Brevlfcoxa 824. tioni, de cujus veritate non conllat per rationem,
8 x 3
fioitur propriè Catholieus , probauir : quia 11 eflet
alius, maxime eflet adlus caufatus ab habitu acquifito,
ll.ve habitu infufo. Patet d e fe : & per talem
nullus eflicitur fidelis. Igitur See. Minor probatur:
quia Paganus poteft credere Articulutn Fidei, propter
aliquam rationem , Sc poteft inftrui in Fide
i ex; quibus adlibus credendi poteftacquirere ha-
bitum ad adlus , conllmiles naturaliter incliimntem :
potell: igitur, mediante tali habitu Sc intelledtu, cauftoanriis
nec per experientiam contra. Et primo, a quo caufatur
primus adlus credendi, quo quis primo credit
Fidei Chriftianae, aut alicui contentoin ipfa, aut e^
tiam caufatur a voluntate, aut a voluntate cum F ide
infufa, aut ä ratione convincente intelledlum ad
lie aflentiendum, nonä voluntatefolum, quia, pari
ratione , * quemcumque quis vellet, ipfe pollet alien-
tire cuicumque propofitioni priusfibidubi«3 utpu^
i'aré aâum credendi circa Articulos Fidei : Sc tamen ^ ta, ifti propofitioni : Stella funtpares: quilibet in fe
cum hoc fiat quod non habeat Fidem infufam, Sc
lie erit infidelis, Sc non Catholicus. Ergo talis
açtus credendi ex habitu acquifito caulatus, nonef-
ficit ipfum Catholicum 3 quod fuit probandum, Sc
per confequens conclufio pollta ell vera.
Ex ilia conclulione fequuntur aliqua corollaria.
N
experitur illud eile falfum. N ec etiam propter premium
«ternum potell quis allentire Fidei o rth odoxy
quia eodem modo poflet talis propter premium decern
florenorum allentire huic: Rex feilet 3 poll to quod talis
dillat a Rege per mille leucas: confequens illud
eft falfum, ut quilibet in fe experitur* nec talis actus
caulatur a voluntate, cum Fide infufa, quiapriüs
Primum Corollarium* didbum ell qubd Fides infufa non potell inclinare ad
aliquem adtum credendi, fine fide acquilita : igitur
U llu s aflenfus, quo primo aflentitur Articti- relinquitur qubd talis adlus credendi caufatur ex a fills
Fidei, ell adlus pnecipue Catholicus debitus fenfu aliarum propolitionum, qui afienfus cogit intelledlum
lie aflentire. Ergo Fides acquiritur per
divin« Legi. Probatur: quia talis non ell ex ha-
bitibus inlulo Sc acquifito. Igitur See* Confequen-
rationem.
tia patet per conclufionem. Antecedens probatur:
Confirmatur. Si quis dubitat dé ilia propofitione;
quia habitus non pr«cedit adlus, feu adtum, feili-
Spiritus fanttus procedit à ‘Tatre & Ftlio : Et lüfficien-t
cet habitus acquifitus, quare primus adlus non cau- ter fibi poftea ollendatur quod prxdidta prbpofitio
fatur ab habitu acquifito, nec ab habitu infufo * quiag ell determinata explicite per Eclefiam 3 llatiin illi
fuperius ell didtum quod habitus infufusnon potell propofitioni afi'entiet: hoc verb eflet formando illam
producere adlum aliquem credendi, fine Fide acquilita.
Igitur patet corollarium.
Secundum Corollarium.
■ JSJ O n omne credere ex habitu, refpedlu Catho-
lie« veritatis , ell adlus Catholicus debits fi-
delitatis. Patet corollarium de Pagano, qui ex habitu
aflentit Articulis Fidei.
.!Tertium Corollarium.
C T a t aliquem efientire Articulis Fidei fine formi-
'“'d in e , Sc iplumirretiridamnabili’ infidelitate. Patet
de illis qui aflentiunt Articulis Fidei , prxeife
propter aliquam rationem: nam multi funt Articuli
Fidei qui poflunt infutficienter probari, etiam cuirationem,
aut fimilem. Quodcumcjue Ecclefta credit, eft
verum, Ecclefia credit Spiritum fandlum procédé-
re à Pâtre, Sc Filio 3 ergo hoc ell verum : Sc lie
formatur ilia ratio, ad aflentiendum huic propofitioni.
Ita formatur eadem ratio , vel fimilis, ad af-
fentiendum cæteris Articulis Fidei. Igitur Fides ell
per rationem.
Secundum dubium ell contra primam conclufionem
: quia nulla videtur necelfitas ponendi tales habitus
in diverfis potentiis. Quia ficut** maxime efiet :
quia poll multos adlus circa objedtum aliquod elici-
tosj eliciens, faciliùs pofi'et confimiles elicere, eoJ
quod habitus naturaliter inclinât ad confimiles actus
adlibus ex quibus fuit caulatus. Illud patet per
declarationem didtæ conclufionis : led illud ell fal-f
fum. Non enim inclinât naturaliter habitus ad taque
infideli, aut hæretico. -Si .autem aliquis pro-^^es a<^us> ^Iuia quandoque efiet talis habitus femper
___ ___T >' oT rnnTinnpml pter aliquam talem rationem, fibi feilicet concluded- inrlinar^r . Rr ils* u« .
tem , aflentiat talibus Articulis , Sc nullis alfis difi-
fentiat, nec Sc aflentiat, quiacognitiode talibus ad
eum non pervenit 3 licet talis plüribus Articulis Fidei
explicité, Sc omnibus implicite aflentiat, quia
credit omnes pofle probari per rationem naturalem
ficut probantur illi quibus aflentit explicite : non
fidelis, immo de inndelitate merito ell arguendus.
Igitur corollarium verum.
Patet igitur qubd folus actus credendi, catiiatusab
habitu intulo, Sc habitu acquifito, unà cum'intellec-
tu , ell propriè Fides Catholica aStüalis.
Quartum Corollarium.
X quibus fequitur quartum Corollarium, qubd
JL_/ tot funt Fides Catholicæ, numero diclæ, quot
iünt Catholici firmiter adhærentes Fidei Orthodo-
Sc continue ad fimiles inclinaret, Sc lie habens ha-
bitum circa diledlionem alicujus, lemper adlualiter
diligeret ilium, quod eft falfum. Igitur poft deftruc-
tionem adlus, aut ceflätionem ab adtu , ‘non relin-
quuntur habitus ab hujufmodi adiu naturali inclinan-'
tes ad adlus confimiles.
Ad ifta duo dubia eft refpondendum. Ad pri-
mum dubium;eft primö refpondendum. Pro cuju^
refponfione eft notandum qubd cum dicitur qubd
credere eft aflentire fine formidine alicui propofitioni,
de cujus veritate Sec. Non eft intelligendum
qubd aliquis poflit aflentire alicui veritati Catholic«
propter aliquam rationem. Im mb flat qubd quis aF
lentiat alicui principio propter rationem , qu« tarnen
ratio illud principium nullo modo probat 3 fed
eft ratio falfifica. Sic cum quis aflentit alicui veritati
Catholic«, propter aliquam rationem, quee nul- XX. Patet: quiaatlus ïpforum numero diftinguun* ^ lo modo probat primam veritatem. Et illa ratiofuf-
tur3 fimiliter Sc habitus tarn infufi quàm acquifiti. ^ficienter cum intclledlu caulat in tali aflenfum ta-
Immb flat duos efle fidelesSc Catholicosj Sc tarnen
habere habitus acquifitos,Sc adlus lpecie differentes,
Sc nullos ejufdem Ipeciei : fed femper manet Fides
infufa, quæ eft eadem fpecie in omnibus fidelibus Sc
Catholicis. Ex quibus patet quis adlus fit præcipuè
Fides acquifita actualis , Sc quis habitus fit verus
habitus Fidej acquifitus. Quare prædicla fufficiant
pro : declaratione duarum conclufionum pofitarum.
Sed adhuc reliant, aliqua dubia contra didlain illa
parte fecund a illiiis Articuli. Didlumeft tarnen qubd
credere, eft aflçntiie fine formidine alicui propofilis
veritatis , Sc in alio aflenfum talis veritatis"
non caufaret generaliter. Igitur eft intelligendum
qubd Fides non caufatur per rationem, nec
experientiam. Minor ell videnda. Pro cuius declaratione
eft notandum quod afienfus propolitionis du-
bitabilis, eft non perfe not«, nec evidentis, cujuf-
modi funt Articuli Fidei , quia fi client ex fe non,
quilibet ftatim, vellet, nollet, eis aflentiret, Sctunc
non eflet meritqrium talibus aflentire. Igitur tales
funt dubitabiles, Sc inevidentes.
Ta-
* Locus eorruptus. * * Locus cofruptus, ■
82ç D e Fide,Eccleßa,Rom.Pontif&'Conc'dioGenerali. 826 Talium igitur propolitionum dubitabilium’ alien- infertur aliquod ex principiis per fe notis , vel evifus
quadrupliciter poteft cau far i.
Primo, poteft caufari per experientiam, ut aliqua
principia caulantur per experientiam fingula-
rium. Verbi gratia, illud exemplum. Omnis ignis efi
calidus : non poteft probari per rationem, fed folum
per experientiam fingularium, ut puta quia ifte ignis
ell calidus in illis circumftantiis. Aut poteft talis
propofirio inevidens, evidenter inferri ex hiis quæ
per experientiam prædiclo modo poflunt cog-
nofei.
Secundo modo , aflénfus talis poteft caulâri ex
primis principiis, aut ex hiis quæ ex eis fevidenter
deducuntur 3 Cujufmodi conClufiones fequuntur in de-
monftratione.
Tertio modo, aflenfus talis propofitionis dubita-
bill’s poteft caufiiri ex propöfitionibus probabilibus,
aut ex una per fe nota, aut ex per fe notisdedubla,
Sc altera probabilii
Quarto modo, poteft aflenfus propofitionis de fe
inevidentis Cauiari ex propofitionibus merè creditis.
Ut fi quis dubitet an Spiritus Sanbtus procedat à
Patré Sc Filio , Sc aliquis cui credat, dicat fibi
illam propolitionem elle determinatam per Ecclé-
fiam : tunc talis ftatim illi propofitioni aflentiret,
virtute illarum dilarum propolitionum ab eo credi-
tarum3 lei jicet : Quidquid Eccleßa credit efi verum. Et
dentibus, aut ex hiis qu« ex talibus poflunt dedu-
c i , aut etiam in qua infertur aliquid ex propofitionibus
probabilibus, quarum aflenlus acquifivimus ex
quibuldam naturalibus ex pci lentns, Sc inveftigatio-
n e , feu difeurfu, cujufmodi funt mult« propofitio-
nes nobis probabiles : nullo autem iftorurn modo-
rum poteft caufari Fides. Prima enim ratio, feilicet
in qua infertur aliquid ex principiis evidentibus,aut
ex hiis qu« ex talibus poflunt deduci, caulat feien-
A tiam Sc non Fidem. Secunda autem ratio , qu«
feilicet eft ex probabilibus, aut altera probabili, lo-
lum caufat opinionem , Sc non Fidem; Et lie Patet
quod Fides eft aflenfus firmus non per rationem j
aut experientiam caulatus, feilicet caufando .rationem
pr«cipue ad aflenium prius pofitum,feilicet,pro ratione
naturali, in qua nihil mere creditum aflumitur.
Illis vifis, reipondetur ad formam prim« ratio-
nis primi dubii. Unde cum primo qu«ritur, a quo
caulatur adlus credendi, quo quis primo aflentit Fidei
Catholicce: dicitur quod deillofunt diverf« o-
piniones. Quidam dicunt, qubd fi aliquis jam adul-
tus de novo convertatur ad Fidem 3 primus adlus quo
aflentit Articulis Catholicis, poteft caufari a voluntate
, cum aliqua ratione probabili, lie qubd vo-
lunta
quod:as poteft præcipere intelledlum , feu infpiraré
d aflentiat talibus Articulis: Sc tunc intelledlusj
:clejta credit Spi Santium procedere k F at re ßdum habeat aliquam rationem ad ficcredendumpro-
& Filio. Aut ex duobus poteft caufari talis aflénfus, éx
una crédita, Sc alià non crédita 3 Sc hoc dupliciter:
quia vel ex non crédita , folùm probabili 3 vel ex
evidenti,- aut nota quæ ex evidentibus poteft dedu-
ci. Nam illi interfuerunt Concilio General i , inquo
determinata fuit didla Propofitio , Scilicet, Sptritus
fanSius procedit a Pâtre & Filio : ex una crédita, Sc a-
lia eis per experientiam nota, concluferunt Spiritum
landlum procedere ab utroque , Icilicet ex illa crédita:
jQutdejutd Ecclejia crédit ejt vetum} Scillâquam
per expérientiam fanciverunt, feilicet, Ecclejia déterminât
Spiritum fiinttum procedere a Pâtre & Filio.
lllisnotatis, ponunturaliquæPropofitiones^
Trima Propofitio-.
5 habiliter , etiam non convincentem, poteft cau-
fare eum illa ratione probabili afléflfum firmum circa
talia credibilia.
Iftam aflertionenl probant per Auguftinum, Super
foann. TraEl: 26. dicentem : Cat era poteft homo
nolens, credere non poteft mfi volens See.
Item, Deus irrationabiliter homini præciperet taJ
lia credere, fi non eflet in poteftate fua tàlia credere,
Sc irrationabiliùs puniret homines, fi talia non
crederent See. Item, non eflet meritorium, nec de-
meritorium talia credere , vel non credere : quod
eft falfum. Igitur Sec.
Alii dicunt qubd j in cafu pofito , adlus primus
credendi non potell caufari ab intelledlu , ex folo
imperio voluntatis , etiam cum quacumque ratione
Rticuli Fidei non pdflunt naturaliter per expe- r non convinterite, fic neceffario requiricur aliqua ra-
rientiam mediate, vel immediate cognoibi. Pro- u° 1“ * con''incal: mtelkaum fic aflentire. Pro ifta
aflentione illi arguunt h e : Ex folo imperio voluntatis
intelledlus pofi'et Sec. Sequeretur qubd quantum-
cumque ego vellem , ego poflem aflentire ifti pro?
pofitioni. Rex fedet aut, ftella funt pares. Quod ta-
men eft falfum.
Item, nulli propofitionipoflumaflentire, nifiap-
pareat mihi ita efie in re , ficut ipfa fignilicat : Sc
non eft in poteftate mea qubd res appareant mihi
lie efl'e,velfic non efle. Nam fi ego efi cm R om«,
Sc focius meus eflet Parifiis 3 non videtur efle inpo-
teftate mea qubd mihi appareat quando focius meus
comedit, vel non comedit. N ec valet illud quod
alii dicunt, feilicet qubd licet ex lolo imperio voluntatis
intelledlus non pofl'et aflentire See. poteft ta-
men ex imperio voluntatis, cum aliqua ratione proba-
Abatur : quia Articulorum Fidei quidam funt contra
rationem naturalem, ut ilie Articulus. Virgopeperit
Filium. Ergo non poflunt per experientiam deduci,
feu cognol’ci. Item, habita tali cognitione, Articuli
Fidei feirentur , Sc non crederentur , Sc non eflet
tunc meritorium Articulis Fidei aflentire.
Secunda Propofitio.
A Rticuli Fidei ex principiis evidentibus non pof
■ ^■ funt mediate vel immediate deduci. Probatur:
quia fi fic, tunc præcipuè poflent feiri, Sc fic aflenfus
eorum efl'et fcientia, Sc non Fides.
T e r t ia Tr -o p o fitio .
'C' X probabilibus, aut altera probabili, non poteft U bili,quia talis ratio probabilis folum caufat opinionem:
Fides generari. Probatur: quia propofitio pro- fed adlus credendi non eft opinio 3 fed adhiefio firm a ,
babilis folum gcncrat opinionem , Sc non adh«fio-
nem fine formidine. Fides autem eft firma adh«fio
fine formidine. Igitur Sec.
Ghiarta Propofitio.
T7 X ambabus mere creditis , aut ex una credita,
5c alia evidenti, aut ex evidentibus, dedubita-
bili poteft Fides caufari. Patet per exemplum pofitum
in. quarto memb.rö divifionis priüs pofit«, tale
argumentum : Ubi feilicet aflumitur. Aliquid me-
recreditum in propolito,'non vocaturratio, fed fo-
liam illa argumento in propolito, vocatur ratio, in qua
fine formidine. Ergo intelledlus ex imperio voluntatis
potell facere quod aliquid quod folum probabile, appareat
certum, Sc tali aflentiat fine formidine: quod
ell falfum.
Ifta fecunda opinio eft valdè probabilis, Sc forfan
prob.ibilior prima opinione > licet prima fit genera-1
lio r: Sc ifta opinio habet refpondere ad illud quod
irtferebatur in illa prima ratione primi dubii, Icilice
t, fequitur qubd Fides eft propter rationem : Sc
fic habere Fidem non eflet meritorium, quia, fe-
ciindum Auguftinum: Bides non habet medium, ubi
humana ratio prabet experiment um. Et ideo ad illud reipondetur
: Primo, qubd licèt aliqua ratio convince-
F f f 2 . .. r é i