finem mundi. Sexta, in periculis quas peripfosfim-
plicibus proveniunt, ex ignorantia vel negligentia
eos cavendi, & fic patebit utilitas hujus artis.
Prima erga ratio quas fundatur in didtis Chrifti tabs
eft: nam ilia ars eft utilis populo Chriftiano, fine
qua Chrifti Praeceptum non potcft adimpleri : fed
ars cognofcendi felfos prophetas eft hujufmodi, ficut
probat ratio poftoppofitum ex di£to Chrifti. Atten- d
dite afilfis Prophetis: pro qua etiam fecit aliud ejus
didtum Matth, xxiv. Ubi ponit caufem curcaven-
dum eft ab eis .■ Di eens, multipfeudo prophet a furgent\&
feducent multos. Quöd autem in felfis Prophetis in-
teiligunturypocritae: patet ex didtis in principio quas-
ftionis, 6c etiam patet ex glofla Matth. vn. quas licet
illud lpecialiter exponat 6c intelligat de luereticis, tarnen
ibidem dicit hoc de omnibus illis, qui aliud ha-
bitu 6c fermone, aliud opere oftendunt, id e f t , de
ypocritis omnibus poteft accipi 6cc. Chryfoltomus
autem fuper eumdem locum dicit; pfeudo prophetas
non hareticos hie mihi inßnuari videtur , fcilicet eos
qui vita fttnt corrupts, faciem autem virtutis circum-
indamur , id eft ypocritas : fed Chryfoftomus
poteft concordari ,,cum glofla $ quia verum eft quöd
hoc non intelligitur de hasreticis, fcilicet patenter
malis , fed de haereticis fimulatoribus 6c ypofritis ,
propter id quod fequitur j qui veniunt ad vos m vefti-
mentis ovium, 8cc. E t ideö patet quod per faliös
prophetas omninö opportet hic intelligere ypocritas.
Igitur fequitur propofitum 6cc.
Secunda ratio fundatur in didtis Apoftoli, nam
Paulus prophetans de futuris periculis 2. Thimoth.
in. dicit Hoc autem feito quod in novijfimis diebus in-
fiabunt tempöret periculofa: 6c diferibens eos qui erunt
caufe hujufmodi periculi fubdit , & erunt homines fe
ipfos amantes, cupidi, elati, fuperbi, blafphemi: 6c mul-
tis malis enunciatis, fequitur, fpeciem quidem pietatis
habentes, virtutem autem ejus abnegantes , ideft , fe-
cundüm gloflam habentes fpeciem Religionist virtutem
autem ejus , fcilicet charitatem, abnegantes faftis.
Unde patet quöd loquitur dejypocritis quosvitandos
efle fubjungit, dicens & hos devita. 6cc. Et per con-
fequens fequitur quöd ars feu dodtrina tales ypocritas
cognofcendi, ut pollint vitari, eft multum utilis 1
Eccleuas.
Ideö confequenter ibidem ex eodem capitulo, fupra
illudcoacervabunt fibi magiftros&c. dicit glofla, quöd
Erophetia eft fancii Apojtoli , quia prafeius futurorum
in do ft rin a pracipit inftandum , ut contra hoc quod
futurum erat praparetur Ecclefia. Propter quod e-
tiam idem Apoftolus Adtuum. xx. exponens verba
Chrifti prasallegata, dicit: Aitendite vobis dr univerfo
gregi in quo Spiritus fanftus vos pofuit Epifcopos , regere
Ecclefiam Del, fcio enirn quoniam intrabunt poft difeeft
ßonem meam , id eft poft mortem meam lupi rapaces
in vos, non parcentes gregi 6cc. Igitur 6cc.
N ec ex eo quod Apoitolus dicit in novifßmis diebus
6cc. Ideö credendum eft lila pericula quas futu-
ra praedixit per iftos lupos rapaces, per quos intelli-
git ypocritas, folum inftare in finali tempore anti-
chriiti: fed dies noviflimos vocat large, fcilicet to-
tum tempus futurum, ufque ad finem mundi, ficut
6c beatus Joannes dicit. Scimus quoniam novijßma ,
hora eft. 1. Joannis. 11. 6c hunc fenftim innüitAugu-
ftinus in Epiftola. nunc 199. olim 80. ad Helychium
de ßne mundi. Igitur hujufmodi ypocritse non folum
font exfpedtandi foturo tempore antichrifti j fed ä
tempore Chrifti, 6c Apoftoli temper fuerunt cavendi.
igitur 6cc.
Teitia ratio fundatur in perfecutione generali
quam per ypocritas cantinue patitur Ecclefia Dei.
Pro quo feiendum eft quöd tres generales perfecutio-
nes paflura eft Ecclefia, ante fpecialem perfecutionem
antichrifti: unam violentam , aliam fraudulentam,
tertiam ex vi 6c dölo compofitam. Prima fa£ta eft
per tyrannos, tempore Apoftolorum, 6c Martyrum,
Chriltianos generaliter occidentes. Secunda lequu-
ta eft per apertos hæreticos, frandulenta*Scripturæ
expofitione, Chriftianum populum decipientes: fed
poft iftas duas fequutura eit tertia per lalfos ypocritas
, primö per fraudem ypocrifis fimplices fideles
Chrifti feducentes, poltea verö per vim, feu violentam
potentiam opprimentes.
1 Harum verö perlecutionum figura fuit Chriftus :
mm primö pcrfecutionem violentam fuftinuit ab He.
rode quasrente ilium interficere. Matth, u.cap. z. Sc.
cundo, pcrfecutionem fraudulentam fuftinuit à Legis
Dodtoribus 6c Scribis male interpretantibus Scripturas
6c dicentibus ipfum fecere contra Legem. Joannis. jx'
Tertiö, perfecutionem fuftinuit ex vi 6c dolo compofitam
à Pharilasis ipfum per fraudem ypocrifis perfe-
quentibus, 6c dicentibus eum non efle Prophetam
quia peecatores in fuum confortium recipiebat. Luc.
vu. Et deinde contra ipfum Principes Sacerdptum Sc
populum excitantibus, ut per violentam potentiam
fæcularium Principum ipfum morti traderent 6c cru-
• cifigerent. Joannis. xxv.
Cum ergo in corpore Chrifti myftico, fcilicet in Ec-
clefia D e i, quas debet fuo capiti Chrilto in fuis paflio-
nibus configurari, jam duas primas perfecutiones præ-
^ceflerint, 6c ceflaverint j fequitur quöd tertiam per-
5 fecutionem patitur Ecclefia : quia ficut Chriftus in
hac vira continue perfecutionem paflus e f t , ita Ecclefia
fua nunquam eil fine perfecutione, jux ta illud
Apoftoli omnes qui volunt pie vivere in Chrißo, perfe.
cutioncm patiuntur.
Sed confiât quöd tertia perfecutio non minus pe-
riculofa e f t , quàm aliqua duarum præcedentium
cum utramque earum virtualiter cöntineat, tum e-
tiam ypocritas hunc modum perfequendä allumant,
ad fimilitudinem capitis eorum antichrifti. Nam e-
jus perfecutio compofita eritex vi 6cdolo , ut dicit
glofla fuper illud 'pfo.lmvJnßdiatur qudfileo infpelunca fua.
Pf.H.x.p. Unde primö incipiet per yppcrifim 6c fimula-
tionem, deinde procedet ad violentam dominatio-
nem,fecundumDamafcenum: Libro4. capitulapenulti.
mo. . Et ideö præmittet ypocritas, tanquam luos præ-
^ eu fores , ut ollendit glofla fupra illud Apocalypfis.
J VI. Ecce equus pallidus ÖCc. Igitur fequitur quöd ut
horum ypocritarum tarn periculola perfecutio cau-
tiùs evitetur, valde utilis eft ars feu dodtrina qua ip-
fi cognofcantur. Igitur 6cc.
Quarta ratio fundatur in perfecutione fpeciali
quam Ecclefia per ypocritas patietur circa adventum
antichrifti : nam ficut ftatim tadtum eft , ipfi yp0-
critæ font præcurfores feu præambuli illius antichri-
lti femofi, qui dicitur homo pecccati , film s perâi-
tionis. il. ad Theflalonicenfes. 11. lpforum quoque
perfecutio, feu eorum modus perfequendi,fimiiisc-
rit fuæ perfecutioni, propter quam fimilitudinem
Scriptura eos appellat antichriftos : dicens nunc autem
multi fatti funt antichrifti. I. Joannis. 11. Unde fupra
illud i l . Teflalonicenfium. 11. myfterium ope-
ratur jam iniquitas. dicit gloflà: jam timetur Antichißi
iniquitas, fcilicet myftica, ideft pietatis nomine pallia-
fa . 6c c .
Et ideö multitudo talium ypocritarum fibi ipvi-
)cem adhærentium in magno 6c potenti numero, eft fi-
gnum feu præfagium propinquitatis ad venrûs antichri-
lti,Ôc præparatio fedisejus. Nam per taies fiemtilii-
plicatos, primö per fraudem ypocrifis, 6c fimulatio-
nem fendlitatis, deinde per vim fimulationis pietatis
populum feducentes 6c Ecclefiam dividentes inftar antichrifti
capitis fui, ficut prædidtum eft: tandem pro-
curanda eit divifio generalis, feu feifliira aliarum
Ecclefiarum ab Ecclefia Romana,quas omnium Ec-
clefiarum Mater eft 6c Magiltra , quæ divifio erit
via feu præparatio antichrifto venturo, de qua Pro-
phetavit Apoftolus a.Teflà. n. dicens: nifi venerit dif-
ceffio prim 'um , & revelatus fuerit homo peccati , filius
perditionis. 6cc. Ubi glofla: Non veniet Dominus ad judicium
niß prias veniat difeeffio Ecclefiarum a fpirituali 0-
bedientia Eccleßa Romana , & nifi manifeftetur anti-
chriftus. Quafi verö quis quæreret,quid detinetan-
tichriftum quominiis veniàt, 6c manifeftetur , 6c
quæ eft caufa dilationis adventus ejus ? fubdit Apoftolus.
Et tunc quid detineat fcitis, ut reveletur in fuo
tempore. Ubi gloflà : Qua fit caufa dilationis ejus qua■
518
tet ex prasmiflis rationibus , multa pericula Eccleli^e
Chriitianas per hujufmodi ypoqritas font futura: propter
quod etiam Chriftus eos vocat latam portam 6c
lpatiolam viam qua: ducit ad perditionem Matth. vii.
6c ideo fimplices qui per viam eorum in prasdidtione
didtorum periculorum inducentur, propter fimplicita-
, _ . . . . ^ , .. .. , y tem foam a peccato non excufabuntur , fi contra
ritur. Non veniet Icitis, videlicet quia nondum fadta .Prasceptum Chrifti 6c documentum Apoftoli, hujuf-
eft difeeflio j ita tamen ut manifeftus fiat in tempore A modi ypocritas cognofeere 6c eorum fedudtiones vi-
fibi congruo, fcilicet poftquam fuerit fedta difeeflio, 6c
poft pauca fequitur , & tunc reuelabitur tile iniquus.
glofla, ideft, tunc manifejhbitur antichriftus, quafi parata
fibi fede. Cum ergo venire aut manifeitari ne-
queat antichriftus, nifi parata fibi fede, ideft, nifi priiis
fedta hominum difeeflione, quæ per præcurfores antiypoentas
tare neglexerint. Nam taies qui eos diligenter non
cavent, fed taies fores audiunt, non funt veræ oves
Chrifti,juxta illud Joannis X. Non audierunt eos oves
Unde luper illud Ezech. \i; :Fili hominis cum feorpio-
nibus habitas. Dicit gloflà : In Evangelio dicitur :
non audierunt eos oves. Qui ergo fores 6c latrones au*
chrifti, ideft per ypocritas fieri debet, ut didtumeft: dierunt, non oves, perierunt: fed quafi viperse* vulfequitur
quod ilia difeeflio valde timenda eft popu- ^ c - — j|& 1 •
lo Chriftiano, quafi fedes feu prasparatio antichillo
venturo, 6c per confequens patet quod ars cognofe
cendi hujufmodi ypocritas valde utilis eft.
Et maxime apparet quod utilis fit tempore mo-
derno, cum jam appareat hujufmodi difeeflio in E cclefia,
idcil divifio lchifmatica, de qua verifimiliter
timendum eft ne fit antichrifti prseambula, juxta illud
proverbiorum xxv 111. Beatus homo qui femper efipa-
vidus, qui autem mentis eft dura corruet in malum. Igi
tur fequitur propofitum 6cc.
pes 6c feorpiones. Et primo fimplicitas vel ignorantia
talium, ex quaprocediterror in Fide, vel mo*
ribus, non excufateosi cùm poffent tales fores cognofeere
, fi vellent ftudium 6c diligentiam adhibere.
Unde detalibus dicitur llaïæ. xi. Eropterea captivus
dntlus eft populus meus quia non habuit feientiam. Et
Baruch .III. Qui non habuerunt fapienttam perierunt propter
fuam infipientiam. Et per confequens patet quod
ars vel fcientia cognofcendi tales ypocritas, ut viten-
tur pericula per eos futura, eft valde utilis, imrno ne-
B ceflària populo Chriftiano : 6c qui talem artem feirew
Quinta ratio tundatur in miraculis quæ per y- negligunt vel qui earn feiunt 6c per ipfam dicta pen?
pocritas fiunt , 6c quæ maxime fient circa finem cula cavere non curant ; in ipfis periculis peribunt,
mundi: nam quod per pfeudoprophetas fient miracula,
ideft per ypoentas, teilaturChrillus , Mathai.
xxiv. dicens : Sargent pfeudopropheta , & dabuntfigna
& prodigta. Glofla dicit : miracula aliquid magnum
fignificantia. Unde de talibus dicitur Jeremix.xxi 11.
Seduxerunt populum meum in miraculis fuis cum ego
non mifijjem eos & c .K t ideö fuper illud Matthæi. xxiv.
Multi pfeudopropheta furgent & feducent multos , dicit
Chryfoftomus : Qucm ex parte non rnoveat antichriftus fa-
ciens figna Chrifti & antichrifti...expientes officia Chriftia-
norum $ nifi forte confiderantem quod ipfe f i t h an as transfigurât
fe in Angelum lucis, tfr mimftri ejus in mimftros
Chrifti.
Similiter foper illud Matthæi. v u . Non omnis quiQ
dicit mihi Domine 6cc. Ait glofla : Alaxim'ecavendum eft
ab hiis qui propter nomen Chrifti miracula etiam habent,
qua cùm propter inßdeles Dominus fecerit, monuit tamen
ne a talibus decipiamur, putantes ibi effe invifibilem fa-
p lent I am ubi e jl vifibile miraculum. Et infra fobdit :
Quia mundo ergo & fimplici oculo opus eft , ut invenia-
tur via fapientia inter tot deceptiones , & maxime circa
finem mundi, fupecla debent effe miracula hujufmodi ypocritarum.
Quia ficut dicit Rabanus fuper Mathæum.
Hit tanto plures erunt, dr magis abundabunt, quanto ad
finem appropinquabunt. Uude circa hujufmodi finem
ipfi fic multiplicati, etiam deceptiones, 6c errores
multiplicabunt,quia ficut dicit Chiyfoftomus fuper illud
Matthæi. x x iv . Multi venient in nomine meo &
multos feducent. Sicut homo circa mortem phantafias
videt ; fic muiyius in exitu foo multos patietur errores.
Quis enim poterit in finali Ecclefia, erroripfis
quia ipfa amare videntur: juxta illud Eccli. in . Qui
amat periculum. Gloflà : ideft qui non curat nec ftudet
vitare, peribit in illo. Igitur 6cc.
Quantum ad fecundum , videndum eft in quibus
confillit ypocritarum deceptio.
Circa quod primo:, fupponendum eft quöd ifti y*
pocritæ vel fimulatores, de quibus loquimur, non font
de Judæis nec de paganis , nec de apertis hæreticis *
fed font de Chriftianis > aliter enim non poflent faciliter
decipere Chnftianos. unde detalibus dicit Apofto*
las 1 1 . Timoth. lil.Habentes fpeciempietatis ft deft religio-
nis, fcilicet Chriftiana.Sed gloflà quæ ibidem fobdit:^#/'*
eadem Sacrament a habent cum piis dr ideo periculoftfunt.
Secundo, fupponendum eft quöd cum inter malos
Chriltianos , quidam lint aperte mali, quidam verb
occulti, exterius apparentes boni > inter iftos font fe-
duôtores prædiéti : aliter enim non poflent decipere.
Unde fopra illud Apoftoli In charitate non fifta, dicit
gloflà : pfeudo fimulant charitatem, ut decipiant, quia
hujufmodi pfeudo ypocrit a non qu&runtfanUitaicm, fedfo-
lam apparentiam fanSlitatis. Nam ficut dicit Gregorius
luper illud Job. xxvii. Qua enim eft fpecies ypocri-
ta. &c. Tpocrita qui latino, lingua dicitur fimulator, ju-
ftus effe non appétit, fed videri-
Tertio, lupponendum eft quöd inter hujufmodi
ypocritas aliqui font ignorantes & incauti, 6c aliqui
feientes 6c aftuti, 6c ifti magis font periculofi, 6c ideö
magis cavendi, quia magis pofluntdecipere, eoquôd
habent fapientiam mundi : de quo dicit Gregorius x.
Moralium, fuper illo verbo Job. Deridetur jujli fimplicitas
, quöd Hujus mundi fapientia, eft cor machinatiobus
non feduci j cum viderit .fatellites antichrifti mi- D nibus tegere, fenfum verbis velare, qua f alfa funt vera afraculafecientesr
Et per confequens patet quöd ars cognofcendi hujufmodi
fcdu6tores 6c cavendi eorumfcdu-£tiones,eft
multum utilis, maxime hiis temporibus, quæ fini mundi
propinqua efle videntur.
Ex præmiflis etiam patet quöd non folùm utile eft
cognofeere falfos prophetas, fed etiam eorum fellas
prophetias , 6c felfa miracula -, quia verifimile ell eos
non folùm uti veris fed etamfelfis miraculis, 6cpro-
phetiis. Ideö de hiis videbitur in duobus fequentibus
Articulis. Igitur 6cc.
Sexta ratio fundatur in periculis quæ per falfos
prophetas fimplicibus fidelibus proveniunt ex ignorantia
vel negligentia eos cavendi. N am , ficut pa-
Appendix ad Tom. /.
ferere, qua vera funt falfa monftrare. Hanc autem fapientiam
non poflet quis exercere, nifi eflet fubtilis
8c cautus, ut callidè lciat occultare quod e l l , 6c o-
ftendere quod non eft. Unde foper illud Job. xxxvi.
Simulatores dr callidi provocant iram Dei. dicit Gregorius
xxvi. Moralium. Simulations falfttatem , nifi qui
fubtilis ingenii fuerit , exequi non poteft 8cc. Et ideo
tales eledturus eft antichriftus. Nam fuper illud
Job. xxvi. Hoftis meus terribilibus oculis intuitus eft me.
Dicit Gregorius x 111. Moralium : Sicut incarnata
veritas in pradicatione fua idiotas dr fimplices elegit : fic
econtra antichriftus ad predicandum falfttatem fuam,
aftutos dr dupltces , dr hujus mundi fapientiam habentes
cleft urns eft. Unde contra tales inftruit A-
K k z polio