Sccundtni
Afterióli
contenue).
140 Grtgorij Turonenf. I
iucormpribilesD,e!, nihikios ndcebit. In.digçaijtèsetgo memdn cfeitAté rioftra ficut reliquat haben?, præftiterinr,
Itali coucrabançmulieieni.TheadaduniEegem T ufciæ in-
uitantes fuptr .fe regeili lb\tnàhti Hicvero cunp ,d|<ticftfet,
que mëretrix i lia com ióilccpt,qua:!icer prop ter i'er.tium que
acceperat in mptré .ëxtiïç pit pariitida, lùccenlb vfeherocn-
cér ba Ineo, cam in cod cm eu m vna pue 11a includi præcepit;
Quæneç moça, inter arduosvpp,oresiogrtdlà,inpauimcn-
tocornucns,moitua acq; cofehiptaeft. Qucfcl icognofeen-
tes hi reges Ghildebertus & Çhlotliarius cqulobtini eius,
Sec non$ë Thetidobertus, q.uod icilicet taiir turpi -faerie
inter fedafupplicio,ad Tlieodadumlegationem dirigun’t,
exp robràn tes de morte eius,atqj dieenres, Si h ie quæ-egi-
fti nqbifcum non conipofiieris .regnumjuum auftremus,
& iimili p rénale darnnabhnuslT une ille tiniens.quinqüa-
genàëïs milliaaureorùm rranlmifiti ÇhildchertuS&titem,
v t erat feniper contra jQçrtharüim regem inuidus atqj ver-
iûtus,cucnTheÔdoberco nepote luo coniundus.dfiufo inter
le hot afirÖ, nihil exihdevdàre régi Clilorhario volue-
runnÀtllleiuper thcfàùrbsXJhlodomerisadgrt’flus, mul-
tum illisamplius quam hi fi.'audaiici'änt,abftulit.
TheodobertusyeroinJtaliâVnabiitj&exindémultum
adquifiuiP. Sed qùiaJ.o cailla,yi fe rtu r, morbida fiint,exet-
’citus ciusin djuerfîsfebabus p'orroens, vexabàtur. ,\Mnki
cnim ex Iris > in ilhs îo -kmqrtùi fent. QnodyidehsTheo-
dobertüs,ex ea reuer his eft, mu-lra-ieeum Ipolia ipfe velfiii
di-fvterrtesaiiqicur tarnen tune temporis vfq; Ticinuiilafc-
celïïftè eiuitatem,in quaBmccillenuni in^fum diéexit. Qui'
minore ftlalcâlia capta, atqj in ditioireni regis ante'didi re-
da&a,maiorcm petiitàn qpa contra Bdliflarium mtxlris vi-'
cibus pugnans, yidotiam pbrihuit. ^Cumq; Imperator vi-,
diflètvquod Bellillàrius crebri9 vinceretur, ämpto eô»Nar-
fetera in eiiis locum ftatuitdBellilïaEiumyëröGomitem fta-
buli quafipro humilitate quod prius fucrat,pohiic. Buccil-
lenu s verb cbhtra Narfete ni magna ce.rcamina geffit,é’apta
omni Italia ivßjae in mare tferiùinum d il araui tj T h elau r os
vero magnosad Theodobertum d.e Italia direxit. Qùbd
’cum Narfes itnperatori pofuiftêt- ip notitiatti, imperator
condit&is preciögentibus,Narfetifölatiumhiit it,confli-
genlqjpoftea vi&usabfeéfik^DéincepsyeroBùccilienus
Siciliäocciipauit,de qnaetiam tributaexigens, régi tratlf-,
mifit. Magna enim ei fciicitas-in his conditiombUs fuit.
Afteriôlus tune & Seçundinus magnfcum rege habè-
batitUn Etat autem vterqb.e lapfenf i he toricis imbutus
litcris.Sed Secur.dinus plcrunque legationem Imperatori
a rege millli s intulit. Et ob hoc iadantialir iiimpièrat »ac
non nulla contra ratiohèm exereebanQua de cailla fed um
eft » v t intet ilium; arque Afterioluin j is læuîr confurgeret:
quævfqi ad hoc ptofecit, vt oblkis verbomm obièdioni-
busquopiiis le manibus verberarfent. Cumque hæc per ré-
gem pacihcatafliiirent, ôc SecuhdinUs adhuc de fuacæde
timeretjnacàeft inter eosrütlum contentio. Etrexlulçipi-
ens Secundi ni caulàm, Allériolum in eins poréftatem de-
didl^Qüi valdé h umiliatus,eft,& abhon orédepoû tus, (èd
per "Wi li gar'd em régi n am i te ru m eft teftitütiis. M ortua a»
ilia, confutgcjis iterum Secundinus, cum interfetit.nam
hic mokièns filium dercliquiti Qui cum creuiftèt^& eilèt
adultus coepit partis iui yeUeiniuidam Vindiçarek tuncSe-
cund i nus timoré perterri,tus,dum de villa in villa ante eum
fugeretjCitmleiamviderec eo imminentfenon pofle eua-;
dere,nein manus inimici comieret, venenolèjvt dicitur,
intcrfecit.
Defideratus autem Vindiinenfisepi|copuSjCUiTheo-
doricus rek multas irrogauit iniuria?, cum poftmultaexi-
tia.damna atqjærumnas $ ad Übertatem propriam iam domino
iuben te redii liet, & epifeopa tu, vt, d ixi m us apud V”!*-
duruUehlèm vrbem pptirfetiur,videns habitatores eius va.1-
de patiperes atque deftitutps»dolebatCupe'reis:.& cum ipfë
per Theodoricüm de rebtt$ Ibis remanfilîèt eXiraneusmec
naberet deprÖjitiö qualiter eos confblaretur bonitatem
8c clementiam circa ompes Theodoberti régis cerne ns,
mifit àd eUm legationem dicens : Fama bonitatis tuæ in v-
niucrlàmterramjvulgaturxcumtantafirtualargita>s,vtetiâ
non petenti^us ope m prudes, rogo Ci pietas tua habet ali-
quid de pccunia,nobiscommodes, qua dues noftros rele-
uare vâleamusr cumque hi negotium exercentçsdponfîo
jg m
Thçodo-
, Vertus ma gpjs «m-
neribus dî
tauitVi-
dunienf«
pe'cuniam tuamtumyfurislègitimisreddemus. Tuhcille
pie ta te comùiotus lëptem ei raillia âureorü pneftitit. Qux
ille accipiens i pér duésifu.ôs ferogaüin At illHic^ocia ëxer-
centesjdiuitesper hoceffediilunt,& vlquehodiemagni
habentun Cumque antediélusepifeopus debitarn peeu-
niàm obtuliilèt régi i rclporidit rçx : Non habeo neceflà-
riùmhocrécipere:illud mihi lùffiçit,fi dilpehïntionetua
pauperes quiopprimebantür ihopîa,per tuam ïuggeftio-
nem, vel per meam largitàtem funt releuati. Et iiihil exi-
ge ns, ante didos dues diüites ^d r.
Dcfuncto aütera apudvrbem fupradidam rnemorato
antillitë, Agyricus quidâ è ciuibus, in cathedrarti’cius fub-
rogatiir. Syagrius autem films eius reminifcens iniurias pa-
tns,qüàliteràSyriuuldo adre'gem Theodoricü ineulàtus,
non Iblum Ipoliatus ,verumetia fuppliciisaffedüs fuiflet,
oppreftiim com armata inariù Syriuuldum taliter intërfe-
cit.Tunc mane fado,cum nebulà eilet condenla,& vix ad- ;
hncdiirùmpentibus tenebris aliquid quispofièt difeethe-
re,venit ad villam eius in Diiiionenfi terrirorio,cui no men
eft Flöriacum : egrefloq; domum vn'oamicorhnl,pii tantes
ipfum S y n uu Id u m elle, ftiterfççerunt eu m: & teuertenribi
qu?fi vidbnaobtiniiiflè.ntde inimicb,indicat eis vnusex
£imilia,non eos dbminum interfecillè.iêdiu bdi til m .At i l-
Jiregreffi, tëquireçfesêum, cellulani iriqua do r mite Ibll-
tuserat, repertam adgrediuntur. Adcuiusoftiimidiurilîx-
mepugnantes, nihil ci poterantpræualere.' Dehinçeruto
àbViio latere pariere ingi'edientc-s, gladio cum intecimunt.«
Poft morte mënim Thebabrici hic inteifèdus efr, '
His denique geltis, Tlieodobertus rex æ^roràre coepit;
Âdquem media milita ftudiaimpenderuhç*’fed nihil va-
liiit, quia éiim iam dominus vocariiabêbat.Ergocum dius-
tiifime xgrotaflèt,ab ipià infirmitate deficiens, reddiclit
ipiiitum.ïranci v'eco cum Parthenium in pdiotnagho haderet,
pro eb quod eis tributaantedidirégis tempore infti-
xiïfec, eum përlêqui ccéperunc. ille vero in pcriculb pbli-
cum Ce cetnens, confùgium ab vrbe facit, & a duobus epi-
îcopis ftipplidterexofatjVteuînàd^rbcm Trëiièricâm de-
duëcntes,populi læuicntis lëditioncm fua prædicatione;
comprimèrent. Qùibus ëiintibus, hodedûm irtftram fiio’
decumbertt, lubuo p eribm niu m V © çem magnatn emittit
•dicens : Heu hèu, fuccurrite qui adeftis, & auxiliüm ferte
p'ereunci î Aquo clamore ëxpergefadi qui adërànc, inter-1
regant quid hoc eilet: rei^onditilje: Atiianiusamicus me*
cum Papianilla^oniuge, quos olimînterfeéi , ad iudicium
mearcellebant, dicepres, Yeniad reipondehdü, quiàcau-
lacurus es nobilcum coramdbînino. Zeloenim dudus ante
an no s aliquot co^iugétn innoceùtcmâmiciimq} péte-
merat.Igituraccedentibusepiïcopîs adantedidam vrbem
çum ftt^iëntispopuli leditionem ferrenon pollènt, eum
in Eecleüa abdere voluerUnt-, (c.ponenteS feum ihàrca,&3
deiuper fternentes veftimenta'quç erant advfumEcclefiç.
Popfiius aiingteflusi perfcnuacufq;vniuerfos angulosEc-
cleliæ>Cumnihiljcperiflèrjfrendensegrediebatur.Tuncv-
nns ex lulpicionc locutus ait En area in qua non eft inqui-
fitus aduerlâriusnofter. Dicentib. vero cùftbdibus;hihil in
ea ajiud nilt brnamentaEcclefiatcoritinerivilli clauépoftu-
lahtmentes, Nifi ré&ruaûeritis velodusyipfi eami lponte
confringimqs. Dèniq-, relerata arcaj^iotis lin tea mi n i bus,
inùentu extrahunt plaudetttesatqj dicentesiTradidicDeus
inimicum nofttum in manus hoftras. Tune caédentes eum
pugnis,lputilq; pembgentesjvindis poft tergummanibus
ad columnatn lapidibus qbruunt.Fuitautem in cibis valde
vorax : fed quæ fiimebat i qüo celèrius àd manducandum
commoUeretur j fümprq aloe velocitçr digérébat j’ffèd &
ftttpimsvehttis abfq; vilaaudicorujn reuerentiainpubli-
eb-eanittebat. Hoc ergo exitu conlummatusinteriir.
Gcauis eo anno bciolito alperior hièms fuit, ita vt tor-
rentes concatenati geluyperaiumpopùlisitertanquam re-
liqua humus pneberenc. Aues quoq; rigoreaftedæ vel fà-
me,ablque vllohominum dolo ,rcum magna^elîèntniues,
manu capiebantur. A tranfitu igitur -Ghlodouei vlque in
«tranfitum Theodoberti, computantür anni triginca fepté.
Mortuo ergoTheodobertOjquaccodecimo rçgni lui anno,
regnauit Tlieodoualdus filius eius pro e o ..
Partheni
nouorum
cftigaliü
occiditut.
H
Gregb-
Chiotijdis
inoxitur-.
' clothïtio
iHcdefiara
ablatiiïo '
obftinï' u;
niunolus
EpifcôpuSî
B
AlboinUs';
CbldriÖ^
H jjk F ranc. L tb& I V , ' , 441 i
GREGOR1I TVRONENS1S
demilfis capillisjvxaremquam poft cleticatum reliqueraty
cum regUo frattis fimul accépitj Sed ab epifeopis ejeepm-
municatus d l : cuiqualis fueriiinceritus, fequenter fevibe-
HISTOR1A- •
mus. Qbiitautem Baudipus epilcopus-amiu V !• epifeopa-
tus fui;incuius loeum Guntharius abbas febrogatur XVII,
poft qcanfitiim fanlfti Martini.
Denique cum bcatus Q^incianus, Jicut fepradiximus,
ab hoemundo migra(fet, faudfus Gallus in eiu$ cathedram
onicam obiicjtcpöre Ïniuriqfi epifcopi ; quæ | rege ..........opitula i _mr len,fe: _p_ft_ir_u_t_u_s_ e_ft_. _F_Îu_i_u_s _fç_m__p_or—e^ eu lues .i1ll1;-
Parifiös dim magno pfellentium præconio ' -•—-- ——
depopfatàjin fecràrio bàlîlicæ S.Petri, ad latus
RViVl, L IB E R IV . .
i G r'T v r 'Chrotîiildis règina plena dierum
bonilquë bpeiibas prædita apud vrbem Tu-
Chlqdouei regisfepultaeft, à filiis luis Childeberto atque
Clothario regibus, nam balîlicamillam ipfe çonftluxeraty
inqua &Genoueflia beatiftima eft iepulta.Deniquë Ghiô-
tharius rex ihaixerat vt ompes ecçleuæ rêgrii lui rertia par-
tçm frudluum filco’diftolu étept. Qupd,licëtin uiti, cüm à* m u e s epifcopi confenlilfent atque ii ib f c r ip l îll c n c , v iv ilic e r
hoc bçatiis Iniiiriofus refpucs mbfcribere dedignatus-eft,
dicepslSiypluensresDei tollere,dominus reguum tuüve-
lockerauferet, quia îniqiiùm eft vt paupçreis quos çuo de-
bes alere horreo,ab ëorüni ftiipe tuàhorrearepleantür.Et
iratüs conttaregem,necyalédiçens,abfceîfit. T une çpmCfcN
tus réxjtimçnsetjam ykmtembeati Mai tihi, mifit poft eu
cömimeribus,veniäpr^ins,6<hocquödfe.ceratdamnäs,
fimulq; rogäs vepro le vittuteB.Martiniantiftitis exorarët.
Chlotharius deniq^ipfere^ de diuerfis miilieribüslèptê
filios habuit, ideftde Ingude, Guhtharium,GliiIdericumj
Chaiibci'ium,Gmuchnunnum3Sygilbermm3&;Chloi(in-
dam filiam. De Âvcgunde vcroforpie Ingu n d is, Chilperi-
ciini.'De Chunlèna habuit Çhramnum. Quæ autem caula
i; Ineiit vt vxoris fuæ lbrprem acciperet,dicam.Cum iam In-
gundem in coniugio aCeepilïet,& eâmvnico amoredilige-
retjlùggeftionem ab ea àccepit diçente:Fecît d ominus me9
deancillaluavt libuit, 8c {upmëftratoadfeiuitmuncadco-
plendàm meircedem .qiiidfamula tua fuggeraè-vaudiat do-
îpinus mens rex : P.recorvt locori meæ1ecii;i: yeftræ vtilëm
atque habenrem virum ordinäre diguemini,ynde non hu-
militer,lèd potius exaltatalèruire fidelips po'lfim.'Quo.dil-
leaudienSjÇiunëlfetnimiumluxuriofiiSvinamoreip Are-
gundis incenditur,:&ad villaiiiin quaiplârefidçbatdirigit,
ëapçjî fibi in matrimpnic^fedaufe.C^aâccëpta, ad Ingun-,
d é rediens ait^Tradtaui mercedë-illa <rn plere,quam me tua
dulcedo expetiit. Etrequitens vipâ djuitç atq;" fanientem,
que tuæ luioii deBeréadiungere,nihil melius quam meip-
fjm inuehi, Itaq noueris, quiæeâm coniugéà’ccepi, q> tibi
diipliçere nonci'edo,At illà, Qpo<M>oiau,inqiiit,videtur in
oculis domini mei,faciat tântuancillarua cunigiatiarégis
viuar.Gunthariusvero Chramnusatcj’, Childericus, viuéte
pâtre moptuifimt.Exitû vero Ç b ram ni in pofterum Icribe-
mus Alboinus qugq; rex Longobardorum, Ghlotfindam
hliaiii régisacçepîr. Obiitautem laiutiofiis epifeopus vr-
bis Tnronicæ, decitno 8c feptimo épifeopatus fiii anno.
Cui Baudinus exdomeftiçoGhlotbariirëgis luccefiitXVI.
poftexittim beati Martini. Chànao quoque Britannprum
quamlnguinatiam yocat, per diuerfasregïonçs dçiæviiret,
8ç■.maxime tune Arclateqlem prouinçjam depopülateçiif,
fan§us Gallus non tantum pro fe, quqntu pro populo fep
trepidus erat. Cumque die noöuqiie dominum depreca^
retur, vt viuens plebem luavaftari npn terneree, peryifum
noélisappai uit ei angelus domini, qui tam cadariem quam
vèfteminfimilitudineniuis cqndidabftèrêbat; jk aitadefe
Bene n. facis o lacerdos, quocTfic domiiiu pro populo tup
lupplicjsïexaudita eft n.oratio tua,& ecceeris cum populo
tuoab liacinfirmicaceliberatus}nulliilqUe te viuente in re-
gione ifta ab hac ftrage deperiec,nunc au te ne cimeas; poft
o d p v p ro aniips time.Vnde maniieftu.m fuit,tranIaCtis Iv's
anriis, eum d Icculo difcefluru. Expergefaftus aucé 8c Deo
. gratias pro hac conlblatione agens, .quod eum per cceleftc
qiïnCiumcOnFortatëdignatUs eftiRogatiênes illas inftituir,
Vt mëdia;quadragefima pfeilendp, aa balilicani beati IUlia1-
h imartyr is itinerepedeftri veniicnr.Sunt auiem in hoe iti-
nere.quafi IbdiaCCCLX. Tuncctiamijl fubitaconccpla-
tione,parietes vel domorumvel ecclefiam.ni fignari yidër
bantut.Vnde 4 ruftids hiEcfcriptio Thauvocabatur. Cum
au tem regiones alias, vt diximus,lues illa cpfumeret, ad ci-
uitate Aruernam, fend:i Galli intercedente öratipne, nó a f
tig^V nde h^p n,p ji pama Cenlèo gratia, qui hoe merhit vt
paiior po ficus oües (nas deuorari defendente domino lion
videret. Gum auteabhoemurido migralfec, $c ablutus in
ecclefiam deportatus fuiflet, Cato prelbyter copniioacler
; r-icis de èpifeppatu laudes accepit: & pmnem relmccclefiie
tanqöam fi jam eflèt epifeppiis, in fiiamj||Rgitpoteftatcm j
ordinatores remouet, miniftros relpuit, cüda p fe ordinat.
P Epifcopi tarnen quiadueperant landiuni Galliipi (epe-
lienduro,poftquam eum fepelieraiit,djxeiuiitCaconi prefe
bytëro: Videmus quia te elegicpars maximapopnlorft: venfconfentinobiSr&
benedicentescpnfecremusteadepjT
fcppatü.Rex veto parqulus eft,§:fi qua tibiadferibiturcul-
pa,nóslufcipictëste lub defenfione noftra, cum proccrib9
8c primisregniTheodoualdiregis agemus,nectibi vlla ex,
citetur iniutiamos quoqj intatfi fidejiter d éde, y t fpód earn
us pro tc omnia, etiam (ï damni aliquid lupetiienerir, ds
noftris propriii/acultatibus id reddituros.At illecpthurno
vans conflatus gloria:,ait:Noftis n.fama accurrente}me ab
initipstatis mesfemper religiofe vixilïèV yacaftè ieiuniis,
eleemolynis deledatu fuifi'è ,cpntinuatas Ispius exeipuiflè
vigilias, plallentioveroiugiprebra perllitifiè'ftaiione no-
durna Ncc me dominus Deusmcuspacitur hac pfdina-
tipne priuafi, cui tantu famulatu exhibuj, nam &iplb$ cle
Baudinus
3 Ë T
peRiiorf
dcfflii. cap.
comes tres ftatres fuos interfeciti Volens auté adhucMa- ricatus gradiis capopica fum femper inftitutione lorritiis:
pliauuminterficere, coinprchcnfem atquè qitenis onera-
tutn in carcere detinebat: qui per Felicem Namnéticiime-
pifeppum à morteliberatuseft. Pofthæc iurauicfratri fiio,
vt ei ndélis effet :lèdnelcip<juo cafu fecramentüm irnjm-
pere vplfet.Quod Chanaofeiitiens,iternm eum pçrlèqueled
o1 ^<£écem annisfui, liibdiacopatus officiü quinq jannis
miniftraui , diaepnatui vero quindecimaonis roanpipatus
fui,prefeytecii aùtéjâhoiiore vigintiannis potior. Quid p,
mihi nunc rëftac nifi vtepifcopatum que fidplis feruitus^p^
meretur,accipiam î Vos igitur reuçrtimjni ad efeitates yçbatur.
At ille,cum fe eüadere non pofte viderpr, poft alium ; ftras,& fi qiiid v tilitati yettife competic, exefcète,,naiji ego
comitem regionis illius fug^ty.noniiiie Chonomorem.Is 1 canonieeadfempturusfemhunp honprem. Hsc audien-
cum fentiret pérfecutores eius adpiopinquafe, febtetra tesepifcppi,&ineumyanaglotiaexeerantes,dilceftcru«t.
eum in kiculóabfcoridit, componens defuperexmoretu- Igitur cum*conlèiifii clericorum aft épifcopatum efe-
mólum, paruürnque eifpiraculum referuans vnde halitum 1 dus,eum adhuc pon brdinafus cundis ïpiê prseftet ,Gau-
refumerepoftet. Adueniéntibusiauremper&éutonbiis e- 1 tinparchidiaconpdiuerlasminasintendërectypitjdiceus;
iiis,dixerunt>EccehicMacliaims mortuusarauefepultus, Egpteremouebp,ego tèhümiliabo,egof:ibiipuItasne<ies
iatót.QuödilUaüdieptes,aicjuegaiidentes^&lupetturnu- impeudipr5cipiam>Cüiille,Gratiam,inquit,tiiamdominé
lumïlluui bibeptes. renunciaiiemntfratri^ eum mortuum piiftime habere.delideró:qfi mereor,ynfi tibi iiencficium
efl?. Qupd ille audiens, regnum èiüs integru m accepit, pf aeftabo.-fine Vllo enim lab pre tuo, &c a bfq ue Vlfo dolo, e-
nam Icroper Britanni fub Ftancprum poteftate poft,pbi- goadregempcrga,«&:epifcopatum tibiobtfeèbp^fihilpe-
tumregis Chlpdpueifuemnt, & comités, non regesap- fibiVelpellatifimt.
Macliauus .au.tem de fua terra confergens, Ve- le illudcre,h§c valde dpfeexipHiq vero cum fe ccrneret hu-
neticam vrbem expetiit, ibiquè tonluratus & epifeopus. miliari^rqfcalünifefiibiiciftanguprelimulatoy&pernodé;
prdinatus eft.Mórtuo antem Chanaone,hicappftafaHfe & ciuitaté egredipns, Thepdpualdum regempetfir,adriuiiL
R
Catonis
prspjüprip,;
C»p-7. Gàùcinüs
Caconi !-
fubftituir .