per eaindem materiam numero,ad eamdem fandtifican- tium ad Baptumum. De Patrinis, & quod eft eoru
dam proiera
:ratur. Et ifto raodo nullum Sacramentum ofticium.
iteratur 5 quia fic verba fandbificatafeu fandlificantia
viderentur infufficientis efficari« refpedtu fandtifica-
Quid fit Baptifmus nomine & ratione
tionis illius materi«. Quod fi objicias de Extrema un-
dtione, in qua videtur eadem forma verborum iterari T 7 I d e t u r autem baptifmus quoad nomen ide
fuper eumdem infirmum: die quod non iteratur ilia " efle quod lavacrum, ficut baptixare idem eft qu ^
forma verborum fuper eumdem infimiumnifi fe aliter . lavare. Unde glofla Can. iv. Baptifmus dr tavacru
habentem 6c fic alteratumj hoc eft, nifi alia ei infir- ejufdcm rei nomen , fed mum Latimtm eft a™
mitas numero fuperyeniat, vel ejufdem infirmitatis rum Grtccum. Sic ergo baptifmus dum generaliter fiT
magna fiat immutatio, 6c fieproprie non videtur fu- mitur idem eft quod lavacrum j fpeciaiiter vero If*
per eumdem fieri.
Ajfignatio numeri Sacramentorum fecundum
feptem virtutes.
T \ E numero Sacramentorum fciendum eft , quod
feptem funt j fcilicet Baptifmus, Confirmatio,
quandoipfum defignat Sacramentum: aliquando aij-
tem ipfam adtionem fcilicet ipfam lotionem j unde di"
citur BaptifmusJoannis , id eft ablutio qua abluebJ
Joannes: aliquando verb defignat ipfam paftionem fet
fufeeptionem lotionisj unde Marc. 7.8. ReUnmema
enim mandatum Dei tenet is tradition es hominum, batifma
__ ____t __________ t* urceorum & calicum, id eft, quibus lavantur urcci
Euchaviftia, Pcenitentia , Extrema undtio, Ordo, & calices : aliquando autem nominat, leu defignat ab-
Matrimonium, qu« continentur in hoc verfu. lutionem facramentalem; ut cum dicitur, baptifmus
eft tindbio, ut in fubjundbadefinitione exprimitur.- un-
Abluo j firmo, cibo, piget, ungit, dr ordinat, uxor. Baptifmus ab Auguftino fic definitur. Baptifmus eft
tinttio in aqua verbo vita fanftificata. Et intellige tin-
Quae convenienter feptem affignantur fecundum ftp- btionem paffivam fcilicet qua intingitur baptizatüs,fï-
tem virtutes j ut videlicet Baptifmus fit Sacramentum cut vult Magifter inSententiis, & multi alii. Etfiob-
Fidei: inipfo eniminitiatur ipfaFides. Extrema un- jici^ur quod Baptifmus manet in baptizato, tindbio
dbio fit Sacramentum Spei : qui enim inungiturfpe- autem ilia tranfit, quare ut videtur, non poteft dici
rat fpecialiter de meritis Ecclefias&de milericordia Baptifmus. Refponde, quod quamvis tindbio ilia in fe
Dei. Euchariftia fit Sacramentum Charitatis : unde g tranfire videatur, manet tamen in fuo eftedbu* fcilj„
Hilarius lib. vm. de Tnnitate dicit Sacramentum efle a- cet in charadbere quern imprimit, quiquidem indele-
moris. Confirmatio fit Sacramentum Fortitudinis, qu« biliseft, 6c ideo non omnino tranfit ilia tindbio, cum
neceflaria eft ad pugnam fpiritualem, ad quam quis in fuo effedbu maneat. Et in didba definitione dum
confirmatur.PcenitentiafitSacramentumJuftiti«,pro- dicitur, tinclio, fcilicet fadbain acjuaverbo vita fanlH-
pter fatisfadtionera in qua unicuique reddere debet ficata» id eft in aqua qu« per verbum vit«, id eft
quod fuum eft. Ordo fit Sacramentum Prudenti«, Per invocationem fandb« Trinitatis fanttificaia eft.
Quotuplex fit Baptifmus.
*p s t autem triplex Baptifmus fcilicet fluminis, fla-
-Ly minis 6c fanguinis. Baptifmus quidem fluminis eft
qui fit in aqua fecundum modum Ecclefi« confiietum
qui omnino a culpa liberat, tarn fcilicet peccati adbua-
lisfiipfum invenerit ficutin adultis, quam originalis
finni- fSK <— __; • 11 S « .*? .
propter clavem feientiæ qu« confertur ordinato. Matrimonium
fit Sacramentum Temperantiæ, eb quod
libido in illo Sacramento honeftate excipitur nuptia-
. Alia ajfignatio per contrarietatem ad feptem
peccata capitalia.
■ p O test 6c aliter numerus ipforum Sacramentomm £ ^ tantuIJ uriginalem culpam ha-
* accipi, fecundum contrarietatem quam habent ad r w i w ’™ r lta V in^uPer imprimit
vitia capitalia: videlicet Baptifmus fit contra fuper- p S ' B?Ptlfl?lus.flaminis eft™m quis fiabens
M W i maxime humiliet c omnmLn- H. j I B M_. ■ ■ ^ «v|u*v, null
niflmioElementofcilicetaquæ. Euchariftia contrain- P«-negbgentiam vel cofitemptum; fed providiam,
quæ contrariaturCharitati, 6c ita Euchari-Cnh,r^ I? ^ tenram,i ^clJjc?t. habere non poteft,
ftia: q u i eft Sacramentum amoris. Confirmatio Et ifte Ktra
acediam; eo quod homo eonfirmatur, ut fortis eftu* deb“ a; BaPtife™s^ fangumis
efficiatur in fpirim'alibus, in quibus deluber'eftacd- “ U “ M ,rF f a T jJ non. «lentes habere Baptif-
diofus. Extrema undtio contra iram; ira enim tu- H W M F ?Prm B B v e l po-
meve fecit, &tumorismitigatioeftabun£tione Or- ? " srmej« ° Frtiofiffi.mSanguifizsin Cruceeffiifi. Et
do~contraavaritiatn";. quia^rdinati Deum effe fuam *beratapoerta& a cu lpa . *
portionemprofitentur, nonaliquod mundanum: un- duo ultImi modi extenfo nomine dicuntur Bapde
in fufeeptione Clericatus, qui omnium inirium eft H C|1U1!1 puicuationem culpm & poena:
amen non imprimunt
Ordinum, dicitur illud Pfiil. Domintispars hereditatis b;PPlent.locu™ fed t r - - - *
mea&c. P f i f . <p. Pcenitentia contra gulam j quia in- ™ 61 *
ducit abftinentiam & carnis macerationem. Matrimonium
contra luxuriam j ubi turpis voluptas honeftate
excipitur nuptiamm.
DECLARAT IO
Particulars Sacramentorum 3 & primo de
Baptifmo.
p O s T hæc accedendum eft ad ipforum Sacramentoram
Unde extat opinio quod fi contingeret aliquem ta-
lium fic baptizatoriim refufeitari, tenCretur denuo
baptizari Baptifmo aqu«.
N ec tunc diceretur Baptifmus iterari, quia non ea^
dem fpccies iteraretur.
Qu* fit propria materia in Sacramento
Baptifmi.
O R opria materia in Sacramento Baptifmi eft fola
aqua, eo quod ut dicit Magifter iv. Sententiarum.
deçlarat^nem,&pnmm de Baptifmo. Ubi pri- Hoc Suer amentum tantum in Mm celehatm-^~~',cüiüs
mo videndum eft quid fit) fcihcet quid fit nomine & ra- caufie&itttionesfuntmulfeTalfiunifpplîùnt
w n a m s m & a m L r
t a l , d tS L J S e S à lS l iS S t ë S Z
mitis 6c concupifccntiæ 5 quæ duo funt principales ef- Chrifti, 6c nonexprefsè invocandoTrinitatem, tri-
fe&us Baptifmi. Et ideoad defignationem hujusdu- plex caufaaffignatur. Una quiaillotempore odiofum
plieis gratiæi, fit in aqua; erat illud nomen falutare^ 6c ideb ut homines videntes
Secunda caufa eft commumtas hujus Elementi;8c ft- Spiritum vifibiliterad ejus invocatronem defeendere
cilitas habendi , quia nullus etiam inopum prohibetur magis illud nomen revererentur j cautum ad tempus
abaqua. Et ideo quia Secramentum neceffitatis eft, apud eos, donee illud nomen ampliùs publicaretur
fit in communifiimo Elemento, ut nullus à fufcipiendó a ipfo invocato , baptizare.
excufetur. . 4 Alia caufa fuit fignificatio nominis, qu« implicite
T ertia caufa eft commumtas oC facilitas dquam inve- exprimit T rinitatem 5 quia in hoc nomine Chriftus qui
niendi, quia ubique eft 6c in omni parte mundi ifi- mterpretatur ——*•— unbtus intelligituf ungens ~
Pater, uh&us
venitur ubi habitant homines, 6c hoc iterum compe-
Filius, un<5tioSpiritus fanbtus.
tithuic Sacramento fic generaliter neceffario.
Tertia caufa fuit revelatio divina eis facta j quaè
Quarta cdufa eft, quia non vinum vel oleum j ftd
licet nonlegaturj non tarnen putatur Apoftoios hod
aqua de latere Salvatoris fiuxit, ubi fecundum quofdam
ptæfumpfifîê, nifi Spiritus fanbti inftindtu 6c juffione
initium fumpfit hoc Sacramentum»
monerentur;
Quinta cauft eft, quia Spiritus ftnetus vivificans,
Sed quid fi modo in nomine Chrifti baptiza-
primo fuper aquas apparuit : unde Genef. 1. Spiritus
retur ? Dicunt quidam Magiftri Doftorum quod
Domini ferebatur fitper aquas.
non debet in nomine Chrilti baptizari , fi ta--
Sexta caufa eft quia Salvator noftcr in rivis Jordanis
men baptizatum fuerit } valet Baptifmus. Am-
fua mundiffima ac ftnetiffima carne hoc Elementum
brofius , Hugo de fandto Vittore in Lib. de Sa~
tetigit, dans ei virtutem ut fpiritiferas aras ftcere
cramentis 6c Magifter in Lib. iv. Sententiarum viden-
poflit, ut dicit Chryfoltpmus.
tur idem fentire, 6c etiam modernorum aliqui. Alii
Sed numquid in quolibet aquêo liceat baptizare ?
quidam, licet pauci quos viderim, fentiunt contra-
Numquid primo in aqua marina, quæ non videtur
rium, eo quod fecundum ipfos non fit Baptifmus his
aqua fimplexj quia habet immixtum aduftum terreftre, diebus nifi ___ per ......... invocationem ......c JBLi«,
Trinitatis explicite.
Ob quamcaufam eft falfa? Ita numquidin brodio velB Sed quid fi exlurbatiönranTmi una'tMtiim'"pofoni
rfii-mnilfl VPI mPnrtnpr TtPnl nilmnnm m 'IPiim rollon ____........ ... ....... r 1 • . , * BB
cerevifia vel medone ? Item numquid in aqua calida ^
tir in balneo ? Circa hæc ab aliquibus fic deftinguitur :
quia vel ilia commixtio aqu« tollit fpeciem 6c proprietärem
Elementi, 6c ipfum trahit in aliam fpeciem,
aut non. Si autem tollit, tunc in ilia commixtione
non poteft fieri Baptifmus, ficutnec inmcdonç, nec
in cerevifia, nec in lixivio 6c in Urina, nec in aqua
quam alchimift« ftciunt ad mutanda metalla , quæ
Vehementifiimam vim habet purgandi 6c diffolvendi.
Si autem non tollit proprietates 6c fpeciem aquæ,
quin ipfaaqua remaneat invirtute refrigerandi 6cab-
luendi, 6c non diflblvendi ad modum aquamm acu-
tarum ; tunc in illis poteft fieri Baptifmus : unde in mari
6c in aquisturbidispoteft fieri Baptifmus, 6cetiam
inbrodio, fi non fit remotum, 6calteratumin fpecie
Elementi per illud quod co&um eft in eo/ _ __ _
. adh“ c q u a ^ .n r nm i in aqua calida ficut < fic it7& p !e^ :^ tr id id ^ £ ibT s^ ä ti^
in Balneo poflit fieri Baptifmus r Conftat quod fic, eo J
quod ilia aqua per accidentaiem caliditatem non ami-
fit fuam naturalem frigiditatem, quinimo confultius
facerent Sacerdotes (ut dicunt aliqui) fi in tempore
frigido facerent aquäm pro baptizando calefieri > quia
aliquando parvüli baptizandi adeo frigore aquæ pene-
tran cur, quod inde contrahunt mortales infirmitates
& moriuntiu'.
Sed quid fi alius liquor admifeeatur aquæ, utpote
cerevifia vel vinum> numquid in ilia aqua fit Baptifmus?
Dicitur quod fic, fi aqua iii ilia commixtione prædomi-
netur, alias non.
De forma prref cripta Sacr ament i
Baptifmi.
T jE forma prmferipta hujus Sacramenti diccfndum
eft quid fit, quoad verba proferenda. Quoad im-
merfiones fociendas. Qiioad qu«ddni prxparatoria
de hujus funt folemiiitate SiCramenti.
De forma Sacramenti Baptifmi
quoad verba.
Jj' O r m a autem verborum talis eft. Ego baptiao tein
nomine Patris & Filit & Spirit us fanfti. Ubi nota hoc
pronomen Ego, fecundu m ©nines fere Dtfftores etiam
Decretiftas, non eft de neceflitate Sacramenti, 6c po-
teft omitti fine magna culpa, tutiiis eft tamenappo-
nere: fed reliqua verba funt de foraia quoad necefiita-
> adeo quod fi aliquid eorum omittatur, non fiat
Baptifmus.
Quod autem Apoftoli baptizaverunt in nomine
Tomi /. Pars I I I ,
nominaretur, ut fi diceretur folum, baptiz>oti
ne Patris? Item quid fi fiat aliqua tranfpofitio aliqua-
rum di&ionum, Ut Baptiz.o te in nomine Filii dr Patris,
6cc. Item quid fi fiat appofitio aliaram di6Honum,
ut Baptizo te in nomine Patris & Beau tJtyCaru? Item
quid fi in prolatione verborum fiat aliqua interpofi-
tio, utputa, Baptizo te in nomine Patris, 6c interponatur,
veni hue, vel portafal6chujufmodi6c pofteadicatur,
& Filii 6Cc. Quid fi fiat corruptio verborum, ut Bap-
tiz.0 te in nomine patnia & filia, 6c hujufmodi? Ref-
penfio. In primo cafu, Hugo de fan<5to Viétore
baptizatum dicit : ait enim j vides ergo quaiiter in Fide
Trinit at is, folo Patre dr Filio nuncupato, plenum fit
Baptifmatis Sacramentum. Alii volunt quod non fit
Baptifmus, ficut plenè vult Huguelinus iu Apparatu
fuo fuper Decretales. Magifter etiam Albeitus idem
q j & plenè contradicit in Lib. Sententiarum in hac
1 parte ubi per unius perfonæ nomen intelligi dicit.
Trinitatem} in quo nomine Apoftoli baptizaverunt,
ratione jam di<5ta , fcilicet quod cujuflibet iftorum
trium nominum fignificatio, implicite exprimit Trinitatem.
In fecundo cafii, cum fit aliqua tranfpofitio
didtionum, fecundum Huguelinum 6c fecundum
aliquos liiodernoram Magiftrorum, qui volunt quod
cum ipfe ordo verborum fit de forma Baptifmi, non
eft baptizatum. Alii dicunt quod peccat qui tranf-
ponitj tamen fi nihil aliud faciat nifi tranfpofitionem,-
nec intendit deridere, vel hærefiminducere, baptizatum
eft, quod ego melius credo. In tertio calu,
fcilicet cum aliquid apponkur, fdiftinguunt aliqui,
quia aut apponitur aliquid non corraptum, ut patet
in exemplo fuperius pofito, ubi addit, 6c Beau
Maria : 6c tunc dicunt efle peccatum in appofitio-
ne, fed quod baptizatum eft. Aut apponitur aliquid
corruptum, ut fi dicatur. Non baptizo te in nomine
Patris 6cc. Vel Baptizo te in nomine Patris 6cc. 6c-
Ddiaboli. Et tunc dicunt non eflfe baptizatum, nec
aliquid fieri : 6c eodem modo in quarto cafii cum fit
interpofitio aliqua, maxime fi cafii vel aliqua neceffi-
tate aliquid interponatur quod noncorrumpit, ut patet
in di<5to exemplo. Et iftam opinionem videtur
confirmare Augullinus in de unico Baptifmo Lib. vi.
Alii volunt quod in ifto quarto cafii non fit baptizatum
, maxime interpofito aliquo qnpd fit præter
vel Gonti‘a formam. In ultimo cafu dicitur, quod fi
dicantur corrapte verba ex ignôrantia vel impoten-
tia reétè fonandi -, tamen non intendit baptizans hæ-<
refim fequi vel inducere j baptizatum eft.
SeGUS tamen ellet fi fieret eormptio in principio
R z di&io