Petri de Alliaco 628
6 zy
nare. Unde preemitto quod illas propofitiones non
dixi in principali pofitione mea , fed in folutione ad
quoddam argume.ntum fadta, nec e-as aflerui fic frm-
pliciter 6c nude, ficut per relatores funt reeitatae,
quia earum fenfum expofui, & fimiliter multa pras-
dixi j & poftca addidi, ex quibus poterat 6c debe-
bat e-arum fenfus p&ter-e. Ideo non debebant male
iqnare, Sc maximeapud dodtos Sc Legis peritos. Qnae
verba ad bonurci fenlism didta, nullatenus debent fcan-
dalifare ; cum fecundum Hylarium, in Lib. deTrini-
tate. Intelligent!* diUoru
ccndi: quia non fermoni
eft. i . Sentent. Diftindt. 2.4. Et prasfertim, quia
tunc expreffe dixi, quod illas propofitiones con-
cedere, licet aliquando non fuiflbt omnino fecu-
rum , fcilicet propter opinionem quae tunc currebat,
De rclationrbus: tamen quia ilia opinio jamcommuni-
tor reprobatuV a Dodtoribus, non videtur modo effe
periculum, & maximb, diftinguendo illarum pro-
pofitionum fenfum : ficut etiam Magiller dicit: 2.6.
DifttnShonc. 1. Sententiarum. EtallegatHieronymum,
in Epiftolaad Damafum. Quod asFliquando non fuit
fine diftintttone utendum hoc nomine, hypoftafis, dicendo tres
hypoftafis ,fcilicet, quia tunc apud kareticos in illolatebat
venenum , fed mod'o non eft periculum.
Secundo. Pra:mitto quod propofitiones in materia
de Trinitate, funt in duplici differentia. Qusedam
non videtur periculofi, nec bonæ dodtrinæ diflbna
T ùm primp,quia ejus fenfum fâtis tetigi.Tùm fecundo
quia ex priiis & pofteriùs didtis , ejus fenfus poterat
Sc debebat concludi. Tùm tertio, quia malum
fenfum qucm poterat habere, exprefsè negavi, Sc
abjeci, ficut patet ex priùs didtis. Tutn quarto
quia licet non fit confuetum earn à Dodtori bus con-
cedi } tamen non eft etiam confuetum earn fimpliciter
negari. Immo, non invenio Auguftinum, vel alium
Dodtorem authenticum, illam exprefsè negate : 2c
caufts fit ajfitmenda di- A tamen réperio aliquos etiam concedere , ut patebic
fed rei firmo fubjeclus exdicendis. Igitur non videtur particulam illam di-
cere, cum authpritas non inveniatur Gontradicerc. Similiter
enim arguit Auguftinus. 7. De Trinitate, quod
Ideo haut tres perfonas dicere ; non quia hoc Scriptura dicit
» fed quia Scriptura non contradicit. Primo Scnten-
tiarun". Diftindtione 2.3. Et hæc pro refponfione,fub
corredfcione, fine didta.
Quantum ad tertium : reftat prædidtam refpon-
fioncm ex didtis Dodtorum probabiliter, Sc non aft
fertivè, fed pure recitative perfuadere: & quia de
prima propolitione fatis didtum eft } ideo de fecun-
d a , in qua videtur major difficultas efle, fpecialiter
dicendum eft. Circaquam primo, perfuadebo quod
ilia non répugnât forma liter Dodtorum didfcis. Secundo
, quod ipfa videtur fequi ex didtis illorum Dodtorum
, qui ponunt relationes diftindtas ab abfolufunt
quæin textu facive Scripturæ, velSymboli, autB tis* T ertio, quod etiam videtur fequi ex didtis ildetenninationibus
Ecclefne formaliter continentur ,
vel ex talibus evidenter fequuntur ; de quibus dicit
Hylarius quod Forma Fidei certa eft, non ergo aliquid
addendum, fid modus conftituendus efl and.ui*. Primi
Sententiarum. Dill. 33. Idebtalesfub nullo fenfuvel
glollä funt negandas, vel earum contradidtorias con-
cedendas: fed alise funt qua; in talibus Scripturis ex-
prefle non continentur, nec ex eis clarè fequuntur;
Sc tales difputationi Dodtorum relinquuntur Sc in
talibus datur regula in Decretis. Dftinclione 9.
Cap. Noh. Sc Cap. FTegarc. acaliis pluribus capitulis:
auod fcilicet Eis non opportet certam aut firmam Fidem
adhtbere, fed quandoque poßuntin tfto judicio, & ßne ulla
temeritate culpari. Verba funt Auguftini , in Prologo.
Ltb. 3. de Trinitate. Sc Lib. 2. Ad Vincentium. Et
lorum qui funt contrariæ opinionis. Quarto, ex
præcedentibus eliciam plu res elfe fenfus veros illius
propofitionis.
Primo igitur dico, quod hæc propofitio : Per-
font divina funt res abfolme , dodtrinæ Sandtorum
vel Dodtorum non videtur formaliter repugnare :
quia, ficut fupra tetigi , licèt Dodtores commu-
niter non eam concédant ; tamen diligenter quæ-
fivi, Sc non inveni quod aliqui exprefsè eam ne-
g en t , immo aliqui Dodtores antiqui illam affirmant.
Unde. G mil. Ok*m circa 26. Dift.q. 1. récitât opinionem
quorumdam dicentium, quod Terfom divin*
conftituuntur & diftinguuntur per proprietates abfolutas
pnncipaliter , & per relationes, quafiex confequenti, & minus
principals tr i Sc in divinis funt plura abfoluta. E t ifideo,
cum ills dux propofitiones non contineantur fub C ta opinio arguitur, primo quidem ratione, fecundo,
prima differentia propofitionum; fed fub fecunda, ut authoritate. Inter plures rationes haec ratio eft popatet
intuenti ; videtur quod licitè Sc fine temeritate
poflint dilputativè concedi, vel negari; ad alium,
vel alium fenfum exponi, vel gloflari.
Tertio. Specialiter quantum ad tertiam propofi-
tionem. Dico quod ipfa ad fenfum quo fuit pofita,
non eftcommunidodtrina; diffona. Immo eam, Sc
ea quae circa eam d ix i, cömmuniter ponunt omnes
Doctores moderni, tarn Parifienfes , quam Angli-
cani; ficut Adam .quaft 16. Et Gregorius, circa 11 .dift.
Ubi reprobat opinionem fupra didtam contra Scotum.
Lib. i . dift. y. quaftione z. Sc contra Aureolum- Lib.
i . Diftinclione 11. Quctftionc prima. Item idem Gregorius,
circa 2.6. Sc 27. DislintHones , expreffe ponit
quod perfonse divine non conftituuntur, vel diftin-
guntur per proprietates vel relationes propriè , fcilicet
tanquam per relationes, vel propria principia
eonftitutiva vel diftindtiva: qui propriè tamen poft
tior, quia relatione aliquid refertur formaliter , Sc
non effentia; ergo fuppofitum : fed id quod refertur
priiis eft ad fe, quam referatur: ergo fuppofitum
priùs eft ad fe , quam referatur , 6c per confequens
per relationem in effe fuppofiti non conftituitur.
Secundo confirmatur quia ómnis relatio primo ter-
minatur ad aliquid abfolutum, fed non ad eflentiam ;
ergo ad fuppofitumr Secundo confirmatur , quia
fuppofitum pro aliquo modo,priùs eft fua adtione, five
originatione Filii. Ergo in illo priori illud fuppofitum
eft ad fe, 6c per confequens abfolutum. Alias rationes
tranfeo : fed ad hoc inducunt authoritates : quia fecun
diim Philofophum, quinto Phyficorum. Relationonpo-
teft originari, nifi in aliquo abfoluto priùs origin at 0 ; Ergo
opportet ponere abfolutum quod priiis originatur! Primo
, quia fecundiim Auguftinum. 7. de Trinitate
cap. 8. Omnis res ad fcfitbfiftit, quanto magis Deus ? Et
funt dici per cas diftingui, ideft qubd ex illis pro- D loquitur de illo fubfiftere quod convenir fubftantiæ.
prietatibus poflunt cognofci 8c concludi ab invicem
diftingui. Vel etiam poteft concedi perfonas per relationes
diftingui , ideft per feiplas. Et allegat ad
hoc Hieronymum , in expofitione Fidei Catholics,
dicens, quod Tater, Fihus, & Spiritus fanSlus per finis
diftinguntur. Ex qua authoritate dicit Magjfter. Diftin-
Slione 43. quod Terfona fe ipfis dijfermt. item, in hac
materia Gregbrium infequicur Hugolinus ; quorum
omnium dodtrinam, ut ex didtis fupra patet, in hac
parte fum fequutus.
Quarto. Specialiter, quantum ad fecundiim propo-
fitioncm. Dico quod ipfa, ficut fuit circumftantionata,
prout Græci accipiunt fubftantiam, ficut nos perfo*
nam ; quia perfona ad fe e ft, 6c per confequens abfoluta
eft. Secundo, quia fecundiim Boëtium, vel
Rich. . . . omnia pofita in definitione perfonk funt
abfbluta. Igitur See. »
Ulteriùs prædidtus Dodfcor récitât ibidem aliam
opinioneip qtiæ concordat cum priori, in hoc qubd
perfonæ aivinæ conftituuntur per proprietates abfolutas
: fed difeordat ab ea, in hoc quod nihil eft penitiis
imaginabile in Deo, præter res abfolutas. Itaque non
funt ibi relationes aliquæ à quolibet abfoluto , vel
abfolutis quomodolibet diftindtæ. Et tamen non
629 De Libert ate Creaturoe rationalis, & c.
negaret ilia opinio, Patrem , Filium , 8c Spiritum
fandhim in divinis, nec per generate fe ,. 6c eos fpi-
rareSpiritum fandtum. Sed poneretquod, ficut pofita
hac albedine, 6c unä alia, omni alia relatione, vel
efle,6c quæritur nomen ejus.Ergo exiftente certo qiiod
hie eft Pater, 8c ille Filius, dubium eft quod eft nomen
hujus, 6c quod eft nomen illius. Sed fi iftæ perfonæ
effent folùm res relativæ; primura nomen hu ju?
efièt Pater, Sc primum nomen illius effet Filius, Sc per
confequens idem quæreret 6c fuppöneret. E t confir-
matur, quia ad quæftionem quid eft, , hoe demonr
alia re imaginabili circumfcripta, illse duæ albedincs
funt fimiles: fimiliter etiam, pofita re abfoluta, quæ
eft lapis, omni alia re præter Deum circumfcripta,
lapis eft creatura, 6c Deus eft caufa lapidis : fie eo . ftrato Patre 6c non Filio , non poteft con
ipfo qubd funt très perfonæ abfolutæ ; una illarum A refponderi, ifte terminus Tater , feu alius
eft ab una, 6c una à duabus, 6c una eft Pater, a ; -1--:
lia Filius, älia Spiritus fandbus, omni relatione circumfcripta
ab illis quomodolibet diftindfca.
Ulteriùs dicit ifte Dodfcor qubd iftæ duæ opinio-
nes, quantum ad illud commune in quo concordant,
faciliùs poflunt fuftineri cum articulo, qubd Tres perfona
6 3 0
convenienter
teripinus
relativus ; quia ad quæftionem quid eft , debet ref-
ponderi terminus non cognotativus , 6c per confequens
ad illam poteft refponderi aliquis terminus ab-.
folutus diftindtè, 6c immediatè fupponens pro Pa-*
tre, 6c pars ratione de qualibet alia, perföna. Igitur
Sec.
funt ums Deus , quam alia opinio de relationi- Unde etiam ad hoc videtur effe intentio Augufi-
bus. Cujus ratio eft; quia ficut poteft fuftineri qubd tini qui in Libro , de Trinitate. inquirens , An Pater
très relationes diftin&æ, funt una effentia : ita faci-
liter poteft poni qubd tria abfoluta diftinéba, funt u-
na efientia. Et ultra difficilè eft intelligere, qubd
relatio fit res aliqua ab abfoluto aliqualiter di-
ftin&a.
Iftas autem opiniones recito, non quia velim cis
adhærere.: fed quia fuppofîto quod non efîent veræ;
tamen non apparet quod unquam fuerint condemna-
tæ. Igitur 6cc.
fit fapiens per fapientiam quam genuit. Hoc confequens
tanquam impoffibile concludit, fcilicet qubd Pater
non effet aliquid ad fe ipfum , 8c non folum qubd
Pater e f t , fed omne quod eft relative ad Filium,
diccretur. Ubi videtur innucre qubd Pater fori
maliter eft aliquid ad fe. ipfum , 6c per confequens
formaliter aliquid abfolutum, fcilicet ad fenfum prce-
didfcum. Igitur 6cc.
Quarto, 6c finaliter dico, ex fupradi&is appare-
Secundo. Principaliter dico qubd hæc propofitio.B rc quod ilia propoGtio propter fenfus in primo A r
Tres perfona funt très abfolutè: magis apparenter, quàm
fua contraditoria videtur fequi ex didtis illorum qui
ponunt relationes præter abfbluta : cujus ratio eft;
quia fecundùm eos, quælibet relatio formaliter eft ;
in fuo fundamento. Utverbi gratia, paternitas formaliter
eft in Patre, quiaab eadenominatur, 6c conftituitur
Pater. Nam ficut dicit Magiftcr, Diftindtione
33. Troprietates licet fint in effentia, cam tamen
non determinant, Sc per confequens non funt in ea
formaliter, tanquam in fuo immediato fundamento.
Igitur illarum trium relationum, très perfonæ funt
tria fundamenta , 6c per confequens tria abfoluta ;
hanc rationcm, five affumpta in e a , non affirmo effe
vera.
Tertio dico : qubd ilia propofitio yidetur pofle
concludi ex didtis illorum Dodtorum qui non ponunt C
relationes præter'abfbluta, fed qubd omnis relatio
eft res abfoluta; 6c contra: ficut pofuit Guill. O -
kam. . . . In fpeciali Tradtatu quem fecit, De Re-
lationibus, 6c in ledtura Sententiarum, 6c quodlibe-
tis fuis. Et poft eum idem pofuerunt Adam, 6c Gregorius
in fuis ledturis. Unde Magifter Gregorius,
circa Diftindtionem 28. primi Làbn.Quaftionefecunda.
Ackdeclarandum opinionem prædidtam, præmittit de-
feriptiones rei abfolutæ 6c rei relativæ, 6c dicit qubd
fecundùm antiquum modum loquendi, per rem ab-
folutam, intelligitur res quæ eft, vél dicitur aliquid
ad fe ; 6c per rem relativam, res quæ dicitur aliquid
ad alterum : quidem fecundùm eum , 6c modum
loquendi modernum. Sic eft intelligendum , qubd
res abfoluta , eft de qua verificabilis eft in redto a-
liquis terminus abfolutus : res verb relativa , de
qua verificabilis eft in redto aliquis terminus per fe
relativus. Vel adhuc breviùs. Res abfoluta dicitur, pro D
qua poteft in propofitione fignificativè fupponere, terminus
abfolutus : res verb relativa poteft fie fupponere,
terminus relativus, 6c ifti modi fummaliter convenant.
Ex quibus didtis videtur fequi quod perfonæ funt
tres res abfolutè, ideft funt très res, de quibus ve-
rificabiles-font tres termini abfoluti, fupponentes pro
illis tribus perfonis diftindtè : quod non afiertivè,
feddifputativè perfuadeo, fie quia Sapiens: Proverb,
xxx. 4. poft quæftiones motas de Deo, quærit iftam.
Quod nomen eft ejus\ & quod nomen_filii ejus? 6cc.
Sed omnis quafio aliquid cerium fupponit , & aliud
dubium quarit.y. Metaphific*. Hic autem fupponitur F ilium
efle, Sc quæritur nomen ejus, 6c fimiliter Patrem
Appendix ad Torn. /.
ticulo tadtos, poteft habere multos alios fenfus veros,
quos alias fi opus fuerit explicabo. Sed pro nunc
haze didta poflunt fufficcre, de quibus ilia folum \o-*
lo aflerere quae convcniunt didtis in primo Articulo.
Omnia tamen corredtioni majorum fubijeiens humi*
liter, 6c fupponens 6cc.
F I N I S .
P E T R I DE A L L I A C O
Cardinalis Cameracenfis,
De libertate creatura: rationalis ante 6c poft
lapfum.
Nunc prim um fr odit ex MS. Cod.Navarrico.
UTTdfU M libertas creatura rationalis ante dr poft
lapfum intrinfice fit aqualis.
T N haC igitur quaeftione, preemiffis communibus
diftindtionibus de libertate, quas Magifter, 6c a-
lis Dodtores ponunt, 2. Sent. 27. dift. reftringo omnia
inferiüs dicenda ad libertatem contingenti^. E t
licet non fit evidens in naturali lumine talem libertatem
efle; tamen earn efle ponendam fuppono ex
Fide : qua fuppofitä , ad inveftigandum conditio-
nem libertatis, tanquam tres difficultates ; 6c juxta
haec tria pundta, ponam tres conclufiones.
I. Difficultas e
II. Erii
III. Erii
ifficultas erit. Quæ res fit eflentialiter. 1
Lrit, in quo confiftit formaliter. >
E r it, quanta fit perfedtionaliter. j
r I. Conclufio erit, de creatæ libertatis eflèntali 1 ’
J perfedtione. L
I II. De creatæ libertatis formali ratione. f
; III. Erit, de creatæ libertatis perfcdtionali mife-'v
ratione.
Prima Conclufio. Libertas creaturæ rationalis, eft
ipfa voluntas eflentialiter à quolibet quod eft ipfa j
omnibus modis , feu penitùs indiftindta fimplici-
ter.S
ecunda Conclufio. Libertas creaturæ rationalis
in hoc confiftit formaliter, quod eft potentia intel-
ledtivæ , 6c volitivæ denominationis , fui effedtus
produdHva contingenter.
R r 2 Ter