4.59 Jodnriis
Llndè fic arguitur adverius eos. Si JDoétoribus &
pu ins in foaarte crcdcnddm eit ; c«r Dodtoribus per
nos allegatis non vultis credere, quos allegatis; bene
intelledli flint pro nobis & alii qui abique ullatom-
paratione pïtrres font & clariori fermone dicentesno-
ilram fententiam : - iï verb non talibus in aliquo cre-
dendum eft, cur eos pro vobis in confirraatione er-
roneoruin fpirituum & ienfuum veftrorum tarn curio- A
. sè 8c exquifitilfimo ftudio quæritis allegare , unde-
cunque colligentes Sc difcerpcntcs quantumlibet re-
’nitatur?
Septima. Scriptura làcra recipit interpretatio-
nem 8c expofitionem nedum in fois verbis origi-
nalibus ; fed etiam in fois expofitionibus : patet ex
præcedentibus; unde il allegatur Auguilinus, exempli
gratia, quod dixerit in una Glolîa foafomehdum
die Sanguinem Chrilti in Communicatione laïcorum,
& h o c de neceffitate falutis.; 8c alibi dicat vel obfer-
vet oppofitum fecundùm intelledlum qui prima facie
colligeretur ex verbis ; attendendum eil ex didtis a-
liis qualiter ëft concordandus fîbiipli. Invenitur
enim dixifie: Crede manducafii, 8c ita dicere po-
tuit. Crede & bibifii.
OBava. Scriptura facra dum per novellos homines
inducitur , tanquam credenda fit in fois' midis
terminis abfque alterius interpretis vel expofi-
tioris admilfione , exponitur gravi b us periculis 8c
fcandalis ; nifi folerter provideatur, 8c confeltim
occwrratur. Patet ex præcedentibus.' E t quia ad
veritatem tales implicant femetipfos in dictis fois,
prout dedudtum eft in fexta régula, dum aliquando
pro fe inducunt Dodtores 8c inductos contra le non
admittunt; dùm prætereà vitare voluntgloflàm om-
nem ,-incidunt apertifiimè in multipiicem contra-
dictionem, 8c ultra quàmjudæi littérales judaizant,
qui recipiunt in antiquis traditionibus Legis expofi-
tiones foorum Doctorum multas 8c varias, ut Rabbi
Salomonis 8c Rabbi Moyfi, 8c aliorum quemad-
modùm traditum habent in Lege ; Deuter, xv 1 1 . fob
mortis interminatione Sacerdotibus Levitici generis ef-
fe credendum 8c obediendum. Ex hac prætereà ra-
dice peftifera orti font 8c quotidiè crefcunt errores
Begardorum 8c pauperum de Lugduno 8c omnium
fimilium, quorum multi font la'ici habentes in foo
vulgari tranflationem Bibliæ, in grande præjudicium
8c lcandalum Catholicæ veritatis, quale propofitum
eft in reformatorio effe tollendum.
‘JSjona. Scriptura facra in foi receptione 8c ex-
pofitione authentica finaliter refolvitur in autori-
tatem , receptionem 8c approbationem Univerfa-
lis Ecclefiæ ; præfertim primitivæ, quæ recepit earn
8c ejus intellectum immediate à Chrifto, révélante
Spiritu fàndto in die Pentecoftes , 8c alias plu-
ries. Patet, quia quod Matthæus feripferit vera-
citer Evangelium 8c Nicodemus non ; iolùm habe-
mus ab autoritate Ecclefiæ : juxta illud Auguiti-
ni Evangelio non crederem nifi me autoritas Ecclefiæ
compuliftet. Hæc enim. eft infallibilis régula à Spiritu
fàndto directa, qui in his quæ Fidei font, nec
fallere poteft nec falli. Probationes omitto. Et quia
hoc eft primum principium in Fide tenendum, quo
non credito non fupereft arguere contra fie negan-
tem, ficut nec contra negantem prima principia in
moralibus 8c fpeculabilibus arguendum eflè tradit A-
rifloteles. Additur confecutivè quod facra Scriptura
in expofitione foa habet 8c habere debet in reveren-
tia 8c autoritate majori confuetudinem Univerfalis
Ecclefiæ circa-ea quæ Fidei Sacramenta refpiciunt I
8c difpenfationem iplbrum ; quàm autoritatem Do-
ctoris unius particularis etiam Sancti. E t fie tradit
fandtus Thomas in ilia quæftione qua quærit, utrum
pueri infidelium fint invitis parentibus baptizandi in
ratione ad oppofitum. Unde valdè mirandum vide-
tur apud aliquos confiderativos , dum vident quod
llatim ut Doctor aliquis compofuit unam ledturam vel
Gerfomi 460
unam compofitionem ; aut gloflàm fuper Decretali-
bus aut Decretis redegit in feriptis; habetur ilia glolîa
feu ledtura in reverentia tali, quod allegatur authenti-
cè in Scholis 8c Judiciis : qui Dodtor li viveret, non
effet comparandus mille 8c mille qui jam font in vita.
Et tarnen fi tota una Univerfitas, exempli gratia,
quæ habet Dodtores in omni Facultate peritilfi-
mos, declararet aut determinaret unam expofitionem
circa unum paffum Scripturæ faci æ vel Decretorum
aut Decretalium, vix reputabitur aut recipietur hu-
jufmbdi tellificatio ; quaii videlicet feriptura mortua
fit majoris autoritatis quam viva. Et fi opponatur
quod in vivis pervertitur judicium propter perverfio-
nem affedtûs ; cur non fimiliter poteft dubitari quod
in mortuis regnaverintdumviverent palîiones judicii
fobverfivæ.
‘Décima. Scriptura facra patitur in fuis lediori-.
bus, permittente Deo , quod errent 8c protervè a-
gan t, quatenus qui prob at i firm fiant manifefii, fient
dicit Apoftolus. 1. Cor. x i . 19. Et ut ftudia Do-
dtorum multipliciter excitentur, prout notât Augu-
ftinus; 8c ut particulares veritatès quotidiano exer-
citio inveniantur 8c eliciantur, juxta illud : Dan. xh. 4.
Pertranfibunt plurimi & multiplex eritficiehtia. Et illud.
Pib CXVIII. I f O. jDeckratio fermonum tuorum illuminât,
cum fimilibus multis. Nihilominùs dum fiera Scriptura
patitur in luis ledtoribus aut allegatoribus per-
verfum 8c protervum intelleétum, adverius ilia quæ
manifeftè font in eadem Scriptura tradita, 8c quæde-
.clarata font per Eccleliam Univerfalem, 8c ita rece-
pta per fidelium obfervationem ; debet. habere dc-
fenlionem fuam, magis judiciali feventate, 8c exe-
cutione punitiva , quàm ratiocinatione curiofa per
feripturas aut verba. Patet ex præcedentibus : ve-
rificatur enim in talibus, quod ftultus Verbis non eru-
dietur, quod 8c experientia quotidiana manifeftat.
Ilia quippe tales negant per quæ fola polfont 8c de-
bent ad viam veritatis reduci ; 8c fi nolunt aliqua credere
nifi quæ reperiunt in Biblia , inveniant illic li
poterunt formam Sacramentorum, 8c quod Chriltus
mifeuit aquam cum vino quod confécravit, 8c ita dd
pluribus aliis.
Sequentia magni momnti de novo prodeimt
ex MS. Codice CM. largny.
T T L T i m b : notatur finaliter pro facili 8c manu-
ali folutione diétamm autoritatum 8c aliarum
quas pro le adducunt adverfarii, notandæ font diligenter
feptem regulæ quæ fequuntur.
Primo itaque Iciendum, quod quamvis plures au-
toritates facræ Scripturæ atque etiam Sanétorum lo-
quantur indifferenter de Communione fob utraque
Ipecie pànis 8c vini ; non tarnen prætendunt præce-
ptum ut dicant hujulmodi Gommunionem fub utraque
Ipecie, quoad laïcos, elfe de ncccflitate falutis, vel
de Præcepto Chrifti. Et fie omnes hujufmodi autoritäres
adducuntur frivole 8c impertinenter, nihil-
que contra Catholicam veritatem concludentes ; cu-
jufinodi font autoritates Apoftoli 8c Jefu Chrifti,
quæ indifferenter loquuntur tam de Sacerdotibus con-
ficientibus, quàm de laïcis, in quibus tarnen nullum
Præceptum exprimitur, ut pleniiis patuit loco foo,
dum de ipfis iuperiîis ageretur in fpeciali.
Secundo feiendum, quod auéloritates tam fiicræ
Scripturæ, quàm Docborum multorum, facientes men-
tionem de Communione fob utraque Ipecie, continent
in fe Præceptum vel vim Præcepti , ut in pluribus lo--
quuntur; 8c intelligendæ font de Sacerdo.tibus, quorum
eft conficere hoc Sacramcntum, 8c fob utraque
Ipecie fomere, propter perfeétam fignificationem 8c
reprælèntationem Dominicæ Paflionis 8c Mortis 8c
fpiritualis refeébionis completæ 8c aliorum quæ in hoc
Sacramento repræfentantur ; non autem de Commtinioa
S i Contra harefim de Commun, haïe, fu b utr.fpecïe 46z
X ie laïcorum, -quorum capere 8c fomere eft folùin conficientibus fufficere fob una Ipecie , ut in fope*
rr_• __ _________ propter afticaciam 8c non propter repï:æ ■ fentatio_n_em_ . _-----»Æ
Ejulmodi eft autoritas Chrifti qui folis Àpoftolis quos
jn Sacerâbtes conftïtuei-at, præcepït iit hoc fàçe-
rent fub utraque fpecie in foam compefnorationemi
Hoc modo etiam intelligitur Canon Gelafii Pa.pæ
rioribus diffufe oftenfum eft.
Quarto: Notandum quod autoritates tam facne
Scripturae quam aliorum Dobtorum , quae videntur
facere mentionem de fomptione hujus Sacramenti fub
duplici Ipecie quoad laicos yel indifferenter quoad
Comp trimus, de quibus foperius in, loci's fois diélum omnes , duplici modo loquuntur ; videlicet vél re
fujt A rum nomina afliimentes, vel nomina IpecieruM. Ex-
Tertiq: feiendum quod autoritates fandtae , fi forte
font loquentes de ixujufinodi Commuiiione fob u-
traque Ipecie, habentes Praeceptum vel vim Pnecep-
ti quoad laicos, reftingendae font ad terapus illud,
in quo raos ille in Ecclefia fervabatur : : confoetudo
enim Ecclefiae quae habuit ex caufa rationabih ori-
fonem, five fuit generahs fimiliter in tqta Ecclefia,
five in aliqua foi parte notabili, utputa in una Na~
tione vel Regno, five etiam in unaProvincia vel Dioe-
cefivim habet obligativam Legis 8c Praecepti; nec
alicui particulari licet feienter contra earn agere aut
ipfam foa fponte praeterire in loco ubigeneraliterob-
lervaitur. Unde S. Auguftinus ad Calulanum Pref-
byterumait, Mos Populi- Dei & infiituta major urn pro
Lege tenenda fiunt. Et ficut pra;varicatores Legum di-
vinarumitacontemptores confuetudinum Ecclefiafti-
carum coercendi font. Quapropter fi quis Latino-
rum in Orientalivel in Gr^ca Ecclefia contra morem
ipforum in azimo conficeret, peccaret, ut dicunt comemplum
primi Joan. vi. manduedveritis
Garnem Filii hominis & ejus Sanguiyiem biberstis, non
habebitis vitam in vobis. Caro enim 8c fanguis font
res hujus Sacramenti, 8c ea quae ex natura vel rea-
li concomitantia confequuntur“ ad hxc . Exemplum
fecundi 1 .Corinth, n . 16/ 'Quotieficunque enim man+
ducabitis panem hunc, & calicem bi bet is, mortem. Domini
annuntiabitis donee veniat. Panis enim 8c Calix qui
vinum continet, 8c pro vino accipitur ficut fsepius
continens pro contento, font nomina fpecierum hujus
Sacramenti. Inter has autem locutiones diligens
ledtor hanc differentiam attendat, niminim in autoritate
quae eft ex terminis fpecierum , nunquam aut
raro in veniat notam P r s c ep t i, aut. terminum vim
Praecepti habentem, per quam poflet deprehendi quod
hujufinodi fomptio cadat 8c obliget ad Praeceptum,
ad oftendendum quod hujufinodi fomptio fub utraque
fpecie non eft de necefutate falutis , 8c per confe-
quens de Praecepto divino. E t fi forte in autorita-
muniter Dodtores; 8c e conveifo fi Graecus apud B te aliqua Dodtoris alicujus repertum fuerit, ad prae-
nos agat in fermento,propter diverfam confoetudinem cedentem immediate regulam recurrendum cit vel
Ecclëfiarum. Quia igitur Chriftus ita fob duplici
fpecie Difcipulis in ultima Cena miniftraverat hoc Sa-
cramentum, multi fequentium hunc ritum tenuerunt
8c in multis Ecclefiis indiftindtè, quoad verb facrifi-
cantes habitus eft pro invariabili confuetudine 8c pro
Lege : nunquam tamen hæc confoetudo miniftrandi
laïcis fub utraque fpecie fuit omnino in Ecclefia ge-
neralis. Quia etiam tempore Apoftolorum legitur
Adi. II. 41. Quod erantperfiverantesfideles in dottrina
Apoftolorum & communicatione fraftionis panis & oratio-
tubus. Et in fine capituli, v. 46. Et erant fideles fran-
gentes panes circa domos quotidiè : quod utique de pane
facramentali Dodtores intelligunt 8c fpecialiter
Magifter hiftoriarum in hiftoriis fcholafticis, ubi
nulla mentio fit de vino aut de potu, nec eft verifi-
milp quod in tanta re ab hoc ritu Ecclefia tam ge-
neraliter receffiffet, nifi in aliquibus, exemplo aliquo
præcedente longe ex Apoitolis 8c primitiva E c clefia
etiam rationabilibus 8c neceffariis caufis confaltem
ad earn quæ ultimo loco adducetur , quæ eft
finalis refblutio omnium. In autoritate vero quæ
confiât ex terminis eorum, fæpè imb fæpiffimè repe-
ritur Præceptum propriis terminis vel æquivalentibus,
prout patet in primo exémplo , nifi manducaveritis
& c . Si tamen de Sacramentali manducatione efidf^t
autoritas intelligatur, ad declarandum quod ex Præcepto
divino tenetur quilibet fidelis Chriftianus rem
utramque hujus Sacramenti fiimere five fpiritualiter,
five realiter, fecundùm quod in hoc Sacremento con-
tinetur; 8c cum uti^aque res verè 8c intégré fob qua-
libet fpecierum continentur : perfedlè adimplet Præceptum
quicumque fob utraque fpecie vel fub una
accipit; quia Præceptum rem non fpeciem déterminât
: 8c per hanc advertentiam multæ autoritates
adverfarioiTim enervantur imb totale 8c principale
fondamentum, foilicet 2Sjtfi manducaveritis 8cc.
penitus enervatur.
Quinto : feiendum quod in autoritatibus Scripturæ
currentibus. .Autoritates igitur loquentes fob Præ- C & Sandlomm per manducationemGorporis 8c bibicepto
de laïcis, reftringendæ font ad tempus 8c ad
Ecclefias in quibus hujufmodi confoetudo pro L e ge
habebatur ; qua confuetudine ceffante, cef-
lävit obligatio : hujufmodi font autoritates recita-
tæ , quia quælibet autoritas vera ex caufa tantum
, ceflànte caufa veritatis ejus , ceflat veritas 8c
allegatio ejus ; ficut ifta, Chriftus eft incarnandus
quæ fuit vera , quia caufa veritatis ejus fuit futurum
tempus quod nondum advenerat ; fed jam fu-
turo praefente tempore adveniente ex Chrifto nato,
caufa veritatis ipfius ablata eft 8c per confequens
ipfa penitùs remanet falfà : quia non eft vera Chriftus
eft incarnandus. Cum igitur Autoritates hujufmodi
Dodtorum non erant veræ, nifi ex confuetudine
vim Legis 8c Præcepti habente, ceflànte confoe-
tudine, ear um veritas ceffavit 8c allegatio. Et valde
diligenter eft advertendum quod nullus Dodlorum Ca-
tholicorum per adverfarios allegatorum, 8c ita credo
de omnibus aliis loquentibus de hujufmodi Com
tionem Sanguinis intelligitur in generali fiifceptio u-
triufque, quod utique ita verb 8c intégré fit fob una
fpecie ficut fub utraque, cum fub qualibet per fe
fumpta totus 8c integer Chriftus contineatur ut de-
claratum eft. Et etiam fi ad proprietatem locutionis
attendamus, non propriè Sanguis in Calice bibitur ;
fed fola vini fpecies , cum fob fpecie vini eumdem
modum fanguis Chrifti habeat exiftendi, quern ha-
beat omnimodè fub fpecie panis. Etenim fic fiib fpecie
panis Sanguis habet effe intra Corpus nifi 8c intra
venas ipfius conclufos , fic pari modo eft fob fpecie
vini, quia non eft effufos extra corpus aut à corpore
divifos, ficut per fpecies defignaturin commemo-
rationem dominicæ Pafiionis. Sæpè itaque Scripturæ
8c Dodtores fandti loquentes de hoc Sacramento
etiam fecundùm quod fob una fpecie continetur man-
ducationis 8c bibitionis, terminis utuntur pro fufeep-
tione, ad fignificandum fidehbus, quod fub fola fpecie
panis fomunt corpus 8c fànguinem Chrifti verè
munione fob utraque fpecie, dixit earn indifferenter ^ 8crealiter, 8c non aliter fob ambabus quam fob una
quoad omnes effe ex Prsecepto Chrifti, aut de ne- earum nec magis efficaciter.
ceffitate falutis ; ita quod una fpecies non fufficiat
nec aliqua autoritatum per adverlarium addudlarum,
didlum Praeceptum Chrifti intendit quoquo modo aut
pi’otendit: e contrario autem multi Dodtores Catho-
lici dicuntCommunionem diviniffim^Euchariftiie non
Sexto: etiam intelligendum quod multæ audloritates
facientes mentionem de Communione laïcali fob utra-
que fpecie, potiùs fpiritualiter intelligendæ font quàm
facramentaliter, ut de multis patuit. Quoniam enirn
3acerdotes in Al tari in confpedtu populi conficiunt fob
du