X X X I I .
t T e m . Quod non vult habere Superior emt nec
ahem fnbejfe.
"Q Efpondeo. .Ilium völo certe Superiorem habere
-*-^-qui fecundiim Deum, & jura mihi debet effe'6c
non alium : certum eft quod contra Jura nuriquam
volui venire. Sed Domino Papa;, cujus fum Auditor
notorius, 6c Capellanus, San6heque Sedi Apo-
ftolica;, Temper volui fubeffe 6c alteri non, fcilicet
Domino Archiepifcopo Remenfi. Cum de Jure,
non debeo fubjedtus effej licet me hie in carceribus
Sandli Mauri, contra Deum , & juftitiam j de fa-
6lo detineat, de quo proteftor appellare, loco 6c
tempore congruis, 5c de injuria proteftor, quam fä-
cere Sandta; Sedi Apoftolicce non veretur. Et fi No-
tarium, aut teftes haberem , ab ipfo proculdubio,
appellarem. AEmuli autem, propter iftum Articu-
lum, do occultis judicare molientes, foli Deo refer-
vatis, imponere mihi non erubefcunt quod in mon-
tem Domini, hac de caufa foliim tranfmigrare cu-
ravi , ut ad fublimiora proinde temporaliter fcande-
rem. Sed ft verum f it , teftetur inde Dominus, 6c
Virgo Beata : ciim in bona Fide , in mente mea
Dieu, Ceulx de Reims m'ont promis , 8c ità erat in re
par tin Chevalier, c*ejl ajjeurement le Baillif de German-
dois, par un Dottcstr, c eft ajjeurement le Doyen de Reims,
& par trois Efchevins , que d'ore en avant i on vous
fera fufiice : les Caret, feront dejmarie'z. j & les Mendiants
pracheront vérité', 6c nifi faciant illud , addidi.
tDcuteronomiii xxx. 17. Si me non audierint, Cceli ÔC
Terra audient verba mea. Et inde adjunxi ; fi verb
non fàciant j Venez, a moy : ciim libenter illis fed-
bam vos gravantibus. Et ita, per modum non dixi
A fuperioritatis j fed vene Charitatis , 6c ut populus
contra eos ampliiis non inflammaretur, qui vix eo-
rum tyranniam 6c malam vitam plus fufferre non po*
terat : 6c idcirco rumod ad obviandum populari,
Deo tefte, præmifla dixi, 6c non aliter.
Secundo. Quo ad Mendicantes , nullus quæfb
admifetur , fi exafperè ita cupio quod veritas per
eos prædicetur : fi enim contra quorumcumque vida
gloriosè decertarent, prout 6c ipfi tenentur j fpe-
ro equidem quod mundus hodie in tali adéb maligna
non effet difpofitione. Sed quia veritatem contra vida
, in Prædicationibus, 6c Çonfeffionum audidoni-
bus nequam diflimulant} proptereà in mundo, propter
eorum defedtus, fcelera tolerantur, 6c non modicâ
eorum, quippe graviffimâ culpa.
Ec
Sed quomodo veritatem prædicabunt. ipfi cæteris,
:clefiæ , non ambigo , nufquam illud repofui, etiamufque ad nudum cogi- - ,. .f cenl.e r.atiores ? Veritatem
tatum , qui foliim pervenire poffet ad confenfum, B quomodo prædicabunt 6c juftitiam 3 mendaces , 6c
qquuiiaa mmiinniimmoo eettiiaamm qquuooccuummqquucc Beneficio lentiome jnj u“ i \ Adversus fuperbiam quomodo intonabunt,
indignum : mea autem non reliqui, ut ad aliéna an-
helarem. Solus ergo denique fuit intentus meus,
üt ad pacem Ecclefiæ afpirarem, 6c alia mundi cun-
dta temporalia derelinqucrem. Unde pro omni
præmio in præfènti fæculi naufragio , juro Deo,
quod iolum vellem reportare, videlicet, quod pacem
hac die cernerem Ecclefiæ , 6c eras in re-
miflionem fcelerum meorum, Mill a meâ didtâ, cain
raubis, cameris depidtis, taceis deauratis , equi-
taturis, 6c ledlis eburneis, cseteris fuperbiores ? Aut
quomodo contra avaritiam infurgent , in pra;da 6c
ufura nonnullis nequiores. Sed adversus luxuriam
obmutefeunt , propter benignas fuas , quas Alias
fuas voeant, qua; eos, 6c ex caufa , nec immerito,
filere faciunt. Audivi nufquam quod feabiofus contra
fcabiofos pncdicare attentaret, 6c ita Joanne atte-
ftante, Tot us mundus hodie, propter defedtum veri-
tatis, fcilicet, 6c Juftitiam,in maligno pojitus eft. i.Joari.
v. 19. Et nunquid adversus talium vitia adulatorum
una cum aliis non debeo infurgere ? ex quo, cum csete-
opto, 6c hac foliim de caufa iftud decrevi hie infe-
n r*s 5 Pr x ^ rt*m Ecclefiafticis, non mediocritef pa*
Rr Csx„~+:~ ___i:>._ ^cem impedire moliuntur Ecclefize. Ad eorum autem
patefaciendum vitam non fandtam, litteram ha-
rum in fine refponfionum duxi inferendam , quam
ante Quadragenmam proximd eis duxi tranfmitten-
dam , quam fatis modicum , unde doleo , effedtui ■
put mihi, etiam ignominiose deberet amputari, 6c
Papa effet , cui gratiam Dominus impertiretur,
quemque velle't 5 dummodo bonus 6c unicus eilet.
Ecce totum ftatum , quem , Deo tefte, inde per-
folüm hic rendum , 6c non ex jadtantia , ut linguas amplius
non peccent detrahentium.
X X X I I I .
T T e m . Quöd omnibus vult dominari3 etiam
X tarn JunJdiTtiom Eccleßaßica, quam tem-
porali ; cdm in fuo Sermone protulerit. Ils
m’ont promis par un notable Chevalier, que
ilsfeamanderont, 6c que ils feront juflice, 6c
que les Mendiants prêcheront vérité : mais
fe ils ne le fo n t, je crieray fi hault, que le Ciel
6c la T erre l’oiront. Et fubpmgit populo ibidem
exiflenti. Et ne ferez plus raubes , ron-
g iè s , ne piliiès, 6c fe il en y à aucuns qui le
foient
manciparunt j ad quorum proptereä, Deo tefte,
non tendo vindidtam , fed ut in eis errorem occidam
pariter 6c horrorem, 6c Fidem fufeitem.
X X X I V *
I T e m . Etiam Sententias latas X JudicibuS,
tarn Eccleßaßicis, quam fecularibus y contra
aliquas perfonas criminofas , fuis demeritis exi-
genttbus , publice pradicavit injufias fuiffe la-
ac tpfos condemnatos fe feire fore innocenvenez
a moy , 6c je y metteray re- ^ fgs ^ propter qUa condemnabantur j qua
tarnen fponte per ipjos confejfa fuerant : ciim
"O Efpondeo. Quod alicui in modum Jurifdidtionis
nolo dominari, quantumcumque modico j fed
cum feiviquod populus, nec immerito, exeotefta-
batur , quod ei per Praslatos juftitia nulla miniftra-
batur , fed velut agniculi in macello excoriabatur;
Curati eorum, ficut ipfi, fed in Dei opprobrium,
uxorabantur : Mendicantes autem veritatem nullam
contra vitia prardicabant * fed Pradatos 6c Curatos in
fuis, olei venditores, fovebant erroribus, 6ceisve-
rè adulabantur , juxta adimpletam hodie de ipfis
Prophetiam.. Laudatur peccator in depderiis anima fuat
Pf. Hebr. x. Tunc d ix i.
pulum reconfortando : Bonnes gens réconfortez, vous t
tmpofßbile effet ipfum feire tllam negativam.
T> Efpondeo. Publice dixi quod illi qui Guilliel-
^'•mum de Vaulx, Civem Remenfem, accufaban-
tur depiiedafle , licet fcelus hujufmodi, metu ge-
henn^ , confeffi aliqui fuiftent ; tarnen non fece-
rant j quamquam falso , ut credq , condemnati in
Curia Remenfi inde fuiflent : fed certi alii ilium
Guillielmum deprsedaverunt. Patet : quia furtum
reftitui feci , 6c illofmet qui furtum commiferant,
Dominis Decano Remenfi, Priori San6li Dionyfii,
6c Subpriori vallis Scolarum mifi, quibus fadlum,
ficuti mihi , confeffi fuerunt j 6c fic non apparet
quod
quod res confiera fuerit, aut per me ad inventa, prout
alferebantj cum illi Domini, qui fapientes funt,
veritatem preferutiiri potuerunt, ficut 6c ego. Num-
quid etemm Deus fufcicavit Danielem ■, ut pfeudo
Legis Jiidicum, ad verlus Sufannam innocentem, re-
vocaret Sententiam. Qui enim benè iftud negotium
examinaret} Arch iepifco pus fuam perderet JurildiéHo-
nem. Si verb condemnati illi, mala morte, in car-
cere illius Archiepifcopi mortui fueririt, ne veritas ^
uiteriùs examinaretur , quam Rex feire volebat,
6c jam Archiepifcopo proinde feripferat memorato :
teftetur inde Dominus > nam quod rextin6H in carceribus
fuerunt, 6c necati, famâ publicâ faltem la-
borat.
Ex eo autem, in carceribus San£bi Mauri, adep julfit
tenere me reclufum , 6c quod homini ad partem non
loquerer, neque feriberem, ut h oc, 6c lceleris vi-
tæ fuæ fecreta alia non panderem : ciim per Balli-
vum feiebat Vermendefii, cui dixeram, quod multa
ex faétis fuis nefariis non ignorabam. Sed Deus al-
mificà fuâ ordinatione præambula, in oppofitum
prövidit., faltem quod fcribërèm, qui longevè nufquam
fuper populum fuuin regnare voluit ypö-
critam.
Ejus propterea carceres , nec immerito , perti-
mefeere debeo, ôcpræfertim fi ad ejus deveniret no-
titiam, quid ego hic feribo ; quando quinque homi-
num, fallo, ut teneo, carceribus in hiis condemna-
torum iiecem approximare , fama publica referente
adeb non veritus eftj dequo ipfurti aliter non excii-
fo , necaccufo: fed Dei remitto Judicio j qui omnium
Judex eft. Unde fi more illorum quinque ,
quod abfit, hominum hic moriar, aut aliter ex ve-
neno >_ proteftor quod , divina difponente gratia,
mori intendo ut verusGatholicus, 6cfilius Ecclefiæ,
6c aliter nullus arbicretur , quamquam celebrare,
aut confiteri fæpiùs reclamans , aliquando hic non
Valeam.
X X X V .
930 Domus D e i, quod tarnen Domini plasrique non cre-
dunt Ecclefiaftici , ex quo ita acerbè adverlüs eo-
rum- vitia pra^dicavi; fed hoe ad effeélum pacis Ec-
clefise feci, 6c ne-ipfi periclitentur una cum populo
Sanélo Dei.
X X X V I .
ÎT e m . Quod indifcrete pradicavit quod mu-
lier es afeendebantfuper viros ; in mentibusplu-
rimorum , & plurimarum ingerendo illud quod
antea non cogitaverant.
"O Efpondeo. Soliim dixi, poftquatuorDoétores,
vel quinque Sanétos, 6c alios quos tunc allegavi 3
quod ex eo in parte venit diluvium , quia mulieres
fupergradiebant viros, nihil plus exprimendo. Et
hac de caufa , foliim , ego dixi , quod uxorati in
partibus illis palam tenebant, quod cum eorum uxo-
ribus peccare non poterant. Et Deus fe it , fi centum
mulieribus , aut plus profuit illud dixiffe , 6c
plufquam Sermo quein in Sancto Leto ad hoc credam
fortaffis fecifiè : per Confeffiones pofteà feivi virorum
atque mulierum , qui adhuc détériora in Matrimo-
B nio committere non erubefeebant. Sed Dei gratia,
ut percepi, modb ab illicitis hiis fe abftinent.
X X X V I I .
IT e m . Quod inter alia verba, faciendo men-
tionem de Papa, dixit : Que , par fa con-
fcience , il y perdroit la vie , ou il mettroit
hors le Pape. Et fimiliter de Rege : Que fe il
üe mettoit l’Eglife en union, il étoit faux ,
traître, fauteur du fchifme, 6c ainfy lo feroit-
i l , dedens fix fepmahes, prechier.
IT em. Publice pradicavit quod poflquam
charitative montier at viros Eccleßaßicos, ut
fe emendarent a peccatis eorum , & m hoc fue- C
rant négligentes -, fibi licebat eorum peccata publice
pradtcare, ut hoc paratus erat contra omnes
fufiinere, ac ipfa peccata omnibus fpecifice , &
publice detegere.
"O Efpondeo. Dixi enim quod ex quo Domiriis
•^■ fcripfi Ecclefiafticis , prout per litteras meas
cofiftat, quas omnibus Dominis Franciæ humillimè
direxi Prælatis, Parifiis , pro pace Ecclefiæ tune
congregatisj quorum contra vitia , quia palpando
dulciter, tandem prædicavi, tanquam contra obfti-
natos j adverlùs eorum vitia in genere, poteram præ-
dicare, etiam coram populo, prout 6c Ohriftus fecit
Do6torumeximius,Æfor6«xxiii. Ibiin principio
dixit Jefus ad turbas 3 6c in Sermone illo coram populo,
vitia Chrillus detexit Ecclefiafticorum de Sy-
riagoga, 6c Legis Epifcoporum , Scribarum , 6c
Pharilæorum, qui nollros repræfentant Epifco.pos, D
Do&ores, 6c Curatos, ac etiam Mendicantes , 6c
ibi mirabilia videantur , quæ contra ipfos Chriftus 1
altifonè prædicavit. Similia autem contra Ecclefia-
Iticos noftros credo me non prædicafie. Licèt fe-
cundùm Jura , ut æftimo, potuiffem , etim omnis
Chrifti aélio, nollra fit inftruélio. Utinam 6c face-
rent quod debent, 6c certè neeefie non effet eorum
vitia tara enormia detegere , quæ fëmpef filu i,
plufquam ego potui, 6c centefim'am partem, propter
decus Ecclefiæ verè non dixi -, cùm , inter ce-
reros mundi pauperes Presbyteros , decorem diligo
Appendix ad Torn , /.
Efpondeo. D ix i, quod pro pace Ecclefiæ, mor-
ti me exponerem, 6c utinam dignus effem, vel
pacem ipfam aliter haberemus j 6c quicumque pacem
impediebat, vel eam , poffe tenus, non pro-
fequebatur, D eo , Ecclefiæ, 6c toti mundo prodi-
tor e ra t , 6c fehifmatis fautôr, etiam fi Rex effet
Franciæ, 6c fi tàlis effet, quod abfit, ad hoc illud
hodie auderem contra ipfum prædicare.
Sed Deus feit quid tunc ad Regis dixeram glo-
riam 6c honorem , quod æmuli fubticere non ve-
rentur. Dixi enim quod effet ille miles, prout 6c
adhuc credo quod eft, qui Ecclefiam Dei incarcera-
tam, quam tune virginem finxipulcherrimam, à carceribus
hiis ejicerct, ipfum invitante M’âtremea Pa-
rifienfî Univerfitate. Verum eft, pro certo,quod num-
quam de Papa ilia fommiavi, quæ de fa6to mihi in
Articulo imponuntur.
X X X V I I I .
IT em. In Sermonibus fuis fpccifià , & in-
telhgibiliter per verbà mjuriofa plures perforas
dijfamavtt , & populum convemt ad eos
imiadendum, & eis refijtendum in Juftitia exe-
Cutiônem.
R Efpondeo. ïn Sferràonibus meis riullos diffamavij
fed vitia eorum notoria cjbftinarites diffamant,
adhuc afferentes, quod, in defpeâu méi, graviora
contra populum committerent: & ita veritas prædica-
ta commotioriem non facit populi, fèd eorum rebel-
lio, & obftinata iniquitas.. Teftisenim fit mihi Deus,
N n n quod