu,Petro,
qui eum ä Chrifto immediate accepit ,fucceflerunt Romani Epifcopi: ita ut qui Romans:
Ecclefia: praefidet, fimul fit 6c Epifcopus Dicecefeos urbis Romac qua: privatä e ft, 6c
Summus Ecclefia: Pontifex.
Sed qujereret forte aliquis i quo paflo Ecclcfia Romana dicatur Primatum habuifle, cum
ab initio fuerit Petrus in Antiochia. Refpondet Gerfonius j abftrablionem fieri debere ä con*
notatione loci, 6c dicendum, Ecclefiam Romanam efie illam Dicecefim, Provinciam vel Se-
dem, q'uiepeculiariter habetregiper autoritatem Papalem, 6c earn comple£litur: fieveram effe
hanc vulgatam vocem, Vbi Papa ibi Roma ; nec in dubium verd debere, quin ifto modoRomanä
Sedes, in Ecclefia fit C aput, Mater 6c Magiftra cceterarüm, quia fupremam Petri poteftatem in-
cludit. T. i i . p. 2,36.
Hasc 6calia plurimade Primatu Petri, Romanique Pontificis, Gerfonius in libris fuis: qui*
bus abunde refelluntur ii,quiipfum ejus autoritati 6c poteftati derogafle arbitrantur.
De Pontificia P^tefiatis limitibas.
Atquamvis tanta fit autoritas Pap« in Ecclefia quantam dlximus> noil tamen efi: ea illimi*
M M » & ab omni Lege immunis. Primum enim., fubditus eft Legibus Divinis 6c Naturalibus j
cc fi contra eas peccet, ut peccare ppteft, 6c errare, denuntiari poteft Ecclefi« , ejufque judi-
cio 6c Concilio Univerfaii earn reprzefentanti fubjebtus efU Et fi Concilium congregare pertina