cum Deo. Hzec unitas; noln intclligenda fecundum mit & requiefeit. Pfal. 4. dormit in quietatione pfen;
identitatem realis i e x if te n t iz e fed lecundumquamr •‘"«-h-Ä«;. -1««« ~
dam conformitatis cC transiormationis; fimilitudinem.
Nequaquam ergo zeftimandum ei]: prasfatum fratrem
Joannem de Ruysbroech,. fuifle iltius opinionis vel
erroris quod voluiflet aiferere ipiritum nationalem in
adtu beätifico uriiri: divinze efl'entize pertransforma-
tionem eflentialem in identitatem divinze naturze,
intelledbus, requiefeit in plena fatiatione affec-
tus : Sc iic patet quod' fpnfus ejus eft verifli.
mus , nee difereptat a . fententia fandtoruro
trura : & ft eft aliquis error in didtis fuis, iUc
folum ftat in quid nominis, nomina autem funt
ad placitum , Sc ideo talis error non eft magni
ponaeris. Quod autem dicitur quod ad fruitioneni
aut quod non fit neceflarium quod potentia intellect^ipediat plena comprehenfio,; hoe non eft intelfigen
tiva creata, fit elevataper habitum fupernaturalem
luminis glorias ad eliciendum adtuiii beatas vifionis:
fed ita videtur iapere , quod quia ipfe Deus propter
fummam ejus fimplicitatemmentiillabitur 4 ideoco-
gnofeemus eum in feipfo objedtive , Sc etiam per
ieipfum reprzefentative, ut/y in feipfo, excludatme-
diationem fpeciei, . quia in patria. Deus abfque fpe-
eie Sc fimilitudine cognofcetur Sc ly per ipfum
excludat mediationem luminis extranei divinam ef-
fentiam reprzefentantis 3 quia, eflentia divina in fuo
proprio lumine videbitur : non enim requiritur a-
liud lumen deforis ab eflentia, ficut lumen folis requiritur
ad videndum colores & rerum fpecies, quas
in tenebris videre non poflumusj fed per hoc non
vult dicere quin adtu noftro creato ipfum Deum
cognofeamus | Sc per confequens oportet quod
ipfa potentia intellectiva fit per • habitum fupernaturalem'informata,
ut polfit pertingere ad iftud
objedtum finitum , ad quod ex fe pertingere non
poteft. Et quia in vifione beatifica ipfum vifum B
non videtur -per fimilitudinem, fed per eflentiam
efficitur quodammodo intravidentem. E x hoc autem
quod iplum vifum receptum eft intra viden-*
tern, unit fibi iplum videntem ut fiat quafi quze-
dam penetratio mutua per amorem, ficut dicitur-
I. Joan. 4. Oai ma.net in charitate , in ‘Deo. manet
& Deus in eo. Ad unionem autem maxime con-
venientis fequitur deledtatio lumma, Sc in hoc
perficitur noftra foelicitas. Ex quo patet quod
gaudium fruitionis in adtu divine vifionis quo vi-?
detur divina eflentia , nude in feipfa inchoatur,
fed in dilectione Sc amplexu unitivo Sc guftu affe-
dfcuali divine dulcedinis perficitur Sc conliimmar
tur. Quamvis enim fruitio non fit fine vifione ,
perfedtius eft tamen in.dilectione: ficut enim hie
perfedtius eft diligere quam agnofeere , fic Sc ibi
intellectus nofter implebitur ketitia vifionis , fed
affedtus nofter implebitur lzetitia dilectionis 3 cui
convenit convenire Sc transformare. Ad gaudium
dum quod beati comprehendunt totaliter. ipfum
Deum fecundum omnèm modum quo eft cognofei-
bilis 3 talis enim modus comprehenfionis divinæ naturæ
eft impoflibilis omni creaturæ, ut patet Joan.
I. ubi dicitur , Deum nemo vidit, unquam : fed iftg
modus comprehenfionis attenditur quantum ad im-
mediationem cognitioms , de qua luperius didtum
eft, quia beati verbum ætemum Sc omnia alia in
feipfo Sc per iplum comprehendent Sc cognofcent
juxta illud. Pial. ■ In lumine tuo(videbimus lumen
hoc eft teipfum qui es lumen fubßftens dicit Augufti-
nus.
RE s t a t nunc ulterius videre qualiter lane in-
telligenda lunt alia didta , ftatris Jo.annis de
Ruysbroech, quæ Dominus Çancellarius in epifto-
la lira judicat elfe repudianda tanquam erronea vel
male explicata, quonim ptimum eft iftud quo dicitur.
Perdttur anima contemplantes in ejfe tali divino
ita quod non fit repcnbilis in aliqua creatura.
Hoc verum eft fi fané intelligatur. Sic quippe in-
telligendum eft quod in hoc gradu contemplationis
quoniam mens rapitur in divini luminis abyfliim,
omnium exteriorum obhvifcitur nefcitque penitus
feipfam, feipfam exuit Sc divinum induit quemdam
affedlum Sc fupermundanum , totaque tranfit in
Deum 'luum Sç in aliam gloriam quam creatura fijb-
efle creaturali non attingit, quia in tali f t a t u elfe
fuum creatum Sç fuæ naturæ homo excedit., Scfub-
eflè divmæ gratiæ ita fublimiter divinæ. fubftantiæ
unitur, quod pmnes vires Sc potentiæ rationales fu-
pra fe elevantur Sc in divinam claritatem transfor-
mantur, Sc fic non eft reperibilis ibi ab aliqua crear
tura 5 lupra inteiledtiim enim Sc mentein ibidem
Deum cognofcit : intelledbus enim nofter Sc fenfus
corporeus intra terminos creaturæ exercentur, nec
etiam intellectus excedit ens aut fpeculum. Uni-
tio autem excedit fublimius intelledtum Theoricum
quam intelledtus imaginationem vel fenfum
beatitiidihis tria concuiTunt, perfedta vifio, plena Q'enim in hac unione divina extatica tranlcendit
comprehenfio, inh^fio amoris conllimmati. Ê t in
■ ifto ftat tota fumma didtorum Fratris Joannis de
Ruysbroech concernentium prsefentem materiam.
Unde ficut ex ipfis didtis manifeftè colligi Sc elici
poteft, ipfe ponit beatitudinem noftram confifte-
re in diftindtiva five diferetiva cognitione Sc con-
templatione Dei intuitiva, Sc hanc vocat. beatitu.-
dinem adtualem j Sc in fruitione Dei quielcitiva ,
ubi anima igne divini amoris refoluta liquefeit Sc
deficit a feipia, Sc fpoliata omnium virium fuarum
propria Sc naturali adtivitate , mentalem fimplicitatem
induit Sc imaginis increatse aflequitur afli-
milationem. Gaudium fruitionis eft tantze ma-
gnitudinis Sc tarn indicibilis fuavitatis, quod mens
beata vel humana plenè comprehendere non poteft
j fed tota abforbetur ex plenitudine illius gau-
dii, ficut ftilla aquze abforbetur a vino forti, ut dicit
Bernardus. Et iftum guftum fruitionis. omnes
omnem creaturam Sc feipfam Sc omnem adtum '
rium apprehenfivarum , Sc pro tanto dicitur quod
non eft reperibilis ab aliqua creatura. Ad hanc ab*
ftradtionem Dionyfius invitabatTimotheum inmyf-
tica Theologia, dicens: „ T u autem amice Timo-
,, thee circa myfticas vifiones forti contritione &
„ fenfus relinquet intelledtuales operationes, Sc om-
„ nia fenfibiha Sc intelligibilia, Sc omnia exif-
,, tentia Sc non exiftentia,Sc ficut eftpoflibileigno-
,, te confurgere ad ejus unitionem quas eft fuperom-
,, nem fubftantiam Sc cognitionem ., etenim excef-
„ fus tui ipfius ab omni irrecenfibjli Sc abfoluto
„ mundè ad luperfubftantialem divinarum tenebra-
„ rum radium furfum ageris.. Vide autem ut nul-
„ lus iridodtorum hzec audiat. In hoc verbo Dio-
nyfii lapientia fumma includitur, Sc culmen to-
tius perfedlionis ut polfibile eft in via Sc profundi-
tas librorum Dionylii Areopagit*. Quod pra:tevires
animæ indicibili gaudio abforbent, Sc hanc in- Drea fubjungit quod intentio Audioris præfati
hæfionem Sc amplexum mellifluum indiflblubilis
charitatis Sc abforptionem abyflalem amoris ubi
anima inabiflatur Sc totaliter. in Deum trajicitur
Sc transformatur, appellat beatitudinem elfentia-
lem j quia ibi anima omnium virium fuarum adtivitate
fpoliatur, Sc utitur fola conlolatione divinæ
fuavitatis. Ib i, inquit 5 in pace in idlpfum dordetur
eue*quod anima definit efle in ilia exiftentia
quam prius habuit ^ claret ex fupradidtis quod intentio
Audloris talis non fuit qualis exprimitur aprze-
didto Magiftro, fed ex abundanti : licet non in-
convenienter poflumus dicere quod intentio Audloris
talis eft, quöd quando anima intratin iftud divinita-
tis arcanumSc-inillud intimi quietisfecretüm, tunc
non
■ I 74 conftitutus utrum in corpore vel extra corpus effet,
ignoravit. Quando autem mens humana hunc fu-
premuni verticem, id eft mentis exceflum attigerit,
tunc Dei claritatem nullo intermediante fufeipit",
quia ab omnibus imaginibus Sc fymbolis abfolvitur,
oc at ' 01 h V
•non opoitet quod ibi fiat compris Sc animæ diflblu-
tio > fed in hujufmodi transformatione anima dividi-
tur a lpiritu per hunc modum ,u t quod animale cor-
pulentum Sc ' foetulentum eft-, deorflim remaneat j
fpiritus autem Sc quod fpintuale eft ad fumma'evo-
let, Sc ufqüe ad fpecuktiônem divinæ gloriæ fubli-
meturScin eamdem imaginem transformetur. N ihil
in creaturis (ut dicit Richardus in lib. de extermi-
■ natione malt ) hac divifione mirabilius cernitur, ubi illud
quod eft eflentialiter unum atque individuum in
ieipfum, in quamdam portionem dividitur, neque in
liomine uno alia eft eflentia-ejus fpiritus, atque alia
ejus anima, fed una eademque fubftantia fimplicis
naturæ : non enim in hoc gemiiio vocabulo gemina
fubftantia intélligitur , fed tamen ad diftinétionem
ponimr gemina portio ejufdem fubftantiæ. Unde fu-
perior per lpiritum, aha inferior per animam defi-
gnatur. ' Unde pro planiori intelleclu iftorum haben-
do eft confiderandum, quod fpiritus nofter quando-
queintantùm à corpore Sc anima dividitur , ut fpi- '
ritus in fpiritu efle afferatur, Sc quandoqüë fpiritus
fupra fpiritum efle dicatur, Scquandoque fpiritusfi-
ne fpiritu efle credatur. Primum patet in Joanne
qui de fe ipfo dicit Apocal. 1. Ego fui in fpiritu Dominica
die. Quod exponensHaymo fuper Apocalypfim g
dicit fic : Joannes fic in fpiritu fuit -, quod tamen ipfam
carncm funditus non déferait, fed 'fpiritui aternitatis fpiritus
ejus adboefit, & a fpiritu. docente ajfumptus fuit fpiritus
doeendus. Ideo tarn mirabilia & profunda vidit.
Richard, autem exponens idem verbum dic it'fic , '
an hoc efi fpiritum in fpiritu ejfe fe met ipfum intra feipfum
tot urn colligere, & ea qua circa carncm Jeu etiam in carne
geruntur interim penitus ignorare. Secundum liquet
in Petro, de quo in actibus cap. 12. dicitur. Et Pe- ■
trus ad fe reverfus dixit, Stc. Quod exponens R ichard.
lib. 2. de contemplationeHoc fane non infipienter
dicitur quod “Petrus longe fupra hominem fuerit, quia longe
a femetipfo, & fupra femetipfum recejfit.. Alioquin non
erat a quo ad fe reverteretur. Hoc idem oftendit Hugo
fuper feptimum Hierarchize dicens: Acutum a-
moris efi cum omnia tranfeendenda defpicit. Superfervi-
dum autem amoris efi , cum etiam femetipfum contem-
plando relinquit & in contemplation dileSli fe defpicit, &
miro modo fit ut per ■ dilectionis ignem in ilium fiftollitur
qui efi fupra f e , & per vim amoris expellatur & exeat a
fe, nec fe cogitat dum Deum folum amat. Tertium ap-
parebat in Regina Saba, de qua legitur 3. Reg. 4.C.
quod Regina Saba videosftpientiam Salomonis & domum
& habitacula & o 'rdinem minifirantium non habebat ultra
fpiritum. Quod exponens Richardus lib. y. de contemplation.
c. 2. Retie nonne dicitur fpiritus feipfum non habere,
quando incipit d feipfo oninino defeere, & a fuo ejfe
m fupermundum quemdam & vere plufquam humanum
fiatum tranfire in mirabili transfigurât tone fpiritus , ille
ab humano videatur in divinum deficere, ita ut ipfe jam
non ipfe} eo duntaxat tempore quo Domino incipit altius inbar
ere. Qui autem adharct Deo unusfpiritus efi. 1. Cor. 6.
Et fic totum in iftud divinitatis arcanum intrat,damans
cum Pfalm. Deficit in faint are tuum
ab omnibus bperationibus omnium virium appre-
henfivarum tarn inferiorum quam fuperiorum otiatur,
atque in fiiperfubftantialem radium divinæ luciditatis
Aducitur, remoto omni velamine, Sc immediate Deo
unitur -, fie que Dei claritatem nullo intermediante
fufeipit. Iftud autem quod d ic it , ac feme intermiffione
ipfe fit ea claritas quam accipit j fatis claret ex
prædiétis quomödo fit intelligendum , Sc qualiter
Dodtores fanSti idem fentiunt. Unde in epiftolain-
ferius annotata fic habetur. Hac horq incenfi: ficut a-
qua gutta: uniatur infufa multo vino 3 fic ifia efficitur
lux in Domino optimal a in optimo. Optima quippe ac omnipotent
efficitur, quando; in optimum ac in omnipotentem
tota trajicitur. Cui fatis concordat fuper feptimum Ari-
gelicæ Hierarchize dicens. ,, Contemplatie» eft dei-
,, fifca fimilitudo, quia dum per earn illuminati’ lu-
,, centes fiunt, quodammodo ipfius luminis lucen-
tis fimilitudinem accipiunt : quomodo enim
aër folis luce perfufiis in eamdem transformatur
luminis claritatem, adeb ut non tam illumina-
tus quam ipfuin lumen efle videatur, Sc ficut
ferrum in ipfum ignem mifliim magis efficitur
„ ignis quam ignitum : fic viri perfecti charitate
3, induti five imbuti charitas videntur potius , (ut
emphatice loquar) quam charitate fuccenfi. Indui-
,, mini ergo Dominum ficut aër lucem, ficut ferruifi
,, ignem j Sc eritis lux in Domino : ficut enim fèrrum
„ inflafnmatum accipit in fé formain ignis, Scdatfe
„ totum Sc non partem, Sceripitfe fibi remanendo
,, infe fubftantialitêr inflammatum, ita anima unita
„ Deo per ignem divini amoris quafi tötam; dat fe
Sc mittit fè in Deum, Sc in Deum transformata,
,, non mutata fubftantia propria transformat fe totam
„ in Déo, amorequi eft vita fua, Sc per amorem fit
„ quafi tota divina. Naturale namque eft quando-
,, cumque aliquid transformatur in aiiud, iftud ac-
,, cipit proprietates Sc conditiones illius natui-æ in
,, quam transformatur. Sic igitur mens devot'd cum
in lumen thearchicüm transformatur , fit quodom-
,, modo claritas quam accipit. Item quod iëquitun
,, dependetque nofirum ejfe creatum ab ejfe at er no , &
„ fecundum effentialem exiftentiam unum cum illo efi,
,, fic accipiendum eft quod menti noftræ divina eflentia
realiter Sc præfentialiter communicatur, Ubi-
que totus eft Deus per exiftentiam ; fed non in fin.-
gulis zequaliter per efficientiam. E t licèt ex toto fe
ubique operetur 3 tamen non totum quod potentiæ
fiiæ eft ubique immo potius nufquain operatur. Unde
quia proprium eft divinæ naturæ rébus illabi Sc
eorum intimis commorari Sc per fui illapfum confer-
vare rerum naturas ne décidant in non efle , idcir-
co dicit 3 quod noftrum efle creatum dependet ab
efle æterno , juxta illud quod Philöfophus dicit in
lib. de calo er mundo. <±Ab hoc quidem ente fcilicet
■ 8. hiecillc: Ifto habitoScintelleSlo facillime om-D Deo dependet cesium dr terra, Sc quia ex naturze fuze
^,<l 1 “1 ^ta hujus tertiie partis de nuptiis intelligun- proprietate competit ipfi Deo lit inhabitet in inti-
»-Ti-c exPonuntu] ' Ex ifto patet facillime in- mo animze rationalist propter quod dicit Auguftinus
e ,JC^US clviufulze illius quze fubjungitur. In ipfa tu intimior intimo meo , proptera dicit quod ejfe no-
qrn em f i i vacuitate per fruitivttm amorem fpiri- firum creatum fecundum ejfentialem exiftentiam , unum
tas perdit femeptifum , Dei que claritatem nullo interme-
cum illo efi, diverfe fubftantize flint fpiritüsDeiScfpi-
wante fufeipit. Spiritus femetipfum pro tanto dici-
ritus hominis, Sc ergo fpiritus hominis non eft ita
tur Pei'dcre, quia in tali ftatu ubi fpiritus humanus
'unus cum fpiritu Dei ficut Filius cum Patre unus eft
n? tantum amoris fervorem fupra fe rapitur ut meri-
Deus : fed quia illapfu fuze przefentialitatis inhabitat
to fine fpiritu efle dicatur, fadtus eft tanquam vas
animam rationalem , quam inter orpniä creata
perditum , eo quod femetipfum non fentit \- fed pe-
imagine fiia infignivit, penes quam imaginem transformatur
n’tus a feipfa exinanitur, abforbetur Sc deficit : lu-
Trinitati perfonarum, Se participabilis eft
cc cInrius cQnftât quod congrue dicitifl-quod Regina
at>a ^Pfiitum fuum predidit, quze ultra fpiritum
n.0n babebat. Sic fimiliter Paulus convenienter di-
C1tur fpiritum fuum perdidifle,- quando in raptu
divine naturze Sc beatitudinis illius, ideo dicit quod
omne noftrum creatum fecundum effent ialem exiftentiam
mum cum illo efi. • Deus enim fandtis fuis triplicem
unionem tfibuit: fcilicet natura:, gratize Sc glorise,
E 3 Sc de