rill S quôd Per hoc quod Chrifius ufque ad confumma-
tionem fccult cum difcipulis fe ejfe promitt it , refpondit
ipfum nunquam a credentibus recujfurum
Tertio. Idem fcqui apparet ex illo verbo Chrifti :
eJWatth.xxiv.14.. Ubi loquens de perfecutione An*
tichrifti dicit quod inducentur in errorem , j i fieri po-
tefi, etiam elsüi. Unde ex hoc modo loquendi Chrifti
, patet quia de potentia ordinata hoc non poteft .
fieri, quia ejus promiflio eft , quod etiam tempore A
Antichrifti erunt aliqui eleéti non errantes in Fide
Chrifti. Et quia minus videretur de illo tempore
promillb, lequitur quod Temper funt aliqui creden-
tes Fidem Chrifti, 8c illi continenturTub aliqua Ecclefia
non particular!, fed univerlîili. Quare 8cc.
Ex -prædidlis fequuntur aliquæ propofitiones
corollariæ.
Prima eft. Quod Temper in Ecclefia univerTali erunt
plures adulti illuftrati veritate Fidei.
Secunda eft. Quod Temper in Ecclefia univerfali
erunt plures julti Tormati virtute Spei.
Tertia. Quôd Temper in Ecclefia univerTali erunt
plures eleôfciinfiammati Charitate Dei.
Prima propofitio patet : quia in autoritate præal-
legata, ubi Chriftus dicit quod, fi fieri poteft, e-
tiam ele£ti inducerenrur in errorem, intendens quod
illo tempore Antichrifti,
rantes contra Fidem : conftat quod non intenditde
parvulis baptizatis, cum in eis non cadat indu&io
in errorem, Ted de adultis credentibus Fidei verita-
tem. Unde patet quod promiifiones Chrifti de Fide
Ecclefiæ ufque ad finem fæculi permanfiira,
non poll'unt falvari in parvulis baptizatis, & percon-
Tequens nec debent intelligi Tolùm de Fide infulà ; Ted
etiam de Fide acquifita.
Secunda propofitio patet ex prima 8c tertia : quia
Fides 8c Charitas non pofiimt haberi fine Spe , de
communi, five de potentia ordinata, ut ad præfens
Tuppono. Igitur 8cc.
Tertia propofitio patet: quia minus videretur quod
Ecclefia debet ftare in Charitate in illo tempore novifi-
limp 8c peflimo perfecutionis Antichrifti, quàm quo-
cumque alio tempore: quia de ilio tempore dicitur.
Matth. xxiv. 12. quod abundavit imquitas, & refri-
gefcet charitas. Et tamen adhuc illo tempore Eccle-
CUU Æ S T I O
Ejufdem Petri Cardinalis.
D E R E ' s D M P T A.
Utrilm Petri Ecclefia Rege gubernetur. Lege
reguletur. Fide confirmetur. Jure
dominetur.
T R y M Petri Ecdefi.i Fide confirmetur.
Arguitur primo quod non : quia Petrus non
habuit Regalem Monarchiam totius Ecclefiæ,
Teu politiæChriftianæ: imö talis Monarchia
videtur ad Imperatorem pertinere. Igitur politia
Chriftiana non debet dici Petri Ecclefia, 8c per con-
fequens , quoad Tuppolitum , quæltio falTa. Con-
fequentia tenet : quia quælibet politia dicitur pro.
prie efle illius qui in ea eft Rex feuMonarcha. Antecedens
patet : quia Chriftus pro le 8c Petj o ejus Vi-
cario futuro, fecit Tolvi tributum Imperatori. Matth.
_____________ xvii. Igitur 8cc. Secundo. Si Ecclefia effet Fide count
plures eleéti non e r -B brmata > maxime hoc videretur verum de Fide
infuTa: Ted hoc non. Igitur &c. Autecedens quoad
prim am partem videtur notum, fed quoad fecundam
probatur : quia Fides infufa non fufticit ad firman-
dum in nobis adum credendi, refpe&u Articulorum,
nifi ad hoc concurrat apparentia ratioAim j ex qui-
bus, lecundum Auguftinum.xiv. <afe7~r/«//.gignitur in
nobis Fides, nutritur,defenditur, 8c roboratur. I-
gitur Fide non confirmatur Ecclefia -, Ted magis ex
ipfa rationis apparentia: fic enim per apparentia
miracula Ecclefia fuit confirmata, juxtaillud: Pra-
dicaverunt ubique , Domino coopérante , & fermoncm
confirmante, fequentibus fignis. Marc. x v i. 20. Quare
&c. Tertio. Ecclefia Petri in his quæ Tunt Fidei poteft
errare. Igitur confirmatur Fide. Confequentia
clara eft : quia confirmatio in Fide importât con-*
ftantem firmitatem, quæ eft invertibilis in errorem.
Antecedens probatur: quia Ecclefia Romana, pro-
prie dici debet Petri Ecclefia , eo quod in ea fuit
fia ftabit in Charitate: quia ibidicitur quod refrigef- C^edes Ida?-fed ipfa ficut una alia particularis Ecclecetcharitas,
8c non quod ipla totaliter corrumpetur.
Item, dicitur Charitas multorum 8c non dicitur omnium.
Item, ibidem de Antichrifto dicitur quod
abbreviabuntur dies ejus.- quare non videtur quod
debeat interficere omnes Charitatem habentes. Item,
ibidem dicitur in plurali, quod ele<5bi non poterunt
in errorem induci, 8c per confequens tunc erunt
plures ele£ti contra Legem non errantes, 8c per
confequens Fidem 6c Charitatem habentes. Quare
&e.
R . Ex prazdi&is ergo patet refponfio quasftionis :
videlicet quod Petri Ecclefia Lege regulatur , hoc
eft, quod univerfalis Ecclefia nunquam per errorem
Legi difFormatur j Ted Temper Legis Chrifti regular
conformatur, non foliim per Fidem mortuam, Ted
etiam per Fidem, Spe 8c Charitate formatam, & fi
non quantum ad. quamlibet ipfius portionem. Et
fia, poteft errare in F id e- nam iplâ fic errante , adhuc
ftaret univerlalem Ecclefiam non errare j 6c fic
falvarentur omnia didla Scriptura*, 6c omnes promif-
fiones à Chrifto faétæ, de ftabilitate Ecclefiæ 8c fir-
mitate in Fide 8cc. Oppofitum arguitur : quia Chriftus
oravit pro Pétri Ecclefia, ut elfet Fide confirmata,
juxta illud : Petre, rogavi pro te, ut nondeficiat Fides
tua. Luc. xxt 1. 32. Sed hæc oratio Chrifti fuit
exaudita : Nam ut dicit Apoftolus : Exauditus eji pro
fua reverentia. Hebr. v. 7. Igitur 8cc.
Juxta très terminos quæftionis ad materiam ta-
étam in tribus prioribus argumentis, præmiftistribus
præambulis,ponam très conclufionesrefponlàles, in
quibus aliquadicam, nontàm aftertivè, quàm proba-
biliter 8c collativè.
B. Primum præambulum eft de ifto termino, Pe-
, ______ 7 fieckfia, qui licèt mukipliciterpoftîtfumi, prout
in hoc confiftit conformitas Ecclefiæ ad Chrifti ^ dixi in Vefperiis meis, in lècundo Articiilo qûæftio-
regulam feu Legem. Hæc igitur fufficiant de ter- n,s > tai^en in propofito fumitur pro Ecclefia uni-
tio Articulo , 8c pro præfenti 8c totali quæfito. verfali, quæ dicitur Ecclefia Petri.; quia in fpiritualibus
fuit caput ejus, 8c in en ex Chrifti inftitutio-
ne Sacerdos fummus. Et per hoc pofiet Tolvi pri^
mum Articulum, ante oppofitum quæftionis faétum:
quia dicitur Petri Ecclefia, non propter Monarchiam
temporalem, Ted propter Tpiritualcm ScSacer-
dotalem. Per hoc etiam poflèt lolvi tertium argumentum,
quia Ecclefia univerfalismagis proprièdi-
citur Pétri Ecclefia, quàm Ecclefia Romana, feu
quævis alia particularis , prout alias in eodem Articulo
declaravi.
Sehabuit
Pnnçipatum univerfalis Ecclefiæ, 8c fuit in
ea Pontifex Summus, 8c per confequens fpiritualis
Monarcha Tupremus. Sed fecundà pars conclufionis .
probatur ex ilia propofitione quam pofui in prima
ledtione cbntra re . . . . Magiftrum , quæ fuit
hæc. Sicut nec Petrus tsfpofiolns ultra Aîonarchiam
Saccrdotalcm , fic nec Chrtfius ftcundum humanitatem ,
6 7$
Secündum præambulum eft de ifto termino Fides,
qui multipliciter poteft Tumi. Uno modo , pro
Fide habituali de qua dicitur : Sine Fide impoffibile eft
placere Deo. Hebr. x 1.6. Alio modo, pro Fide adtuali,
de qua diçit Auguftinus. Fides efi credere quod non vides.
Tertio modo, pro Fideobje&aji, ideftproobjedloFidei,
de quo-in Syrnboloi Hac efi Fides Ca- J ............ .................... tholica 8cc. Adhuc autem, primo modo, poteft Tumi ^ habuit Monarchiam Regalem. Cujus fecunda pars eft
pro habitu infufo ,vel pro habitu acquifito : 8c ite- contra primam partem fecundæ conclufionis princiîùm
tertio modo,vel pro adtu Fîdei infufæ, velpro
habitu ex adbu acquifito procedente , qui adtus vel
habitus, quando eft fine Charitate, dicitur Fides in-
formis, de qua dicitur : Damones credunt & contre-
mifictfnt. J.ac. jii. ip. Quando verb eft cum Charitate
Teu gratia, dicitur Fides formata , de qua dicit
iVipheta : fufiusin Fide fua vivet. Habac. 11. 4. Sed
omnibus aliis modis ad præfens exclufis , capio hîc
Fidem pro habitu infufo , vel a£tu credendi ab ea
pendente, five fit-informis, five formatus Chari-
tate.
C. Tertium præambulum eft de ifto termino, confirmatio,
qui licèt etiam multipliciter poflit fumij tamen
hîc fumitur ut importât conftantem firmitatem
in aliqua virtute, quæ de lege ordinata eft invertibilis
in vitium contrarium, lieut aliquem diceremus
in gratia confirmatum, quia aliqualitej invertibilem
in peccatum.
Unde ex prædiâis apparet quod titulus quæftionis
dupliciter poteft intelligi, Tccundùm quod huic
ablativo Fide, duplex propofitio poteft fubintelligi-,
vel Tuppleri : nam poteft incelligi utrùm confirmetur
ex Fide, vel in Fide. Primo , eft fenlus quæftionis:
'Utrùm univerfalis Ecclefia ex Fide, fcilicet infufa
, confirmetur, fic quôd ex iplâ, ablque rationis
apparentia, ad conftanter 8c finniter credendum
fufficienter inducatur, juxta illud quod folet in Ecclefia
cantari. Et fifienfus deficit, ad confirmandum
cor fincerum, fila fides fufficit. Et juxta illud Grego-
rii. Fides non habet meritum, ubi ratio humana probat
experimentum. Et contra huile fenlîim arguit fecunda
ratio ante oppofitum. Secundo modo j eft fenlus
quæftionis : Utrùm univerfalis Ecclefia, in Fide infufa
confirmetur. Sic fcilicet quod de Fidei conftanti 8c
firma perfeverantia certitudinaliter inftruatur. Et
ad hune fenfum procedit refponfio fa£ta poft oppopalis
tertii Articu li, in qua in Vefperiis fuis pofuit
quôd Chrifius unftus efi a Deo M effet, fecundüm humanitatem
, Monarcha Regalis, & Sacer dotait s totius Or bis
generalis. Contra quifti, probavi prædiôtam propofi-
tionem meam tribusrefponfionibus. Primo,quôd fi
Chriftus 8cc. Tune Petrus Apoftolus , ficut fuc-
ceflit Chrifto in Monarchia Sacerdotali, fic fucce-
dere debuiflet in Monarchia Regali. Confequentia
videtur bona, quia non apparet ratio diverfitatis j led
confequens videtur falfum, quia quôd Petrus talem
Monarchiam habuerit, non habetur ex Scriptura fa-
cra, quare hoc aflerere apparet temerarium. Hic
refpondet dupliciter. Primo : negando confequentiam,
8c alfignando rationem diverfitatis, dicendo quôd ex
caula rationabili , quæ tamen non habuit locum in
Chrifto, tempore novæ L e g is, Regnum divifum eft à
Sacerdotio: fcilicet ne Sacerdotes vocati ad altius exer-
B citium fpiritualis vitæ, negotiis Tæcularibus implica-
rentur, 8c hæc eft, ut dicit, ratio Apoftoli. 2. Timoth.
11. Alio modo refpondet, negando confequens illatum
, non elfe inconveniens de Beato Petro 8c dé
quolibet Papa ejus fuccelfore, intelligendo de Monarchia
Regali j quoad autoritatem originalem 8c ar-
dhiteôtonicam.
■ Sed contra arguitur : quia fi prima refponfio fit
bona, 8c ratio diverfitatis in ea alfignata ; lequitur
quod fecunda refponfio fit mala : quia per primam
in nova L ege Regale dominium non eft cum Sacerdot
io , nec Sacerdotes debent Tæcularibus implicari. Igitur
Summus Sacerdos non dominatur tali dominio tem-
porali, per quod retraheretur ab exercitio Ipirituali,
juxta illud Apoftoli : Uemo militans Dèo, implicat fè
fitcularibus negotiis. 2. Timoth. 11. 4. Sic una refponfio
interimit aliam. Tamen ad fundandum fecundam ref
ponfionem, ponit duas propofitiones.Prima eft, quôd
quamvis Papa de Jure divino 8c naturali, utramque
lîtum. Unde hujufmodi? confiimatio in Fide duo ^fcilicet fpiritualem & temporalem habeat Jurifdiftio.
lmportat. Primum eft, quod femper quamdiu erit
Ecclefia ipfa perfeverabit in Fide. Secundum eft,
quöd de perfeverantia ipla eft certificata ex inftru-
6tione Scriptura: lacr«,feu alterius revelationisdivi-
nze, juxta illud prius allegatum : Petre Rogavi pro te,
8cc. Ubi Chriftus revelavit quod femper Petri Ecclefia
in Fide perfeverabit.
His igitur pr£emillis, ponam tres conclufiones.
Prima e r it , de Ecclefia, 8c Monarchia Petri: 5c
crit refponfiva ad quasftionis fuppofitum.
Secunda erit) de habitu 8c atbu infufe Fidei, 8c
erit prasambula ad primum qu^ftionis fenfum.
Tertia Grit j de qua’ftione , 8c confirniatione Ecclefia;
Chrifti, 8c erit refponfiva ad utrumque qux-
ftionis intelledtum.
D. Prima ergo conclufio, juxta materiam argument^
ante oppofitum fa<fti, eft de Ecclefia 8c Monarchia
Petri: 8c eft ifta. Quod; licetitarri Chriftus,
quam ejus Vicarius Petrus , in quantum caput Ecnem
autoritative -, non tamen æqualiter executive;
Prima pars probatur : quia temporalia fe habent tan-
quam difpofitiones ad lpiritualia. Igitur apud quern
eft plena autoritas fpiritualium, apud ilium etiam
eft autoritas ordinandi de temporalibus &c.
Item, quicumque habet autoritatem judicandi de
fpiritualibus,ad ilium etiam reducitur autoritas judicandi
de temporalibus. Igitur 8cc. Antecedens pro-‘
batur: quia temporalia, non nifi fecuhdiim fpiritua-
lia debent judicari 8c ordinarfyjuxta illud Apoftoli. r.
Goi'i 6. 3* slngclos jndicabimus, quanto magis fitcularidl
Glofla. Idefi de rebus faculi. E t ad hoc inducit ,
extra. Qui Filii funt legitimi. ‘Per venerabilem. Item
deduci poteft ex d itis Apoftoli. 1 .Cor. 11. iy . dieen-
tis: quia Spiritual 'll omnia juducat 8tc. Secunda probatur
: quia in temporalibus Papa non habet meram
éxecutibnem , ficut iu fpiritualibus j fed folùm in
certis cafibus habet executivam Jurildiétionem temporalem
, ficut probant Jura, quæ tamen non alicclefiæ,
habuerit Monarchiam fpiritualemV non ta- ^ g a t causa brevitatis. Tangit etiam ibi autoritatem
men Regiam temporalem. Prima pars; patet de
Chrifto, quia fecundum Apoftolum. Colo ff. :. 18.
Chriftus efi caput corporis Ecclefia, 8c corpus ejus eft
Ecclefia. Scilicet1 caput habet Monarchiam princi-
palem, 8c fupremam, rcfpeclu, 8c circa fui corporis
membra. Igitur 8cc- De Petro Chrifti Vicario
idem patet ex di&is in fecundo Articulo qu^ftionis
quam tra£lavi in Vefperiis : ubi refpondi quöd Petrus
Apoftolus, ex Chrifti inftitutione fuit caputj 8c
ay4ppendix ad Pom, /.
Scripture, Deut.xv 11. ex quaconcludunt Jura, ficut
ipfe dicit, quöd cum' in teriiporalibus aliquid fuerit
difficile, vel ambiguumj tune eft ad Judicium Sedis *
Apoftolicas recürrendum 8cc.
E . Sed ifta polfent apparenter folvi, 8c contra ipfum
reduci. Unde ad primam 8c ad fecundam fimul poteft
dici, quöd temporalia, ideft negotia rerum tem-
porälium 8c fiecülarium , ficut Pfindpatus, Dominium,
vel Judicium coa&ivum litium, aut eonteii-»
* V v tio-
£