CIV G E R. S O N I A N A. L I B E R. IV.
lum Autorem, à A» , quod eft.communio, Sc bole* quod eft fenrcntia , quaft colleâio fentcntia-
m m 'Ve lu t aliivolunt, à rt»,quodeftcommunio, 8c M m , quad, .eft fruftum ; quafifrultorumi
ideft capitulorutn vel particularum Fidei colleâio. Secundum Papiam, Symbolum eft collect
tîo'aut paàum feu placitum quod fit homini cum Deo. Hæ.ç Autor: qui coneinens Geriomus,
ait , Symbolum ad hoc conditum fuiffe, ut ea qu;e fatis exprefle in Sacris Listens habentur,
fub certis Articulis in publitum tradantur. T. x. p. 4 A
De Dei Exifientia & Nature.
Deum exiftere,Fi<ie divina, 8c ratione naturali cognofcitur.T 1. Vf. A, Ham homo duâu .
ratiacinationis naturalis ad, hoc- pertingit, ut lciat quod .fit «nus Deus, Pripceps & Ré<*o*
omnium, qui dédit omnibus eflë 8c vivere, his quidem claims, ilia veto obfcunus: Invtltbi-
lia emm Dei a m a t in mmdi, pér ta quefdla fmt intellebla amfpiciunmr, fempiterna qnoqm vmus
tjrn & W m Êm Rom. I- V>, Eft quipfW omnibus initaum, à muftis naturali demonftratione
conclufum, ut Deus f i t , quô nihil melius çogitari potelF, elle qui habeat quidquid melius ip-
ium quàm non iplum* ï 1* 1. (J I, S.". Ingenipïe autem ôc folidc Dei-.exiftentiam 8c naturam, ex-crc-
aturarum, fuiquc cognitione cpÜigit .Gerfonius., inSermone Dt Jrinitate. T. ni. p. 12.7a. 1171.
Anima inducitur ab eo, rationera interrogans, quid de Deo inveftigaffet. Refpondet ratio.
Inyeftigavi per mare, terrain, aërem, Sc per coelum. Terram autem interrogavi, fi ipfa ef-
fet Deus meus : Refpondit non. Interrogavi mare, quod eodem tenore refpondit. Interrogavi
aërem, coelum, folem & ftellas^ fi aliqùid horum Deus meus effet ; quæ; omnia fimul cla-
mabant fonorâ quidem voce, Deus, nos fe c it, Idololatrae 8c Pagani errant , nos Dii non fumus,
quærite eum alibi & fupra nos. Hoc modo refpondit mihi omnis fenfibilis res 8c cor*
poraîis: omnes mihi affirmarunt.fe Dei appellatione indignas,.e flë ; .habent .enim multas im*
përfeëtiones, partes habent magnas & parvas, funtque mutabiles : convenir autem Deum per*
fëâlim elfe, immutabilem, ôc fine, partibps, quon.am totum cft perfeâius fuâ parte, fidque
aliquid effet,Deus quod non efl'et', quod nonomoem haberët perfeâionem ; ifta videlicet pars
non tantæ effet, perieâionis, quanta effet fuumvtotum., Inqaifiitet'um.anima.
Soror mea, ratio,, poftquam extra me Deum noûrum ueperire non potps,;, fed aliqüid eft
quod omnes res illas fe c it, redi ad me, & me contemplate, quæ fpititualis res fim Ôc fine
partibus, fi forfitan npnnihilnoyi audiens„ ' it . .
Refpondet ratio: Anima mea, ita priùs fecj: confideravi prorfùs qualifnam fis, quanta
Ijt memoria tua, data intelligent» tua, -voluntas tua, immortalis effentia tua, vita tua tpiri-
tualis: attamen Deus non es , nec pars D e i , fecundùm Manichæorum mendacium. Mutabi-
Es es de non effe tuo ad effe, de cognitione in, alteram, de unâ aftëâionein alteram,affec-
tionem, 8c de velle in velle; 8c fie fubjeâa es mutationi: percipio tamen in. te. 8c lupra te
Deumnoftrum inænigmate 8c fpeculo. Verum e f t ,a ït (animahumana) me perciperefufpen*
fum quoddam lumen, bona foror mea ratio. Quæro à t e , quomodo effe pofiît, & quid eû quod
cognofcis,cùmDeum noftrum cognofcisPEftne res colora»? Eftne res: ilia illutninatar Eftne
fonus, eftne odor, eftne dulcor, eftne fapor, eftne res quæ tangi pofiît. Intratne per portam
oculorum, aut aurium, aut per aliquem quinque fenfuumCorpoiiS'mei.Nbn, anima mea, Deus
nofter nihil talium e f t , quæ extra cognofcis. N e c mirum ; nos enim ipfi non fumus talium
conditionum; nec fumus ego Sc tu albæ & nigiæ, nec calidæ nec fiigidæ, nec fumus:resquæ
audiri pofiît, odorari, guftari aut tangi.Nihilominus cùm Deum noftrum çognofco, cognof*
co lumen aliquod oninino aliud ab eo quod cernunt peuli. Audio melodiam aliquant fuper
omnes melodias. Noli ulteriùs quærere, aliter enim non poffum declarare aut monftrare: Rec*
tè dicebat Plato: Difficilimum effe Deum invenire: & Philofophus quidam, très, petiit dies
ad refpondendum quid effet Deus; deinde decern jpoftea triginta: Quanta enim, inquit, pliu ce-
gito, minits dtfcribtrt ant nominart ipfum tialeo. Hoc non eft mirabile: Icunus enim incompre.
henfibile comprehendi non polie 1 alioquin taie non eflët.
Quærit deinde anima à ratione conditiones, fecundùm quod eam cognolêere poteft, fient in
ænigmate 8c fpeculo. Sic autem refpondet ratio. Inprimis confideré Deum noftrum rem eflè
immutabilem & perpetuam, fine fine & principio. Scis, anima mea, te ahalio quàm à te fac-
tam effe. Concludo erap, quod prima & fummacaufaper quam fàéta es, perpétua eft & im-
mutabilis; quia non eft, nec pofiët efiê per aliquam priorem caufam 8cperfeâiorem. Confimili-
ter iplà deftrui non pofiët j quia omnia ab ca dependent, fit banc primarn caufam-, per quam
♦ facta es & crcata, Deum voco.
Infuper, anima mea, te cognofçere nequco, nifi effe uium & effentiam tuam cognolcam. Sed
cognolcere non poffum eflë aliquod împerfechim, qüale tu es, abfque cognitione. effe alicujus
perfecti. Certum ergo e ft, me nihil cognofcere poflë abfque hoc quod Deum noftrum cog-
nofeam, faltem veluti in umbra 8cc. Sed quamvis nihil cognofcere poflim, nifi per edgnitio-
nem divini e flë ; non tamen plënè cognofcere poffum quale eft ipfum Dei eflë, nifi quod
fcio ipfum effe ; & de hoc minus dubitare po|îëm, quam me fimul effe & non effe.
Affentitur anima, 8c cum Damafceno ait-: Dtttm tjlt, vaxtftmtma. Sed quærit â ratione,
ut probet unum folum Dfeum elle, non plures. Novifti„inquitratio,Deumnqftrum, omnem-
potentiam 8c omnem perfeSiicinem habere dëbere; quia. dt-bet eflë res perfeëfiflîma quæ cogi-
tari pofiît aut inveniri, quo magis cogitavi non poteft,
Quaproptcr fequitur primo, Deum eflë rem indivilîbilem 8c fpiritualem : id enim quod ma-
terialaeft, divifibile ac corporalë, non adeo perfeëlum eft in fuis partibus, ficutfpirituale. Se-
quitur. fecundo, Deum eflë fummam vitàm 8c eognitionem : id enim quod vitam habet 8ccog-
nitionem, perfeâius eft 8c præftantius non-viventibusëc fine cognitione exiftencibus. Tertio le-
quitur, Deum de novo nihil acqpirere,aut depei-dere poflë : alioquin enim fàceret ië aliquando non
omninb perfeâum, 8cfic Deus non effet. Quarto fequitur , Deum" eflë fine principio & fine
fine in æternitate omnino perfeâum, in effentia,in vita, in cognitione, in bonitate 8cpotella-
te , nihil amittëndo, diminuendo, augendo, aut oblivilccndo: alioquin enim non omnino perfeâus
G E R S O N I A N A . L I B E R IV. Cv
fedlusieflët- Qtiintb fequitur, Deum perfeëliflimè cognofeere omne quod eft fiiit 8c futu
I^nus Sexto fe<3ultur> foium univerlalem Deum eflë poflë, qui perfeëlifiimus fit &potentir’
Haec de Exiftentia 8cPerfeëtionibus Dei Gerfonius, hoe in loco.
De Simpliciteit Dei: & contra DiJlinClionem Btmdem.
Fides Ialuberrima,8comnisMetaphyficatradicnobis,quc>d Deus eft fimpliciffimus ih fupre*
mo fimpucitatis gradu. Hoe dato: quid opus eft ipfam unitiffimam effentiam per formas me-
taphyficalcs 8c quidditates,. vel rationes ideales, vel alras mille imaginandi viaslëcernere, divide-
re, conftituere, prsfcndere ex parte rei, ut dicunt, 8c non ex intelfeaus negacione circa e-
am? Deus fanae ! quot ibi priomates, quot inftantia, quot figna, qnot modeïtates, quot rationes
aliqui ultra Scotum diftingunt. Concipere in divinis, quöd fit aliquod effe formale»
ut puta effe formale Juftitiae, quod non, fit perfeöio .finita vel infinites iftud parit in animo
meo maioremdifiicultatem, quam fit ilia,propter quam elucidandam ifta taliaponuntur Imó
nequec^non videre ilta palam efle erronea. * *
Hare & aliaadverfhs hanc Scotiftarum di ftinöionem, i n LecTone fccunda, Contra vanam cnri-
efitaum T . ,.p. 100Ö- 101 snec non in epiftola qua: hab etu rrMp. 1 1 7 , ubi refert cenfuram
facr® Facultatis Theologie Parifienfis, qua configuntur hm propofitiones ut errone® , Qmd
altqHta fit Deus realiter, c/uod mnfit jormaliter De«,. Quod in divinitfint ponend* priori,aus &
pofierieritalei al,* quam ongints. Quod perfim divin* difiinguantur per abfoluta. Cui cenfurm hme
fubjicit.
, . Q ê P°teft Fideipietate Chriftianus afferere, quöd effentia divina fit ex parte reï, feu realiter
diftincta ab mtelleftu divmo 8c voluntate; quafi poffit effentia divina effe 8c non eflë univerfa-
liter perfeaa , nec mtell.gens nec volens. Quantö falubriüs eft afferere > e c oflëndere pias cures
etiam gentilium Philofophorum, quöd effentia divina unica 8c fimpliciflima .fupereminen-
ter continet omnem perfeóhonem j quam dum quxritur feparari & fcindi a fuis perfcdionibus
ipla remaneat monftrum quoddam informe, chaofque conhifum. *
Refert deinde duftum fibi adolefcentulo a quodamcelebri Magiftro: Dumqumfiverit, inqui-
ebat,ahquis,fi prmfemdatur effentia divina ab intelledu divino, quid eft illaeffentia? Die quöd
eft Deus, 8c quod non eft Deus. Eft itaque Deus, quia nihil eft in Deo quod non fit Deus-
8c tamen non eft Deus, quia Deus eft fuus intelieëhis, nec eflë poteft fine ipfo Hoe eft fen-
tentiahter argumentum B. Bernard! contraGilbcrtum. Die tamen, addebat ipfe Do ö o r quöd
mtelhgi poteft eflentia divina, non intelligendo intelleétum fuum, ficut 8c de Attributis divi-
De Dei Libertate & Voluntate.
Quamvis Deum eflë primum movens 8c primam caufam , Sc finemomnium,ratio inveniac
non mvemt tamen quod arat hberè libertate conditionis, fed magis,naturali neceflitate, 8cqua-
dara propnetate films qumluiipfiqsdiffufiva eft bonitatis. Hmc eft rota 8c prmcipua radix errorum
in iltis Philofophantibus, qui ex immobilitate ordinis in univerfo, quantum haëlenus experti
caulam hasc omnia regentem non folum immobiiem ( hoe enim verè fapuiflënt) fed deter-
mmatam ad taliter agendum, cum impoflibilitate aliter ordinandi concludere putaverunt
Hoc non ita debuerunt: cui enim venire id dubium poteft 5 quin perfeaius fit atque.nobi*
nus, luum eftectum extrmfecum non commenfüratum potentim fum habere in libera potef-
tate , quam ïpfiim de neceflitate producers Quod enimSpiritum Sanaum non poffunt non
producere Pater 8c Filius, provemt ex admquatione termini producëi ad agentis potentiam.
Itarauonem reddit Gerfonius, cur Deus in operationibus ,u t loquuntur, ad extra, liberë; in
usqumadintra, neceffano agat. T .i .p . p i. Vide etiamp. 147 , ubi idem argumentum traftat.
Divina , mquit ^ voluntas agit ad extra hberè 8c non contradiaoriè , 8c ad utrumlibets ficue
hiitonahs 8c propheticus Scnpturm decurfus palam monftrat. Deus quippe non ideo vult res
ad extra fieri, quia bonm funt s fed ideo cbntra potiüs quöd res ad intra bons funt, quia Deus
vulteas.taleseflë, adeo quod fivellet eas vel non eflë, vel aliter eflë, id quoque jam bonum
effet. Secus in commumcationeDivinarumPerfonarumad intra, qua in fui neceflitate confif-
tit -y licut m lua neceflitate vult Deus.
An autem idem omninö fit re£ta ratio 8c diftamentum originaliter in D e o , ac eius volun-
tass pertinct ad difficultatem de formalitatibus; 8c remittit ‘Gerfonius ad Braduardinum • fed
conltare ait, quod in praxibus morahbus refta ratio non eft prior voluntate, ut s-NonideoDe-
US vult dare Legesfuas creaturm rationali, quia prius xe&a ratio hoe judiceteflë faciendum:
led potms e contra Videtur igitur pofitio eflë magis Catholica, 8c expedite, fi dicamus’
neutrum prius effe altero in Deo, ficut in fimili; Non ideo quia ficut eft in re, Deus fic iudi-
at, nec proprie e contra;fed-correlativa funt ècconcomitantur quodammodö fefe inferentia.
H | *1 i z6‘ Vo untas autem, de D e o , quinque modis accipitur, fumendo fignato; & hxc lub
noc metro complex* lunr.
Pracipit, & prohibet, permittit, confulit ,* implet. Ibid. f f .
| | if& | P^neipiis rcjiciuntur propofitiones damnat*a Sacra Facultate Parifienfi; Duod'Deus
tmgM peccare.Quod in ordine ad Deum: omnia necefiarïo eveniunt, & ita neccjjario pee-
mï*S'r tn e°dem in fi anti temporis, licet non natura, duo contraria fimul poffunt flare Quod
multa funt attrna prater Deum &c: J rj/ j
De ‘Pradefiinatione &%eprobatione.
n m r f ? . r ï ciCnS&S^ rcmusJui cx -Amines ex maffii peccatrice pfadeftihavit. Prsdeftinavit
üH Hinni v 3 32161 n° I ‘emPlterna: Bcatitudinis fore participes} alios verb pr*fcitos & reprobatos
bat • ^ner fUm : ” ec ramen ullaeft apud iplum’acceptio, dum falvat iftos, alios repro-
’ Tom ^Va Crudclitas, oc indigna hujus l'ummabonitate: neque enimperfonam accepifle,
9 ne