ret incelleftum talem ad cvcdendum Articulos Fidei
orthodoxx ; tamen ilia ratio non probat , nec iufficlenter
infert tales Articulos , nec propter illam ra-
tionem quilibet aliUSj & habens bonum judicium
ailemiret tklibus Articulis: & ideo ratio ilk non eft de
fe apta nata caulare talem affenfum. Ex quibus fequitur
quod omnis talis prime alien tiens firmiter Fi-
del Catholics, eft deceptus; quod Volo fane intelle-
g i: non enim deceptus e ft, quiaaflentit talibus Ar-
uculis; fed. deceptus eft, quia aflentit propter ra-f
tionem quae nullo modo probat illud quod credit,
caula* probare. Quia vel eft ex propofitlouibus pro-
babilibus , & ills non caufant aflenfum firmum ;
vel ex evidentibus, aut ex dedu'Qribilibusex eis, Sc
talis non eaufat Fidem, quia di£tum eft fuperius quod
Articuli non poflunt ftc cognofci, nec ex talibus dedir-
ci. Iaitur &c.Secundo,dicitur qiipd cum quis fic primo
aflentit propter rational 11 cogentem intellectum ad
fic aflentiendum,, q u s tamen ratio non eft exaltero
mere credito , file aflenfus non eft prscipue Fides,
nec eft proptic meritorius , vel dementorius 5 led
aktus voluntatis,quo, fcilicet talis,vult credere Catholic
s Fidei, & fecundum earn vivere, eft meritorius :
folds enim actus voluntatis, 6t non intellectus, pro-
prie dicitur meritorius; fed denominatione extrinfeca,
adlus intelledtus, ficut & actus interiorespofluntdi-
c i, meritorius, vel etiam demeritorius.
Ad confirmationem d i f l* rationis primidubii,re-B
fpondetur quod aftenfus alicujus Articuli, in fpecia-
li , poteft caufari per aliquam rationem, fcilicet af-
fentientem in una prsmiftarum, aut in ambabus, a-
liqpid quod eft mere creditum arguendo , licut dictum
eft. Non tamen poteft quicumque Articulus
Fidei inferri Sc probari per rationem fumptam ex e-
yidentibus. Si.enim aliquis Articulus inferatur per
alfquam rationem foliim probabilem, ilia ratio fp-
liim eaufat opinionem, Sc non Fidem. Et ideo Fides
nop poteft acquiri per rationem naturalem, & non
aflentientem aliquid mere creditum, nifi in decep-
to, qui fcilicet crederet talem rationem aliquid pro-
bare, quod tamen non probaret. Et ideo talis ratio
non eft de fe caula lufficiens, cum intellcctu, ad
producendum talem aflenfum. Immo cum talis poftea
percipit quia ratio lua illud non probat, Sc, hoc
non obftante , adhuc eidem aflentit, & tunc talis
aftenfus poteft caufari ab habitu acquilito, Sc intellect,
5 cum habitu infufo; Sc talis aclus credendi lie
caufatus, eft proprie aftus Fidei, fecundiim quod prius,
eft dictum. . , .. , c . .. . .
Ad fecundum dubium refpondetur, quod necefle
eft: poner.e in diverfis potentiis diverfos habitus, pro-
ptpr rationem ineodem dubio tactam, f t in notab.H
prims qusftionis. amplius declaratam. Et cum di-.
citin'. quod habitus non inclinat naturalitcr ad confi-
miles a£tus, quia femper inclinaret habituatum Sec.
Refpondetur quod non fequitur quia femper incli-
narct.habituatum ad actus conftrniles, quiahabitum
inclinare, non eft aliud quam actum fuum produce-
r e , modo habitus non ell caula" total is ini actus: led
cum tali habitu requirtiur apprehenfio objedti, qus
cun} tali potentia , lcilicet in qua eft talis habitus ,
& ipfo habitu, producit partialem talem attum.
Excmplum: Nam ft aliquis occupatus circa aliquid,j.
non advertat de aliquo objedto cotruptibili circa quod
efthabituatus, nullam fentit inclinatiohcm. Si verb
poftea apprehendat illud objedtum fenfibiliter, vel
intellcccualiter, tunc experitur inclinationem ad talc
objedtum quam. prius habuit, & tamen omnem ha-
bitumquern habuit,. temporeinclinationis, priusha-
bebat. Patet, igitur quod ad producendum talem
inclinationem, leu adtuin, lequircbatur aliquid ab habitu
, fcilicet apprehenfioobjedti. Et ita cum hoc flat
quod habitus urclinat naturalitcr, partialitcr tamen ad
tales .actus. E t patet folutio ijlius fecundi dubii. Et h sc
fufficiant de habitu Fidei acqufits, Sc ejus adtu.
, * Locus corruptus.
Ve objetfo Fidei.
POft prædifta, reftat viderede obje6i:o Fidfei :
quia objeftum Fidei Catholic« non eft aliud quam
Catholica veritas ; ideô ad deelarandum quæ verita-
tes fint Catholicæ, 8c quæ non Catholicæ, & quæ
etiam hæreticæ, & quæ non hæreticæ \ ad deelarandum
etiam aliqua incidentia circa iftam materiam,
movebo quatuordecim dubia breviffimaf Pnùs tamen
eft notandum quôd accipiendo Fidem pro ob-
je£to j Fides Catholica poteft capi quadrupliciter.
CJno modo, pro qualibet veritate Catholica. Alio
modo , pro omnibus veritatibus per Ecclefiam explicite
approbatis. Tertio modo, pro omnibus veritatibus
Catholicis , five fint explicite approbate^
five non. Quarto modo, magis large, pro omnibus
talibus veritatibus , ac etiam quibufdam aliis præ-
ceptivis, prohibais, vel conciliativis rationibus in
fàcra Scriptura contends. Cujufmodi eft ifta. Diligé
DominHW &c.
Ad videndum igitur quæ veritates funt Catholicæ,
& quæ non: primum dubium eft. Quid eft veritas
Catholica.
Secundum dubium. Quid eft credere implicite^
& quid explicite.
1 ertium. Quot funt genera credendorum.
Quartum. De approbatione Opuleulorum San-
ârorum.
Quintum^ Quid eft hærefis.
Sextura. An per determinationem Côricilii, pro-
pofitio priùs non hæretiea, fiat hæretica > & non
Catholica, fiat Catholica.
Septimum.Quot funt genera errorum,vel hærefum»
Oftavum. An omnis hærefis fitdamnata.
Nonum. Quot funt genera hærefium explicite
damnatarum.
Decimum. Quid eft Catholicus.
Undecimum. Quid efthæreticuSj ôcqûot modis
fumitur hæreticus.
Duodecimum. Quid eft pertinax, feu pertinaci-
^ ter adhærere.
Decimum terrium. Qiialiter eft intelligendum
quod , Dubius in fide, efi'infidelis.
Decimum quartum, Scultimum. Quæ eft pôtiflî-
ma ratio ad concludendum quôd quis tenetur feire
explicite iftum Articulum, vel ilium, demonftrato
aliquo Fidei Artieulo.
lftis dubiis folutis , fatis apparebit quid eft fen-<
tiendum de ifta materia , fciiicet .de objeôto Fidei.
' :
iftam autem materiam per talia dubia propofiii
traétare, ad majorem declarationem ejuidem. Solu-
to tantum uno ipibrum, cuilibet adveitenti faciliter
poflet occurrere aliud.
Quantum ad primum dubium 5 eft videndum quid
eft veritas Catholica. Untie, pro nunc, veritas Catholica
fie deferibitur. Catholica veritas, efi veritas
quam cjttilibet viator, utens ratione, cm Lex Chrifiifmt
fttfficienter dogmatifata, de neceffitat e faimts explicitevel
implicite, tenetur credere. In hac delcriptionc ponitur
viator , eô quôd Sanôli mulcas veritates Theologicas
fciunt intuitive, .& ideô non tenentur tales credere,
quia actus credendi non ft at cum a£tu vifionis, refpe-
ôtu ejufdem , Viens ratione, ideft, habens ufum rationis,
ponitur propter parvulos qui nihil credere tenentur
, ac etiam propter iuriofos, & démentes, qui
nihil tenentur credere, liante tali furi a , aut dementia,.
Cut Lex Chrifitf uit &c. ponitur propter illos qui
ftatim poftquam fuerint baptifati , nutriti fue-
runt extra omnem focietatem Chriftianorum & fi-
delium , & in Fide nunquam fuerunc inftruôti , fi
qui fint taies. Explicite, vel implicite ponitur ; quia
nullus viator tenetur feire omnes veritates Catholi-
cas explicité* nullus e,nim tenetur feire totam Bibliam:
omnes autem veritates Bibliæ funt Catholicæ. Ergo
nullus tenetur feire explicite omnes veritates Catboli-
cas, & ideô ponitur, explicite velimplicite. Exntceffi-
taie falutistenetur credere, ponitur : ad differentiam a-
liarum veriratum non Catholicarum, ut funt veritates
Philofophicæ & Geomeuricæ : iftas enim non tenetur
feire aut credere aliquis viator, de necelfitate falutis.
Nunc reftat fecundum dubium, fcilicet quid eft
credere implicite, ôc quid credere explicite, & quia
iftud ponitur in prædiéta deferiptione, St ideô ifto
, ignoto, ignoraretur tota deferiptio.
Ad iftud fecundum dubium refpondetur quôd credere
implicite, eftalieui univerfali, ex qua multafe-
quuntur, firmiter aflentire, St nulli contrario per-
tinaciter adhærere. Et ideô qui firmiter tenet omnia
in facra Scriptura contenta, ac do&rinam uni-
verfalis Ecclefiæ elfe vera St fana, St nulli contrario
pertinaciter adhæret, Fidem integram, Sc in-
violatam tenet implicite. Nam fi quis credit quôd
quidquid Ecclefia credit eft verum, credit implicite
ifti: Beatus Andraasfrùt Apoftolus Chrifit : quia Ecclefia
iftam tradit} licèt talis ignorât quôd Ecclefia
illud credat. Sicut fi quis aflentit ifti : Omnis homo
credit, aflentit implicite ifti Sortes credit, fi fortes
fit homo: St ideô aftenfus illius propofitionis, Omnis
homo credit, eft aftenfus implicitus iftarum : Sortes
credit. * Plurimo credit, St eft aftenfus explicitus
illius univerfalis : St fic aflenfus explicitus propofitionis
univerfalis, eft aflenfus implicitus fuarum fin-
gularium. Unde aflentire explicité alicui propofitio-
n i, eft aflentire immediaté tali propofitioni, ficut fi
videam Sortem credere, afientio immediaté ifti,
St explicité, fcilicet, Sortes credit : St ita de aliis.
. Ifto declarato, adhuc poteft rationabiliter quæri,
quot funt genera credendorum , St quibus veritatibus
quilibet viator tenetur aflentire, five explicité,
five implicitè ? St ideo ad iftud dubium tantum eft
refpondendumv
Pro quo eft notandum quôd de ifto funt divèrfæ
opiniones. Dicunt enim quidam quôd illæ veritates
funt Catholicæ , St de necelfitate falutis credendæ,
quæ in Canone Bibliæ explicité afleruntur, vel quæ
ex folis contends in ea, confequentiâ neceflaria, St
formali poflunt inferri, ut hæc: Chriftus e(l unus Deus,
& verus homo 4 quia ex contentis in facra Scriptura,
neceflario fequitur, licèt lub hac forma immediaté
contineatur.
Ifti probant iftam aflertionem, authoritatibus St
rationibus.
Primo. Authoritate Salomonis : Proverbiorum
XXX. 6. ‘Efe addas ejuidquam verbis illius , & arguaris,
inveniarifijtte mendax.
Secundo. Arguitur authoritate Bead Auguftini,
in quadam Epiltola, adjeronimum, dicentis: Ego
folts libris, qui jam Canonici dicuntur, didici hunc hono-
rum deferre, ut corum nullum feribendo erraffe firmiter
crcdam. Si autem aliquid invenio in eis quod veritati vi-
deatur contrartHm-, vel mendofumeffe codicem, vel interpret
cm non affecutum quod diBum efi, vel me non intel- .
liqere non ambiqo : non ita de aliis hbris, aut feripturis.
“ Tertio. Idem in Epiftola,ad Vinccntium, St alle-
gatur. Difiinttione 9. Cap. 2Sfoli, Prater. Loquensde
lcriptur;s pofterioribus novo 8t»veteri Tellamento,
dicit : Hoc genus lift era) urn ab authoutate Canonumdi-
fiinguendum efi. Non enim fic leguntur , ut ex eis ita
teflimomum proferatur , ut contra [entire non liceat.
Quarto. Veritates quas Auguftinus docuit, nullus
tenebatur, de necelfitate lalutis , recipere, ut
ipfemet tellatur in prologo Libri 3. De Trim late, St
recitatur difiinllionc, Et Cap. SSfoh mcis. Idem tefta-
turipfe, in Epiftola ad Eincentium Tift or cm Lib. i .U t
habetur Difiinttione non a. Cap. N.gare. Ergo eadem
ratione, nec feriptuæquorumcumque aliorum, qui
inter Scriptores Bibliæ non habentur, funt de necelfitate
lalutis recipiendæ. Confequentiâ patet :
quia Auguftinus videtur tantæ authoritatis, ficut quicumque
alius, qui inter Scriptores Bibliæ nominatur.
Quintô. Secundum Beatum Auguftinum : mScriptura
divina quidquid efi utile invemtur , & quidquid
nocivum damn at uy. Ergo extra facram Scripturam,
4 nulla veritas Catholica recipitur.
Sexto. Arguitur authoritate beati Jeronimi, 1 o-
quentis de Scripturis divinis: Quod de Scriptura authoritate
non habetur, eadem facilitate contemnitur, qua.
probatur. Nullum autem tale, quod fcilicet eadem
facilitate poteft contemni, qua facilitate probari poteft,
eft judicandum inter veritates Catholicas. Ergo
illæ folæ veritates funt inter Catholicas judican-
dæ, quæ authoritatem habent ex Scripturis divinis;
hoc eft quia ex Scripturis divinis neceflario poflunt
inferri. ,
Alii dicunt quôd pluribus veritatibus quæ nec in
facris litteris habentur, nec ex folis contentis in eis
neceflario fequuntur, de necelfitate faluiis eft aflfen-
tiendum. Pro ifta opinions arguitur.
Primo. Authoritate Inn<gcentii tertii, ut habetur
extra, de celeb. Miff. Canone. Cum Martha, ubi ponit
in fiimma} quôd quamvis forma conficiendi B Sacramenti fàcra Eucharifiia nequaquam reperiatur, fecundum fe totam, in Scriptura divina , quod tamen illam formam
Chriftus tradiderit, effe firmiter credendum.
Secundo. T e lle Agatho Papa, ut habetur diftin-
Elione 19. Canone. Sic omnes. Omnes Apoftoltca SantHonesi
accipienda funt, tanquam ipfius Petri divina voce formata.
Ergo omnes hujufmodi Sanôliones funt ejufdem
authoritatis, cum Scripturis beati Petri, quæ inter
Scripturas divinas cenfentun Sc tamen plures funt
tales , quæ in Scripturis divinis minime funt infer*
tæ. Ergo aliquibus Sc pluribus veritatibus eft allen-
tiendum , quæ nec ex Scriptura divina, nec ex fo*
lis talibus neceflario infequuntur.
Tertio. Arguitur fie. Nifi fic ; fequeretur quôd
liceret negare Symbolum fuilfe ab Apoftolis faélum*
Sedem Petri de Antiochia fuifle tranfiatam Romam.
Romanos Pontifices Beato Petro fucceflifle > quod
; tamen eft falfum: Sc confequentiâ probatur} quia
ilta in Scriptura divina non habentur, nec ex
Scripturis divinis poflunt neceflario inferri. Ergo See.
Quarto. Arguitur fic. Non minus Cathohci
tenentur credere determinacionibus Summorum
Pontificum , cum nihil contra Fidem definiunt,
quàm aftringuntur eorum Staturis obedire, cirni
nihil contra voluntatem Dei præcipiunt: Sc ad
fecundum tenentur, ut habetur Difiinttione i z .
Cap. quod. Sc Capite, praceptis, Sc in multis aliis ca*
pitulis. Ergo Catholici etiam tenerentur ad primum,
Sc per confequens habetur propofitum.
Quinto. Non minus reverenda debet haberi A -
poftolorum doôtrina, quàm eorum Statuta. Sed eorum
Statuta quæ in Scripturis rediguntur, Sc ea quæ
folo verbo fervari mandaverunt, funt fervanda} ergo
Sc omnes veritates quæ folo verbo docerentur , Sc
non in feriptis redigerentur, funt firmiter tenendæ
^ Sc credendæ. Plura autem docuerunt quæ in feriptis
minimè habentur, Dum tamen Chriftus viyebat
in carne mortali, multa docebat Apoftolos, Sc coram
eis faciebat, quod etiam Apoftoli poftea docuerunt
Sc prædicaverunt, quæ in Biblia non habentur.
Ergo Set.
. Sexto. Non minoris authoritatis funt feripta Summorum
Pontificum, Sc San&orum, quæ pro lan&is
dogmatibus confcripferunt, quàm quæcumqueCro-
nicæ Sc Hiftoriæ quæ extra facram Scripturam habentur
} fed omninô fatuus diceretur ,. qui omnes
Cronicas vel Hiftorias, extra canonem Bibliæ, di-
ceret minimè approbandas. Ergo Sec.
* Locus corruptus. u i