dem Urbe pernuofére; ita ut poft feptuaginta & ampUus;annos,Rpmanus Epffcopus^on-Ro-
«}°r- „ “ fed A v enioni cum” fuó Semtu I edens >.inde fuwn in Ecclefia Un.veilipoteliatem %.ritakm
cxerceret, Romamque & alias urbes, nee non R e g io n s Italic qux fo« dmon.setant, per Le-
<nros ren-eret Hinc five Legatorum impotentia, five populorum abfentis Dorn mi jugumex-
c*itcrcvoleminm audaciti, five vicinorum Principum fines ft.os protrahcrc cupicntium ambus,
ieditioncs, rebellion« , bella Italians, ipfamque UrS?em Roman, agnaveve. ; .....
Ut [mie malo retnedium afferet Urbanus V in Ita],-.up iter lec.t, Romxq.ie aliquot, menf.-
Gregotii , rnmmoratus, cum omni« ex animo ,cömpofita fibi; videreótur, -m Galliam remeav.i.t * ubi
iLmp'ofc- pauló poft mortem obiit. Huic fuffaäus eft annoH_3fF Gregorius W.'-. Sub boc|feditiones 8c
m * bella in Italia recruduere.qus tu l.j per Legates Je|lre non pöflec Gregorius, RafeRUdiJur.1-
W m confulti, hortatu cujuidam EpKeopi ïdmbnentis ,rfi!du4üm Ecelehr.m
i " debere Epifcopum ab Ec clefiffiii abefle.j:ac prxfemm mqnim Carbarn.® Senenfis--A Bngit-
Virei&üm, quae vifionibus-ab revelationibus ä Depdonanferebantur .mpulfus ,Romampro‘
fidfci ibique Scdem figere ftatuit5 •diftöadent.bus'hedt^ardinal.bus,; .cognatis Scamios, qu.-
bus Aveni.menfis habitat:o cord, ehtr, ac Rortana.multtim d.fplicebat,- | ^ H H M |
Avenione profc&us eft cum univerfo Cardinalium CciUpgio, fex tantum e x c e p t io n . Ave-
,J 7 6 -nioni remanfctunt,"die i f Septe'mbrisanni .^ .S tR o m am prevemt menfe Jjinuanp.anm ie-
i f g queue a. Miferauda erat idm Ronsferfacies; ruebant mdific.a, corruptre.»nt aq barban cynim
M i T o . tfiagna pars bonorum Ecclefim occupata. His in meliorem ftatum reftttuendis- inten-
1278. tus Gregorius-; Roma; obijt, 2.7 Maitiianni 1 I . 1, .
3 7 ' IS ih^ x trd is pofitsss I ut teftis eft Autor ,.citer ,_m L.bro , De Exumnutsme DaSrsnurum
M l i M i W m Secrum d r ip Corpus, proseftutu, eft corum ommbus,
W m Ê Ht caverent ut h i.L ib «.,, five vsris, five mulsersbjss, Mfipecie Eelsgsem, H B M M ■
pitts fiftuia per tales fipfe fiedfifiistj, dimßb fiuorpsm ruipihubslkpenfilso., fie truxerut & Ecffeftm u i
di!crimen fchifntatis imminentis. . , . - H .. I I r t •/*
Nec vanurn fuit bains — Inde.; enim ortum haburt foedutn.acid.uturnum.fch.r-
B B — ■ perqua'dragrotaamos Ecclefiam turbavit. Nam Gregono m extrem.spofito, Prm-
fUtuiiPonti-fea i Regionarii, quos Banderofosjeu Banderqnfes appellabant, d e retinendaquoyisi pa&oRo
feu a ' ai°-ms. g cd°pontificiadeliberaifc cceperunt'. Ad hoc Papain Romanum v aut ltalum engi necefle
erat; nec dftbium enim quin, i^ l ’ranfmontanus eh ge retürAs, Roma rehä» , rursum AvemonCErat
autem turn temporis Collegium Cardinaliumtrium Sc v.ginti, quorum fexdec.m tantum
Romm aderant ; nam fex Avenione non diceffera.it, Albanenfis Jcd.cet Tufculaiienfis,
Sabinenfis, S. Anaftafim, S vV ita lis e s .M a rg in Port.cu, Joannest.tudiS Marcell. P.esby-
terCardinalis, vulgo diäus Amb3anenfis, i Grego.10 miffus erat jn partes Thufcim Legatus,
ad pacem inter Ecclefiam Sc Florentinos componendam. Sexdec.m autem qu. Roma; aderant
hi erant, Petrus de Urbinis Portuenfis & S. Ruffinm, Joannes de Crofo Prmneftmus E,p.f-
copus, Guilielmusde Agrifolio tituli S. Stephan.in Cce,jo-monte, Franc.fcus de Thebalde-
chistituli S. Sabinx, Bertrandus Agerii tit. S. Cxc.l.x, Robertus deGebenn.st.t. Baül XII
Apoftolorum, Simon de Brofl'ane tit. SS.Joannis & Paul.,Hugo de Momelegum tit. SS IV
Coronatoi 11m, Guido de Malaffirtio tit. S.Crucisin Jerufalem, Petrus deForcenalomt-SXau-
rentii in Lucina, Geraldus de Podio tit. S.Clementis, Presbyter.; Jacobus de Uifimstit. S.Geoi-
■ siftd Volumtaureum, Petrus Flandini S. Euftachii, Gul.elmus Nolet. Sanft. Angel., Petrus
de Vervehio Sanfia; Marix in Via-lata, Petrus de Luna ■ Marias.in Cbfined.n, Discern Card.-
nales § inter quos duodecim erant W M quMUOr tantum Itali, Florentinus fcil.cetMediola-
nénfe, Cardinal is de Urfinis & Cardinalis S. Petri. Itaque baud dub.um erat quin fa libera
infis permitteretur ftturi Pontificis elefiio,ctmi Gallorumlaftio pnevalcrct,non ahum mi Galium
renuntiatum iri. At cum'Romas ell'ent, vis timenda erat ex parte Magiftratuum &pleb.s,a
quibus Romanus, aut faltem Indus effliaim defiderabatur Pontifex .ut SedesRomx manejet. Hinc
Ü H l & indé Varia eonfiiia haben ccepta, Cardinales fimfll-coeuntes tie futuro Pontihce non
- £mel inter fe collocuti funt: ied.ob diverfa.ut fir.ftudia, eonvenire miuimèpotuerunt. Ex alia
pane, Officiales Urbis & Gives Romani inflate apud Cardinales, ut RomSnus, aut falten. Italus
eiigeretur. Pontifex. Interim hinc Cardinales fibi metuent.es, pretiofi. quteque fua in Caftrum S.
Angeli camporiave; inde Ptsfeéli Urbis cuftodiam ejvu fibi .vindicare,ac li.is poinm.ttere, ne
Cardinales autfngere, aut Populi Romani votis adverfari poflent. Inter hos motus cqntigitmors
Gregotii X I die 27 Martii. Poli alicujus Pontificis W M H W B B celebrandis im-
pendi folcmnismos eft. Per id temporis acrius inftant Romani, ut fibi Romanes aut Italus detur
Pontifex Exponunt, ex Pontificum abfcntia innumeta mala Urbi & Kwm accid.ffe; d.vina
pariter Schumana peffumdata; Ecclefiarum turn in fpkitualibus turn intemporalibusadminiftra-
tionem omnino negleäam ; Difciplinam Eccleliaftican; penittis cOlHp&m.corruptosChriftianq-
rum ac pVéefcrtim Clericorum mores j ^E.dcs facras, Monafteria, Cluultra, Palatia, aliaque vEdi-
ficia publica, tum facra tum prophana, aut diruta aut ruin« proxima j reditus & bona Ecclefiarum
ac Fifci occupata i Roman« Ditionis civitates vel captas ä Tyrann^, vel diflenfionibus öc
bellis vexatas & oppreflas. Horum omnium malorum originem ac fontem cfle, quod exteri ad
Romanam Sedem evedi, res Italas nihil aut parum curarint, Avenioni tempus in delitiis terentes.
Pr«terea honeftum non efl'e ut Ecclefia Romana tamdiu Pailore ac Sponfo fuo careat,
bus Epifcopis in Ecclefiis füis refidendijegem .efle impofitam; quantó magisprim« Sedis Epii-
copo, quem maximè decetCanonum efleobfervatorem ficut ßcvindicem, nec decere ipium R oman
« Civitatis Principem alibi quam Rom« Sedem habere; per Legatos res minus benegeri,
eorumque incuria, aut imperitiä, aut etiam avaritiapleraque^Italixmalacontigiflè. Ad Ecclefi«
quoqucUniverf« totiufque Orbis bonum pertinere, ut R om « habitet Summus Pontifex, in loco
libero nulli Principiobnoxio,in quo non magis huic quam illi favere teneatur, & omnibus «qua-
liter juftitiam reddere,ac beneficia largiri vel denegare poflit. SenfilTe h«c Urbanum V &
Gresorium X I , qui fanótorum 6c pruderitum virorum mohitis obfecjuentes, AvenioneRomam
tranfmigrarint, ad id fe ex officio teneri exiitimantes, 6c ni feciflent, fefe reosapud Deum & ho-
G E R S O N I A N A . L I B E R I . m
mines,futuros. Ad hæccùm Cardinales refpondiflent, eleéturos fefe eum,qucm digniorem efiè 1378.
judicarent, nullâ ratione habita cujus Nationiseflèt, 6cfepofitoomni affeâru j incenditur adhuc
acriùs Romanorum animus,ad poltulandum 6c quovis tandem modo obtinendum Romanum,aut
Italum Ponrificem. Accendebant eos maximè Prælati Itali, qui Romam vénérant, quorum unum
fuifle Archiepifcopum Barrenfem poftea conllitit. N ec verb inter Cardinales ipfos convenie-
bat. Quatuor Itali Italum Pontificem elegi cupiebant, lèd è Collegio , haud difiimulantes le
potius Cardinalem exterum eledturos, quàm Italum purpura Cardinalitiâ non infignitum. Hi
Cardinali de Urfinis favebant. Quinque è Gallis, Lemovicenfis fcilicet, de Agrilolio, Pidavien-
fis, Majoris Monafterii öede V eru, Lemovicenfem volebant habere Papam concivem fuumaut
vicinum. Inclinabant hi in Vivarienfem. Refiftcbant alii, pakm negantes letoleraturos Lemovicenfem
Papam fieri, cùm totum jam ferme Orbem tæderet, Lemovicenfcs per tarn longum
tempus Pontificatum tenuifle.
Poll humatum die fexta Aprilis in Diaconia Sanft« Mari« Gregorii X I corpus, his agitati
ftudiis Cardinales, locum ubi pcrficienda erat eleftio, Conclave Vulgo appellant, ingrediuntur
die feptima ejufdem menfis. Conclavis ficut 6c Urbis cuftodia erat penes Urbis Magiftratus&
Civcs Romanos, qui noluerant Comiti Nolano 6c aliis Nobilibus à Cardinalibus requifitis cu- AKhiepift
ram hujus cuftodi« demandari. Circa Conclave erat armata multitudo populi frementis 6c mi-
nantis, ni Romanus aut Italus fieret Summus Pontifex. Non obdufta fuit muro, ut folet, tio per vim
porta Conclavis , fed claufa tantùm intus -, nihilominus ferotinis horis à plebe in Paktium im-
petu fafto, Præfefti Regionarii cum aliquibus civibus Conclave ipfum ingreffi funt, ac Cardinales *
iterum requifierunt, ut Romanum aut faltem Italum dicerent Pontificem, fubjungentes 6c fæ-
pius repetentes ita animatum elfe populum, ut nifi id facerent, in periculum vit« inciderent.
lisegrellis, tota multitudo conclamare coepit, Romanum volumus aut Italum. H « c vox per
totam noftem fine iatermiflione audita ; ac celebratis die fequenti folemnibus Sacris elec-
tioni præviis, clamor auftus, pulfifque campanis tantusexeitatus eit tumultus, utcullodes à Cardinalibus
extra Conclave pofiti, quorum aliqui erant Extramontani, «ftum ac furorem populi
cementes, monuerint Cardinales, Romanum vel Italicum fine moräin Pontificemeligendum, alio-
quin periculum elfe, ne à multitudine infrufta difeerperentur. Auftus etiam inde timor, quôd
cùm vacuus eilet infra atrium Conclavis locus, hue ferebant ligna, quafi ignem injefturi, nil!
poftulatis fatisfieret. Turn propofitus eft eligendus in Pontificem Bartholomæus Butillus, Ar-
chiepilbopus Barrenfis, de genere PrignanoNeapoli ortus,qui in rébusCurialibus peritilfimus, ac
Juris Pontifiai Doftor egregius habebatur. Non placebat multis eleftio, adquam vis 6c metus
impellebant. Suggeflit Cardinalis de Urfinis, difFerendam elfe eleftionem, 6c ad placandum
populum Fràtrem quemdamMinorem advocandum, eique imponendam Cappam 6c Mitram Pa-
palem, quafi Pontifex eleftus elfet, 6c ita, delufo populo, abire pofient 6c in loco tuto legiti-
tnum Papam eligere. Confilium tarn vafre rejecere cceteri. Cardinalis Florentinus Cardinalem fan-
f ti Petri in Papam eligendum propofuit: fedobftitit Cardinalis Lemovicenfis > turn ne populo
plus «quo blandirentur, Romanum concedendo, turn quia tanto, oneri fuftinendo, ob «tatem
& infirmitatem, par non erat. Variis etiàm de caufis très alios Italos rejecitj Florentinum 6c
Mediolanenfem, quod eorum patriaEcclefiæinimica foret; Cardinalem veröde Urfinis, quia
Romanus erat factioliis 6c nimium juvenis. Ita Cardinalibus Italis de potiundi Epifcopatus Romani
fpe dejeftis, cum Galium eligere non auderent, in Archiepifcopum Barrenfem pleraque
vota inclinarunt. Eleftus itaque e ft, nonnullis haud obfcurè reluftantibus, aliis irritatn elfe elec- Tumuim*
tionem opinantibus, cunftis fane gementibus quod eo res rediiflent. A t eleftionem non fta-deftioafni
tim promulgandam elfe ftatuerunt, five ut poenitentiæ locus eilet, feu quia Barrenfis non ade- C°
rat, feu potius metu populi, quia non Romanum ut illi cupiebant maximè, led Neapolitanum
clegerant, vel ut quidam prodiderunt, ut fpatium quoddam temporis dareturad colligenda vati
argentea aliaque qu« in Conclavi habebant. Interim Barrenlcm cum aliis quibufdam in PaJatium
accerfiri placuit. Turn rumor percrebuit eleftum efle Pontificem j 6c tarnen quinameleâusefleE
tacebatur. Tunc plebs fremere,6c elefti nomenrepetitisclamoribuspoftulare. TuncMaflilien-
fisEpifcopuscuftodiæConclavis præfixus, ut tumultuantes fedaret, confuluit ut irentad S. Petrum
, atque ibi denuntiandum eis eleftum Pontificem. Quod diftum nonnulli perperam acci-
pientes, exillimantefque Cardinalem S. Petri ele&um, ad domum hujulce Cardinalis pergunt, h
omnemque ejus lupelleflilem, ut fieri folebat, rapiunt. Alii cùm per pofticum auferrentur ea^
qu« in Conclavi erant, arbitrati fraudem fibi fieri , in Conclave irruperunt, ut lcirent num &
quisPapa eilet eleftus, haud palfuri Cardinales difeedere, nifi priùs elefèionem perfeeiflent 8c
promulgaflent. Ab his porta Capellæ quo confugerant Cardinales confra&aeft. Cùm hide fe actum
efle cenferent, unus ex iis Cardinalem S. Petri eleftum efle dixit, Romanum 6c Romania
acceptum, fed qui eleflioni fu« confentire nollet. Haudmora, adeumftatim concurritur, 6c à
multitudine comprehenfus ac Pontificalibus infulis indutus;, in Cathedra, licet invitus ac re-
luftans collocatur. Interim hac arte ludificarâ plcbe, Cardinales è Conclavi diffugiunt in «des
quilque fuas; nec ibife fatis tutos arbitrati,advefperafeente die plerique in Caftrum S. Angeli6c
in Caftella proxima confugerunt; aut qui domi remanferunt, ibi mutato habitu latuere. Cardinalis
de Luna recedens, globo quorumdam ftipatus, à quibus veluti captivus ducebatur,abiis
qui in Caftro S. Angeli erant ereptus eft. Inde inter hos 6c Romanos rixa.
Ubi paululura turba confedit in Conclavi Cardinalis S. Petri palam declaravit, fe non efle
cleflum in Pontificem, fed Archiepifcopum Barrenfem qui tum in Palatio erat, verùm qui fibi
timens, prodire in publicum minimè audebat. Tunc mill« funt ad eum Cardinalium litter«, BmeuGscx
admonentium ut de Palatio recederet 6c ad aliquem locum tutum fefe reciperet;at ille, Cardi- c^SJun*
nalis S. Petri confilium fecutùs,à Palatio non receflit, ac fequenti die 9 menfis Aprilis, ejus eleftio omnium in-
Officialibus 6cRefboribus Populi Romani nota fafla eft : quam cùm gratam habuiflent, ad Pa- quur**nus
latium acceflerunt, ut ei debitam Pontifici reverentiam exhibèrent. Ad eum ftatim etiam ve-vieftcog-
nêre quinque Cardinalès, qui in «dibus fuis remanferant, videlicet Florentinus, Majoris Monafterii,nomum“*»
Mediolanenfis, Glandacenfis 6c de Lima. Eos verb qui in Caftrüm S. Angeli confugerant ad
fe vocavit, ut ab univerfo coetu in Throno Apoftolico locaretur. Hi fex numéro, non audentes ac-
Tomus I, a z cedcre,