Petri de Alliaco 796 {x. Scquitur etiam quod falfa fit communis ilia
Philofophorum opinio , qui dixerunt corpora coe-
leftia redire ad ftatum fimilem omnium circulatio-
num, revolutione quam vocant' magnum Annum,
dequo Plato in Thymeodiffufe loquitur 3 quod etiam
795
rcxnr incultior, fi modorum dulcedine caruiflet: fed
potius in muficatis hominum cantilenis, cumcele-
brarent laudibus qui folus eft omnia , aut Pater eft
bmnium, atque coeleftibus laudibus, nec in tfcrris
avmoni* fuavitas dcfuiflet. H x c enim rationales pro 7
portio cceleftem muficam facicns, in lacris tangitur Apollohinus pulcherrime explicavit, de quo fcrip-
eloquiis, ubi dicitnr: Quis enarrabit ccelorum ratio- fit Macrobius. DeSolc quoque in divinisScripturis
nem,aut concentum quis dinUmerare ferat. Unde dibfcum eft : Oritur fol & occidit, & adlocubi fuum
Cafliodorus regnum dans mu fic*, ait : Quid enim revertitur. Eccle. 1. y. Et tamen fi motus-Solis fint
prafiantius quam cceli mac bin a , quafomra dulcedine mo- \ incommenfurabiles , impoffibile eft ut in fuos cir-
dnlatur & nature continent tarn ubique difperfam virtutis‘ culos revertatur. Ibi etiam fcribitur: Quid eft — J
fua gratia comprehendtt.
Ex prannillis ergo patet, in coeleftibus motibus efle
muficatn, 6c per conlequeris, rationalem propbrtio-
nem anthmeticam ; undeopinionem contrariam con-
ftat fcienti* arithmetics: magnam afferre injuriam.
Sciendum tamen eft quod Plato voluit cceli mo-
tum rationabilem fieri fine fono , nec placet Ari-
ftoteli quod motus orbium faciant ftrepitum , five
fonum audibilem, 6c ita, fecundum prscdibta, erit
fymphonia fine lono. Non ergo intellexerunt Phi-
lofophi mundi muficam fore auribus fenlibilem j fed
animointelligibilem. Et hoc, fecundum Hermetem,
a pauciffimis qui pura mente dotati fortiti funt cceli
fiiicipiendi univerialemcuram. Unde fecundum eun-
dem, muficam nolle, nihil aliud eft nifi cunbtarum
rerum ordinem fcire 6c quteque ratio divina fortita
eft. . B
Ordo enim fingularum rerum in unum collates,
concentum quemdam dulciffimum, veriflimumque
conficit. Unde cum h * c mundaiia mufica non fit
perceptibilis aunbus corporis, Cafliodorus aficrit di-
cens • Barmonia cceli humano fermone non potefl expli-
cari, quam animo tantitm ratio dedit , fed auribus na-
turn non indidit. Qualis verb in ccclo fit mufica,
manifeftius oftendit , quaiido de lyra ait quod earn
Mercurius dicitur invenifle , quam Aftrologi inter
ftellas requirendam efle putaverunt , perfuadentes
cceleftem efle muficam, quando Lunte formam com-
prehenderunt inter fydera collocatam. Unde Poeta.
ithara (Indium, lyra mercuriale.
fuit l ipfum quod futurum eß. ■ Quid eß quod fail urn
efi ? ipfum quod faciendum eß. Nihil fub foie novum j
nec valet quijquam dicere : ccce hoc recens eß. Eccle. 1.
p. iO;L1Hoc autem verum non effet, fi foret incom-
menfurabilitas in motibus cceli 3 fed femper eflerit
conftellationes 6c effebtus earum quales non fuerunt
in perpetuum.
Unde huic multiim contrariatur illorum Philofo-
phorum opinio, qui in magno AnnopofuerUntom-
ncs effebtus reverti fimiliter ficut ante. Immo Pla-
tonici dixerunt eofdem homines iterum redituros,
ilia magna revolutione peradta, quos infequitur Poeta
Claudianus dicens.
Certis que ambagibus av'i.
TQsrsum corporeos anima mittuntur in artus.
Similiter 6cVirgilius,ubi ait:
Has omnes, ubi mille rotam volvere per annos,
Rursumque incipiunt in corpora velle reverti. Enasid. 6.
Et inteiligit per rotam, .mille Annorumeircuitusre-
volutionum, quos vocant magnum Annum: de quo
etiam prxdicavit Pytagoras ficut recitat Ovidius. Ex
quibus omnibus fatis perfuafum efle videtur id quod
6c principio qu*rebatur.
C A P I T U L U M I X .
Rationem ad partem quajiionis inducit priori*
bus rationibus ahquaUter refponjivas.
Sic etiam antiqui imaginati funt feptem planeta*- C Ed in contrarium præmiflbrum funt quædanâ
rum tetracordum, quibus cceli hermonicum tripu- ^ perfuafivæ relponfiones, atque probabiles, 6cap-
dium amoena taciturnitate conficitur, necfolùmin parentes, prioribus rationibus refponfivæ.
ccelis planetarum, fed etiam fupra pofuerunt mufi- C Prima ratio: quia licet, ut prætadhim e ft, in pro*
cam 3 quia ficut idem Caffiodorus ait : Dicuntur debe- portionibus rationabilibus confiftat quædam perfe-
? credi quod beatitudo fupercoelefis Hits mufeis obleEla-
tionibus perfruatur, qua nec fine deficit, nec aliqua inter
nnffione marceffit.
Non eft autem ex hiis intelligendum quod in ilia
beatitudine fit mufica, feu muficalis deledtatio fen-
fualis, fed fpiritualis 3 quia aliter dicere, eflet de-
clinare ad intentionem loquentium de Paradyfo fen-
fibilium voluptatum, juxta errorem GentisSarrace-
norum, ficut docet prædictus Guillielmus Parifien-
fis, parte prima Libri De ZJniverfo.
Quana ratio, eft quia negat motus cceli proportion
commenfurari, ponit in hominibus magnam
6c multiplicem ignorantiæ cæcitatem : nam lie
6tio 5 verumtamen coeleftia non minori, fed multo
ampliori decore fulgere videntur , fi corpora' com-
menfurabilia, 6c motus fint incommenfurabiles fal-
tem aliqui, quantum fi forent omnia commenfura-
bilia, ut fcilicet irrationabilitate 6c regularitate Con-
vinbtis, regularitas irrationalitate varietur, 6c irra-
tionabilitas regularitate débita non fraudetur : propter
quod etiam quilibet motus fimplex fphæricus eft,
lecundum partes fubjectivas difformis, 6cfecundùm
partes temporis regularis. Unde five rationabilis pro-
portio irrationali lif nobilior, five non 5 earum tamen
congrua mixtio, 6c communicatio j uniformi lin-
jularitate pulchrior eft. Sic enim - videmus in aliis 3
nullus poterit planetarum conjundtiones , 6c alios nam mixtum ex Elementis melius eft optimo Ele-
afpectus prsecognofcere , nec eorum effedtus pras- mento, coelum pulchrius ftellarum varietatediftin-
videre, 6c per confequcns peribit Aftrologia , nec ^ btum 3 quam fi cflent undique llellm fimiles per toerit
inter feientias mathematicas numeranda. Fruftra
ergo mundi.Opifex.
Os homini Jubhme dedit ccelumque videre
fuffit, & ereftos ad fydera tollere vultus.
U t ait Ovidius.
Et confirmatur : quia non folum ex hoc fequitur
ignorantia Aftronomiæ 3 fed etiam omnium quafi
Philofophorum error gr&viflimus.
Et quidem primo, quod efraflet Ariftoteles Græ-
corum Philofophorumprinceps, definiens tempus,
quod efi numerus motus Cceli. Si hujulmodi motus
Cceli non pofl’et numero menfurari 3 6c ex hoc le-
queretur quod omnes tabula; Aftronomiæ eflënt faltum
Cceli circuitum.
Sed 6c univerfum eft perfebtius , ut quidam an-
nuit, propter corruptibilia, 6c etiam propter mon-
ltra. Cantus quoque diflonantiis variatusdulciorelt,
quàm fi’optima confonantia fierctcontinua, fcilicet
diapalon : 6c pibtura diverfis coloribus fpeciofior
elficitur, quàm fi colore pulcherrimo tota fuperfi-
cies uniformiter decoretur. Sic igitur ccelorum machina
nullo carebit decore, fi tali varietate eonfo-
nantur, ut corpora numcris , fingulorumque pondéré,
id e f t, magnitudine , motu atque menfura
conftcnt3 quæ menfura,- fi eflet naturalis , fruftra
dibtum eflet, numéro, pondéré 6c menfura.
Hæc
Contra Aflronomos. 7 9 8 non concordant in qtiantitate illius magni Anni, nec
7 9 7
Hsec ergo menfura ad Continuitatem illam refer-
tur, quae non poteft per numeros dimetiri, 6cdum
earn comprehendere nonpoflumus, ipfam irrationa-
bilem 6c incommenfurabilem appellamus. Ipfam
tamen dillinbte cognofcit Dei ratio 6c fapientia, 6c
fuo confpebtui patet, 6cplacetcoeleltescircuitusex
hoceffici pulchriores, licet hoc human.e imbecillita-
ti lateat abfeonditum. Sicutfolet etiam fiepe contin-
gere, ut homo fubtilis in multa varietate pulchritu-
dinem percipiat, cujus diverfitatis ordinem homo
dibta eorum pofliint ftare cumexperientiisab Aftro-
logis haóteniis obleryatis. Licèt tamen, ficut recitat
Guillielmus Parifienfis , Libro præallegato, aliqui
Aftronomi huncmagnum Annum pofuerunt,6c
dixerunt eum continere xxxiv. mille Annorum, &
hoc quemadmodùmfccundùm probationemPtolömei
unaquæque ftellarum fixarum movetür fingulis cen-
tum Annis uno gradu. Circulus autem Cceli continet
306. gradus, quare quælibet circuitum complet
Secunda ratio: quiacum hujufinodi opinio nec di- funt xxxiv. * mille Annorum, quos ille Annus mag-
rudis non advertens , totum æftimat elfe confufum. A in trecentis quadraginta centenariisAnnorum, quæ
îæ bonitati, aut fapientiæ 3 nec^ecori, aut per- nus continet, quo numero etiam planetæ, ad ftatum
febtioni univerfi repugnet, utjam patet ex pra>
milla ratione 3 confequens eft quod nec proportiones
rationales , nec numeros , aut Anthmeticam , a
Coelo intendit excludere. Sed fi cum eis in Coelo,
ubi omnia relucent, etiam proportiones aliteefledi-
cantur, nullum inde patitur Arithmetica, aut mufica
detrimentum.
De hiis tamen qua; de Cceli mufica dibfca funt, videtur
quod non debet credi hujufmodi teftibus fibi
invicem difeordibus. Unus enim dicit quod ilia harmonia
fit cum fono audibili 3 alter verb negat. U-
primitivum revertentur 3 ut quidam eorum dixerunt.
Aliqui tamen, ut ipfe ait, dixerunt Annum iftum’
L . mille Annorum fpatium continere. Et hoc for-
fitan propter diverfitatem reverfionis feptem planc-
tarum.
Hanc autem opinionem Dobtor iftediffufe repro*
bat, maximè quo ad hoc quod ponit res eafdejn numéro,
in hujus magni Anni reverfione redire, feu in eius
revolutione renovari : 6c inter fex caufas hujus erro-
ris primam ponit, quia crediderunt cceleftem circuitum
habere principatum caufalitatis fuper mun-
nus aflerit quod orbis fupremus refonat acutius 3 al*
ter verb quod infimius. Unde, fecundum Plinium,
Libro fecundo Tfaturalit hifioria, 6c li£ec hiis fimilia
jocundamagis, quàm neceflaria fubtilitate dibta funt: ßluvium univerfale,
dum iftum inferiorem, 6c pofuerunt in eo mutatio-
nes magnas fieri, juxta difpofitiones ftellarum 6c lu-
minarium.Qualisfuit mutatio humani generis perDiquam
fi diceretur quod voluntarie 6c poetice fiibta
funt, fine Phyfica ratione. .
Sed adhuc fuppofito quod cceli facerent aliquam
confonantiam tacitam : tamen non eft proportio (b-
noi um ficut velocitatum. Unde Pythagoras non mal-
leantium motum, non lacertorum menfuravit vigo-
remj led malleorum proportioncm qusefivit, quan-
titatem que eorum per pondera novit. Igitur acu-
cies foni non fequitur velocitatem , fed potius cor-
porum fonantium quantitatem, aut figuram, aut ri-
gorem, aut in cordis afperitatem majorem vel mi-
norem, aut quantitatem propulfiaeris, utVult A riftoteles
, in problematibus, aut plura iftorum, feu
plurium concurfivum. Infuper proportiones velocitatum
Cceli non funt fymphomca;, ficut dicunt ali-
Similiter, ut ipfe a it , per mutationes Legum 6c
Sebfcarum , atque magnorum Regnorum. Ex qui*
bus patet quod opinio qu£e ex commenfurabilitate
cceleftium motuum dependet, favet non modicum
errori, quod Lex Chriltianorum, 6c natiuitas Legi-
llatoris ex Virgine alias 6c futura fit ex conftellatio-
ne ftellarum 3 quod fuperiiis reprobatum eft.
Quarta ratio fieri poteft. E t f i omnes motus Cceli
eflent commenfurabiles,impolfibileeflet Solem6c Lu-
nam conjungi vel opponi jeternaliter,' prseterquam
in paucis punbtis Cceli 3 6c de aliis afpeblibus, 6c de
reliquis Planetis fimiliter eflent multi gradus Cceli,
in quibus aliqui Planet* non poflunt convenire: 6c
ita de multis fimilibus qu* non fequerentur ex in-
commenfurabilitate motuum cceleftium y quae tamen
qui, quod Solis ad Venerem proportio feu lympho- „n on videntur verifimilia,neccongi*uentiaordini, ac
nia, fit diefis. Nam motus Ccelorum a fàpientibus '^pylchritudini Univerfi. Qu
non ponuntur fecundum aliquam confonantiam prin-
cipalem proportionaliter commenfurari.
Si igitur fphaeras Cceli faciant aliquam talem confonantiam
in movendo, ilia non eft attendenda penes
velocitates motuum 3 fed fecundum capacitates Iph*-
rarum, feu penes orbium quantitates. Negata igitur
commenfuratione motuum, dum tamencommenfu-
ratio corporum cceleftium concedatur, in nullo prae-
judicatur mufica1, quin ipfa in coelefti choro, etfi
non fenfibiliter3 tamen fpiritualiter, feu intelligibi-
liter plaudat. In fuo tamen plaufu varietas plus de-
lebtat.,. quam uniformitas omnimoda , ficut cantilena
multoties repetita, non tantum placet,fed fafti-
dium generat. Unde nec bonus muficus eft, qui in
novos mufica modos nefeit multipliciter variare.
Tertia ratio e f t : quod fi omnes motus Cceli eflent
commenlurabiles, necefle eflet eofdem motus, vel.
uare enim una pars line*
Eclyptic* magis quam alia privabitur a conjunbtio-
ne Solis 6c L u n * , 6c alia conjunbtione notabili Planetarum
? Magis ergo erit dicendum quod ipfius /
Eclyptic* nulla eft proportio tam modica , in qua
aliquando non fit Solis 6c Lu n * conjunbtio, 6c fic de
fimilibus qu* incommenfurabilitatem motuum con-
fequuntur. ,
Illud quod objicitur de ignorantia hominum circa
Aftronomiam , non concludit contrarium : fufficir'
enim Aftronomis fcire conjunbtionem, vel Eclipfim
futuram efle infra aliquem gradum, vel minutum ipfius
mobilis, vel temporis: nec opportet pnedicere
in quo punbto aut inftanti, cum hoc: non eft poflibi-
le , ut poft tangetur. Nam etiam fi motus punblua-
liter eflent noti, 6c ille magnus Annus foret poflibi-
lis 3 jam omnia ventura , totufque ordo eventuum
futurorum poflet ab hominibus pr*videri, 6c ficfofimiles,
6c eorum effebtus eofdem aut confimiles, fi p) rent in hoc fimiles Dealmmortali. . Magis ergo po-
1 J :- jj| || || te — -•-— -• •» nenda'eft incommenfuratio hujufmodi:ipotuum, exr
qua h * c inconvenientia non fequuntur: nam etiam
quibuflibet ignotis magnitudinibus demonftratis, ve-
rifimiliüs eft illas efle incommenfurabiles , quam contrarium
3 ficut quacumque multitudine propofita,
verifimilior eft conjebtura quod non fit perfebfcus
numerus., quam perfebtus 3 quare fimiliter de pro-
portione quorumlibet duorum motuum nobis ignota,
verifimilius eft ipfam irrationalem e f le , quam rationalem
3 fi non obftet alia ratio qu* in propofito
non apparet.
CAPU
* Locus cortudeuse
mundus in infinitum duraret, infinities iterari, 6c ilium
magnum Annum fieri,de quo ibi tabtum eft. Sed per*
febtiiis eft, 6c divinitati convenientius , quod non
to'tiens repetatur idem, 6c quod Deus novas 6c dif*
fimiles prioribus conftellationes , effebtufque varies
fern per producat, ut ilia .feculorum prolixa feries,
quam Pythagoras per cathenam auream intellexit,
non red eat in circuiting fed rebte procedat femper
in longum: quod fieri non poflet fine aliqua incom-
menfurabilitate motuum cceleftium. N e c creden-
dendum in hoc eftillis prophetiis poeticis, quem-
admodum, ficut de aliis dibhira e f t , ipfi invicem