cxxiv G E R S O N I A N A . L I B E R IV.
videtur, audientes, ad evicandum illos quos in particular! tales eognoverunt ; nifi per Judicium
ales efle nominatim promulgentur.
I I I . P r o p o s i t i o.
Exnediens videretur ut omnes Sententiæ Excommunicationis, quarum ufos nulluseft, aut
nliis obeft quàmiprofit, ram in Ecclefia Univerfali, quam in Provincial & Dicecefibus, ex-
prefsâ revocatione caffirrentur. Quippe, Excommumeatip quaebbet medicinalis efle debet. ficut
finis amane potionis eft fanitas i ita finis Excommunicationis eft emendatio, aut conferva-
tio Charitatis & Unionis infubditis. Proptevea quandocumque Excommumcatio verifimih con-
ieftiirâ non præfumitur utilis Reipublicæ, nec fobditorum çorreaionem afferre ilia debet
ômitti. Tunc enim locum habet quod dick AuguftmusI I. 11 -comra Ep. Parm. Cum conta,
eio peccandi multitudinem invaferit; confilia feparatioms^ ideft.Excommunicationis, & mania
font, & pemitiofa, atque facrilega ; quia impia & foperba font, & plus perturbant nnfirmos
bonos quàm corrigant animofos malos. Propterea dicit Auguftmus , Nm poteft eße fM n s
■m s M r n M m E s Æ Ê K È m ? » w» * .*« ƒ « « *
rtlurimos occttpavèrit. nihil aliud reflat bonis y nift dolor & gemttus. . . .. r H
? S a tiT g itu rn on fofom poifont, fed etiam debent ab Excommun,cation.bus aut Irregula-
ritatibus ferendis defiftere, aut jam latas tacite vel exprefse revocarecontrav,tiofos,ut fontfor-
nicatores publici, vel fchifmatici, fi vitium tale adeo in quibufdam partibus mvaluent, quod
per Excommunicationum vel Irregularitatum Sententias nullomodo præfumitur corrigi, fcd de-
teriores eftici delinquentes 8cc. Sed dicet aliquis : Peccata ergo vis remanere impumta; fic abf.
quefrænopoenæ, corruent omnes inflagitias fic omms Ecclefiafticæ difciplmævigor abfcedet.
Abfit ut hoc velim. Laudo medicinam ; fed non earn quæ vulnus augeat, aut vitam to lat. fiat
à radice morbi euratio ; non eligantur ad Sacerdotium incorngibiles, non mdifciphnabiles. alio-
quin fibi députent Prælati, qui ales elegerunt 8tc.
IV. P r o p o s i t i o.
Expediens videretur inftitutio, aut jam inftitutorum talis interprétant), ut folus excommu-
nicatus, aut fufpenfus à Judice, & non à folo Jure, incurreret Irregularitatem, immifcendo fe
Sacris* & talis folus judicialiter condemnatus, à poteftate abfolvendnn boro confcientiæ fpo-
liatus cenferetur. Confiât enim quod Confeflio ell neceflaria : fi vero non poteft abiolvere Sa-
cerdos excommunicatus à Jure aut fufpenfus, fit illufio talibus fobditisj qqomamnec facramen-
talitcr abfolvuntur, nec finaliter aliud reportant, quàm fcrupulos > dum poflmodum audiunt 5 oa-
cerdotes fuos poteftate abfolvendi caruifle.
V. P r o p o s i t i o.
Expediens videretur, ut nulla Sententia Excommunicationis ferretur, nifi pro contumacy
fecta in rebus purè fpiritualibus s & ubi trangreffio vergit mamfefte in diffipationem F.dei &
foælibertatis; ficuteft de hxreticis & fchifmaticis, eorumque fautonbus, ficut de Interdieto
diceremus.
V I . P r o p o s i t i o,
Expedientius eft in multis defeâibus illos vel tolerate, vel ad bonum finem ordinäre, quam
per fillminationes Sententiarum & condemnationum, aut per Prædicationes ngorofas eoscona-
11 Hnæctpmdente? & cautè Gerfonius, de Excommuriicationibus & Cenforis hoc in loco. Ea-
dem habet fparfa diverfis aliis'in locis, 8t qubd non nifi in contumaces ferenda fit Excommuni-
catio. T ii. p .f.i 6f . T>. 1 -ill. lo t. A. Qubd leviter non fit, 8c nonnifi grayibus de caufis ferenda.
T. n. p. 838. A. T. in. 1167.-4. 1564. D . i & . A . Adversus multitudinem &com-
municationum. 7.11. 63. 1 id. 903. i»8. Qubd multæ per non ufum abrogatie fint.
no. Qubd ubi finis non eft poffibilis, omittenda fit. 7. 11. p. ia a . Quod Excommumeatip
injufte lata timenda non fit, probat in peculiar! Traäatu ea de re edito. 7. 11. p. 414. « p.
41Eadem eft?, de Excomm’unicationibus, Petri Alliacenifententia,
& fequcntibus. Utriim ad peccata occulta & interiora extendatur, fuse traptat Alma mus, tn
Appendice. T.\\. p. 968. fT K o
De Abfolutione ab Excommunicatione, vide qut dixtmus, & lege n.p. 404.400.40a.
JDe Irregular it ate.
Cum quis Excommunicatus, fe immifcet in Divinis, jecipiendovelexercendofcienter §tex
propofito, tunc incurritur Irregularitas refervata Papæ. , ^ r „
Alia eft, quæ non ita refervatur, fed earn tollere poteft Sacerdos fimplex* ficut in Excommunicatione
minori, quæfufpendit hominem à celcbratione > quemadmodum fi quis participavenc
fcienter cum excommunicatis, non tarnen in crimine, fed ex quadam verecunda pietate, oc m
cafibus non conceffis. r NT .Av
Cafus autem hujufmodi Irregularitatum & Sufpenfionum particularcs quærendilunt ajumtis,
& ab Inftitutis Religionum, feu Communitatum j quia confurgunt ex fola Conftitutione poii-
tiva, 8c aliquando fine crimine, licet non fine ratione : propterea condemnabilis eft contemp-
Tertium genus Irregularitatiseft fine peccato exiftente, velpræfumpto*, ficut bigamia} ficut Judicium
latum in caufa fanguinis, ex Officio j ficut fervitus} ficut lepra -, ficut mutilatio, & fimni^
diftrahunt, & impediunt aKexercitio divinarum Miniftrationum, nec non & ab Ordinum
r^>pntione repellunt. T. iv, p.404. 405. De Irregularitate, quas contrahitur per homicidium *
r rmitilationem , explicatocafu pepuliari, p. 417. 418. &41P, hanc regulamftatuit Gerlomus
aU A^o Quod Irregularitas contrahitur ex homicidio vel mutilatione, & non aliter, quandooc-
c dens ’vel mutilans fecit a<5tilm, ex quo nata eft de per fe, vel ut communiter, feu probabilihominis
F
cidens
ter fequitur mors . . .
gerantibus ;fiye fit illicitus, de genere, vel ex intentione.
vel mutilatio i five talis a£lus fit liçitus, prout in Judicibus & belli-
De Indulgentiis.
In poteftate Clavium Ecclefia: fundatur poteftas omnis Indulgentias confercndi. De quibus^
uia varii varia tradiderunt, fequentes Confiderationes ftatuit Gerfonius, in Tra£latu De In-
'dulaentiis T. 1 1. p. f i f j quas nos hie compendiose referemus.
f ' potettas clavium Ecclefiie judicialis Stforinfeca, non fe extendit fimpliciter & diredle ad
vemiffionem culpae. . n. . „ . a. . - r
% Imo nec ad diminutionem pcenze, nifi lllius quam mfiixit, aut innigere potuit; cujufc
modi funt poense Excommunicationum, & quarumcumque Irregularitatum, Inhabilitationum circa
legitimos adus Ecclefiafticos aut Civiles. r . . „
2 Poteftas clavium Ecclefia; fuper Indulgentiis concedendis, modis quibus confuevitutl Ec-
cleha vel Ecclefia Prelati, a fummo ufque deorfum, per connouationem annorum, quadragefi-
imrum & dierum, praefupponit neceflario remiffionem vel Indulgentiam in Foro fecreto con-
feientia; feu Confeffionis Sacramentalis de fado , vel in voto, feu propofito > & faepius in
fid o iuxta tenorem Bullarum, quibus inferitur ha:c claufula j Fere peenitemtbus & confers; nifi
Collator intendat hoc fatis efle, quod homo fit in Charitate, contritus fcilicet, cum propofito
, fuo tempore & loco, faciendi Confeflionem adualem. Eft autem lfta favorabilior mter-
^ 4. P o t e f t a s c l a v iu m Ecclefia: Sacramentalis, & in Foro confcientiae, eminentior eft , utilior
& eligibilior in collatione & confecutione Indulgentiarum, quam poteftas fola judicialis.
r. Solus Papa Supremus, fcilicet Chriftus, cum Patre & Spintu Sando, poteft dare plena-
ria autoritate Indulgentiam, qmnimodo a poena & a culpa, quam dum confert, dat mnume-
rabiles & infinitos Indulgentiarum dies.
6. Solus etiam facit cpmmutatipnem pcenze aternaem pcenam temporalem. ■
7. Solus in iuftificatione impii, prius infundit gratiam, quam remittat culpam; 5C pnus
remittit rpatum pesnse seternae per infufionem g ra t is , quam homo mereatur a peccato refurge-
re, vel ab hoc reatu liber efle.
8. Solus poteft illam tot dierum & annorum mille millium Indulgentiam concedere, qualis
pofita reperitur in diverfis Conceflionihus Summorum Pontificum, vel aliorum, fub varus tem-
poribus locis & caufis. Et forte talis enorraitas eonceflionis, ab aliquibus Qu^ftuarns,autaliter
male mods confida eft. . v . r 1 H H B I S B W
p. Indulgentiarum coneeffiorationalis fupponit, primo, -m conferente autoritatem ilecundoj
idoneitatem conditionis appofitze in Indulgentiis 5 Te r tib , caufam eonceflionis feu diftnbutio-
nis hujufmodi Indulgentiarum legitimam, clave fcilicet Ecclefias non errante, neque Ghiifto
^o. Indulgentiarum conceflio per tot millia nedum dieyum fed & annorum, videtur diffi-
culter falvabilis, poll remiffionem sterna; pcens, & commutationem m temporalem. Conftat
enim qubd nec homo fingularis in hac vita, poteft aut debet ad tot annos obligari pcenitenti-
am agere, cum non vidurus fit per millefimapi partem tot annorum, & nemo,ad lmpoiiibi-
le teueatur. .
11. Indulgeprifirum ponceffio non fo extendit »d ptenatqx corruptione natur*cpntra<bras per
pecatum originale,’ Certupi eft enim. qupd Papa non shfelvit a hti, a feme, abi mfirrmtati-
bus & a morte. Extendit igitur fe hujufmodi abfolutio ad pcenas pmnitentialet fopradiaas, I
St infligendas iufto pmnitentiaiis Satisfadionis Judicio, jpro peccatis aSualibus, vel.hic, vel m
Pureatorio, quoniam in Inferno nulla redemptio. Utvum verp claves Epclefim extendere fe
p « n t non foliim fuper terram, fed fub terra in Purgatories maxime quoad remiffionem pce-
W , aut venialis eulpae, aut Exc6mmunieati,on}s pnus lat* dutn viveret ieu», nunc exiftens
in Pureatorio, font opinipnes ad utramque parfem probahiles.. E? fiiyotajiile eftjdiceie quod
fic , faltem per indireSum, propter commumiinein in Charitate. Sed nop dpbet ahqui? fic jgg
niti Indulgentiis conceffis, in tpto velin patte, a pw.na 8t aculpa ,quin ftudipfos fit fausfacere
P 11 Indulgentiarum (Jbnceljio non eft p»rvipfnd«rf»» ft» contemnenda, fed ampleftenda de.
Vote in Fide. Spe & Charitate Domini noftfi Jefo ChriftiI qui poteftatero talmm clavium de-
dit hotpinibps. Studeat igitur homo pins tales acquirers, fecundum .quahtatemfo* vopationts j
pondus autem valoris illi relinque’re, qui omnia facii 8c fecit m numerp , pondeie & menfo-
m Poftremo, coucedentes Indiilgentiai talker ip intentione & in verbis & fcriptis, modei entt r
foas conceffiones, ut nec divine juftitiae enm mifericord» derogetur, nec fcandalum, ipaxi-
me pufillis, pnebeatur 5 vel ne fociliscortceffio majoris Indulgently, pro minimis, velexiguis
caufis, pariat in arduis & legitimis pro Ecclefia vel Republica negotus, detrirnentum;
13. Si quis petit pro fe , Sc perfeverapter, & pie, hpp e ft, adfalutem, 8c e x Charitate j
efficax eft ejus oratio.. . .N N ^
14. Si quis petit Indulgentiam peccatorum fibi fieri in hac vita, potiusquam in 1 urg *
rite petit fU pie> quoniam pcen.a Purgatorii lpnge gravior eft quapi pra:fens quxlibep, mi*
nus habens de m.erito- ‘ „ . ;' , . ^
if. Si quis petit Indulgentiam peccatorum foorum fieri in ban yitaexCharitate,. «P
ranter, obtinebitutique, 8c moriens ftatim .evpl^iit adeseteis qwa vei perMaf.tyi.U. i ■
aliis modis Deo cognitis, purgabitur in has vita. . gj
1 3