velut m angulo dclitefcit, palam fiat Sc arguatur : Omnia enim a luce manifefiantur, aifrSalva-
XAmpliiis, ficut in hominum corporibus videre eft innumeras Sc diverfiffimas complexiones aut
condiuones} ficinanimabus profpicere eft. Ecce in corporali refe&ione ( ut de cæteris ad præfens
fileam , conveniens fumaturexem plum) cernereeftaliquos, quosrufticosôc aggreftes vocamus;
cibis groffiffimis uti continué, 8cinhisdeliciascomputare,qui tamen ætatem prove&ifiimam tra-
hunt. Videbis alios tanta accuratione delicatiora quæque perquirere , ôc in diverfa curiosè
ferri* ut v ix inveniatur qui defiderium illorum, vel femel libitum, èxplere perficereque ya-
leat/ Sunt rursùs alii cunétis onerofiffimi, qui veluti mortifera pefte languentes , ad omne
quod apponitur naufeant, ôc omnia feprobantes, ( ut dici aflblet ) nefeiunt quid volunt. At
alii cemperiem bonam ubique retinentes, etfi alternationibus interdum gaudeant, omnia ramen
appofita cum gratiarum aéfcione recipientes , de omnibus edunt , ôc dùm efuriem fugent,
ôc ventrem (utaiunt ) impleant, qualibus non curant. Simile aliquid reperire eft in alimente
fpirituali verbiDe i, quod non æqualiter omnibus convenit, nec uno modo pafeit oranes ôc
vivihGat. Ea propter fummus pater-fàmilias, menfam Sacræ Scripturæ omnis, generis dapibus
refertijfimam nobis appofuit, in qua fie cæleftium deliciarum copia falutaris exuberat, ut ibi
fit quod perfeâus comedat i ibi quod parvulus fügat 3 ibi laéteus potus 3 quô tenera adhuc Fi-
dclium nutriatur infàntia-, ibi folidus cibus, quo robuftorum perfe&a juventus,fpiritualiafanctæ
virtutis accipiat incrementa. . , . .
Poftremö, non ignorantur aftutiæ diaboli, cui mille nocendi artes infunt, qui înhujus æ-
tatis fenio delirate multos cogit 3 ôc ubi palam fævire non valeat, infidiatur interdum pernitio-
fiùs in abfcondiro, quafi leo in fpelunca fua. Inde raptor attrahit pauperem, ôc adeo à laque
© fuo humiliât ôc involvit, ut vix inveniatur quantum vis eruditus Ôc ingeniofus, qui feiat
evolvere. Proptereà, ficut novis morborum generibus novis remediis occurrendum e f t ; ita
perverfis adinventionibus inimici, falutaribus affiduè doôlrinarum ftudiis obviandum.
Hac pia confideratione permoti lunt noviffimè nonnulli, inter quos germanum hune numero
, quofdam Traétatus novellos cudere, in quibus materias aliquas ab aliis etiam ventilatas,
paiticularius vel enucleatiùs, pro circumftantiarum varietatc, dilucidare conati funt. Non enim
omnia à priorrbus, modis omnibus tradi vel determinari potuerunt, propter immenfum chaos
Gircumftantiarum particularium,quasmultiphcari fuper numerum, ôc diverfiffimè variari nullus
ignorât.Et quemadmodùm non omnibus ægris æqualiter complacet in Medicisificut nec ineft omnibus
æqualis gratia curationum: fed illi præcipuè pro fanitate capefcenda confulendi fu n t ,q u i
môlborum qualitates undecumque performances, longâ artis experientiâ bene de omnibus no-
runt judicare: ita apud Medicos fpirituales proportionabiliterreperire eft,utaliquorum etiam
novellorum traditio vel do&rina, pl’erifque placidior, fecurior, §c pro circumftantiarum quali-
tate accommodatior inveniatur. Hinc apparet cur hac ætate noftra plufquam an tea, veritates
aliquæ clariùs ôc jocundiùs elucefcunt : ut verificetur Damelis fententia, Pertranfibunt plurimi, &
multiplex erit feientia. Dum enim conferuntur antiquorum di&a cum fequentibus,ôc applicantur
invicem ordine congruo ; tunc velut in quodamfuffoforio, perfervensÔC acutum ingenium con-
flatur, ôc erumpit veritas puriffima, eliquanda in cordibus piorum.
Nerno ergo parvipendendo dicat 3 nihil à modernis recipio, quorum au&oritas non præ-
ponderat, qui diéfcis fa&a noncompenfant,nec moribus fuæ profeflioni congruuis adornantur,
vel miraculis elarent, feilicet in pluribus vita fordet Ôc horrida eft. N amlic èt, proh dolor ï
m\iltos lugeat Ecclefia taies, tanquam dégénérés ôc perditionis filios-, funt nihilominùs alii
poternes opéré & fermone, quos aliquibus donis gratiæ fuæ dotavit Deus, ut luçeant in domo D e i,
ficut fplendor firmaments & ficut fielU in perpétuas aternitates. In quorum numero ÔC ordine, fi germanum
de quo loquimur deputavero, nulli injuriôfus ero. Ejus traditio ôc doétrina ( fidenter
affirmo) luculenriflîma atque probatiffima femper extitit, nec ullius erroris afpergine foedata,
quam gratiorem ôc efficaciorem reddit morum femper experta probitas , ôc honeftiflima vitæ
converfatio. Aifecutus doétrinam, ôc moribus piis adornatus, bonos |ure coluit, toleravit malos ,
veritatem promovit, errores eft perfecutus, ôc bonum commune grandi zelo profecutusj quæ
pacis funt requirens, pacem in principio ôc in fine femper optans. Patuit hoc noviffimè,in fa-
cro Conftantienfi Concilio, in quoquidem, turn nomine Caroli Francorum Regis Illuftriffimi,
ôc Univerfitatis Parifienfis, quorum foiemnis Ambafliator erat 3 turn nomine proprio, totis vi-
ribus laboravit, ne idipfum Concilium ( quod pro pacisadeptione ôc hærefeum extirpationead-
unatum erat)fubdolâ hoftis malitiâ diffolutum iri contingeret, ôc infruôtuofum abiret, fuiflec-
quenoviffimus error pejor priore. De hoc exftaht egregia ipfius Opufcula, illic palam conci-
onata.
Poftremo adverfùs peftiferas hærefes, quantos latratus, more fideliffimi ôc vigilantiffimi canis
ediderit, vel hæc fola res indicium e ft, quodjveritatis tucndæcaufâ, domo, patria, civitate,
cognatis, amicis, digniutibus, rebufque propriis privatus eft, Ôc ex illis propulfus, ac innu-
meris infidiis expetitus. Proptereà refugium aliquod ad tempus fibr coaptavit in hac præclara
Lugdunenfi civitate, in qua jam ferè per quadriennium demoratuseft, vitam quietiffimam du-
cens , ôc tam folitariam, ut unum ex heremicolis crederes, nifi quod deferti receftus fiondum
petiit, fed habitat in medio popufi fui, mirantibus multis ôc inquiréntibus: Quid hic agit tam
folitarius? cur ad publicum non procedit? cur non it fedatum hominum jurgia, quæ tam acri-
ter ubique debacchantur, ut quid perditio hæc ? Sed quid agit, inquiunt ? Multùm aio, per om-
nem modum. Primo quidem intranti ad fe in domum fuam præoccurrit illico lætâ decorâque
fâcie fapientia, quam a juventute quæfivit fibi fponfam afiumcre 3 ibi cum ea requiefeitôc 1er-
mocinatur tota die3 quæ fi viderit cum, vel ad modicum triftem ôc anxium, non ceffat blan-
dit iis delinire, donee confolatum reJinquat. Non enim habet amaritudinem converfatio ejus, nec ta-
dium conviftus illius, fed Utitiam & gaudium. Dehinc ne putes ipfum ita parietibus angufhc
cellæ coarélari, ut foras egredi non liceat3 extendit fæpiusdum licet, affeaiones in omnes fines
terræ Ôc in mari longè> ôc peragratis tantis regionibus, ac confpeôtis oculo rationis variis
hominum ftatibus, nunc profperis, nunc adverfis, coaptat animum unicuiquc, profit exiguitas 1 -valet,
valet, omnibus omnia factus j modo per gratiarum aéliones, illis applaudendo j modopiis ora-
tionibus, illos adjuvando, hos exhortando, illis compatiendo.
Inter hasc, non crederesquantis lachrymarumprofluviis abintimo cordis proruentibus,deflet
miferabilem cladem; nunquam dignis plan«ftibus adiequandam, praeclariffimi Fiancice Regn i,
quod inteftinis & civilibus bellis difrumpitur atrociter 6c vaftatur, & praeda hoftibus pater 3
quod quidem inviéliflimum perduraflet, fi concordite feedus in eo manfiflèt illibatum. Ibi proh
dolor! tumultuatur, puer contra fenem, 6c ignobilis contra nobilem3 illic vulgus indoélum
varios Re6tores fequens, miferam in vertiginem rotatur affiduè. Gcmit infuper amanffimè , ut alter
Hieremias, videns contritionem populi fui, 8c laborem 6c contradiétiönem inRegali Pari-
fienfi civitate, qum nuper erat urbs perfeóli decoris, gaudium univerfte terras. Talibus fufpi-
riis 6c fingultibus tumidum cor exoncrans, fedet folitarius 8c tacet, quoniam dies ma!i funt'
6c pra:ftolatur cum filentio falutare D e i, fifprtè fit fpes,fi veniattempus miferendiejus, 6cpul-
chra pax longiiis effugata-, redeat aliquando jocundior. Ob hoc juge Sacrificium noftne R e -
demptionis in Altari non ceflat offerre3 rogans in fpiritu humilitatis 8c animo contritö, ut in
férvis fuis iterum propitietur Dominus, & populum fuis continuis tribulationibus laborantem,
benignus refpirare concedat. Amplius, dum libero mentis volatu, in fuperiora domus placet
afeendere, levat fe fupra fe, unde confpicit eminüs latè patentes aetheris plagas, arélumque
terrarum uturn : ibi videt cxlos cxlorum opera digitorum D e i, lunam 8c ftellas qux fundavit
fapientia, pulchrum equidem fpeftaculum. Quöd fi perfènferit auram vel tenuem humanx va-
nitatis alicumde perflare, 8c ruinam minari 3 mox ab alto defiliens , fefe in ima recipit 8c in tu-
to locat; aut f i, mqlientc faevifiimi hoftis nequitia, contra le quicquam adverfi viderit inrentari illi-
co,more fpiritualiserinacii,totumfeinfecurvandorecolligit, 8c ponit petram refugium fuum*
ibi abfeoniitur inabfeonditofaciei D e i, % turbatione hominum 8c tempeftate, fecuro munitus
vallo , quo graffanti ftultitiac, afpirare fas-non fit. Tunc fobria mentis lxtitia decantare cum
Propheta licet: Oculimei femper ad Dominant, (juoniam ipfe evellet de lac/ueo pedes meos. Et iterum:
Meditatio cordis met in confpctlu tuo femper, Domine Adjutor meus& Redemptor meus. Non igitur
putes ilium datam quietem malèexequi, 8c inerti otio tota dietorpcfcere5 quandoquidem nec
ipfius diei decurfus interdumfufficit, ad explendaqux falubriter fuggerit animus: etiam noéli
fxpiüs detrahendum eft, 8c intempeftsl noétis hora, nunc prima, nunc lecunda aut tertia vigi- .
lia no6lis,nonnunquam media nodte furgendum ad confitendum nomini Domini. Inter hxc*
neceffe eft edulium corpori miniftrare: deinde fomno moderanter indulgere.
Artus (blutos, ut quiet
Reddat laboris ufui,
Méntemque fejjam alle vet.
Num tibi videtur fapienter vitam inftifuifiefl nunc, 8c ipfiim maris hujus procellofi periefi-
hs rurlum expone. Nonne confultius eft dele£fcari in Domino, 8c vacare bonx menti, totilque
Conatibus adipifeendx vitx perpetux operam dare, quam quotidie fruftra niti, 8c nitendo ni-
11 odium quxrere, quando perverfi difficile corriguntur, & (lultorum infinitus eft numerus ? Addo
quod, ficut ipfe mihi fxpius^ teflatus e ft , nunquam, quantum meminit, tanta pace 8c cordis
alacntate perfruitus e ft , quam hoc aliquanto temporis intervallo, quo plus acriterin eum jam
iexagenarium defxvit inimicus, 8c variis tribulationibus eft ventilatus. Sic veraciter enuntia-
% quiait: Mala qua nos hie premunt, ad Deum ire compellunt. Et Propheta teftatur, intribula-
tionefibi multipliciter a Deo dilatatum efle cor. Hoc modo exilium, perfecutiones , ingenf-
que furia Mundi hunclongiuspropellentes,8c(ut fic dicam) iotra fe reftringentes, quadam an-
tiperiltafi fpirituali, ferventms eum in amorem Dei 8c odium fxculi intenderunt, 8c vice cö-
f1? » P^lchnorem 8c fplendidiorem rcddiderunt.Quapropter etiam gloriabundus in Domino mini
dixit aliquando, fentire ingenium clarius 8c vivacius inefie nunc fibi ,quam unquamantea. N ec
mirum, cum dicit Sapiens: Scribe fapientiam in tempore otii, & qui minoratur ablu, percipiet earn. O b hoc
etiam egregjaferipfit Opufcula, qux dum mihi nuper communicavit, tam avidè pedegi , ut illorum
doctrine veluti vino meraciffimo ebriatus fuerim. Optoqucfxpius, amantiffime mi frater An-
lelme,tibiquafiamico meo rivali, poculum ex his tribuere: fed longa Regionum dillantia
qua corpore, non animo feparamur, hoc ad tempus vetat. Propterea annui tibi, ut h x c ipfa
qux noviffimè vel antea compofuit idem germanus, in tabula quadam annotare curarem3 per
quam poffis vel qux jam acceperis, vel qux tibi adhuc defunt agnofeere. Simul 8c inh ocob-
lequi cordialiter volens Venerabilibus ac Devotiffimis Patribus meis, Fratribus Majoris Carthu-
h x , Annotationem hanc affeélu grandi poftulantibus, quibus propofitum mihi femper eft totis
vinbus complacere, fperans illorum fuffragiis apud Deum non modicè fublevari. Nonautem
eo tempore, vel ordine quo pera&a funt, ordinavi omnia 3 fed prout occurrerunt memorix.Cx-
erum, qualitas materiarum, poterit vel ex themate, vel ex tenore Ru b r icx, 8c maximèOpus
ip um jfiafFuerit, legendo cognofci. Vale in Chrifto Jefu frater unanimis, mei memor. Et cir-
cumvagantes maris hujus tempeftuofi procellas aspiciens, xquanimi mente cum patientia fufli-
«e,m qua folapoffidemus animas. ScriptumLugduniinMonafterionoftroCxleftinorum. Anno
uomim, m. cccc. x x m menfis Maii, 8cc.
A N N O T A T I O
Opufculorum Joannis Gerfonis Cancellarii ‘Parifienfis} quorum multa deperierunt; de
multis incertum eft, f i & ubi fuperfint, &c.
fecn*°^at.*0 Primo ^ ur^u TheologixParifiis in Regali Collegio Navarrx3 8c confequenter in
taris 0,a.c . ncePs inQuadripartito libro Sententiarum; 8c tandem in Magifterio,' anno x -
tanh e,USC,rc.ite,‘XXI1 » fumpto fuper hoc themate: Quafiyi fponfam mihi earn ajfumere, fub me*
i>P-P-raJ luPt,^ruiP Theologi cum Sapientia, in modum Dialogi, per .profas 8c metra, more
ecu ue ^onfilatione Tom. I. y mixtim procedendo. Leftid-i