B
Verbum il
Chrifto pa-
tiebatur '
plicircr fed
fuificans &
prôprüfi- <
Scholàftici
Theologi 5
appellant,
communi-
cationem
idioiflacu :
D.Thdm.
Manichzôfes.
Scbla-
I fphemizin
Deum.
H vE R. Quis habetaccipcrc fyrtodurri, qüx Leonis äp-
ptobat comum3 d!centenl de verbö 8c earne: fiiper alia,
& h ie ? vnum horum corufcat miraculis, aliud fuccumbit iniuriis.
Quid ergo ? die mihU'hon ifiiüriatusbft Deus cär1
ne°?hon> verburiipercarnem miracula operatuvn ? Qüid
äutem vült feparatio ifta * Vt dicat hoe quidem illud, hod
vero illud?
KVs*. Deusquidem verbum, quia iniuriatus fit cat-
ne: minime denegamus: led non fiiccumbit iniuriis; id eft,
iniuriarum paflionumque non inferior , fed p o tio r fuit;
caro eius non iniuriäca eft folum,fed 8c fiiccubuit contü-
meliis, &paflä eft: natii ficut exiftens natura pällibilis, 8c
'mortuäefti&ei dofcninata eft m o rsfqilxfe ruit D eo. At
vero Deus Verbum irihumaüacus , pari quidem proptei
vnitionem "dicitüi •, propriificans ea qüx fimt paflibilis
nature, per luificationem difpehfatiuam ( vt & anteäiam
'dixi) non aütem paflus eft ficut caro. Nam f i impaflibi-
lis, fimplfeiterpaftus eft: füpefflüeeftimpaflibilis: ad quid
bnimalittd impafIibilitasproficit,nifi, vtid quod eft itn-
pafti bile, minimepatiatur? Si igitur in Deo nihilfiipdrflu-
um, neque inutile, led perfe<5ta & decora fimt vniuerfa &
apta- claret Vtique-, quia &nm paflibilitas eins non eft inu-
tilis: non igitur paflus eft.
H a r. Sed miferieördiä pertulit> qui propria naturii
non eftpafluS, qtiare, circa hoc, & iniuriis iuccubuit ie-
cundum quod paflus eft : Quomodo igitur didtis cum
Leone: quia hoc quidem coruftat miraculis, illud Verofuccumbit
iniuriis.
R v‘s T. Et fan&iffimus Leo, de propria ipfius Dei Verbi
natura, inquit, quia corufc.it miraculisx de earne vero, quod
reliquum e ft,& tu nunc cönfeflu's e s, quia Deus verbum
propriä natura nbn pertulit? cur igitur cadem confiten's
pariter, & äccufäs? Non enim dixi't: iße quidem corufcat mb
raculis, ille, verofiiccumbit iniuriis: vtfufpicion'em daret,quafi
de duabus perfonis loqueretur: fed hoc quidem tänquam
de duabus näturis, aliud enim & aliud ea ex quibus Salua-
tor, liquidem non eft idem, intemporale, ei quod fub tempore
eft-.
H a R. Non folum depropriä Dei verbi natuta, ff d &
de ipfö verbo ait (& hoc frequenter ) quia hon fuerit paf-
fus: verumtamen &dicere quia verbi naturärtbn pafla efts*
hoc idem eft d itete, quod verbum minime päftum fit ni*
Kilo namque impaflibilior eft* v't ita dixerim, verbi haturä
ab eo cuius naturä'eU. Eadem igitur natura * irhpaffibiliS
manens noftrimiferatione pafla eft-. '<m
R v st. In Dei bonitate con trariu m nihil eft: qüare, mi-
lefationis impaflibilitatem eiüs non foltlir. Si verö Deus
verbuth fempiterne impaffibilis, 8c nunquam perpefliis:
nuperpröpter tttifcriCordiam, quaiiter^os dlcitis,pertulit,
maius& infinite maius damnificatus eft , quam lucrarus:
Lucratus: enim eft nos, creaturam fiiam, & pifopria: ahiific
impaflibilitatem fubftantis? vos igitur valde erratis, fic a-
liquid latidantes in Deo vt rürfuS aliquid blalphematiSi
Nön indiget Deus laude veftra* vt fubdole eins rtiifericor-
diam exalteds äd impäflibilitatis eius prxiudiciütn,no's
competenter fiipetexaltämus mifericordiam eius, faluain-
conuertibilitate eius. Eos enim quidicunt vertibilem äüc
mutabilem filium Dei: anathematizat CatKolica & Apo-
ftolicaEfcclefia, ficut fynodils NiccEnadefiniilin Quinimö
non incönuertibilitätis folum, föd & potentix eius, quod
abfit, additiö eft, fialitSr creaturam,fuamfälutare hon po-
tuit, nifi fuam proprietatem creatot amitteret: aüt confi-
lii vitupferatio» fi potuit quidem & hoc non amittere & il-
Idd fäluare, fed, dum poflet quod eft meliusjeleglt quod
detefius erat» Sic ergo, illaqux nöbis profiint j laudemus
in Deo) vt öä quai dignaiunf ,hoftferemur, höc vetö ex
Mäniehjfc orft cogUatiöne defeendit ad Vös,ipfof öm öam*
quö eftjpaflibilem cögitäre Deura, & omiiem bonathna-
turam> efle folius böni Dei i &qüiaprascedefls Deus futurum
vt periclitätetiif pröpriiim regnum, fi princeps tene-
btanini prior ittiieeret ei ptxliü, propter hoc mifir de iub-
fläntiafiua commiiceiidoS cumillambftanria nequam,vt
regnum proprium prxmuniret: & ex bonarum [malarum-
que poteftatum mixtione, mundum fadtum efle bjafphe-
mant. Sic 8c vos dicitis, quod,non aliter nos laluauerit
Deus, nif! pro hobis ipfè paffibilis fk&tis.
H æ r. Mëmini te dixiflè, quod ilia huihânitas Deö
tompârata, fît magis vt âCcidens qüam fubiefta fubftan-
ti^: Qupmadoigitur iamiduæ fiht Chrifti fubftantïæ dum
quaiido àccidens > additamentum non fiat fiubftarttiæ, fed
quantitatis^,.
R Vs t. Hohnon de fiibftantia, fed de fubfifténtia dixi
i Ad düiinam vero fubftantiam fîue naturam , caro collanihilominus
fubftantia&'natura, eft. Demonftratum
eftenim^ quia & pàttés qui dicune, düi natura, Deus & homo
: & vtramqufe naturam & amba's non dicerenthæc, nifi
Vas ad inuicem compararent. Et vos ipfrvero, idem fàcitis
ex tfcabus fubftantifs &haturis: & inïüper ex duabus qüO^
quefiibfiftentîftChriftùmefledicèntès. Qupdautem cul-
pare Leonem fànxftifsimum voluifti, dicentem : hoc quidem
illud, illud, beroMud: fufcîpe de Ëphefîrtâ fynodo lediottem
duam fiiperaddiderûnt iârti poftquàih VCrteruht vicarii
famftiflimi Celeftini Papae Romani: ex iis demonftrantes
'quomodo debeat j i 8:. fàncftorum patrum fymbolum de-
'Clarari ex teftimonio fandæ membriaî Atticï. Et had omnia
JUfcipit, non natürâ diitâtisjèd ajfumpïiohe car nisi illaqtpdem,
inpfîpfiàWpaßtbilitafis tnüiolabilitatibiupermanent: ilia ferd,
omnia patientjußinenfque. Ecce: ilia quidem, de diuitlà natura
loquens àit: iilà verb dè 'corpo're inqüit afluttipto, quo*
pertulitfilfùs Dei: ficut & idem Domîh'üs inquit; Na/itefr-
m ere eos qui occidunt corpus, animam vero non poffunt occidere.
Et rurfii s. Spiritus qUtdempromptus, caro autem infirma.
H ær. Quid ad illüd dicerepôiériiS) qûiâ üïàior Vnitio
D d ad hurnânitatém fréta eft, quam fit carnis àd' ânimam
in hominè quocümqué cotnmuhi ? Per mortem fiqui^
dem anima ieparatur a corpolê ?Dèus Veto âb àftima ilia
& illo ihcontaminato corpore, infepârabilis eftinper-
petuum: fi igitur ex minore vnitione Vna natura fit: multo
àmplius ex maiotejvnàVero homîhîs ëft naturaimulfd am-
plius igitur diuinitatis & humanitatis vna natüta eft
R v st . Ante derüônftratïonem habes obftüpefcere,
admirandoenim ego tecum confiteor , quia& major vnitio
eft inDomino Chrifto, & quæ multo maius éftecît: Sc
vnam tarnen haturata minime fecit: tanto ënim vnitio dei-
tatis & hu inanitatis q u ^ în Domino Chrifto faefla eft, &
ipfe efledus vnirioms illam qüæ fitih hôhiihe fiiperexcel-
lit: quanto longiusàfè diftahtia vhiuit': müftum namque,
& quantum, cüci rtonpoteft, fuperat, vt deitatis & huma-'
nitatisjVel folum vnapoflitcflèperfbha:quam, vt éx ani-
m^ & carnfe non folum Vtiâ perioüa fît, fed & fiat vna quo-
que natura. Deus eijiftiinfinitej & qüâütüm dici non po-
téft fiipèrat creaturami & tantum quod diftat, vicit vhftio
îneffabilis in vrtàm perfonam dicerts,tam longe naturæ
terminis feu irationibus fèparati. Anima vero, paruum
quid camera excellit, conferuaeiiim fimtvtraque&frea-1
tube. & ex nihilo fa<ftæ à creatöre.Si vero Dei virtus infini-
ta non éflèt : minime, tantà ex nihilo Côhftarè feciflèt : ab
eöenim quod ftullatenus eft, diftànt omnia infinité» Si i-
gitür Dei quidem Virtus infinita eft, noftræ autem fiibftart-
rtiagnailla & fimereffulgerts Vnitio èft, q u x va-
lüit inter ilia, tantum difcrepalitia , vnam pçrfoiiàfti fa-
cëre. Siéut enim filperexcellit virtus èius qui inonteni
fiifpenditad coelüm, &il]i coniungit, fi poflît vel côntin-
gat id fieri, Vitra illitis qui glebam itionti coniungit : fie
Vnitio quaé in Chrifto eft faéfca: eam quæ per fmgülâ in’
çommunibus hominibus fit. Verum tame» Si illud inquio:
qiiianon necefle eft, a maiore vnitione maius aliquid ef-
ficij alioquin quâiito amplitis aliqiià Vniunrar, tanto po-
tentioïevi Vniühtur: fed ëa qux confuftdütttur, vltta éâ
quae minime confunduntur, amplius vniilntur: vt huttièhtia.
Rurfùs anima quia minime confimditurcorpori i ttpn
tamen maior eft eotum q u s confunduntur vnitio, vilitio-
ne ratioBaliumânimarUm ad propria corporal hahc enim
folus facit Deus.1 illæ vero fubiacent etiam no bis» Super
h i c véro indefinite afliimpta eft maiorl Refponfio verb
ftifficiec: etfi definite dicatur, velütifi quis dicatfinopina-
bilior: mirabilius eftenim fic fieri Vnam perforiaitti 8c non
vnam naturam, quam illo modo vnam peribnamvnam-
que naturam.
H æ r. Die mihi breuiter : in Chrifto humana natural
____________ i __■ iècun-
ConftantilopoUta
Chtifto,
quam lica-
Hic défunt
non-
nulk.
Exhortatio:
C
D
feCuftdum fubftantiam filius Dei eft, an non ? & Deus ver-: \
bum fecundum naturam : Filius Deigenitricis, an non ? Si
quidem fecundum naturam , claretquia ambo vna natura
eftfi vero non fecundum naturam : igiturdt folute per gra-
tiam, & duo filii erunt : dum Deus verbum quidemlècun-
dum naturam filiüs patris fit : &.fêcundum gratiata ^matris:
homo, vero fecundum naturam quidem, matris ja t vero
per gratiàm^patris-,& ficut neque hic illius,ita neque ifte il-
lius. pt i]
Çotvcilio-
.{unvatitho- litas fufficit
ad renin- 'j
cendas hz-
lefes.
R V s t» Si duo fblacflêntqux proponeres ; nec fic quidem
tihifimpliciter quod profecutus es dedwam : verum- I
tamen hoe dico,quia fecundum perfonam Ôdfîibfîftentiam
filius Dei Deus verbum, Dei genitricis eft fllius.-& fimiliter
(quinimoquod dicereidem eft ) quia ferûi forma fecun-
dum fiibfiftentiam & non fecundum fubftantiam & naturam
filius Dei eft- Etfîcut, fi elfet(.vtante dixiftj ) vnana-
tura^fic nuiiG vna fubfifténtia, 8c vgus ac folus.eft filius.
H æ Rt Quoniam longus fermo no bis non folum labo-
rem3c defeôtum,fed 8c finiidiu m in iecit,: quod imelleéhis
valdëconfunditrfî videtur, reliquam collocutionemina-
Mium diem(fî Deo didtum pla c uen t )ve ferue m u s. Ver u ni tamen
8c hæcin noftris mentibus îeuolnamus : multa nam-
que apudfcmctipfomfîlentiutp tenentis difeuffio : & me-
aioriam>& intelletftu, & do<5trinâ,perfe6tumq; prxftabit.
R v s t . Ne quæfu ptotrahas tempus conuertendi ad
I Deum* incercus eft enim fi nis humanus : & prxcipue die-
büs noftris, qtiando implacabilis vbique bacchatur in te ritus,
& ignisgehennæ intrcnfmeab.ilis eft. Ne amicitias ho-
minum vereans, 8c vt non inimicitias incuriascoeleftium
poÉeftàtunv.ne affinium multitudinem-vtannumcrcris o-
nim'bus à fæclilo fànôtis. Ne hanc veftem, vt in duas Chri-
fiurn. Ne hos temporalium flores, vtfulge a's ficut fol in re-
gnoDei. Non hujus mundi diuirias, v t vitam hxreditate
capias infiuitam in perpetuo 8c inenarrabili gaudio. Non
fteculi.fruitiones : &erittua efeaianÓti fpiritus manna: non
tranfitorias dignitaces,vtpoflîsregnare cum Ghpfto. Efli-
cere excelfiorum particeps intelleétum eleuans, fufpende
teipfuni à fæcularibus curis:& tunccomprehendestalium
vilitatemlGufta de dulcedine Dei, 8c fenium capies amari-
tudinis mundi. Appropria, 8c vide ipiritale lumen : & crue-
ris à c^nalis confufionisteuebris. Exufeita temecipfîim, &
exiliadaltiorummunditiam : & difeernesabominationes
mundânæ forsfidinis. RumpeSatanicascaptiuitacis vincu-
la,ne përdas acquiûtam baptifmate libertatem. Füge parti-
cipationem contaminariflîmidæ^nonis, vtin tpmetipfum
renoues adoptionem Dei. Répugna diabolo cupienti te
petdere& acquiefce Deo valenti faluare. Cogita diledio-
nem Dei; cogita fruitionem regni coelorum ; cogita futuri
iudicijnimis terribilem diëm; cogita illud ipfius Domini
Chrifti iùdicium quod d re â o non poteft detorquerb, cogita
infuftentabilia gehenriæ tórniënfaïtógita indormita-
biles verme$;cogita intranfmeabilem & infiqitam flammâ.
Cogita illic inutilem poenitentiam, infruâuofà lamenta,
furdo$ vlulatus, improficuas pluuias lachrymarum dum
pofesïrrëcufàbiliter impigre couucrte te ad veritatem. Nó
erit tioi nec hic excufàtio, necfàtisfàdtioapud Deum, fi p - ,
fiftisinmalis-.maxime dum cuntftafoluta fint quæd vobis
obie6fcajfunt:Licet fufHceret tibi vnica authoritas fÿnodi v-
niuerfalis,quæ numero fuperat vniuerfesi qùæ toties, cun-
(ftarum Ecclcfiarum confona fenrencia confirmata eft, tam
per-EncyelicasEpiftolas (regnanteLeone) qua per libellos
fàcerdocumforfàn duorum millium & qningeutorum>im-
p e ran.te I uftin op o ft fe h ifm a Pétri Alesandrini & Acacii
f Conftantinopolitani. Nó te perturbet ea quænuperexor-
taeftperrurbatio vniuërfâlis Ecclefiæ : lcd potius confir-
met ad îidem: Si enim re<ftâ fidesnoftra non effet : iis tem-
poribus proficcre potius quam perturbari potuerat, leges
fcripturasdiuinas:&inuenies,præfens tempus, increduli-
tatiseflè atque difeefliouis à fiae ; vnde magis ad conuer-
fionem corrcôrionemque feftinarc debes:vt & à præfenti-
bus & futuris malis erui dignus effedtus, infiniti s Dei b o nis
fruarisin regno coelorum.Quod nos impetrarecontin-
gatgrdtia&f largitiônô'patris,& filii,8c fpiritus (ànéfci.
H æ r . Si,qua: dixi,uibtilius ye|is in fpicerejprofeôco re-
peries, quia ego non fecundum quod vnîttn perfonam 8c
......... ............. ................*37 J
lubfiftentiam didtis ,duos vosintroducerefilios monftra- j
ni;fed fecundum quod duasdicitis Chrifti < poft ynirionem
quoq;)naturas:aeperhoc ( nifimèasenodauëris quxftio-
ries)quantumlibet vnü filiôprxdices,duos tameninducis.
R v ST» Si pater cuiufeumque f carnalis : & Epifcopùs fit
eius &do£tôr : nonlblum fecundum camera fed etiam fecundum
fpûitam,pater eft eius:&licet,dreaaliud & aliudj
aliter atque aliterpater fit ; non tamen duórum circa vnum
patereflè dicitur filiôrum. Nam vofîpfi ; licet vnam per v-
nîtionera dicatis,deitatis carnifque naturam; non cirça idc
• Vel ëiindem, patremëius dicitisconuenire:vtnatürafit filius
Deijdrcaquam naturaliter eft filius hominismec ehim
fimpliçem iam nunc Chrifti integei naturam, ficut ante in*
carnationem (nifi force fecundum folâm deitarem ) dicere
poteritis, quam didtis ex duabus inconfulïs exiftere. Aut
ergo cua obiedio communicererit. nobis vobifque con-
traria:&non poreft vobis aduérfum nos adferre vidtoriam,
quænec cort'tra illo^ fe expedit, qui duos filios incrodu-
ciiht:aut fi illos.vna nobifeum fuperaredefideras.-idemre-
iponde illis, quod audis dnobis. Vin cere igfcur:vtduplici-
cervincas, & iam quæ in te & illam quæ in illis eft, fâlfita-
tem. Alioquin fi confequimrnosinducereduos filios; &
vos confequetur^ ex duobus filiis introducere viiura : im-
poffibile vero eft.ex duobus filiis fieri vnum,
H æ r , Apecrius cupio audire qüæ dids.RvsT.Refpon
de fi potes.fecundum q uid, fît filius Dei Deus verbum, (è-
cundumfimpliçemdeitatis>fiibftantiam, q u x infinite ih-
càrnationiprxextititran (ficut dicitys) fecundum compd-
fitam deitatis humanatifque natura]m.?HÆR. Secundum
fimpliçem diuinitatis fubftantiam. j
RvsT.Homo autem,vel huraanitas,fiue carorfecundum
fimpliçem deitatis naturam, aa.( ficur dids)fecundum
compofitam,filius eft eiufdem.?
H AE R.Non fecundumfimplrcem,fedfecundum Compofitam.
Rvst. Quomodo ergo ( circa veftra deliramenta ) duo
filii non fiint, Deus &homo:liDeus quidem filius Dei,
non fecundum compofitam fed fecundum fimplicem:hd.-:
mo v e ro filiu s Dei eft, non fecundum fimpliçem fed fecundum
compofitam naturam?, Ecce mis captuscsnodis,
H aer. Sedvnaeaderaquceftfimplèxàtque compofita.
R vst: Sed etfi fie effet, rurfùs inerat differentia, quia non
,fc fimpliciter habetfïniplex atque compofitamec fimplici-
terideme ft, quôdexvnaperfeda , ei quod ex duabus eft
atque per fe cia. àkj
Finis eius quod ad-nosperuenih
D. MARTINI EPISCOPI
DVMIENSIS,
f o r m v l a HONESTÆ VI-
ÎÆ , S I VE D E Q V A T V O R ’
virtutibus Cardinalibus, Liber
Vnüs.
EX TRITHEMII UBRO
d e S C R 1 P T O R IB V S E C C L E -
^ fiafticis. ;
A È. T 1 N V S Epifiopus Duniienjis coeuobiirecior
quondam & Abjbas, vir tant m diinms feripturts
quam infecularibus Uteris érudit us, venu us à par-
tibusOrtentisinGalhamy Sueuorum populumdo-
ftrina & miraculis ab Av ianaimpieiate adreftam
fidem conuewt, régulas Orihodoxa fidei çcnftituit, mnafieria
condidit, Ecclefias reformatât,f ripjttadMironemregem Galhcit
de quatuor virtutibus qu.a Cardinales appellant, infi/uctum vo-
lumen quod prnnor arc vp'tut:
Foiiiiu atn,boncft<c vita. . . lib.s.
Glonofifs.& tran.
Epifiolarum vmalium. Itb.i.
*Et quadam aliaqua noiiyidu