179 Joannis Gerforiii
cis judicium rebfcum, quantumcumque i’uerit poftu*-
latum, nifi provident ex alto Deus, qui per pueros,
per iniquos, per bruta, per dæmones fæpius exer-
cuit judicia jufta: qua iu re Tobias ore divinolocu-
tus eft, dum filium juffit conlilium Temper à fapien-
te perquirere : Omni infuper, inquit, tempore bcnedic
.Deum , & pete ab eo tit vias tuas dirigat, & omnia con-
jilia tua in tpfi permaneant : Tob. 4, 20. Quæ fint au- ^ Conquereris, ô homo, quod ætate tua multi depctem
confilia Dei aperuit Pfalmifta, loquens ei, Con- —:J — r- ---...........— 1 •
iilium mettmjufhficationes tua, Pi. n8. 24. non itatarnen
ut humanum confilium deferatur} quod utique
debet exiftimari divinum , fi rite , fi humiliter, fi
devote, fi obedienter fuerit inquifitum, quale zelus
fervidus,' 6c omnis generaliter pafiio vehemens, lo-
let nee petere, nee petito vel ingefto credere.
*JfyÇonicus. Omittamus deinceps ea loqui, quæ
Tub eruditione do&rinali non veniunt : neque enim
îoraliscertitudo (quantum ex ditSbis colligo) poteft
180
Civitate contigilîè, non prorlus ignorât 6c nos in-
tuemur.
Folucer. Accipe Tuper iftis dobtrinam Theologie
coelitus immiflle, quam deinceps,non me loqui putato.
‘Profopopoeia Theologie
reimt, quid quælo novum accidit ? habet ætas omnis
moituos ftios, quotidie.recipit terra mille modis humanum
genus 5 hos peftis, illos fames,alios gladius, multos
naufragia, morbi, incendia, voragines abfumunt
quippe terra Tunt 6c in terrain revertuntur. Mentie-
baris ô nequam ,.dum Evæ dicenti, Ne forte moriamur
fubintuliili, nequaquam, omnes ex tunc capitali fiippli-
cio adjudicati lunt : nil refert ,quis prior, quis pofte-
rior Tecuri mortis feriatur. Unumdabo tibiquodju-
re confiteai* die timendum, quo merito vel demeri-
Tub una régula tradi, quæ lufficiat in omni calu to vita jam jam citillimé defitura, finiatur apud Ju-
1 v dicem Deum: Tcio , mecum fateberis. Interro^o
te, reTpondeat exillimatio tua: mortuos quosimma-
turâ violentâque nece defles ereptos, aut jufta caulà
pérdidit, autinjufta? Si jufta, cur inculpas juftitiam,
conTcientiam agentis reddere lècuram Te non deli-
.quifle, quod ex eventu rerum perpendi Tæpius fo-
Jet.
. Folucer. Propterea, conftitutæ Tunt in figura, Jo-
Tue 21. ties civitates refugii, Fides, Spes, 6c Charitas
, continentes lavacram Poenitentiæ, 6c immucur
non lætans lavans manus tuas in lànguine peccato-
ris? Si injufta,videfi Tobrium eft eosplangere, quos
nitatis afylum, quatenus pax conturbata ( per ea quæ pro juftitia morientes bêatos Chriftus appellat ? Séd
Te Tecifle Tormidat homo ) reformetur j quæ pax qua- ^ dices , potuerant injulli vivendo corrigi , jufti' verb
plus ad Tuam aliorumque làlutem fiiperltites juftifica-
ri. Quid fi lordidus Ibrduifiet adhuc, fi fiiæ darnna-
tionis aflîduè poenas auxillètj juftus verb, ut Tæpe fit,
excidiflet à juftitia? Patet latiùs ifta dedubtio: nonliter
oblcrvetur fit intclhgere.
Q U A R T Ü M M E T R U M
L I B R I Q_U A R T I.
Monocolon , Dabtylicus eft verTus Alemanius
Tetrameter Hypercatalebfacus : currit cum
quinto carmine quarti de consolatione
Philosophize: S i quis a r t tu f i .
T} Ulchra pax, fummi munus optimum j
T e vo lunt an (fit bona t ant urn )
Nuncius defert mijfrs ab alto.
Tfam mala menti qualis erit pax?
Sternitur leclo forde repleto,
Complet dr fpinis fe vitiorum ,
jQualium turba dilaceratur,
7 ratla nunc ifiuc, rurfus er Uluc ,
Dijfidet fecum, feque, remordet
Ftribus vanis; omnipotenti
S:uIta guerram dat, more gigantum.
Pugnat e contra quodque creatum,
pus fui regis fedulo fervans.
Si placet fiat vera tibi pax,
Ordinatus fit primitus omnis
tJMotus, ajfebtus nec vagus erret,
Quaritans extra pojje quiet0
Sefrui mundo, quod nequit ejfe:
Pauca pertentet, non alienis
Litibus fe det, fed nec habenas
Senfibus laxet: femper anbeiet
Legis aterna jujfa tenere j
Littefis facris afiiduus fit;
Quippe datpacem z.elus ear urn,
’pads aterna pignns & arrham.
P R O S A Q ^ U I N T
E T U L T I *M A
L I B R I Q^U A R T I.
M O N I C V S.
/V d ven i a t oro pax ifta nobis. At vero nondum
^ Tatis explicuifti quae fit apud Peregrinum noftrum
conlolatio Ipecialis, deliniens eum in tamconfufibi-
li rerum tempeftate, qualem in florentillimo nuper
Francis Regno, nominatim in celeberrimaParifienfi
ne varii lunt eventus belli 6c nunc iltum , nunc ilium
confiimit gladius ? ut non glorietur accinétus ut
dilcinétus, quoniam non efi fortium bellum, dicit Ec-
clefiaftes. p. n . Sed ad altiora conTcendere noftræ
rationes volunt y quæ nihil caluale , nihil fortuitum
tradunt Deo , cujus confilia luper filios hominum,
humana. curiofitas comprehendere per fingula non
prælumat.
Attingamus tamen aliqua , qualia ex Propheticis
6c hiftoricis Libris noftris, fas eft colligere. Deftru-
xerunt Aflyrii idolatræ quidem , fine Deo, JeruTa-
lem lànéfcam Civitatem cum populo • quid per ITaïam
dicat Dominus audi , Fa Ajfur virga furoris mei &
baculus ipfè e fl fin manu eorum mea indignât io. Ilaiæ 10.
f • 7- Sequitur, Ipfè autem non fie arbitrabitur, & corejus
nen ita aflimabit , fed ad conterendum erit cor ejus. Ec-
C ce quod Deus malos dé populo Tuo ( inter quos non
dubium Tuilîe quoldam innocentes) voluit per longé
détériorés affligere, quales appellat virgam furoris
fri, quamvis oblèqui Deo blalphemi non crederent.
Quid fi taie quid operatus eft modo Deus, qui
poteftatem habet vitæ 6c moitis ,' in cujus conl-
peétu non juftificabitur omnis vivens ? Nonne fréquenter
in regimine Reipublicæ , cupiditas Te putat
Charitatem, cùm hæc commune bonum , ilia pro-
prium commodum Temper inquirat ? Efto, fit Cha-
ritas , quid fi non adhibuit pro lui liiorumque cu-
ftodiam , contra proditioTas infidias cautelam, qualem
humana poteft 6c exigit induftria? Quid fi bel-
lalîènt adverliis infidèles, aut adverliis exteros Tui Régis
hoftes 6c occubuiflcnt j fehees eos in altéra vita
nonne judicares, nec morte turpi funétos ? Quod
fi præTentem tantum relpicis vitam, terreat Apolto-
lus 5 fi in hac vita tantum fperantes fumus , miferabilio-
res fumus omnibus hominibus. r. Cor. 1 y. 19. Quis præ-
terea novit, fi alcenderit in aures Domini Sabaoth
clamor flagitiorum , Tcelerum 6c abomihationum ,
quibus vcl populus, vel reétores 6cnobiles,velutri-
que forlan peccaverant 3 quos tradidit Deus, non in
manus infidehum , ut alias plerumque ( quandoque
per Vandalos 6c: Gothos 6c Hunos, aliquando per
alios) nominatim propter fpurcilfimam carnis coi>
ruptionem , ut aliquibus revelatio dixit. ExpoTuit
Tuos modo. Deus cladibus beftorum civilium, ubi tu-
,. mul-
181 D e confolatione Fbeologue 182
nuiltuatur populus contra nobiles, imo fine lege, fi- rat, ut ferviant fibi etiam neTcienteS, etiamrepu-
neordine nobilesinter Te tum diflecationemutuapo- gnantes 6c odientes ut dazmones. Vis nullum ex
pulorum Te deftruunt. Punit ( crede mihi) Deus oc- amicis perdere , vis cos poffidere tranquille j omnes
cultiora fiepedelidla, per flagellapatentia3illaetiam, in Deo dilexeris, fiiam vitam, Tuam gloriam , liias
qua; per contritum cor 6c humiliatum deleta pridem divitias in eo reconditas habe : utiqtie , ficut noni
liierunt quoad culparn, repetit in poenam. Hincfit, . perditur Deus, fic amicos cum lua Vita, gloria, di-
utaliquos prazl'entiahter bene viventes aliquando com-A vitiis lemper 6c ubique poflidebis. Ceteriim, nemo
prehendat affliftio, aut pro parvo ( ficut putatur) de- delperavit de te JeTu bone, quoniam cum iratus fu<
fifto novo, grandior punitio TubTequatur : quemad-
ifericordia recordaberis, tu poll tempeftatem trän*
modum cernere eft in corporis ægritudinibus, quæ
ad occafionem facilem oriri videntur, autrecidivum
pati. Sed da nullum neque modo, nequeanteapræ-
celfilTe demeritum, virtus vel exercetur admeritum,
vel ad præmium coronatur: adde quod,mutât Deus
ut placet Régna de gente in gentem , propter in-
jultitias, 6c varios dolos.. NabuchodonoTor mente
captus teftis eft , teftis Troja, teftis Roma , teftis
Daniel, de dilîipationeMonarchiarum quatuorprin-
cipalium : habet enim quæhbet res in terris quam-
dam Tuæ durationis periodum, atque viciflkudini Tub-
jefta eft, fit homo, fit domus, lit Civitas, fit Re-
*gnum, fit Imperium. Mutavit præterea Dominus
Öacerdotium Heli,juxtarevelationem SamuëliTactam:
1. Reg. cap. 3. & 22. cujus genus Saiil exterminavit
quillum Tacis , tu Rempublicam per varias agitatio-
nes purificare feis, velut ex abbione mutua eiemen-
torum nobilioi-a gignis mixta. Apud te lunt innume-
rabiles modi purgationis 6c Talvationis elebtorum j u-
nus per ignominiam mortis quas liberat etiam ä pur-
gatoriis Tuppliciis: alius per ablationem totalem tem-
poralium cum corpore , unde laqueus conteritur
omnium debitorum, quorum Tortaflis alio modo non
erat bene poftibilis lolutio : alii forfitan egerunt te-
pide, negiigenter cauTam vel juftitise publica, vel
Legis Divinae , aut circumftantias culpabiles habuit
liia proTecutio j omnia mors abolere potuit, eo efii-
cacjus, quo contumehofius illata eft , caruitque Te-
pulchro : talia quis omnia dinumeret?
Audebo Tublimiiis vocem attollere plenam conTo-
Civitate Sacerdotum in ore gladii, viros 6c mu- ß lationis Tanbtæ : itaque delblationum omiiium quas
lieres, parvulos 6c latentes. Ubi precor , attende
vigilanter (eft enim propofito res accommoda) vide
quis occafionem præftiterit proximam neci cnide-
lillimæ Sacerdotum ac virorum veftitorum Ephod
lineo cum muheribus 6c parvulis ac labtentibus
6c prorliis innoeuis, cum horrenda demolitione Civitatis.
Nonne legis , quod declinaverat David ab
Abimelech Sacerdotem, lumplerat in necefiitate faillis
panes Tanbtos cum gladio Goliath , neuter iftic
culpabilis. Et de David teftis Jeliis in Evangelio,
licet uTus fit bona mente reum Te memorans ; execu-
tus eft nihilominus Saiil iratus mala voluntate de-
ftrublionem quam Dei voluntas optima Te fabturam
prædixerat.
Canitur in Plalmis de Deo , Convertit cor eorum
( non dubium Ægyptiorum ) ut odirent populumfrum,
& dolum facer ent in fervos ejus : PT. 104. iy. Convertit,
intellige , quia materiam odii 6c doli miniftravit
in multiplicatione Hebræorum, 6c miraculorum per
Tutor hoftilis operatus eft, prout conquereris, inter-
rogo qualis afiignatur caula ? Si libido dominandi,
regendiquej fi vindibtæ zelus efferus -, fi divitiarum
vel opum execranda Tames -, fi tituli fortalfis alii
non minus Icelerati, lacrilegi, nefandique. Felices
oro nonne Tunt, qui virtuolis animis obfiftere cona-
ti lunt, quamvis in oculis hominum Tuperati ? Au-
btores vero tanto inTeliciores, quanto nihil inTeliciiis
impunitâ licentiâ 6c proTperitate peccantium, qua-
lium miTerearis velim, pro Tua converfione, 1'alute-
que deprecans. Quod fi cauTa (juxta quorumdam
impudentiam, quæ Te de pertinaeiadamnat) alitigne-
tur deTenfio Catholicæ veritatis , vitia quærens 6c
errores corrigens , 6c hoc coram Judice legitimo,
nunc ordinario, nunc liipremo -, quidni fidenter aT-
firmaverim, beatos elfe moituos, qui pro Lege Dei
lui certaverint uTque ad mortem, exemplo totMar-
tyrum ? Quid ftupes ? Quid me reTpicis ? Noli to mi-
arij fi habet quotidie Martyres liios mundus, fi caro,
Moyfen oftenfione. Quo circa facile poteft efle tal- ^ fi diabolus -, cur non habeat Tuos Chriftus ? Hinc Alax
argumentum î provenerunt ex iftius operatione
icandala, malaque fine numero, egit ergo talis cul-
pabiliter : nihil enim tam bonum, quo nequitia per-
verTorum nequeat abuti : exemplum in proteila-
tionc Fidei per Martyres claret.
Et primo in prædicatione Chrifti, qui non venit
pacem mittere in terram, Ted gladium : cujus ortus
utique divinus , tot innocentes per Herodem dédit
ncci. Caftigat Pater filium, Medicus ægrotum, ipfi
le perimunt ; nunquid aget Pater Tuper filio , Medicus
Tuper ægroto pcenitentiam, quia mortis occafio-
nem dedifle vifi lunt ? non puto. Notaveris 6c in præ-
lenti re , quemadmodum pugnaverunt fiüi ITraël
tribus vicibus contra Benjamin, ob vindibtam pefli-
tui feeleris in uxore Levitæ : cauTa jufta erat, 6c
poftolus, Oportet harefes efj'e} ut qui probati fun,
fefiifiant, 1 Cor. 11. ip. quomodo manif'efti? plané
in bonum, fi Legem Dei defenderint llrenuè j Ted
prorlus in malum , fi vel maligne impugnaverint,
vel impugnantibus faverint impudenter , Tubdolè,
nequiter, Tubvertendo vel negando juftitiam. Taies
dixeris Tcandalorum cauTam omniiim , qualem egerunt
in alios perTequentes aliquos ulque ad coronam
Martyrii. Quo pabto inquies ? Relpondeo, nonne
Martyrium caulîi fuit ut pro Chrifto, pro veritate,
pro juftitia , pro vitiorum redargutione mors unde-
cumque toleretur ? Attende quæ cauTa reddiderit
ipfiim Abel primum Martyrum in Lege naturæ 5 hæc
nimirùm, quod in odium juftitiæ religioTæ, quæ Sa-
crificium obtulerat Deo placabile, Cain Trater eum
quod fortalîe miraberis , dederat Deus aflenTum pu- nihil tale cogitantem, egredientem in agrum, infi-
gnantibus : vibbi lunt primo 6c itemm lècundo, uT- diosè peremit. Vides quo pabto fit aliquis Martyr
que ad internetionem quinquaginta millium pugnato- etiam dum ignorât. Omitto de Teptem fratribus Ma-
rum ex ITraël : tertia pugna dédit eis purgatis 6c chabæis in LegeTcripta, qui non ob aliam caufiim,
bumiliatis vibtoriam ulque ad omnimodam penè de-Dquàm ne Legem in porcinæ carnis efiiviolarent,atro-
Ictionem Non plu- cilfimè necati Tunt.a Benjamiticæ Tribus. iN on dilcurram per p Non loquor de Joanne“Bapti-
, Tcrutanti quippe Tcripturas meas occurmnt ta-
lia copiosè, quorum lebtio vivax eft , 6c quafi malleus
conterens petras, conlblationem denique faciens,
contra mortalium caliis inopinatos , 6c qui jufta Dei
bonitate videntur indigni. Si vident ( ait Ecclefiaftes)
calumias egenorum, & violenta judicia, & (ùbverti ju-
J ttiam in provincia ; non mireris fuper hoc negotio, quoniam
excelfo excelfior alius efi: 6c infuper : univerfa ter-
ra Rex j imperat fervienti , Eccle. f . 7. 6c ita impe-
Tomi /. Pars. I.
Joanne “
fta, qui Legis utriulque Moyfi 6c Chrifti limes
quidam fuit, cujus Martyrium aliam non invenitur
caufam habuiflë , nifi redargutionem publici ince-
ftus: Thomas Cantuarienfis, ob defenfionem Eccle-
fiafticæ libeitatis : Leodogarius ob zelum domus
Franciæ contra Ebroynum : Agathes , Agnes 6c
Lucia propter Fidetn caftitatis, gloriolo celebran-
tur Martyrio : 6c ita de plurimis , quorum exemplis
perfpicuum f it , omnem hominem, qui perimitur
M 2 odio