I2j Joanms Gerfonn iz8
n x , exemplo Chrifti. Tandem caufa redditur de varietate judiciorum humano-
rum. In tertio Metro datur ratio diverfificationis judicii per fimilitudinem lumi.
nis vifi per nubes, aut in fpeculis variatis. In quarta Prola fit inveftigatio quali-
liter adjuvatur libertas arbitrii. Et infertur quod nihil eft cafuale vel fortuitum
in ordine ad primam caufam , & juxta quern lenfum ipla*poffet dici fortuna vel
fatum. Additur qualiter ex his qua: Deus invenitur revelaffe & prslciviffe 3 pul.
cherrimae & falubres veritates elucefcunt. In quarto Metro docemur fub exemplo
quadruplici, qualiter infequi debemus voluntatem Dei.
T A B U L A T E R T I I L I B R I .
IN primaProfatertii Libr i, poll recapitulationeminchoat lermo de conlolatio-
ne Theologize per patientiam, defcribendo quid fit zeius. In primo Metro do.
cetur per fimilitudinem ignis & fuliginis quantum periculolus eft. zeius fi non gu-
bernetur ratione. In fecunda Profa deducitur hoc idem per affe&us humanos dan.
do caufam cur zeius turbat judicium velut in fomniis. Qualis prxterea zeius ef.
fe debeat tam in habentibus auftoritatem regitivam, quam in carentibus ea. De.
nique notantur plures caufae turbativae zeliin Ke&oribus. In fecundo Metro lauda.
tur vita folitaria fibi vacans. In tertia Profa fit fermode illorum zelo qui non ha-
bent regimen aliquod publicum; docendo fub quibuldam regulis qualiter & ubi
debeant uti vel non uti zelo fuo. In tertio Metro docemur quod quilibet fit con-
tentus vocatione fua, & fecundum illam bene agat, & ita proderit omnibus nec
fe lsedet In quarta Prola declaratur quomodo lolitarius poteft omnibus proficere.
Deinde fubjungitur fermo de patientia , quod in ea conl'olatio Theologica repo-
natur. In quarto Metro ponitur utilitas patientiae fub exemplo Job afflidti.
T A B U L A Q U A R T I L I B R I .
IN quarto Libro Profa prima loquitur de trepidatione confcientix human» ref-
pedtu judiciorum Dei. E t quod nihilominus labores aflumendi lunt pro Repu-
blica & adjutorio aliorum, fundando fe in dodtrina facra. In primo Metro datur
ratio cur Deus Legem naturalem dedit in fcriptis lapideis, dehinc in Evangelica
Lege repetivit. In fecunda Profa ponitur diffuse diftindtio de triplici certitudine,
addendo qualiter intelligi debeat illud Gregorii: Bonarum ment'um eft culpam
agnofcere ubi culpa non eft : & qualiter poteft hoc fine mendacio fieri. In fecundo
Metro docemur qualiter uti debeamus ferupulis orientibus ex prsteritis culpis.
In tertia Prola fit iterum fermo luper eadem, redocendo quod ferenatio confeien-
tize per fentimenta devota non eft lignum efficax divinse gratiae gratum facientis.
Additur de modo fe habendi refpedtu Icrupulorum confurgentium circa ea qua:
funt pofterius agenda , & qualis certitudo lufficit, & unde colligitur. In tertio
Metro loquitur quod prxcepta Legis naturae lunt etiam praecepta Fidei ac Legis
Evangelic», conquerendo de erroribus contingentibus circa ea. In quarta Profa
loquitur incidenter de Theologis & Juriftis , quales effe deberent , & quales
aliqui funt: concludendo quod in morali negotio non poteft univerlalis ars tradi
quae conferre fufficiat certimdinem in particulari quolibet agibili , quin con-
forgere polfint fcrupuli mentis inquietativi. In quarto Metro docetur quomodo
pax mentis polfit aut debeat inveniri. In quinta Prola ponitur lub perfona Theologize
grandis oratio conlolatoria luper cahbus humanis, nominatim illius qui tunc
pranciam conturbabat: concludendo lupremum confolationis Theologize graduffl
in animi prsparatione ad Martyrium.
F I N I S .
D E
I 3 0
L I B E R P R IMU S .
D E
CONSOLATIONE THEOLOGIZE
M O N I T U M .
NO t a p r o in te lle S a bujus D ia lo g i , q uod V O L U C E R ejl In te lle c iu s d if e u r j iv u f
( f f r a t io c im t iv u s . M O N I C U S e f t In te lle c iu s m ed ita tiv u s Q p in q u iß tv v u s .
P E R E G R I N E S ^ homo con tem p lation s J im u l Q f a& v v u s . P r o f e n fu -verb lit teralt
n o ta n d um , q u od cum eximius D o S to r J oa n n e s d e G e r f e n e x Con c ilio C o n fta n -
tienfi r e c ed e n s , P r a n c iam p r o p te r minas D u d s B u r g u n d ta p e te r e non än d e r e t ,fe c e jjit
in montana B a v a r i a , ibiqne in R a th em b e rg O p p id o , anno D om m i 14x8. cm fc r ip to
hoc Dialogo in tr o d u c e V O L U C R E M nm ciu rn a f e P E R E G R I N O a d J o a n -
nem M O N A C H U M p r a t r em fnUm , q u i P r io r Cwleftinorum L u g d u n i d e g e b a t ,
f-aoferentem quemadmodum p e r Pheologiam pereg rina tionem (u am con/oletur. E t f i c -
uti Boe tium d e c o n lo la t io n e P h ilo lb p h ia e in fo rm a fc r ib e n d i im ita tu r , i ta e tiam con•
folationis argumentum ubi ille c lim if i t , h ie continuare conatur.
V . J L C V M O V E fetipt» fmt
('ait magnus ille difcipulus
Theologise Paulus) ad mfiram
doElrinam fenpta funt, ut per patientiam
& confolationem Scrtptu- A
rurum fpemhabeamus. Rom. I J.
4. Convenerunt aliquando luper
hoe verbo Volucer curför
levis explicans vias fuas. Et
Monicus in Religione degens , qui ut vidit quod
Volucer fibi notiflimus ad fe veiiit de longinquo, mul-
ta quidem fuper multis j fed multa plus plurima fu-
per advena quodam germano fuo conquirere difpo-
fuit. Cu jus inquifitionem 8c alterius refponfionem
fequens Dialogusexplicabit, 8c hoc per quatriduum
fub tetragonó confiderationum. Quas licet ad-invi-
cem communicent, erit tarnen appropriatius Prima
de confolatione Theologie per fpem in contempla-
tione divini judicii. Secunda per Scripturam in re-
Velatione regiminis mundi. Tertia per patientiam
in zeli moderatione. Quarta per doairinam in con- „
fcientiae fèrenatione. Deus autem patientias 8c con-
folationis confbletur nos in omni tribulatione noftra,
& det fermonem reótum in ore duorum. Quorum
Volucer fic incipit.
PRIMUM METRUM
Trimi Libri E leeiacum, in qno defletttr ntifefia cu
vilis dijjentionis. Concor dat in genere car mink
primo metro Boetii de confolatione phi-
lofophije.
C A R M I N A .
Qis£pe peregrinas Volucer tranjmijfus in orat,
Regrediens patria mtenia jam video.
Dulcis ave natalis humus , tu Francia fe lix ,
Inelyta 'Parißus, nobile Palladium.
Heu quid id eß ? ßtvo Bellonam cérno tumultu
Civili furere, Janguine ctinfta replet.
Spiritus in medium mißus vtrtiginis errat,
Obtrucant gladtis mutuo fe propriis.
Carceribus truduni alios, aut flumine mergunt,
Membraque torturis plurima dilaniant.
Pars quavis dici pietas vult, publica curans
Tom-/. ‘Pars I
Commoda, qua patria vifiera rumpit ovans>
fufiitia vultus atrox mentitur Èrynnis.
Rex juvo te damans, Regia feeptra rapit.
Exuperant Syllam, Catilinam crimine vincunt,
Vim pro virtiitè bellicus horror habet.
2S(on Pater d natis tutus, fratrèmque per ire
Vult fr ater, foceri mors venit agenero.
Clerum, militions, cives ßne hege reclufos
Car cere, plebs rabida ßcut oves jugulât.
TJullus adefi nofier refpeElus Religionis,
far a fep ultur a denegat impie tas.
jQui/quts opes vel divitias famatur habere,
Objicitur titulus proditionis ei.
Eligit hie partem neutràm defender e , partit
tJtyCox utriufque, patet innocuus jugulo.
Nec fatis efi aliis uni fè tf adere parti,
N i fe flagitiis confcelerent paribus.
Quid quod te patriam pulchram violaré vocatur
Exter a gens ! hofiis te lacerandoetrapit.
Nulla fides pietafque manet, confunditur omne
Fafque nef as, régnât horrido Tefiphone.
Extremes nonne fuerat jocundius Indos,
Aut glactale folum me penetrajjè priùs?
Advena tu fe lix , alia te parte recep tan s ,
Namque patent oculis non mala tanta tuis.
Vtrum Monachus hic degit, fua Claufira fùbibo,
A c de fratre fuo fecero verba fibi.
PROSA PRIMA LIBRI PRIME
M O N / C V S.
ESt ne Volucer quem video ? Et certè is eft. Die
precor ô Volucer* unde venis, quæ nova fers,
qualis ad me te modo fors attulit ?
C Volucer. Scito Monice, quöniam in Conftantien-
fi Concilio generali, cum germano tuo converfatus
ufque ad finalem Surtimi Pontificis egreflum, tandem
diverticula quærens exiVi cum eodem * qui
jüxta cognomen fuum Peregrinus effici maluit in terra
aliéna,quam ad fuos hucregredi.
Monicus. Satis eft ô Völu cer, fi certum me
fàcere potueris quid .agit dile&us animæ meæ,
quid amor cordis mei : nonne dolet velut exulem fe
fieri in ignota 8c longinqua regione , ubi linguam
I quara