IT
' R om . 7.
i.Ttm.x.
• G u t, 4y.
* Ex», j .
B
: î.Càra. ‘
I I x o d . j ,
1-jw.iî. ‘
‘fis-
M a t. 17. c
'Gen:?.
Rcm.i.
■ »
M a t - i j . I
88.lOf.
cos homines qui habçnt inferiptionemnomihis beftiæ,
ne de fola Hcbdcorum hocputareturgeri'të diaflè» Nam
ficut inbdho per imiraeionem fîdei .gentcsquq.que filios
Abrabælsx vôciiat n èn d e élus carne nalcendojlgçFconfi-
tendo Chriftum de Érîtu Iuda à mortuis refiirrexiflè vi&o-
rérmficinmaloîudæos ex gemibusfètoorè^credçftdum
efthabituros,quiantichriftum, qui de tribu Dan didtur
nafei^urus, fiilcipiendô arque fèqùendo »'éorum noteritur
cflè complices in nota crimînis, quorum participes eriirit
in p é n à lempitérnoe damnadonis. Ét fecundns efiuàit phia-
lamfumin hare,&jafjum efifanguis, & omnis anima tfimua
1 eft in »wri.Àquaverkm lànguinèm , facile éftanimaduer-
tere delpirmtàiibus rebus (entire carnafiter , quo in ilk
prima plâgarum, quaslegimus Ægyptiis illâcasfinealïqua
difficultàte cdgnolcimus.figucatum. Sedtunçaquàsdul-
ces in fengüinemditit firifle cônuèrfas, fiuc flumtna Ægy-
pri,fiue pluuialës, ficut quædamtranflatiorresxiftendunt,
aicentes : Et pluuialës aquas cd n im ih lànguinèm. quod
Graeciquoque ebremarapolùeruiït. Hoc autçmminc in
quæftibhemyenît, qiiod iftbloço inmare.id e f tf in aquas
amaras.& falfas, fecundam pluakm'didtelFulàm.ïLt faëtu
eft,inquit, languis, Sc omnisanima mortùa eftintnari. Vn-
de flips figniheariputo, qui in popùloludîëorum non fo-
lum lpirituaiemlëgem earnaKterlàpefe ftuduerutit, vnde
née Chfiftum in ea çoghofeere pottfeimt.Sienim cognô*
‘uiflènt, ait Apoftolusjnunquam dommumgloriæ crucifi-
fciflent. fedeo vlq; etiam ftint-pondere th'eritorum addudti,
tanquamïecundo vulnere deteriotisplagæpereufli, vtfi-
miflacrum befti?c expptent,'dc inlcriptionem nôminis eiq$,
Kabentés,Ântiqnriftum pro Çhrifto adbrahdûexïftimeim
îd eo fortaiïèHic inlècuridaphiala ponitur, quod in Exodo
in prima plagà contigiflTe defcribitur,vtpote de fterilibuVà-
quis adfeculenriaminfuper tranfierunt ûhguinis, perquâ
orrinem d id t àiiimam in mari,id eft,in iftofectdo/uillèné-
catam,àrotopartem,lîcut:Non eft qui fàciat bonum,non
eftvfque ad vnum. Aperta'quippeïlerilitate notantur y de
quibus dici tur:S u ftinui vt faceretvuas, fecitautem Ipinas.
Illi vtiq; lùper qüos fie infirmata eft liri’gua eorum-, v t in lin
condemnarionem dixiflèntî Sanguis eiusfuper h os&fù- J
per filios noftros. Ettertm effuditphialam fudmfugerflumma7.
& fortes aquarum-, & fa d a tantJànguts. Cæteras concludit
gentesgeneralrter3quae ficut fucrant naturâli errorepraeuq- a
tæjaclutulOTt’isdefiderijsimplicatæ, adîecerutitdc diüinis
etiam camalîter làpere. vnde in fontibus intelligipofliint
doannçgëndlium. Ideo dicit : Fada mïft languis ncut etiam
in Genefi .Nô permanebit fpintus meusdnquiti in hb-
minib9 iftis in çternü,quoniâ caro lunt.InSapicndæ quooj,
lib rô a it, Sanguine fordido turbatiin redafgutioijiei &qüiaï
lapere lecundum carnem5ait Apqftplus,morseft & lâpïé-
tia çarrusinimiçaçft Deo. Prbpterea de Kuiulmodi hémi-
nibus,qui & talibus dicûtur peeçatis oftèndere,&poenalia
rurlus'lcelerâ notantur incurrere : Audiui, inquit» in laudi-
bus Dei vox perfonet angelorum.Er audtui , inquit, angelum
aqtiarum, dicentemdufiuses, quies&qtnfuifti Angélus aqua-
riim, nttncius populorü interiqreeffedudiuinisllaudibiis
çoncrepantium. & qui es plus, quoniam lie mdicajit qui
fdnguinem fanttorum &,propbetarum effudermt » ideoq; dedifii
eisfanguinem bibere^nonizmdigmfunt.Lkëz corporaliter &
Iudæi&gentes lândorumlànguinemfuderunt,quemdo-
xmnusmëmorat êxigen^m, A Ikrjgdihe Àbeliura, inquit,
vlque ad lànguinèm Zàcnânæblii Borachiætpoteft tamen
etiam illius plaga cæcitatisintclligi, vt & illi çogndlcantur
lànguinèm prophetatum fudiflè, qui eisabiïtëntes, eorum
lènfiis iri aliud deriuarutrqùom odo fi diderèt, qui Ipiritua-
lem legem dlrnàliterlapuerunt, lufteëbrru pdoni carnis &
lànguinis addicii traduntur,vbi & peccatü & poena cogno-
feitur peccatorarh. Hinc Àpoftolus dicit^ eo q» charitatem
veritatis nô r é f é r a n t vt laluifierét^ ideo roittetiltisDeUs.
operationem errons, vt cre<knt méhdado > & iudicentù?
omnes qui non credideru'nt ’/éritati, lèd conlènlèrunt ini-
quitati. Et audiui aliam vocem, dicentem : Etiam dominetreus
omnipotens, ver a & iujîaüi n t indicia tua. Hic etiam aliquid
tale,quale in plàlmis fiepe didtur,Fiat fiat. Hocautem imi-
tando debemu s dicere Jinon exponendo fenfum apertum
moras innédere.£t quartusangélus efuditpbtalamfuam lùper
fUrihy &dMumeftei'&(frtoi éc^igneminijeerebominibûs. Et
aßuauerunt homines aßu magno, & hlafphemauerunt nomen
Bei. habentu poteßatem fuptr plagas iftas.
eft,led ei afigelo ^îfokmperfudit.NônàutemhiGgehen-
I h x putandus eft ignis yiieque ibi blalp hemanäi iam locus
v lli reli n qui tur, quandodamnati s infruduolæ tahtü poeni-
tudinis tepusadueniet, itä vtdiduros lex memorat : Q uid
nobis profilit luperbia; Sc diuitiarum iadantia quid contu-
lit nobis jQuocirca ignem hic & æftum arbirror ciebere co-
gnofei, q u o d diabpli corpus de ftabilitate k n d « u m jrre-
, mediabiliteflcfuciabitur, &ad blalphemandum iplqeeftu
excitati coguntur. Fortaflè enim lùper lolc dici tur, Iple
videlicet iuftitias y tanquam de fole^ablanuocafiipofuerit:
ficut, Euigilabo lùper verbummçumvt keiam illu d .&Daniel,
QJferanms, inquit, milericordiam dkeie Deiomni-
potentis lùper làcramerito iftp. vt vnde eledî illumina-
tionis percipiuntfirmitatë, indeimpii dicantur lumere in-
cendimhJeqyegemntpoinitenttayVt dar ent ei clari taté.Blalp he-
marttiü ipÄmorseft,vtnon le impietatis,led Deum malint
nniqtiitatis arguereméepoft plagas peenitendam agere, lèd
flagellati contumelias irrogare. Sicut n. valà ænea incendio
grandi firbada, ab intimis exiliendo featentia foris ebul-
liunt, & fuæ capacitatis metas exccdunt, fie Sc pars Hpftiæ
in vafto refiftens, cum Chrifti c.çclefiam inktigabiliyi-,
dèrint conftantiadimicare,intolerabilis ihuidendçkcibus
fnfiammatii conceptumin.cordeincendium,orisimpun
exhalant blalphemiis. de hoc igné legimus, Zélus appre-
hendit populum ineruditum,& nunc ignis aduerlàrios co-
fumetÆr quïntus angélus effuditphialam fuamfiiperfedern beßia,
& oblcuratum eß regnum aus, & Comederunr linguae fiias
■fra dolore. Sedcs beftiæ, vel regnum eius, tanqu am iudieiä-
riapoteftasdiciturtdep obtenebrari, quia æternæ foelici-
tatis contcnçbran lættdaj cum bona prælèntia p ro fumi-
ma foelicitate polfidendocolkudanjtÿ, & veritatèm in ini-
quitate dètinerit, linguas fuas comedun t. Huic Icnfui plàl-
mus concinit, dicensc Quorum os locùtum ëftvamtatem,
& dëxcera eorum dextera iniquitatis.de, Iniquitateminex-
cellolocuti funt. Supercilioenim momentanes pro&eii-
tatis vtfumu $ elati, vnde poenitendo conuerti debuer unt,
tontenebratnætantùr.Ducun t enim(vtIob dicit)rn bono
diès fuos,&in p u n d o ad inferna delcendent.ö fèxtus ange-
jus effudit phialam fuamfiiperflumen iüudmagnum Ephra&n &
ficcataeftaqua««r, vt pravararetur via vénienti régi ab o -'
dente foie. Id eft,Chrift©, de quo legimus:Ecc^m, o riens
^riomeneiuStCui venturo ad iupcâdum viaprsparâtur.No-.
mîneporro fluminis Euphrafen,fiçurimare,fiumina,fon-
KS aquarum,fol,thronus beftiç,fiiper qu ç angelifiias phia-
las effudiflè dicuntur. Homines immundos defignant, Et;
ficcata eft aqua eius, id eft nihil in le iam prions.pppuliha
bebunt, qupd no igné congruac iudiciipropiriqiian;tis,ficr
ut lùperius ro^turitatemeflemdicitaruiflè^-'& vindemiam
^occurrifte, fie&hiçtropice dicit aquamfluminisfuifie fier
catä,nihil vtiqj remâfiflèiara viridiuni, lcd tptü diuini ign©
iudiciiexaminandum, quo vel irapiiXbnlùmantMvt Foe-i
numji v e lk n d i âpprobentiiryt aurum. Et vidt de ore draco-
nis & de orebeßia,^ ex önpfßdopropbetafpmtus très immun ■
dos exeuntesi» modum ranarum.Licet pro%riis palfioniptis
vexatipnum vitiorütpque çundomm , diiierîas quàfita-
tes malignilpiritus baberedicantur;nccimmeritp(iqeua
gelioquidem alibidixk,Stu;de &mute lpiritus:aljbiaiitem '
lpiritumimmundunwlibipropheta§piritusfoi^îicatioiiis
perdidit eos, non obàiiud, nifi quod ad perpetrandas im^
munditias flàgiriorum p,rs,cipit|tur & capduatur^ hie ja-
raen omnes très proptereaimmündos poniit,quiaynu dïa-
boli corpps lolitis compadum difterentijs defignauit, ilia
memôrans quafti maiorem obtinet poteftatem,draconpl|l
inducensdiabolum , beftiam Antichriftum cumluorüm
d o d o n b u s 4ogmatum.ynüçrgo Ipidti^m vidit^epro nu-
m^ ° Èart*um vfiiuS corporis,très dicit, v t omnis humef us
perditorum,vno maligno I^rituaglprodferet^r.Fortairee-
nim idcirco & tam horrendatn ranarum foedi,taÇem eo-
rumcpmparanstemeritati, lubiunxit. iftis ciumpleu^o-.>
propheds ranarum more ^nquâanin^antibusçoacculatis
npj^cdamnâbiliter errorjs latratu çpnuenit përftrcpa:e.
Ranæn.&loco & vifu moleftoque ftrepituficodibilesna-’
- rtwmi' v ^ bçntur»
I « .
G*lat,$.
Inf.ut.
C
Tit.i.D
m i4-
beqtuti ficut diabolus cum lüiSagnölcitur abominabilis
Veritäti,miritoqüe eferno idfte ighe damnandi.Licet aper-
cb> fijnfii k n ie n lermohe bedtus Apöftolüs loq u itu r, cum
prsmKtei/cc,dicen|.Noliteiugiim ducete cüm infidelibus;
Q lts enim p.oitibiuftida: ‘cüln inquitateJaut qua: loci eras
lucis ad,tchebra|>Qusautem conueritio Chriftiad Belial?
aut q u s pArs fideli cum ihfideli?Qiji autem conlenfiis tem-
plöDei dimidolis? Ita,& hiq,cüm de oire illarüm immun-
dum ^irituiii in modum dicit prödire ranarum. acTfi di-
ceret.Qnidautem Ccenbm compares cäelö quod conuenit
habitiomranariim tanqtia horrendispletidoprophet^blali
phefmiis? T anturhdift*are alle tens dodore's ventatiSibuan.-
tum ranasab hominibüslaniftis, vt etiam qtii idonci non
lurit eiusftaudespotentia dilcrenonis repellendas agno-
Icere.ranarürii laftem horfore pereulfi tales ftudeahtdeui-
tare, qui ficu trails ignaros impediunt, he quietödeüotio-
nÄculcu percipiant veritatem.5ö«f enim damoni rü fplritus,
in<p.mfignafaciene er.Ip fi enim,ficht etiam magi Pharaonis,
creaendi finit figna faduri Nec im m crito eorum memihit,
k d a men done ranarum, nifi mitiiftros (athans tune q uo^
quepr^diceretlimiltafigna fkduroSjvfqi ad fignuih enim
ranamm fuis magi incantationibus valerc petmifli lunt. & ,
exeunt ad reges totius terra coiltraherei//öt in ptignam: Non
quodex toto orbe ad Vnum locum colligärit, k d quod v-
namquanque gentem in I0C0 habitationis fu s fuis cäp tarn
ve^n^ l.^rftitionibus militate, iri diem ilium magnum om-
n potetii Dei. Dies domini pro locorü diuCrfitate debet iri-
telligi. Aliquädo enim pro toto tempore a paflxone dömi-
Mi, qui futuri liint vltimo iudicio condemnati, nunc con-
gregaridicuntur. aq fi diceret,prsparari. Aliquädo die do-
minijdiem iudicii oportetintelligi:aliquädo perlequutio-
nis tAipus: vnde ffianifeftum eft, per totum tempus vit^
prxlenris huiulmodi homines congregari. Qui veiiit fubi-
i ^ficut für. Hinc Apoftolus, Sicht für in nod b ', inquit, itä
i8 f
t inceps ecclelîæcumalis noninueniatur côfulà permixtio.
Hinc^pphctaiEugite, i.nqr, de medio Babylonis, Sc làluate
! vnuujui%animas veftras.TuncautéBabylonia cadit,quâ-
r doüilnmc poteftatem plèquédi k n d o s accepenr. Propteteaànte
ruina exaltabitur ( inquit)çdr & ante gloria hu-
miliabitürlpiritus.Efgrawdo ingens taleriti ponderisdecafo
lùper hommes ruitj & hlafphemauerunt hommes Deu propterpla-
gagrandïnis, quoniam màgna plaga à g r a n d f i i e tft. Iram
Vldonis iri grindihejponit, de qiiaiÉübilegimus:Irà domini
ficut grarido delcendens. Ab hac k fiiosmunire dbminus
pollicetiir, dicens pér Àpoftolum : Quiëripuitnbs ab ira
venturà H ec immerito ralenti pôderis meriiorat,riifi quod
diuini æqüitate iudicii pro diuerfitatibus culparum fingri-
lis infligatur. Tàlentüm enim altcrius apud Græcos, alteri-
us apud RomanoS quàncitatis æftimatione pénlàtur. Veru
quia alia lùnt peccatàjalia flagella,àlia vtrurique,vndé oiinc
dikutare perlongum, eft hlcblalphemare dominum propter
grandinem, Sc peccaturh coghoféitur& plaga peccatii
quaficimpij lècantiir,vt riéb correâ i refipilcant, St iplis
plus deteriorati flagellis inlàniant. Ilaias denique dicit:Do-
mmei tu iratus, es, & eccë peccauimüs.
Et venit vnus dé feptem ahgelis habëritibüs feptem ph'uüas -, &
locutus éfi mecum, dicens: Vehiofienâàhi iibidamhationem mere-
tïicis magna, (edentis fiipèr aquas multos. Simile quidam de
diabolo Ilaias quoq; ponit quem lùb figùrataperlonapriri-
dpis Babylonien prCedicit ruituruitt i Qribmodb cccidifti
de eslo lucifer qui mârié otlebaris ? &c* Corifidêràris
(pirituflànatis corpus omnium perditorum, quod dlüér-
US quidem, lcd coneruts nominibus qüidem,led congruis vvoörciii-taart,. vvaa rHijics iafti
diuluperbientemeicelTibuspfögredi, cönimpi flagitijsi
erroribulqueraptari, tahtaque impietate fieuire , vt miti-
buS etiam ädh£rletur, congrua perituirum circunlcriptio-
rie depingit, meretrlcem Vocans, qüia rclidto creätore j
, c * - da^monibus^leproftituitcöhftüpraridami Magnam , provemet.
Beatusqutvtgüat&tußdßtveftlmetafud,nenudi)sam- 1 pterirnmanitatemprnüaricationis,per quam kriftis diu^
Chri" I tiüs ifilülabaiSuperäquaS multas.pbprilos fcilicet ifiul^
ltobapti ,1 elbs, C hnftuminduiftis.Hscputo veftimen- to^cum quafomitdtifunritiqak revesierraideR:, resna ter^
ta Immaculata hic comrtiedari feruanda, vt nec iterato ba- reha füperbe peterites. Sicäutem eäm iri reges & rerrige^
ptitmate relcindantur,nec reprobora relpetla mäculis in- rias diuidit, Vt ex eis eam exifterd noüeririiiS. Devita for-
qumentur.In y troqj enim praeüaricatorilm daegluir ra rpi^hic ätionisr«». ftä ta ifla vitidrüm irifiniiarit cörruptelämi
tudo,quam yigilantius perieüerans deuität iötentfo.Et q6- ficut enim Vinümmeritemextoilit, ficiibido vitiorüm ex-
gregauit///w m l$cum qui Votaiüytiebrake Armageddon. Inälia
recapitulatione ifiterpretatuseft locumidicehsiCörigregai
uit eos in bellum quorum eftnüiherus fieüt arena maris- Et
feptimus apgelus effudit pbialafaam in äere,^* exiuitvaScmàgnd
de templo à throno, dicens Fattum iß Firtitum eft. Et fatta funt
fülgttra&voces, & tohitrua,&terrenâ, & terramotus, Sc lîgnà
maghajRecapitukta eadéperfecutione j commotioné ira-
comparabilem memoratjirtquainiracüla& prædicationes
q d c dicit inelîè: lèd vtr$ a pârte b onorù falfitati cô tradicë -
tiu m,an a parte malorCi ilia figna qusé mërn orat.perlêuérct
ad exercendum bonos & ohdurandùm malos, an ex vtra-
que partefigria fibialtrinlècus vocant, non hicfàris elücet,
licutd Moylê dc magis factum eft PtiaraôniSiSi qUid camé
horum-fit, eciâ figpà,ficut terrérilôtlim prçnofcéridürii éft,
niftanreydubïoampliusincôpara^iliter emicare. Etciuitas
illamagna in très partes diuilà eß. CiultäS magna pro multi-
tudinepopulorum & fupercilio faétus, quod immödicis
aufibus ferebatiir, qu^fiet in très partes* vnamgentilitatis,
alteram in hæreticis Sc in Iudæis vnam tertiam q ù n üi
klfis firatribusreprobâtur, qui confitentür le nOlîèÔçüm
câècat nutabündos Efduxit me, inquit, in defer tum in Jpiritu.
; Delèrtumpönitdîüinitatis âblèntiamjcùiuspcælèntiàpà-
radifuseft.Inlpiritu, qulâ Ipîritupolîùnt :fta dilcerni. El
I ridi muiteremfedenlethfuper ù'èfiiam cocciheàm. î a cuius earn
pótiflïmumlermodiuinusfpecie fiibörnaret -, nifimulie-
ris, àquainitium peccari, & pröpter qüam ( vt fcriptum
èft ) mörimur ömries? Super beftiam lèderè dicitur > ytpó-
té de qüa k ftu prsfumptioriis extoUicun Coccineâfti, crû*
éntem beftiam, Vt diëtiim eft,corpus agrio coritrarium j ift,
quo liüric diabolus, nuncçapUt velüt occilürii, hiinc eiqs
acdpieridus eftpopülüs,qiiod totum Babylon eftXid èft,
confufio. Gocciöeam itaque impietate enientam. &éö.r-
ri^tióriibuïtartqiiam.iariguinibüs dlèbüitàîûipleridm tiomi-
Hibas blajpbemia, cum plus fit Opète pcrficérè.blalphemiam
quam voCati blalpherrius, his tamen etiam eam iri plenö
dici t ab undare no minibus, vt nequaqüäm eiiis pütetur dé*
ellè exceffibüs. Et qüiäaliiid ëft peccäre Dco,aliUd êft péc-
càté (ri Deu j qui bla^>ftériiàt, ampliore iri Defl rèatu defin-
qniti habentem capita fepte & cornua decern. Perlècutione iió-
üilfimàproperâritéjd ecé régès futürosiaridi qudqj Danielfai.
a6.
Ç*P-£7'
IfaLïb
tatris autemneg^t, quum abominadfmt & increduli j & lis prOphetia teikhir. Hos nüricinfeptëm capiribus & deâd
ornne Opns bon um re^q b i. SequitmnaiiqiEt ciuiiates cem corhibùs'bcftiæ ticU b é d sp e defigriat* friperqüöS igeniium
cectderunt. Ideft omrie rorhurfiduciaq; gpntilium.
étpafyhn illamagtfaxecbxdztaL fub conlpëdu dei venit Cö-
fiikm defigriat omnium multitudinem perditorum .Vt da-
reqiriqijiitei de vinoir^ luæ indignationis. De b itn vltionis
rettibutiq malis reddi.p(rælcribitur:Et omnes in fiik fuge-'
mntc^omnes montes pon funt inuenti. Nomine ihfularum
limul àc montium, ecclefiæ figuratur cognitio propter fta-
bilitatiseminentiam, qüibusper IIàiamdicitur, Indo<ftri-
riisglorificàte domiftum,iri inlùlis. maris nomen domini
Det lfrael. Itëmque, Êt erit iri riouillimisi diel^. præparatus
mops donuts domirii lùper cÄumina moritiUm.Fuga hæc
qüändöttnlotüm focietas,.ficpoftferaofiig{ëtur>v tilk d e -
Eibtbth. Vet.Pdtr.Tofh>6 .pars U
deo fiipëriüs etiam diâdémata elfe dicit j quod regrii 3 omnibus
iriteremptiSjlbli p oterunt iri tdto otbe tegnarc; Dé-
uiétomm quippe figria regrionim diâdëmata, vt f cophata
filperbis dicit proféra capitibuS. Proptcrea atiterii leptem
c^jftaleptem môteS,përlàpiéti$lénlùm mönet corilequc-
ter irttdligi, vt Roma q u ^ fiipèr feptem montés b&efidét
fignificans, onuuqhodorbë monarchiæ præfuit domina-
tu, ad iftorüm regrtüm fimilitüdiné adduxiffè ti Sc in Romç
nomine totiùs tegni potehtiam figdrare t.Sep tenario enim
numero Vhiuerfitatc voluit ipfiùs dominâtionis oftendere,
eO quod ex tefnario Sc quaternärio, id eft,ex impad & pari
.anquam ex diherlo confeâus, Vniuerfitatcm infinuet, fie -
A V
Do n t. 7.
n