iotinnis Cümaci,
. Dor miens
jjj in le&o
. mortuo fi-
Pfid. ijM
Pfrl. 136.
ET
caftibitem. &• per gratiam ludüs igne om ni cîàrius illuce-
Icat, Sta in pracionis pre'ce tremens ,;nécaliter quam reus
iudicialfiitens, vr & ihteriori%c extèriori habi'tu fâuorerii
iuftiiudicis concilies; Neque enim ahiniam pacitur dëlpi-
cere viduàm fibi ârixic aftantem, moleftiafijüeinùfokbili-
rer patientera. Si quis anitriàî lachry mas poflèdit,nukom-
nislocdsapriffimüseftadlüdÜhl, qiiodfifîfiis adhüc ex- 1
terioribüs occupàrur, loca morèlqup;eÜgetjp à'c difeerneré
non defîriat.Sicutthefiurüs occultiiseo qui in foro propos
a is eft,&inuïolabilioreft, & minus Fores folicitat, ica oc
eaquæprædixithusîritelligamus. Nóli eis elle fimîlis,qui ‘mpr|u'öslèpeliiint,qüi riunè quidem fîiper èis Iugehc,nunc
iplorùm gracia inebriantur ,îèdefto vt vindi ad mecalla
daranaci, qui horisfirigulis àcàrnificibus cæduntur. Is qui
.modo lugere, modo delitiis & rifîi Folui deprehendicuf, èi
fimilis eft, qui canem volupcatis cum pane lapidat , qui
hune quidem perfèqui .aduvidetûr , reuera auteriï fibi af-
fiderehorcacur.Efto fiibmftis ofteritatioftis iriimicu^ ac
iugiter àd cordis tui cuftodiam attonicus. Metuunt quippe
feueram triftitiâm dæniones haud fecus » quam canem f tires.
Non eft Fratres eàdcrii hoftra, quæ ad huprias vocatio.
Prorlus cnirrivt nolîpfos lügeamüs vocati nue à Deo fii-
’mi£s..Qwdam düm laeiiry mas profundüht itrillo ip(o beà-
to tempore, vVnü omninô cogitpnc, fibipfis vim faciunr.
Itriprobeid quidem,non énïiriinceUigilnc.lachrymas abfi
que cogitacione & incenrionë animi profulâs, brutæ non
rationabilis naturae elle proprias : ex cogitacione lachrymæ
procçduntîPater enim cogîcatiorii's, ratiôtialis animus eft»
Cum iii fedulb decubas, lit tibiipfe iacentis habitus figura
In fepulchro claulï, minufque dormies. Ipla 'quoquè
menfæ delibatio lamentandà: lortis vermîum illorum te
àdmôhëatj minufque dëiitîas requires. Sed & ihîplo aquæ
pomflammæ illiusfirim ne obliuifearis, atque ita vim naturk
oraninb facies. Qüôties'véro præcêptor nöfter ho-
norifieans nos contümelia, &terroîê & ignomihia affece-
rit, lii beat mentem noftram terribilis illaiüdîcis fententia,
fi cqueinfiramnob is irrarionabilem triftitiâm & àmàritu-
dinem,manfuetudine& tolerancia. velüti gladio ancipîti,
omnirio iugulabimus. Tempore ( vt ait lo b ) arelcit mare,
fieSctemporèÀ: toleràntia quædidà furit fiurit in nobis
8c perficiuntur. Memoria æterni ignis teciim fingulis
nodibus dormiat, tecumque euigilet, nëc Vnquam tempore
plàlmodiæ dominabitùr tibi negligentia. Ip film quo-
que indumentum tuum te ad exercitium ludus hortetür..
Omnes enim qui mortuos jugent, nigris vèftibùs operi-
ünriin Si igiturnon luges* ptopter hop luge. Sin vero luges
proptenhoc maximçtelamentis affice, quod exhono-
rabili & tranquillo ôrdine teipfum per tualcelëra in hulni-
liorem&laboriofiim deiecifti. Sicu't in cæteris omnibus,
ita 8c inlachrymis iudex quoquë nofter oprimus atque æ-
quillimiis naturæ vires pihnino diiudicat. Vidi modicas
guttas inftar lànguinis cum labore effundi, Vidi & fonces
ablque labore perfluere. Ego denique moerentium dolorem
acgémitüm pluris æltimaui, quam làchrymas, puto
quod ôc Deüs fie iudicen Non conuènitlugenribus theo-
, logiæ lcrmoj nam ex eo maxime fiiliii illorum fletus con-
fiueùit. Is énim qui de theologià difierit in folio do&ori
porapam præferenti, qui aiicem luget ill filenrió vel cilidd
dcfterquilinp ledenricompäratun Atque hóe eft, vt rêor
quod Dauid maximus interrogantibus relpondit: Quo-
modo cantabim us canticum Domini in terra aliéna, id eftj
vitiola 2 SicUt creatura motüm aliquando exlêgignit,non-
nunqüàmveroaliundê fiiicipit, ita & dé compunftioné
quoque lentiëndüm eft, Qupries anima Uil eciaril curahti-
J|US,vel ftudiolè operantibus, nobis,inlachrymasvilecre-
taecompunótionis excita ta, in folo fleru requieüerit cur-
ramus folicite, D ominus enim non Vöcatus aduenit,fpon-
giamqué diuini mceroris & refrigerii piarum lachrimar^m
aquas nobis clemens porrigit, quibus deleantur fcelera
chirographi noftri. Serua earn vt pupillam oculi mi,donee
fponte abeat. Longe enim maior eft huiufinodi compun-
■ brio nis vis, quam eius quam ftudio noftro 8C labore acqui-
fiuimus. Non qui quando vult luget, is gratiam luótus ar
dep ms eft: fed nie magis,qui in quibus vult lugetme is qui-
dem, qui ficut vult luget. Nonriunquam enim lu«5tui,qui
fecundum Deum eft, inanis gloriæ mifeentur ingratae là*-,
chtymæ; Quod tunc- fieri pie & prûdehter ahimaduerti-
mus, curn lugere holmeripfbâ, ôc tarnen malignari videri-
mus. Compuniftio proprië'eft âriimi dolor, o'rtini ektrorte
carens, nec vllam fioi omnirio coniblationem indulgens,
folamque refolutionenl fuam horis firigulis meditans,con-
folationemqueDeijquahumiles monachös Vifitat j vt a-
quam frigidàm expëâtans.Quicunqiietoto cordis fenfiu lu-*
d um poftederunt, hi vitam'qû'oqueipfam fiiam jv t labo-
rum pleniflimam, lachrymarümque & dolorum iugittr
màteriamfibi miniftrantemodcrunt, corpufque fiium Vt
inimicutri auerlàti fini t.Quotiens in his qui fecundum Deum
lugérèvidentur,fiipcrbiam aut iràm deprehederis, ho-
r um feito lachry mas1, non ex eis elle quas compundio la-
lubris elicit. Q u a eniriilbrietas-, iriquit, lucis ad teilebras?
Soletadulterinacompundio elationein gignere : ea Vero
quæ laùdàbiUs & prôbat$’eft > confbl^ioneiriu Sicut ignis
ftipularil inflammatj &confiimit, ita caftae lachrymæ lor-
des omnes & vifibiles & inuifibiles confumunt, La'chry-
mamm rationem pleriqj pacrum non patere & elfe obfcn-
Viffiiriam,atque adinueniendam difticillimam definiuht,
idqueinhispotillimumqui tildes iinbuuntur. Ex mriltis
namque eas & variis occalioriibus gigni, p u ta ex riatura, ex
Deoj&affiidiOnevituperabili, itemque ex laudabili,ex
inani gloria, ex forhicarione & dile&ione* ex ihohis memoria
alii (que plurimis; Verum omnibus his lachryma-
rum modis diiiino timoré difculfis & cognitis ëx iugi no-
fttærèlblutionis memoria mundiffimas, & abomriifrau-
dis lufpicione ahehas lachrymàs nobis comparare ftudea-
iniis. Neqùè eniriieftin eis elationis fiirtiüæ lulpicto, fed
em'undatio iriàgna profedulque charitatis in Deüm pec-
carique abolitio &candidiflima, & ab omrii perturbatio-
rium ftrepitü remota, äc Feliciffim a requies i Eos lane qui
luge’nt, nontiunqiiam ab optihiis lachry mis inckoafie, &
in détériorés defiriferei nec hoiluifi, nec riiimm eft, fed à
COntrarijs autetiam riaturalibus in Ipiritùalés transferrila-
chrymàSj&fihg'ulateeft & laùdibùs reuera dignillimumi
Hocautem probleilia manileftiuS nouerunt,qui circaina-
nem glorikmproniores flint. Noli antequam perfede e-
miinderisjiadirymarum tliarum imbribuscrédere.Néque
enim habet fidëm vinum ftacim è torcularibus eXprefliim.
Qmnfes qiiidém lachrymaS riöftras,qüas fecundum Deuih
profundimusjffle mirUlrivtiles * nemo ëftqui refragetur.
Quknamverb litvtilitasearum,in temporenoftrç migra-
tioms agnöfeemus; Qui ex itigi ludu in Déürii p rofiat,is
epulari quotidie & fefta celebrate non définit» Qui vero
corporalité! ëpulari non defini^ huHc fempiternus ludus
recfcpturuS eft. Non enim réi eft in carcere lætitia» ita ne
monachis quiddm vera in terra lolennitas. Atque idcirco
for li tan horieftliS illc He eus emacuia tor ingemifeens aiebat:
Educ de cuftodia animam meam ,v t èmlcem iam de tua in-
effabili luce. Efto ficut rex in corde tuö fublimis,in hutnili-
taterefidens, &rifuiiubens: Vade, ôevadat, dulci fietui:
1Veni,&veniat}fertiocp.ie& tyfarino Corpori : F achoc,&
faciat.Si qtlis beato gratiofoqueludü fe veluti iponlali in-
diimehto veftire curauit, hie ipecialem animæ cognoui t ri-
lum. QuiS putaS erit huiulinodi, qui tempus fiium omne
tam pieacreligiofein monaftica conuerlàtione confinn-
fit, vt nullum diém,nullatn horam,nullum momentum a-
liquando perdiderit> quod no in diuino feruitio rejigiofif-
que operibus epcpenderit, id apudfe iugiter ac foliate re-
ptitansj polfibile non elfe eündem diem bis in vita conlpi-
cere? Beatus quidem is tnoriachus^qüi coeleftibus ac intel-
lediialibüs vitcutibus defigçre animi ob tutus valet. Sed file
làhéabfque metu rtiinæ eft, qui ex m ortis feelerumque
memoria, genas fuas viuentium aquarum perpetuis imbri-
busrigat. Facile autemadduco1:,vtcredam priorem ilium
ftatuiri per hriric fecundum profecifle, atque ad illam feli-
citatem peruenifle. Vidi ego mendicos aepauperes impro-
bos/acetis quibufiiam verbis iplà quoqueregum corda ad
mifericordiam inclinauiife. Vidi item pauperes, aevirtu-
tibusinopes, no vrbanis quidem, fedhumuibus,tenebra£
queachæfitationemteftantibusverbis, exprofundo corde
ad cceleftem regem fummaimprobitate atque perfeue-
rantia clamantes, inuiolabilem filius naturam atque cle-
Lichrymç •
poft fatuii-
Hiftoria. c
i.tog.isu,
Fides«na-1 choritatum
De ÎTA VllÇUiîtAtC , ÇYdduA y in .
menciàm yiolallèv Qui lacKrymarum fiiarum gratia in ahi-
mo inflatuc, eofque,quinon lachrymantur damnat, is ei Ht ,
roiUs eft» qui ab imperatore contra iriimicoS fiios accipit
arma, ni (que ipfis femetipfum necat. NonândigerDeusla-
çhryftiis noftris^o lpcij,neq;hominé ex cordis anguîtia lu-
gere vultjfed magkéxinfigniad Deum charicate, inhilari-
t täte ani mæ lætâri.Peccatum remoue, & liiperfluæ iacu erût
fenfibilibus oculis fufæ moeftæque lachrymæ. Nqqj enim
çadterioopus eftjfîvulnus défit. N(#i erant in Adam ante
præuaricationem i a c ^ ’mavficut nec poft fefurre&ionem
iaiîî deftrudfcopeccatqêrunt. Siqiiidem tunc auftigittlolpr
& triftitia&gemitus.Vidiinquibufdam ludran, vidiicem
inaliis,e«quod luâtu indigerent ludum:his autem &fi Ind
u s nqri défit, tarnen & qui ilium non habent.iraafficiun-
t u t per quamharic animi decoram caftitatem inuiôlabiles
furibus permanent. A tq-,hifiuK,dequibusdiétumell:Dominus
fiipiences facicçæcos. Soient enimipiæ quoque la-
chrymæleuiores quofdam nonriunquam actollere, quo-
cirea quibufdàm diuinadifpenfatione fubtrahunttir, vt du
feipfris priuatos viderint vftudiofius eas requkentes mife-
; ros feipfiqs agnofeant, gemiribufijue &Jhoerore acéolore
animi profundaq; tfiftitia & bæfitationefecohterant, qu?:
omnia lachrymamm vices drapiere folent, & li ab ipfis ni-
mium vfiiter nilfilæftimenturilnuëniemus aonnunquam,
fi obferuemus diligenrius, ri iiculum quiddam daanones
.in,nobis moliri. Nâm cum faturitate diftenti fuërimus, copiinguntnosjrurfumcumieiunauerimusobdiuarit.
vtfedudilaçhrymis
ingerr uerit pecGator,lalttUS erit. Et illudrQuiainquo tein-
ueniam,in covte iudicabo dicit Dominus. V.ere nihilhuiuf-.
modi rèlpondere potxiit. Çqiustei gratia illi gloria, _qui(b-
lusagnouit. Qmdam verb raihi vetaciter alfirqwuenxnç, q>
KiCjdum eflçr ineremo.leopaidura quoqfex riVabufua nit-
triebat. Hiciple t^raencamaùeo infefte ratio ^feexigere-
tur, carne lolutus.eft, quùdiudiciixm, q u iste r^ in u s, quæ
l'enrentia, quxsratipniseiufifinisfuerit, incertum.penitus
reli nque ns .Sien ti vidua, qua: virb Ifiofiierat orbata.il fifiiis
fibifiç vnigenitus, iliifoliynitur, eiufquepoft Dorqirium,
folatippotitur, ita anima fi lapïàfuerit, n ullo^p/olaç io
exitus fui tempore rara fecure nititur, ytabftinentiæ làbor.e'
aç lachrymis^H ui ufmodi n unqù ani concinec, ne que i n by-
mnis fecum iubilabit, Ijæc ènim/udum înterrumpunt '8c
peximunt.Qupd fi tuper ea ludum tibi cpnftituere'ftudc^»
adhucearesabs te remotiffima eft. Ludus quippe çercus
fixufqj dolor eft animæ peritæ præcürlor beanluraæ trari-
quillitatis, in plerilque præaptâns & immundans cqnlu-
ménfqî omniumyieiorum lyluam*Qu|(l'am bpbçfi' h uius
boniprobatus operarius, ifta mihidc lenarraUic.Ciira_,in-
quitjfiepius ftudiofe inftiraëréifi aduerfusinanem gloriam
fiue iracundiam fiuë ventris làturitatem omnino belliim
généré, ludus ratiofubelamans mihi intrinfecus aîteftaba-^
tur : Nolimam gloria effeirijnam recedam ^bs te. Simiîjçer
quoque inalij s pérturbatioriibus dicebat.’Çui égoaiebapî:
Nunquamtibi eio iijoEediens,donee nié ChriftoDominO
liftas. Ludus quide.m profunditas coniblationem afpicir,
,(^rd|s vçropaundiriafiluftrarionemfix/cipftinuifibiliteralpiciraus.
parenti vitioium gqlæ ac delttiisnofiplos|
exponatnus. Quibus obtemperandum non eft, fed omni-;
,no contra faciendum Equidem ipläm com punttionis vim
coüfiderans ftupeo,quo,nainodo ea,quæ ludus 8c mcaror
dicitur,gaudium intrinfecus & lçatiara,veluii rael 8c fauü,
comeftapoflideac..Quid igitur exhoc#obis innuiciTri’ Id
profedo5, quodpropi-ieDei donum huiufmodi compun-
d io elTe pro.eonfellb habeacur. Eft tune in anim^iucunda
voluptas, Deo latenter m t c l k & contritos corde confo-
lante. Verum vt occafipefficaciffimi ludus dolorifque. per-
utilis non défit,hiftoriam omnino miferabilem ad æditica-
tioriemanimarum referrelibet f Stephanus quidam hpc
inloco habitans, folitariam & quietam vitamadamauerat.
Hic cumannos plurimos in monaftico certamineegilTet,
ieiuniifque maxime & lachrymis eilet ornatus, aliifque
præterea virtutum priiiilegiis floreret,cellulam ad radicem
montis, in quo facrara ifiam diuinamque vifionem fpecu-
latus olimfuçrat Helias, fibiconftruxerar. Hic igitur tarn
venerimdus moribus , intentione raaioris daboriofifque
. poenitentiæ profedus eft .ad Anachoritarum locum, cui
Fides,nomen erat. Quo intocöcum annosaliquotardilfi-
movitæ inftituto pcregifl'et erat enim hic locus ab omni j
confolatibne mortali peaitus remotus , omnibnlque fere
hominihusjnuius ('feptuaginraenim fere milibüs paf-
fiiumab omni humana habitarione difiundus erat) rur-
fiis;extremo virie tempore redire, cupicns incëlluia fua
p rb re fapdi illius mpnris habicare. Erant aucem ibi duo
exPalæftina difcipuli.admodum leligtoli , qui eriam p ri^
die pbferuabant cellulam fenis. In qua cumpaucos egif-
fetdieslanguprem inGUirit, ex quo 8c mofraus eft. Igitur
ante vnum exiras lui diem repente animo obftupuit, a-;
ptrtifque oculis ad dexferam. atque ad finiftram parcem
leduli circùmfpiciebat, &.quafi rationem quidami f e
exigèrent, cundis qui aftabant audientibus , aiebat ali-
quando quidem i v^tafime, Sie reuera*.eftfed pro hoc tot
annis ieiunaui. Aliquando vero:.Non certe, fed m enu-
mini , hoc non f e d Deinde rurfus î Ita vere eft, hoc ita eft,
fed fleui, fed miniftraui* Ac rurfus : Vere me accufatis. In
quibufdam etiam aliquando aiebat;Itä fane, & quidem
adhæcquiddicam non habeo, ideomiferieordia eft. Ete-
ratprofedofpedjculum horrendumac terrificum, mui-
fibfie fit%ä fæuiaïmumque fixdieirim, in quo etiam ( quod
1 terribilius eft)&quod non fecerat illi obijciebant(me mi-
feram) quietisa ç folitudinis fedatori, in nonnnllis verq
peccatorumiuorum quid ad hocrefpondere pofiet fe non
habere dicebat ,'q u i iam fere quadcaginta annos mona-
chusfiierat,& lachry mar ü gratiam habuerat.Væ,væ, vbina
erat Ezeqfiielis vox,quäillisobiicetei::Inquacumque nora
Confolàtio, eftrefrigériumafflidi
Inanis glo.
animi,infan ris in mprem in lëjpfb vagientis, hmulque grà-,
te &iuçunde lubridentis. Suffiagioeft annn^qiiæinmoe-r
rore ceciderit innouatio,aftîidas lachry mas in eas quæ^mt
pacariffimæ mirabifirer uansferens. Lacfiry mæ fplçixt mé-
tum excludére,vbi vero tirapr exCulïîc!irt'ioreiri,cpnfii.iuo
lerena Ipx gaudii illuxit. Çum autem indefi cie n s ïd gaudiii
defierit,flos;fan|dç charitarisqrietur.^unùlitMis qianuad
ueniensgaudiumabs te vt indignus abiiee, ne forre.dupi
nimium facilis ad lùfcipiendum es, lupum pro paftore la- :
feipias. Noliproperc ad con te m pl^rioue raçu rr erp }h afie- ;
no temppré, vt hæchumilitatis tuæ pdilchritudinem i n - 1
fequens tibi in fe.culum feeuh caftiflimo iungatur.a^ipfe- '
xu.Principio quidem infans cum agnofeit patrem , ga\|4io
penitus impie tur: fi'vero illecerta rafione peregre^proië-.
dusfueritacqueiterum redierit, gaudii fimul & rr.0ipcis
.infans plemxs efficitur. Gaudii quidem, quia eum qu^m
cupiuerat vider; mosroris, qixiauntQtempore bonifia ula ;
pulchrit;uriinepriiiatnseft.Abfcbhditfeiplàm in^ntis ma-
rer,quem fi fe viderit anxie inquirere, gaudio.afficïrar ,.fiç-
qne ilium inftruit fibi adhaerere iugicgr, affedumqilé fuum
altiusipfanti impinnit,eumqueadfeardentiusainanduxn
inuitat. Qui habet aures aucüendî audiat, ait Dominus.
Nonaugetur Ipedaculorum qrdinandorum cura içrëps,
in.quem fuerit lata fentenria : ita ne is quidem. qui attendus
luduiftudet,delitiis auc gloria aut furwe sut iraçundia
yndecunque capietur. L u d u s eft poenirenris animæ çec-
ras 8c fixuç d o lo r,,quotidie .dolores doloribus.adiieiens. .
Iuftus & fendus Dominus, qui&eum qui rationç lcda - •
,tu r quietem, racione çompungit, ôc eum'qui ratxone fiib-
d itu t qfipcidiç læuhçat,Qiû,l>qainyaltcmra noix légitime
arripit, hic|udupriuatuin feintelligat. Àbiicçabscjeeum,
qui in profundifiimo lu d u ad ce acçe.dit canem, Deiunque
tibiinelcmeneem & immilèrioordem faggçiiÇf Nâfi diligenter
.obferfies, inuenies filum cum adpeccarajp tefipr-
? ratur d'ementem $c mifericordem , atque ad igimfeeaduni
fàcilem Deum tibipolfiferi. Exerçitarioaffiduicatfgigmt,
^orroalfiduitas in fenfum infi rmillimum defimt.Qiiodau-
teminfenfix f i t , fiifiiçfie aufëifi-|>qieft,.etiaiii qupdlibet
ipagnum atque elediffifimm vitseinftiratum arupuerjs , id
quafi,externum & nptlxum exiftimate debes, nifi çpf af-
| flidum moerenfquepoffideas. Qportet eu im ^ ç e t^m a *
ximeque neceilè e ft, vt qui ppft (alutare huiacium inqui- .
pati lune, igné eprdis inffcigabili ac rniferatioiie Deiaxa- '
nusinas(vciradixerim)piceexcuria«t.Vidîegoapuclquoi- ,j
fiam fiiprexnum terminnm lu d u s » fànguiaem çnir» m s ]