, 1 , , , , ,3ug admittit in grandera ignominiam Ecclefiafticæ dignitatis. Quid de diurno cultu ex hac
’ ’ crUenta fchifmatis pernicie ubiliber imminuto , atque in lpcis plerifque prorfus dejerto queremur?
Quid de raoroaidifciphni.Epifcoporum Ecclefiæ virtutibus? qux lie.mpblivionem
” inque omnia vitiamutatæ flint, ut vix precedencesPatres, li redeant, camricm Eccleliam,
i nuam ipfi dudùm rexerant, quamque Chriftus inftituit, efle putent, nullis virtutum iuarum
H Ü 8 S Ü nullis ufquam:veftigiis, imè ne umbra tenui ibidem reliSa. n n fcetoS®
’’ libertates ereptas.veteres iuiumnitares obiiquatas, patrimoninin denique diftractum, dilapida-,
” tum abalienatum. Ilk,,, inquaniIomittamus, quia temporalia funt y quanquam majora lfti hæc
1 temporalia ducunr. Ad Fidei Catholic*: detrimenta .ct fçandala, quæ nos majora ponimus ,
■ veniamus Irrident Religionem noftram B H H talea» in.ea videntesfciffionem, canes
1 Ægvptii mordent, IaccbfantIblaCphemant, inde ft, commodiffimam gaudentes.occafioncm in
I eamdem inftltandi reperifle, qux fit infeipfa vrfeera, ceeco fiirore MS
vienda , femetipfam conficiat, & deftruat. Htqufinodr Fideles oppugnant, Hinchxretict
irruunt, nui jam venenatum .caput extollere vehementer , nullo ytndice çoepertntt, Sc m
■ coroplurimis locis hærefes pernidofas , etfi non.adhuc patenter, tarnen latenter feminant ,
& Ut cancri quotidiè magis ftrpunt : fic in Fidem Gatholicam defenfione vacuam, & domefti-
■ G0 beUo fe continue prolfequentem, atque confumentem, undecumque fit impetus. Sedquid
univerfi mala ex hoc horrendo fchifmate naftentia eqmpleai mtamnr? Res nobis, Sc cm-.
I cumnue impoffibiiisftft. Quis enim tanto præditus ingemo, aut .tanta eloqueqtia decora-
, tns qui ansuftiasy MB calamitates.fingulas, quas Ecçlefia fuftinet non digne ut res
H poitulat depterare, fed nominate .valeat , aBt referre? Quid nominate dicimus? cogitate
podùs dicam us, ac mente carpere. Tanta ell miferiarum ac moleftiarum moles, tanta magni-
tudo, tanta congeries, ut 6c mentem præfentiuro. effugiat, 6c nafciturorum fidem, credu-
* litatemque vincat. Obftupefcept certc polleri noftri, mirabuntur, 6c horrefeent^ tantorum
immanitate flagitiorum , legentes , 11 hæoe ab aliquo mandata funt. Quæ mala cum atrocia
’ adeb Tint, 6c luprema, ut jatn nihil addi polie, quo ulteriùs crefcant yideaturj tarnen pe-
, iora imminent, & in deterius res femper procedit. Nam qui dies poftenor non pnore detc-
rior ? Q u x lux præcedenti non aliquid malitiæ agglomérat. Omnia in dies mala augeiçunt.
’ Novi modi obfillendi Ecclefiæ unioni, per perditos & ne&rios homines, diabolo fuggerente,
quotidiè oriuntnr, novæ allutiæ, nova molimina. Q u i, quoniam non alias le id pouejarbi-
, trantur quod cupiunt efficere , nifi ante omnia coeterofque veritatem fibi maxime peftem
’ ’ enuntiare folitos ubique infamant, totos viriiim fuarum 6c aftutiarum nervös in noftram de-
lationem moliuntur intendere. ,, Tum muliis epiftolx Autor invehitur in eos , qui Rfe
pacifias Academix confiliis opponebant , ac demum Deum deprecatur, „ ut quaffatam pene
undis ratem fuam , nec jam fine fua ope obnitf valentem, tandem aliquando fervet, ventis oC
mari imperans , ut pofitis turbinibus, jam ulterius fæyire defiftant. „ .
Reiponfum In hanc fententiam Univerfitatis Parifienfis Orator Regem, oblato fimul Icnpto, allocutus
Reßis' eft. Sed eâ die nihil aliud refponfum eft à R ege , nifi, Rem g g magni moment MMplacere z.e-
lum & fervorem Vniverfitatis in.ajferenda Ecclefi<e pace, illujtie propediem ßgriificatttrum, qmd tnhane
rem decrevijfet,. rediret cert a die , certittfjue refponfum relatttram.
A "novit Univerfitas fibi dari verba, 6c licet R e x , Ludovicus ejus frater Dux Aurelianenfis, pa-
trui 6ccognati,Principes alii6c Proceres ac Prxlati,inter quos eminebatSimon Cramaudus Le-
-movicenfis, Patriarcha Alexandrinus,expoftulationem Univerfitatis lxto atque hilan vultu, 6cani-
-mo audiviflent, iftamque dicendi 6cloquendi libertatem maxime probayiflent, tempon nimirum
valdè opportunam: nihilominus tamcn artibus Petri de LunaCardinalis, 6c Ducis Bituricenus fa-
âum eft, ut refponfum Regium differretur. Ad diem autem didam conveniunt Legati Academici,
definitivum refponfum accepturi. Et hoc accipiunt Regis nomine, Cancellarii ore. nimirum, Regi
non placere ut eâ de re deinceps agant, aut negotio le immifeeant, neve iitteras ullas aliunde lcriptas
accipiant, aut aperireaudeant, priulquam Regi obtulerint. Hujufmodi refponfum fibi factum iri
prxviderat Univerfitas, monita fcilicet 6c edo&a quid rerum in Curia pro Clemente move-
retur atque idcirco, habitis Comitiis, poll folemnem delibefationem, fuis Legatis injunxerat, ut
fi hoc refponfum daretur, fignificarent Cancellario, Cefaturam Academiam à Leüiombm &f*cris
Ser mom bus, omnibufjue aliis Studiorum attibus, nifi & donee■ juft is ejus petitionibus fatisfieret.
LitteraUni- Dum hx c apud Regem Pariliis agit Univerfitas , leripfit quoque ad Clementem V I I , 6c ad
verfitatis de ç ar(jinaies Avcuionenles litteras, quibus triplicem pacis reducendx viam, quam Regi obtulerat,
ciemen-’ fignificat, obteftaturqiie, ut ad earn lerio attendant, afflidtx Ecclefiæ mifereantur, nec earn diu-
iem* dus tàm pernitiolb fchifmate feindi, ac divelli patiantur. Nullum ad eas litteras fcnptorefpon-
fumJedit Clemens, fed tantum f e r t o r / i j s H , in hæc verba prorupifle : Litter* ift* malt,
funt & venenofz. Audito hujufmodi refponfo Academia Parifienfis, gravem ad eum epillolam feri-
pfit, qua expoftulabat, id ab iplb dictum, vel potiusid de eo dici, 6c refponfum ad prioiem
epiftolam efftagitabat. _ , . Â rT • r • -a ia
Anteqtiàm hæc epiftola Avenionem perveniret, Cardinales , visa Univerfitatis epiftola ,
cum convenilîènt, hujus confiliis lublcribendum omnes cenfuerunt,uno excepto Cardinal!
de Luna. Qiiâ de caufâ Clemens fummo moerore affeétus , paucis poll diebus fubitâ apor
i2 o i plexiâ correptus , obiit die Mercurii 16 Septembris , anno 1394. Eodem tempore , aim
Mors'cit- fama ubique fparfiflet, ea quæ Parifienfis Academia de pace Ecclefiæ conluluerat, 6c fenpieratj
mends vu. multi Principes, ac plerxqueAcademix,congratulatorias ad illam litteras, eâ de re , miferunt.
Quibus refpondit Univerfitas, ita in propofito perftans ,ut tarnen Clementi potiiis, quam Bonifacio,,
quem intrufum appellabant, faveret. -r ■
Petition« Accepto de obitudementis nuntio, ftatim Univerfitas Deputatos ad Regem mißt, qui ab
univerfita- eo quatuor exquifierunt. Priraum , Ut Cardinalium Avenionenfium Collegium moneret, ne
fisdepace.1*" quenquam in locum dementis eligeret, donee circaunionemplenius deliberatum foret. Dein*
de ut Prxlatos, 6c Barones Regni •, acUniverfitatutn Primores, aliofque Virps notabiles , 6c
pacis amicos congregaret, qui jdeliberarent , quid in hoc negotio tarn arduo agendum eflet.
Tertium, utdeiftis feriberet ad BonifaciuiU intrufum,6c alios, qui ejus partes tuebantur. Dc-
G E R S O N I A N A . L I B E R I . Xc
nique ut ad pacem Ecclefiæ obtinendamOrationes,6cSupplicationes publicæ per Regnum fièrent^
utque Studio Parifienfiliccreti ftudia folita relumere. lis Rex annuit, éos more fuo be- 1 ^ 4*
nignè redarguens, quod tanto tempore à Prædicationibus, 6c fcholafticis aftibus abftinuificnt,ac
præcipiens, ut ea refumerent : quod fe fibenti animo fiidluros promiferunt.
Audita Legatione Univerfitatis Rex Confilium fuum fecretius convocat : 6c cum omnes Regi Rc is aJ
fuaderent ut ad Cardinales Legatos mitteret, Patriarcham Alexandrinum , necnon Petrum de Cafdiiuies
Alliaco Regis Eleëmofinarium difluafit Dux Bituricenfis, aiens, laicos Legates Cardinalibus mandaI10‘
gratiores fore, 6cPetrum de AlliaPo , quem rerum, quæ in Univerfitate adversùm Clementem
geftaerant, autorem præcipuum arbitrabantur, haud benignè exceptum iri.Hinc defignati qui
Avenionem Regis nomineirent, Reginaldus de Raia, 6c Bufficaldus MarefchallusFranciæ.Huic
datum inmandatis , ut Raimundo de Turnonia nomine Regis præciperet, ne ampliùs Cardinales
bcllicis incurfibus moleftarct, ut fic liberiùs unioni allaborare poflent. Statim autem R ex per ve-
redarium ad Cardinales fcripfit , nè ante adventum Legatorum fuorum ele&ioni futuri Pontificis
operam datent. Duas in hanc rem ad Cardinales fcripfit epiftolas, unam die 12, alteram die 24
Septembris. Ipfa quoque Univerfitas exiftimans non pofle reperiri compendiofiorem viam ad
pacem, quàm fi occafione mortis iftius, Cardinales A venionenfes redirent cum Romanis in idem
Collegium, eumdemque Pontificem agnofeerent, 6chaberent,ad eos fcripfit litteras, quibus eos
enixiflimè rogavit,ut alterius Pontificis eleblionem differrent. Datæ funt Univerfitatis ad Cardinales
litteræ, die 25 Septembris. In eamdem fententiam aliæ ad omnes Prælatos, 6c Capitula
Ecclefiarum, ejus nomine miflie. At Cardinales meliorem fuam conditionem fore ratij
eleblo Pontifiçe, id tantùm præcaverunt, ut pro fe quifque juraret, antequam Conclave fubi-
re t,fe ,fi defignaretur, Pontificatum ejuraturum, fi idBonifacius.Romanus facere paratus eflèt.
Huic proteftationi cùm omnes Cardinales Avenioni refidentes, ( erant autem viginti duo,)fub-
fcripfiflent, Cfonclave ingrefli die Sabbati, die Lunæ fcquenti, quæ erat 28 Septembris, Petrum
de Lima, Cardinalem Arragonium elegerunt, qui Benedidlus X I I I didtus eft. R e per nuhtios
Lutetiam allata, R e x ad recèns eleélum Pontificem Legatos mifit; fuos quoque ad eum mifit Ejea-oP
Univerfitas cum litteris, quibus fignificatfe in ea fuiflè fententia, confultius fore, 6c. ad pacem tri de Lun»
utilius , fi nulla fâdta fuiftet eledtio : attamen lætari fe, ait, quod is eleélus effet,qui paci Ec- Be"c‘
clefiæ cunfta poftponeret j illumque hortatur, ut quantociùsconcordiæ viam i neat. Datæ funt 1
hælitteræ die 23 Oârobris: eademque die fcripfit alias ad Cardinales,quibus eos deprecatur, ut
ad opus tarn neceflarium promovendum incumbant.
Tune Benedi6lus. Ægidium Bellenarium Àrchiepifcopum Avenionenfèm, 6c Petrum Blanii
Legatos ad Regem mifit , qui monuerunt eum, ut unioni Ecclefiæ operam impenderet , ex roixdeCon*
confilio Clericorum Regni fui, 6c præcipuè Univerfitatis Parifienfis,utque viam,-quampotio- fi»pacis.
rem eligeret, fibi fignificaret : Univerfitatem quoquecohortati funt, ut propofito infifteret. R ex
ad Pontificem mifit Petrum de Alliaco Eleëmofinarium fuum, ut de via ineundæ pacis cum
eo conveniret. Confpirabant in idem propofitum pacis, Joannis Arragonum Regis , Hen-
riciCaftellæ Legionifque, necnon aliorum ferè omnium Principum., 6c populorum Orbis Chrif-
tiani mentes , qui litteras ca de re tùm ad Parifienfem Univerfitatem, tùm ad Benediélum
dederunt. A t Benediélus, cui Pontificatum retinere in animo erat I nihil motus hifee litr
. teris, de eo in Italia transferendo cogitare coepit, 6c de abdicando verba fieri vgtuit : magnum
nihilominus concordiæ ac unionis defiderium præfeferebat, in eam fententiam ad Univerfi-
, ratem fcripfit. Poftquam verb litteras ipfius Univerfitatis, 6c Regis mandata per Magiftrum
Petrum^ de Alliaco accepit, viafque 6c modps intellexit, quibus pax reftitui pofiè præmonebatj
per alias litteras die 11 Novembris datas fignificavit, le in eo elle animo, ut pacem Ecclefiæ
procuret, eamque intencionem fuam cundlis notam cfle vult.
Cùm igitur nihil præter verba à Benediélo expeélandum videretur, Rex Chiftianiflîmus ad „
. promovendam pacem, ex cpnfilio Univerfitatis Parifienfis: Concilium Ecclefiæ Gallicanæ Pa- cpneuii
.rifios ad dieraPurificationis copvocat, in quode viisextinguendi fchifmatis aliquid ftatueretur. ^»Hicani
Huic Synqdo, ^dfuerunt quinquaginta , autcivciter Archiepifcopi vel Epifcopi Gallicani, cum &0Aaa.atl*
multis Abbatibus, 6c magno Doâ:orum grege, ac Univerfitatis Deputatis. Præfuit ei Simon
Crâmaudus Patriarcha Alexandrinus : in Regali Palatio Lutetiæ habira eft -y ibique re in deli-
berationem mifsa, audita Petri de Alliaco, Legatorumqué, qui Avenionem ierant relationejex
plurium.fententia conclufum eft, è tribus.viis , quasUniyerfitas Regi expofuerat,viamCeftîo^
nis elle commodiorem 6c compendiofiorem ? ut .fcilicet uterque Pontifex cederet, 6c tei tius ,
aut alter ex ipfîs, fi Goncilio videretur expedieps , eligeretur.
Quin huic .yiæ infiftendum effet haud dubitans Rex Chriftianiftîmus} (qüamvîs Anglorum' Uni- Légatlo ad
yerfitateshancrejeciffent, 6c vias.Compromifli,aut Çoncilii Generalis per litteras ad Regem fuum Bcncdiaum
Richardum approbaffent), Legationem ad Benediânm mifit, quâ nulla folemnior effe poterat, cùm “edererU&
inter Legator eflent duo Regis patrui , Joannes Dux Bituricenfis, 6c Philippus Burgundus , neçf varia cum co
non Regis fratçr Ludovicus Dux Aurelianenfis,unà cum Epifeopis Silvane&eniî, Pidtavienfi, 6c Ä- jjJSÏÏh*-
trebatenfi,aliifque Regni Principibus.Miffi funt etiam Legati à Clero Galliçano 6c ab Univerfitate bita.
Parifienfi, quæ prolixas litteras ad eum fcripfit, quibus eum multis hortabatur ad aepeptandam
Ceffipnisvjam^Benediôps primùm négavitrâXe aliifque Çardinalibus antequam,in Cpnclave ingre-
derentur, fubfçriptam fuiffe fchedulam, quâ;futurus ele<âus.fefc obftingebat amplexurum fe viam \
. pacis, quæ tollendo fehifinati.rpagisidôppa,-videretur,imo^ç. edfurum fe Pontificatu, fi alter Pon-
. rifex Bonifacius Romanus. pariter juri fuo renqntiaret. Quamyis autcm cerium .effet fa£tarn foifie L
iftam fchedulafi1» ejufquç apogràpha haberentur ,in Gallia,quæ ad nos ufque pervenerunt j attamen
cùm ejus aut,ographum effet.penes Benediàum ; non folùmfaëiam negavit, fed .nullam hûjus men-
tionem fieri vpluit, ac Cardinalibus inhibuft; ne exemplar illius unquam darept,aut .ei fubferiberent.
Cùm Legati Rpgis Avenionem peryemifent.!,; benignè à Benedi<fto, excepti; font. Poft ea
quæ in primis congreffibus Legato,run^.-fieri §ç.;dici gçnçratim. foleqt, çum de-;prppofitp. ne-
gotio ferio agi.. coeptum eft , Benediblus unipnisifianc via,tn Lçgatis propofiiif : ut fcilicet ipfe
cum Cardinglibus fuis, 6c Bonifacius,,quem;adyerfariümEçclefiæ.Dei appellat, cum Cardinalibus
Roftianis quos Anti-Cardinales dicit,inloco tu.to convènirentibique fimul de viis unionis
Tom. /. b z procu*