900 | jj Ad exempla quas adducebantur *, ad primurn-dicitur
899 . P U probabiliór, & fçcurior.videbitur capiat, êceligat.
Eft igitür primo refpondendum ad rationes probantes
quod Concilium Generale poffit errare. ^
Ad primam dicitur qubd licèt Chriftus explicite,
ideft in particulari, non promifit Generale Concilium
non erraturum ; hûç.tam'en ex illo Chrifti pro-
miflo Matth, xvm. z é & b i enim duo vel tres , pent
congregm in ppniine meoi ego in medio eorum fum, foffi-
cienter poteft argui propofitum. Nam ft Dens eft
in medio duorum , vel trium, in fuo nömine confoanntsBrevifcoxtf
quod ilia Synodus Stephani Papic fexti, non
fuit Concilium Generale fed quasdam Synodus
particularium quorum dam Epifeoporum, per eutn-
dem Stephanum Papam vocatorum.
Ad aliud exemplum quod adducebatur , de Concilio
Generali Lugdunenfi , fob Gregorio decimo
celebrata : refpondetur quod dibtunii Concilium
non erravit contra bonos mores : 6c licet fuerit re-
vocatum per Adrianurn 6cJoanne-m1 Papam j fuit tagreo
atorum , de exiftentia fpeciali loquor, videli- A men pofteà approbatum për^pni&cium oftayum 6c
cet dirigendo ëos in illud quod in nomine Domini Coeleftinum quantum : 8c id e o Adjianus Sc Joannes
intendunt agere 6c perficere : multö vcrifimilius eft male revocaverunt, quia fecundiim quod ait Joannes
Andreas., dibtii.m Concilium quoad dibhis Confti-
tutiones fuit utile, 6c non contra bonos mores. Per
illos aütèm qui ténent quôd Concilium poteft infta-
tuendo,aut deffiniendoerrare, diim tamen non om-
nes corifentiant j faciliter refponderetur, quia Cardinales
, in Conftitutionibus prædibtis non prxbuerint
confenfum , 6c fic totum Concilium Generale non
erravit. Hæc fufficiant pro folutione rationum hujus
partis.
Reftat itaqüe folvere rationes probantes Concilium
Generale non pofle errare.
Et pro folutione primas rationis, eft notandum quod
duplex eft Judicium $ fcilicet judicium certæ 6c verif-
fimæ cognitionis,quo ünufquifque benè judjcat de il -
ncunque petiennt , fiet illis a Pa- g lis .‘..quæ nofcit, 6c de tali judiçio loquendo, in Ec-
(l. Etfubjunxit: Vbi enim duo, clefta Militante eft certum judicium * quantum ad
" ea quæ necefle eft credere explicité , ad falutem
æternam canlequendam : quia ufque ad finem fæ-
culi femper erunt. aliqui Catholici, qui tali modo in
Fide explicita permanebunt. Et circa ea quæ non eft
necefle credere explicite, non eft neceflarium quod
femper in Ecclefia Militante fit certum judicium;
Quia multa font de quibus melius eft piè dubitare ,
quàm aliquid temerè definere : nunquam tamen circa
talia Catholica omnes Catholici pertinaeiter erra-
bunt , neque pertinaeiter - dubitabunt.
Aliud eft Judicium authoritatis , five judicialis
Sententiæ : de tali non Temper opportet quod fit
certum Judicium in Ecclefia Militante. Immo poteft
aliquando deficere, & , ut videtur, aliquando de-
fecit, tempore Conftantiniquia, tefte Ifidoro, ut
habetur, Diftinttionc iy . Cap. 1. Illis ternporibus
Chriftianitas in diverfas hærefes feifîà fuit, quia non
quod Deus Tit in medio eorum qui fere de omnibus
Chriftianitatis partibus congregati fon t,.in nomine
Domini 5 ad traélandum de communi bono Univer-
falis Ecclefiæ , aut ad tra&andam aliquam Fidei
quæftionem, pro tuitione veritatis, 6c eonfervatiq-
ne Fidei Orthodoxæ, per exiftentiam fpeçialem dirigendo
eos in fic tradfcando , feu definiendo- -, 6c
ideb audafter poteft atfirmari, Concilium Generale
fie régi à Spiritu ianfto, ut Spiritus fanftus Concilium
Generale non permittat errare : 6c ideb dicitur
quod fi prædifta-Chrifti verba ufquequaque locum ha-
b eant, maxime habent locum* in Concilio Generali.
Promifit enim Chriftus : Matth.xviii. ïp> herum
dico vobis, quod ß duo ex vobis confenjerint ßiper terrain
, de omni re qu
tre meo, qui in exit,
vei très• 6cc. Si enim duobus in unum "eonfen-
tientibus , 6c idem petentibus , de omni re quam-
cumque pitierint, admittatur eorum petitio j à fortiori
, tot fanftis Patribus , ficut font in Concilio
Generali, ad utilitatem Univerfalis Ecclefiæ in unum
congregatis , 6c convenientibus , aliquid pro omni
bono, 6c coftfervatione, feu tuitione Fidei Catholicas
petentibus, fiet illis quod petant, 8c admittetureo-
rum petitio. Et fic patet quod ex diftis verbis
Chrifti fuflicienter poteft argui propofitum.
Dicitur etiam fecundb, quod licet ex diftis verbis
Chrifti non pofiet concludi Concilium Generale nun-<
quam erraturum * verumtamen ex promiflo Chrifti,
quo promifit Univerfalem Ecclefiam, nimquamante
nnem læculi erraturam, 6c aliis veris , quæ rationa-
biliter negari non poflunt, fequitur Concilium Generale
non pofle errare. Nam ex quo Univerfalis Ecclefia
errare non poteft , opportet quod in Ecclefia C erat facultas Catholicis conveniendi in unum. Et fic
Militante fit certum Judicium de difficultatibus cir- patet folutioprimæ rationis.
caFidem emergentibus: fed ultimum Judicium circa
difficilia emefgentia circa Fidem Catholicam, penes
Concilium Generale refidet, ut fopponitur, nec poteft
iftud rationabiliter negari. Igitur6cc.
Etiam Concilio Generali errante , nullus änderet
vel poflet Fidem Catholicam defendere, 6c fic pofiet
Univerfalis Ecclefia errare j quod nemo Catholicus
eoncederet.
Ex iftis patet folutio ad primam rationem.
Ad fecundam rationem conceditur, quod concur-
fos ad eumdem locum , non redd it aliquos confii'-
matos- in Fide , nec id concedo , quod aliquis exi-
ftens in Concilio Generali, fit confirmatus in I1 ide :
fed flat quod nullus fit confirmatus in Fide , 6c tamen
quod tale Concilium regatur Spiritu Ianfto, 6c
Ad fecundam , refpondetur quod Gregorius 8e
Qelafius loquuntur de ConciliisGeneralibus rite à Catholicis
celebratis. Ut autem videamus quæ Concilia
voco rite celebrata, 6c quæ non : eft notandum
quod Generale Concilium, ac etiam 6c Papa, fi rite
damnat aliquam aflèrtionem tanquam hæreticamÿ
ftriftè loquendo de afiertione hæretiea, uni, velplu-
ribus de tribus fundamentis debet innifi, 6c fe patenter
fundare.
Primum, eft facra Scriptura. Ifti fundamento in-
nitebantur quatuor Concilia Generalia , principales
hærefes Arii, Macedonii, Neftorij, Euticis, 6cDiof-
cori condemnando. In ifto etiam fundamento fe fun-
davit Alexander tertius , damnando aflertionem de
Chrifto : nam fondavit fe in ilia. Chridus eft verm
dirigatur in eo quod intendit, in nomine Domini,^ Deus, & verus homo, quæ ex facra Scriptura habeo
... r ,' , r TT • . r v . _ . _ n ___ r„.. __ ..... ot-Jom Rr .. liîpiîprirns pro utilitate EcclefisqJJniverfalis traftare,feu ftatue- i w {-.lri-acr
e , 6c-quod diftum Concilium Spiritus fanftus non
permittat errare.
Ad tertiam patet ejus folutio ex folutione fecund^
rationis.
Ad quartam, rationem, cüm quasritür, fi Concilium
Generale non pofiet errare j hoc efle t, aut ra-
tione -fapientix, 6c feientias perfonarum ibidem con-
venientium 8cc. Refpondetur quod hoceftratione
afliftentia; Spiritus fanfti, ä quo fpecialiter regitur
Sc dirigitur.
tur. Sanfti etiam 8c Doftores, htereticos per facras
Scripturas convincere nitebantur.
Secundum fundamentum, eft doftrina Apoftoli-
ca , in feriptis Apoftolicis non redafta, qu^ relatione
foccedentium fidelium, vel Scripturis fide dignis,
ad nos pervenit.
Ifti fundamento innititur Nicolaus Papa , ut habetur,
Cap. Omnes. Dift. zz . Definiens hxreticum ef-
fe cenfendum, dicere Romanam Ecclefiam non efle
caput omnium Ecclefiarum, quia licet non hoc habea-
t-ur ex facris Scripturis,hoc tamen docuerunt Apoftoh,
901 De Fide,Ecclefia,Rom. Rontif. & Concilio Generali. 90z
66cc iiffttaa ddooffttrriinnaa ,, rreellaattiioônneè ffiiddeelliiuumm<. ffiibbii ffoocccceeddfeenn
tium 6c feripturis fanftorum Patrum, ad nos pervenit.;
■ ■ . ' ' - . ; V , . r •
Tertium fundamentum., eft revelatio , vel m fp i-
ratio divina.i- Si enim aMq.ua veritas æterna pem-
nens ad falutem de novo reveletur .Ecclefiæ, tanr
quam Catholica eft approbanda , 6c omms ialfi-
tas contraria tan q u am hæretiea eft reprobanda. N on
tamen fufficit-inde aflerefe, quod talis veritas eft a
Spiritu fanfto revelata, fed talem revelationem opi-
nione aperta miraculi opportet approbarj ,■ 6c.confir-
mari.
tut- Univerfalis Ecclefia errare non poflit, manifefte
fic arguere poflumus difta Concilia fuifle rite cele-
brata8c. per. confequens, tertenda 6c approbanda, 6c
quod de eis non licet plus dubitare,, quam de qui-
bufcumque aliis Articulis in. facra- Scriptura content
is;
Ad ultimam rationem dicitur, quod licet Deus fpe-
-cialiter afliftat congregatis in unum, in nomine Chrifti
5 per tamen talem afliftentiam .minime confir-
mantur in Fide, fic, quin poflint errare, ficut nec
confirmantur in gratia, fic quod non poflint per liberum
arbitrium a gratia Dei recedere. Unde fi
quam Catho_li.i:c..u..ms4A Àdne<foinn/itesn\..d 'ofi,m Hfuanrdiira-tiürir liinno ü: .n voe, lvel
pluribus iftorum fundamentorum , aperte 6c dare,
etiam dicitur rite celebrari.. Si verb in^ nullo pra;-
diftorum fundamentorum fuerit aperte tundatum.
tunc tale Concilium non eft rite fundatum, nec ejus
determinationcs 8c definitiones font tenend^ , tanquam
univerfali confenfo Ecclefise conftitutte. Gregorius
autem 6c Gelafius loquuntur , ut jam pnus
t aft um eft, deConciliis vere roboiatis.
Ad tertiam .rationem dicitur, quod fi Concilium
Generale erraret, appellare liceret ad alilid Concilium
Generale , fi daretur facultas Concilium con-
gregandi: 8c fi illud erraret, iterum ad aliud, donee
omnes convenient. Et.fi Papa non eflet pi as-
fens in difto Concilio errante , ad ipfum cum aho
Concilio Generali congregando eflet appeuandum j
nullum particulate, aut Provinciale Concilium pof-
fet errare , fi eonvenientes in difto Concilio conve-
nerunt in unum , in nomine Chrifti : quod nullus
eoncederet. Et patet quod ratio non concludit.
Ad confirmationem ultimas rationis dicitur quod
non omni pr.xl'ogatiya gaudet perfona , vel Colleg
ium , qute, vei quod gerit vices alterius, qua gau-
det Communitas, cujus gerit vices. Ideo confequen-
tia non valet : Concilium Generale gerit vices U-
niverfalis-Ecclefia;, 6c Univerfalis Ecclefia non poteft
errare , igitur nec Concilium Generale poteft
errare. Unde Papa reprxfentat Univerfalem Ecclefiam,
6c ejus vices gerit j 6c tamen Papa poteft has-
recicari, 8c errare. Ergo&c;
Ex iftis patet qualiter refpondendum fit ad rationes
probantes quod Concilium Generale non poflit
■ relponfee a d b n e s f t t o ante
turaliter impoflibile invenire modum, quo haberen-
tur vota omni■u__m /Ca"tho' l.ic.o-ruim, R6rc rc-unjiunlllliiKbpert iinn npnarr--
Ad confirmationem dicitur, quod fi Concilium Générale
erraret, pofiet, de jure , coramPapaCatho-
lico accufari, fi Papa non fuit præfens in ditto Concilio
errante. Si verb tali Concilio intereflet , St
unà cum ilia congregatione in pravitatem hæreti-
cam laberetur , poteftas judicandi effet ad omnes
Clericos devoluta. Si omnes Prælati 6cClenci pra-
vitate hæretiea inficerentur , poteftas judicandi de-
volveretur ad omnes laicos 6c Fideles. Generale
igitur Concilium, dùm tamen fidele f i t , nulli per-
lonæ, vel CoUegio particulavi eft fubjettum,in cau-
fa Fidei ; licet ipfum manens ihfidele , Univeriali
Ecclefiæ fit fubjettum, & etiam alteri Concilio Ge-
nerali non erranti.
oppofitum.
Ad primam * 6c ejus confirmationes probantes
quod Ecclefia defponfatur Chrifto per Charitatem,
6c non per F idem: refpondeo 6c dico primo, quod
per quamdam fimilitudinem Charitas dici poteft ve-
llis nuptialis: quia videlicet, ficut per veflemnuptia-
lcm cognofcitur fponfa ab aliis , 6c fofficienter ar-
guitur de aliqua quod ipfa eft fponfa , dum iudui-
tur vefte nuptiali , fic etiam per Charitatem fuffi-
cienter poteft argtii de anima aliqua , quod ipfa eft
fponfa Chrifti, videlicet fiCharitate induta fuerit 6c
ornata. Sicut etiam per veftem nuptialem fponfa
redditur magis decora , raltem fecundum apparen-
tiam , 8c fponfo magis grata : fic quaslibet anima
redditur per Charitatem Deo magis grata 8c accepta.
Sed ex hiis non fequitur quod Ecclefia,
P vel anima aliqua , defponfetur Chrifto per Charita-
Ad duartam rationem dicitur, quod fi Concilium U tern, quia fponfa non defponfatur prscipue per ve-
•tetak en” et C e r e n t aliqui Catholici, qui ftem nuptialem; fed per — B
meiafeer 5 tis exterioribus figms expreflis, ut dictum eft intertia
parte primi Articuli.
Concedendum eft- tamen , ad bonum fenfum,
quod Ecclefia defponfatur Chrifto per Charitatem,
tanquam per lignum diftinttiftimum; quia per Charitatem
cognofcitur & diftinguitur fponfa ab aliis,
Aut defponlatur etiam per Charitatem, tanquam per
lignum rememorativum , ideft reduccns memorial
hujufmodi defponfationem , ficut diceret fpon-
fus fponfa; fua\ Defponfo te mihi per annuium
ilium ; ideft ifte annulus fit fignum & probationo-
ftive defponlationis. E t fic fimiliter pofiet concedi,
quod Ecclefia defponfatur Chrifto per Charitatem.
Proprie tamen loquendo , defponfatur per Fidem,
Generale ui«.v.t , ....... ........ ^ -. *
occulte, 6c etiam publicè 8c aperte, prout expediret,
auderent Fidem defendere Orthodoxam, 6c fe morti
exponere , pro tuitione 8c. defenfione Fidei Orthodoxæ.
Deus enim, omnibus litteratis _8c potentibus
datis in reprobum fenfom , poteft daie pauperes,
fimplices, illiteratos, in ædificatione Ecclefiæ Oitho-
Ad quintam rationem dicitur, quod non habemus
dubitare de Conciliis Generalibus, à Patribus noftris
dudùm celebratis , in quibus fuerunt aliqifi Ai ticuli
explicite approbati 8c deffiniti tanquam Catholici,
cujufmodi funt quatuor Concilia Generalia principa-
jia , in quibus hærefes A r ii, Macedonii, Neftoni,
Eutichis, 8c Diofcorii fuerunt condemnatæ , 8c Ardcuircontnidîcên'te7diSisèrrorta
appro- ad Iciifum priùs in tertia parte primi Articuh exbati,
& deffiniti tanquam Catholici ; quia hujulmo- preflutn.
di Concilia Generalia fundata tant ni aliquo, vel ali-
quibusprædittorum fundamentorum, eC fereomnia
fundata font in fiera Scriptura patenter & mam-
feftè. M U 1
Idcirco de Articulis Fidei explicite approbate non
habemus dubitare. _. „ ....
Alia etiam tatio eft, quare de di£lis Concihisnon
habemus dubitare: quia videlicetdibla Concilia per
Univerfalem Ecclefiam funt approbata. Gum igi-
Appendix ad Tom.I.
Ad fecundam rationem dicitur, quod non eft te-
merarium aflerere Univerfalem Ecclefiam efle Deo
gratam per gratiam ; fed bene concedo quod teme-
rarium eft allerere de aliquo in fpeciali, & in particulari
; ifte eft Deo grams per gratiam; nilt de quo
eflet iftud fpecialiter revelatum, cum, ficut fenbi-
tur Eccle. IX. I . Nefcit homo an odto. vel amore digmts
fic. Et hoc yoluit Joannes cum dixit : Si dixmmm
quod peccatum non habemns, ipfi nos fedneemns, Gf ve~
L I U riui