PETRI DE A L L IA CO
Cardïnalis Cameracenfis,
T R A G T A T U S I.
ADVERSUS CANCELLARIUM PARISIENSEM.
G)md nihil Haat engere fro Gradu Licentia.
Nunc primùm prodit ex MS. Cod. Navarrico.
j l C U T didt ApoftolusY ad Prophet* upjUe 1 E B B S
Timoth.vi. .0 Rudix omnium Jeremiaevi.8. N un cwn en , proh dolor!has
M m & m m diebus ncwiffimis, hare radix peflima , palm, ea
! Tam appetentes rrrlvlunt « V S tàm Bi dflfudit , ut non folum rurales
! i , flufiruorrntfidoloribusmul- B B aurum fc.ent.æ purgaoffimum, rp-
8 „ / in quibus verbis crimen fum fabcetvénale O^niverfitat.s Parifienfis Collegium,
1 cupiditatis graviflimum often-A fraudulenter occupavent, rpSuique frufius ubem- Bgaga&ææa. snails propter m: ?°sIS IS S 9 Nam H E B B f c_ «roHn/q-iva- ell erroris k i t , in ea per cupiditatem erravit a Fide, qui per
nam ejus radix eft malorump » avaritiam.non folùm gratuita feientiædona,ôefeienindudtiva,
8c doloris im p r e l ■ . cn tiarum gradus liberrimos peccuniâ vénales effecit : fed
Pnmo ergo. Cupidna , q ficut Chari- etiam, ut fuum excufet errorem, contra Fidei veritaprodu&
va malorum culpabiurn, quia, tem quofdam injuftos hu;us avaritiæg 8c venalitatis
modes, tanquani licites khoneftos approbate co-
nium vitiorum . 8c ficut ra • cupiditas fin- natur. Huic iraque erroneæ opiniom occurrendum fo-
nibus partibus arboris j lie P,. omnium re exiftimavi: ÔC ideo praefens opus,licet improporgulis
peccatts. Ideo prxmrtnt quod Rudix omnium g S M viribus,PaffumerePdignum duxi. Y d
malorum eft cupiditas. , . ,, aum eft hoc autem triplex me ratio impulit.
Secundo.Cupiditas, quantu ah/Tum Primo. Zelus veritatis, 8c confhtatio prædidi erroduiftivaerroruminfidelium:
quia cum Atyjus ,atyjjum | 5 * ■
• f f f j # * L1'8 HocPautemSideô co™ Secundo.Obedientia Matrismeæ Uniyërfitatis,quiè~
trahat in abyffum pluries concorditer dehberavit,qubdMagiftride hac
tingit, quia, ut ait Am^r/f“S’ BSSfr comZ materia tradarent in A&ibus fcholafticis. Ego au-
cupidiuun ita "> ? J jjApoftolus q ^ d B tem, licet omnium minimus, prmsinccepi, utjuxta
M g m u p f . B g y j S g g S f f i J S S fimilitudinem Orofii, in Prologo, Dc Ormaftamundi:
qmdamcupiditatemappetm , ft, P adstueuftmum:primus canis venaticus, majores, .ac
tiaT m f r eC u p S !q u a n t î im a d e f ië a um , eft im- potentiores canes excitet ad venandum.
Tertio. Uupiaitas, quaiiru curiiditatis Tertio. Caufa exeremi, 8c propnæ eruditioms;
preffiva dolorum pcenali • « y ^ P & do. quia cum ex concord; dehberatione diâæ Univerfi-
effeiftus, nihil ahud eft,_ < ) aCouiruntur- cum tatis deputatus fui ad proponendum Parlamento fu-
lo r, eo quod divitix g f e M » pra materia Fidei, in cafu quo opporteret decla-
timorecuftoiuntm.cumd ^ convertuntur rare, 8c fuftinere quædamin hæc materia, ex parte
rumque in do' ° fen\ P“ "' . diPr^hd;r Apoftolus quod d ia^ Univerfitatis propofita: ideo expediens judi-
Unde propter hoc de cup P ca v iad cxcrcitiuraSceruditionem,ineamquæflioinferuermm
fe d o i m b u s • auiatamcn nem Irifëriiis proponendam, fcholafticè pértraàa-
f a t b X r f o m , ‘^ d \ l i a S e l r a n d a f e f t i J intentie: r e | præfugpofitis tarnenquibufdam proteftationiideo
ex P i? ” 1® ! ! * * ;^ a ^uamvis”^ finmhs fit de- Prima eft, quod nihil intendo dicere ad injuriam
quod cupiditas, in Kcclefialficis viris- Cancellarii Parifienfis, aut altéraiscujufcumque;fed
nam ficut i S m aStglofla. Nihfttàmafperum,tàm foliim ad tuitionem 8c deffenfionem juftitiæ caufa:
que j y r è i c i o h j ^ # ” c^SeTunda, qubd nihil intendo determinative, aut
nqönTolum fibi ipfi, fed cetèris hominibus o- ^defin.tivè afferere mf. ea folum qnæ in Scr.ptura
quia nonlolum urn ipn> facra, aut aha authentica, feu in Doétoribusappro-
Tî everendi Patres, 8c Domini, ideö batis continentur, vel ex eis BHfequuntur : reliqua
1 “ ... vero foliim probabiliter recitare.
Tertia, quod ilia quK de hac materia fcripfi , e-
tiam in feripto proponere difpofui, ne adverlârii vequia
be ft
mistemporibus radix cupiditatis longe lateque pu
tioni iingulorum ad quos fpedat patenter fubjiciam.
Qiiibus prxmiflis accedoad quasftionem, qua: tabs
ell. Utrjflm h*reticumfit dicere,quod liceatpro
docendi licentia pecuniam dare , vel recipere. Ar-
giiiiur primp quod ficj quia dare, vel recipere pecuniam
pro licentia docendi eft fimomacum : led
hxrcticum ell dicere, quod aliquod fadtum limo-
niacum fit licitum. Igitur & c . Major patet: quia
fie’dare, vel recipere , ell commutare temporale
pro fpirituali, cum feientia fit fpiritualis, & licentia
docendi feientiam fit potellas,feu autfioritasfp:
rituali annexant. Et fecundùm Ray..............non opportet
vendere fpirituali annexum , quia fpirituali
annexum fpirituale eft, u t , idefl quafi in. S jqais.
Sedin hoc didto infiftere non euro, quia magis effet
difficultas vocalis, quam realis.;
In prædidta verb deferiptione notantur tria. Primo.
Illud ell principale in hoc peccato, quiaom-
ne p.eccatum in adtu vel habitu voluntatis principâli
ter confiltit, & ex. hoc completur , quod ex ele-
dtione procedit. Unde talem adtum voluntatis ex
eledtionc procedentem prima claufula importât, quia
dicitur, Jindiofa voluntas, unde concluditur quod, fiitualis
; ,nam feientia donum Dei ell , unde v en d it cut dicit Dominus Altifiimus. ÏIU Decretifta err aver unt,
qui dix er un t quod non'efi fimonia, ni-fi ubi eft p aft um
exprejjum exterius : nam in prima fimonia non fuit
aliqua padtio > ficut patet de Simone mago, in novo
Teltamento, 6c de Giezi puero Helilei Prophet
s , in veteri Teltamento, qui primo leguntur fi-
moniam commififle. Primus, fcilicet volendo dar
re. Attuum vm. Secundus verô, volendo recipere, ficut
patet 4. v. Unde de Simone legitur, non quod
emerit, feu padlum fecerit ; fed quod obtulit Apo-
flolis pecuniam, dicens : Date mihi hanc potefiatent, ut
cuicumque impofuero manus, accipiat Spirit urn Janttunt.
vm. i p. 6cc. Et apparet quod padlum Simonis
fuit padlum voluntatis, quia fcilicet emere voluit,
6c pretium obtulit, fcilicet ex voluntate deliberata.
Ideo dixit ei Petrus, f . 22. Roga Deum^fi forte dimit-
tatur tibi hac cogitatiocordis tui. Non enim d ic it ,hæc
non potelt, idell, quafi in non folum. Sed Minor pro-
hatur: turn primo, quia lie dicere, eft exprefsedicere
contra Fidem , qua: damnat fimonise vitium
tanquam illicitum, ficut patet,AEluum.wn. E t percon-
fequens, dicere ipfum die licitum, ell hsereticum.
Turn fecundo , quia fimonia ell h^refis. Nam
Gregorius in Regiltro , hoc vitium vocat fimo-
niacam hserefim. ■ Et Jura dicunt quod inter crimi-
11a Ecclefiaflica, fimoniaca h^refis primum obtinet
locum, ut, idell, quafi ult-imum. Patet etiam , Ma-
gifrcr Sententiarum, Lib. 4. Difi. 2f. dicit quod de
limoniacis non eft • ambigendum quin lint hiereti-
c i : 6c per cqnfequens, a fortiori, fimoniam approbate
, dicendo aliquod fabtum clare fimonia-
cum efie.licitum, ell hsereticum.
Q p poll turn tamen arguiturquia Cancellarius Ecclchæ
Parifienfis dicit quod licentiandi licitè dant _ oblatio, fed hæc cogitatio, id e l l , deliberata vo-
fibi pecuniam, 6c qubd i pie licitè reçipit earn. Sed “ litio.
quod hoc fit pro licentia docendi patet: quia ex eo
qubd ipfi jurayerunt nihil dare pro licentia, ipleeos
licèntiare recufat, exigens etiam cautionem 6c fecu-
ritatem de pecunia danda. Sed iplb notoriè fic di-
cèntc, 6c faciente, Papa, 6c Ecclefia Romana hoc
non ignorantes, cum fub dilfimulatione permittunt
impunitum, quod non facerent, fi fic dicere efiet
haereticum , aut fie facere fimoniacum. Igitur
6c c.
Circa hanc materiam fic procedam. Primo, ref-
pondebo ad formam propofita: quaellionis.
Secundo, reprobabo quafdam fraudulentas cavil*
latiónes, 6c fophilticasrefponfiones adverfie partis,
quibus fcilicet praefatus Cancellarius lititur adexcu-
landas exculationes inpeccatis.
Quantum ad primum principale , pro refponfio-
Ulterius patet quare hoc padlum magis denomi-
natur fimonia, a Simone, qui fpirituale voluit emer
e , quam giezia, a Giezi qui fpirituale voluit vendere
: una enim ratio e ll, fecundum Altilfimum ,
quia magis peccavit Simon magus, quam Giezi, eo
qubd tempore revelatx gratia: peccavit. Alia e f l,
fecundum Thomam: quia Simon magus adhoefpi-
ritualem potellatem emere voluit, ut earn pollea
venderet. Unde dicitur prima qusllione, qubd donum
Spiritus fanbti emere voluit , ut ex venditionc
fignorum quas per eum herent, multam pecuniam lu-
craretur: 6c tam volentes emere , quam volentes
vendere, conformantur Simoni.
Sed primi conformantur ei in abtu: lecundi verb
in intentione. Uli autem qui fpiritualia vendunt, in
abtu imitantur Giefi dilcipulum Helifei, de quo lene
quæflioni propofitæ , tres intendo quælliones ^gitur qubd accepit pecuniam à Naaman Syro, per
pröbarè. ^ 1----- ----- --1--
CPrima^ qubd dare vel recipere pecuniam,
' pro licentia docendi Theologiam , ell pro-
r prie fimoniacum;
i Secunda, qubd fic dare vel recipere, pro
| hujufmodi licentia, ell contra Jus naturale,
Vdcdivinum.
\ Tertia, quod dicere, quod fic dare, velre-
{. cipere ell licitum, efl hasreticum.
Ad probationem autem primiE conclufionis, 6c
omnium fequentium declarationes, tria funt confide-
randa.
Primo, quid fit Simonia
Helifeuin a lepra mundato , unde tales non Yo-
lum dici poflunt fimoniaci, fed etiam giezitx.
Secundo. Principaliter in didla deferiptione nota-
tur materia proxima hujus peccati, feu ipfius adlusi
exterior, circa quem cadit adius pr^didlus voluntatis
interior, fcilicet emptio, vel venditio. Ideo dicitur
: voluntas emendi, vel vendendi. Hie autem , ut
dicit Sandtus Thomas, nomine venditionis 6c emptio-
nis , intelligitur omnis contradlus non gratuitus.
Tamen R a y ................. excipit contradlum permutationis.
Tertio. Notatur materia remota , fcilicet obje-*,
dlum przedidljE emptionis, vel \ enditionis, per hoc
quod dicitur: fpirituale, vel fpirituali annexum. Hie
autem, per fpirituale non intelligitur Spiritus fanbtusy
quia nec Simon magus a quo fimonia dicitur, Spi-
Secundö , quibus rätionibus oflenditur efle illi-^ritum fandlum emere volu it, ficut quidam imaginantur,
fed potellatem dandi Spiritum ländum..
Unde non dicit: Date mihi Spiritum fanttum. led, Date
mihi hanc poteflatem, ut cuicumque impofuero manus, accipiat
Spiritum fanttum.
Per Ipirituale vero fecundum Ältilfimum, intelligitur
illud quo habetur Spiritus fandlus, velquoda-
tur, vel quo haberi aut dari fignificatur: quo habetur
, ficut vircus} quo cfatur, ficut Sacramentum;
quo haberi fignificatur, ficut donum Prophetix:
2. 2 i äut
Tertio, quomodo ex hiis conncluditur qubd fit
fimoniacum dare, vel recipere pecuniam pro licentia
docendi in Theologia.
De primo ergo Icicndum ell quod fecundum
Domirium Altiflimum, in Summa fua. Lib. 4. Et fandlum
Thomam ^ Secunda Secunda , & fupra 4. Sent.
Diftintt. 2 f. Simonia deferibitur, quod Eft ftudioft
Voluntas emendi, vel vendendi aliquid fpirituale, vel„ (pi-
Appendix adTom. I.