7 1 0 lormndcs
A
B
C
D
I latUr Mqfiariüs j viqüe ad Dânàitrüm, & in Boréam Viielà
tenus commörantur. hipaludes iylnäsque pro ciùitatibus
habend Antes vero quiiUnteordmfottiifimi, qui ad Poh-
ticum mare curuàntur, d Danaftro extenduhtür viqüe ad
DanUbium ,qùæfidmina multis roanfionibus a b inuicem
abiunt. Adlittusautem Oceahi,vbi tribus faucibus fluenta
ïb i veto magnâ pojïmii hümërofitatè crefcêntèifctiâtô pehë |
qùinto rëgë régnante, poil Berig Filimer, Filogudj Arigis
coiifiliô ieoit.Vt exiridecüm fàmiliis Gothorum promoue-
retexercitas, qüiapriflimas ièdes j locaque dum quæreret
congrua,peruenit ad Scythiæ terras,quae lingua eorum O -
uim vocabantunvbi deledftomàgnàvbertàteregiottuhl
èxércitu,& medietate trahipoÏÏtâ,pôns dicitur,vndeailtné
tranfiecerat, miièràbiliter corruiflè, née viterius iam cüi-
quam licuit ire aüt ledire.Natti is loeus, vt fertur, tretnülis
paludibusvöragihe circürüieâà conchidituriquemvtrâ-
queconfufione natura reddidit inperuiumi Veruntaftien
hodieqüeiliie&voceà armentoruni aüdjri, &indidàno-
minümdéprehendi,commeatitiumàdteftatiorte,quamuis à longe auaientium, credere licet.Hæc igitür pars Gotho*-
mm? qua* apud Filimer,dicitur in terras Otiihi émenio am-
he tranipoiita > optatum p'otica ibîunii Nec Mora, ilico ad
gentëm Spalorum àdüëniünt, conièrtoqüe prælio, viéfcô-
riani àdipiicimturî exirideque iam velut Yidlotes ad extre-
mam Scythiæ partem,qüæ Pontico mari viéiha eft,propë-
rant: quemadmodtim&in prilcis ëoruiïà carmfnibuS perie
h iftorico ritu in commune rëcolitur.qüod & Ablàbius de-
ia ip to r Gothorum gentis égregius verilîima adteftatur hi-
ftorià.Id qiiam ièhtentiàm & nonniillrconiènière maiorü;
Ioiephùs quoque Anrialiùm relator vert flîmus,dum vbiqj
veritàtis conférait regulam, & origines cauiàrum à'prin-
cipio reuoluit j hæc vero, quæ diximu s, de ge nte Gothorum
prinçipia cur omiièrit,ignoramus. Sed tarnen ab hoc loco
eorum ftirpem commemorans, Scychas & natione & vot
cabulo aflèrit appellatos:cuius ioli t erminos, antequam a-
liud ad mediumdeducamus,nece(lè eft,vti iaceant, dicere.
C a p . V.
Scythiafit us & defiriptio, & varia Gottho-
rum in ea [des.
S C y t h i a liquidera Germaniæ terra* confinis, eoté-
nus vbi Hifter oritur amnis,vel ftaghum dilatai Ur Myfi-
anum, tende ns vique adfiutnina Tyram, Danafttum, 8c
Yagofolam, magnumque ilium Danubium j Tauritmque
montem,non ilium Afiæ, ièd proprium ,ideilScythicum,
peromrieraMæotidisambitum,vîtraq;Mæotidaperangu-
llias Bofpori vique ad Caücaium montem, àmnémque
Araxem,acdeindein finiftram partem reflexa, poll mate
Caipium,qüæirt extremis Afiæ finibus ab O ceanoEuro-
boreo in lüodum fungi primum tendis, poil hæc latifiima & rotunda forma exoritür, vergéns ad Hûiinos, À !b a n o s,
St Seres vique digreditùr. Hæc inquartl pattia, id eft Scy*-
thia, longe (e tendeiis, lateque aperient, habet ab oriente |
Seres, in ipfo fui principio adlittus Gafpii maris comma-
nen tes; ab occidente Gennanos,& Hum en Viftulæ; ab Ar-
6too,id eil Septentrionali,circundatur Oceano, à meridie
Perfide, Albania,Hiberiä,Ponto,atqtié extremo alueö Hi-
llri,qui dicitur Danubius àb oftio fuoviq; ad föntem.In eo
verolocilatere,qUoPohticum littli$ àttingit,oppid is haud
obicuris inüöluinir,Botifthenide,01bia,Callipode,Cher-.
fone, Theodofiä, Pareone, Mitmycioile, 8t Trapezunte,
quas indomitç Scytharum rtationes Grçcos permifere con-,
dere,fibimet commercia præftaturos.In cuius Scythiæ rtie-
dio efi locus, qui Afiam Eu ropamque ab altetutrö diuidit,
Riphæi iciliceï ttîohtes, qui* T änain vaftiffimum fündunt
intrantem Mæotidaîcuius paludis circuitus pafiuum milia
C XL 1111. nuiquam o6to vlnis altiüs fubfidentis. Tn qua
Scythia prima ab Occidents gens ledit Gepidarum, quæ
magnis opinatiiqtie ambitur fluminibus; Nam Tifianus
per AquilonCm eius Corumque diièürrit. A b Afrièo vero
magnus ipie Danubius, ab Euro fludius Taufis iècat, qui
rapidus ac verticofiis in Hiilri fluenta furens dcuoluitur.
Introrfus illiDacia eft.adcoronæ ipcciemarduisalpibus
emunita,iuxta quorum finiilmm latuS,quodin Aquilo-
nem vergit, 8c ab ortu Viftulæfluminis per immenfit tpzcia
venir, Vuinidarum natiopopuloia conlèdit. Quorum no-
mina licet nunc per varias familias & locamutentur, prin-
cipaliter tame Sclauini Sc Antes nominancur.Sclâuini à Ci-
uitate noua, Sc Sclauino Rumunnenie, Sc lacu qui appel-
Viftulæ fluminis ebibuntur, Vidioarii refident,ex diuer-
fis natiombüs aggregati poil quos ripamOceani Itemefti
ceneht, pacatum hominum genus omnino. Qmbus in au-
ilr o adièdit gens Agazzitorum fortiflîma, frugum ignara,
quæ pécoribus & venationibus Viditat. Vitra quos diilen-
duntur fupra mare Ponticum Bulgarorum fedes,qUos no-
tiffimos peccatorum noilrorum liiala fecere » Hinc iam
Huhni qüafi foitiflîmarum gentium foecündiflîmuS ceipes,
in bifariam populorum rabiehï pullularunt. Namalii Aul-
ziagri,alii Auiri nuncupantur, qui tarnen ièdes habent di-
uer iàs.Iuxta Cher fonem Au lziagri, quo Afiæ bônâ auidu s
mercator importât i qui æilate campos peruagantur effii-
ioSjièdes habentés, prout armentorum inUitauèrin^abu-
lajhyeme iùpra mare Ponticüm le referentes.Hunü^ri au^
tem hinc fiint noti ^ quia ab ipfis pellium mürinarum venit
commercium : quostantorum virorüm formidauit auda-
cia.Quo.rum manfionem primam eflcfin'Scythiæ iolo iuxtà
paludem Moeotiderh, iècundo in Moefia, T htaciaque, &
Dacia, tertio fiipra mare Pontiêjum -9 ruriùs in Scythia legi- '
mushabitaflè : rteceorum fabulas alicubi réperimus ferip-
tas,qui eos dicunt in Britania,vel in vna qualibet iniularum
in ièruicutém redadros, &vnius caballi precio quondam
rédemptos» Aüt certe fi qüis éos aliter dixeritin noilro orbe,
quam quo d eos diximus, fuiiïe exortos, nobis aliquid
obilrepit.nosemm potiusledioni crèdimus,quâffi fabulis
anilibus confentimus* Vtergo ad noilrum propofitunrre-
deamüs,inprimâparceScythiæ, iuXraMæotidem, com-
manentes præfâti,vhde loquimur, Filimèr regem habuiilè
noicùnturJnfécundOjidèft, Daciæ, Thraciæq; & Moefiæ
iblo Zamolxen,quem mirç philofophicæ erudidonis fuifle
teilantur pleriquë icliptores annalium. Nam & Zeutam
prius habuerùnt eriiditum,poil etiam Diceneum, tercium
Zamolx.eni dé quoiuperius düimus.Necdefuetunt, qui
eos iapientiara erudirént* Vrtde & pette omnibus bârbaris
Gothiiàpientiorès ièmpcrextiterunt,Græcisq;pené conû-
miies, vt refert Dio.qui hiilorias eorum annalesque Græco
ftilo compoiüit.Qui dixitprihium Zarabbs Tereos,deindc
vocitatos PileatOs hos > qui inter eos genèrofi éxtabant : ex
quibus eis & reges,& âcerdotes ordinabanturi' Adeo ergo
raerelâudati Getæ, vtdudum M artern,quem poetarum
fallaciaDeum belliprohünciat, apud eos fiiiflè dicant ex-
ortum.Vnde & VitgiliiiSi
Gradiuuntquepairem Geticis qui prafidetaruis.
Quem Martern Gothiicmper aiperrima placauère cul-
tura.Nam vidimæ eiusmortesfuere captorum,opinantes
bellorüm præiulem aptiuS humani ûnguinis effuiione pla-
candum. Huic prædæ primordia vouebantur, huiçtruncis'
fiiipetidebantur exuuiæj etatque illis religionispræter cæ-
teros infinüatus afFedus ,quum parenti deuotio nominis
videreturirtipendi. Tertia vero fèdes fupra mare Ponticü.
iam hümaniores,& vtfiiperiuS diximus,prudentiores effe-
di,diuifi peffamilias populi,Veiegothæfàmiliæ Balthorû,
OilfogothæpræclàrisAmalis ièruiebant. Quorum iludi-
um fuit primum, inteualias gentes vicinas arcus intëndere
neruis, Lucano plus hiilorico quam poetateftante :
Armefiiofque anus Geticis intendere neruis. P
Ànté quos etiam tantu maiorum fàda modulationibus
cithariique cartebant, Ethçipamaræ, Harialæ, Fridigerni,
Vuidiculæ,&aliorüm,quorum in hàc gente magna opinio
e il, qüales Vix heroas fuiflèmirandaiaâatantiquitas.Tûc,
Vt fertur, Véiôfis Scythis lachrymabile fibi potius inmlic
bellum, eis vèdelicet, quos Amazonum virosprifea tradic
âutoritas.De queis feminas bellatrices & Orofius in primo
volumine profèflà voce teilatur. Vnde cumGothïseum
dimicafle euidenterprobamus,qu :m cum Amazonum vin
s abfolute pugnaile Cognofci mus, qui tune d Borifthene
amne, quem accola* Danubium vocant, vfque ad Tanain
fluuium circa finum paludis Mæotidis confidebant. Tanain
ve ro hune dico,qui ex Ripheis montib. deieélus adeo præ-
. _________ ________ ceps
De Réb. Geticis.
ceps Wit, vt quöitt v it ina fiumina,fiue Mxotis, vel Öolpo-
rus geïü Ifolidentur, fblus amnium confragofismontibus
vaporatus, nurtquam Scythico durefcit algore. Hie inter-
Afiam Europamque terminus famofus habetur. Nam alter
eft ille, qui montibus Chrinnorum oriens, in Caipium
mare dilabimr.Damioius au tem ortus grandi palude,qua-
fi ex mari pro fundi tun Hic viqüe ad medium iui dulcis eft
St potabilis, piicefque nimii iaporis gignit, o ffibus caren-
tes,cartilaginem tantum habelitesin cotporis contineriti-
am.Sed vbi fit Pontóyicinior,paraüm fontem iuicipit, cui
ex Ampheö cognomen eft, adeoamatüm.vtcüm fitX L»
dier um itinere tlauigabili s,huius aquis exiguis im mu tetur,
infe£lusqije,acdiifimilis iui, inter Grsca oppida Callipi-
das& Hipanis in marëdefluat. At cuius oftia iniulaeftin
1 fro n te, Achillis nomine. Inter hós terra vafiiffima, filuis
corifita,paludibus dubia.
C a p . VI.
Gothi Vefofim JEpjptiorüm regent profligant, & Afiam in
reditu ex feglpto fubiugam. Item 9 De Pa?~
tborum origine.
TTIcergoGothismorantibus,VefofisAlgyptiofum rex
A A in bellumirruk: qüibus tune Taünaiis re i erat. Quo
pradio ad Phafim fluuium,dquo Phafidesaues exorta:, in
toto mundo eptflis potenfum exuberant, Taunafis Go-
thonim rex Veibfi ^Egyptiorum occurrit,eumque grauiter
debellans,in ^Egyptum vique periècütusëft:&nifi Nili
amnis intranimeabilis obftitiflent fluenta,vel munitioner,
quas dudum fibi obincurfiones Aethiopum Vcibfisfieri
prjecepiiTetjibi in eius eum patria extinxiflèt.Sed dum eum
ièmper ibi pofitum non valuiflèt hedere, reuertens pene
omnem Aiiamiubiugaiiit, &fibï tunccharoamico Sorrio
rege Medorum adperibluendumtributum iubditum fecit.
Ex cuius exercitü viörores tune nonnulli prouincias
iubditas contuentes, Sc in omnifertilitate pollentes,deièr-
to fiiorum agmine iponte in Afiïe partibus reiêderunt.
Ex quorum nominevel genereTrogus Pompeius Partho-
rum dicit extitiflè proiapiam. Vnde etiam hodieque lingua
Scy thica fugaCes, quod eft P arth i, dicuntur: iuoque
eeneriieipondentes,imer omnes pene,«Afia;nacionesibli
lagittarii iim t, &iacerrimi bellatores. De nomine vero,
quod diximus eos Parthos,id éft fiigaces,ita aliquanti ety-
mologiam traxerunt, vtdicerentur Parthi, qüiaiuós refu-
gere parentes. Hunc ergo Taunafim regem Gothorum
mortuüm inter numina lui populi coluerun t.
C ap. V II.
Amazonetabfentibus in pralio maritis, hofiittm variis itt-
curfibus refifiuntï& diuerfas Aftagent es
beUofiiperant.
POft cuius decelïum exercitü eius cum iucceflbreipfiüs
in aliis.partibus expeditionem gerente,fèmina: Gothó-
rum a quad'ani vicina gente tentara;, in pr*damque duóhe
dviris,ifortiter reftiterunt, hofteique fiipet iè venientes
cum magna verecundia abegerunt. Qua parata viótoria,
fretasque maiori au dacia, inuicem iè cohortaates, armaar-
•ripiunt, eligenteique duas audaciores Lampeto & Marpe-
fiam principa tui iubrogarUnt. Qure dum eufam gerunt ,Vt
propria defenderent, &aliena Vaftarent, ibrtitö Lampeto :
reftitit, fines patrios tuendo: Marpefia veto feminarum
agmine ium p to , nouumgenus exercitus duxitin Afiam,
diueriaiquegentes bello fiiperans, alios vero pace cond-
lians, ad Caucafum venic: ibique cerrum tempus demo-
rans.loco nomen dedir, Saxum Marpefiar.Viyie Virgilius:
Acfi durafilexaütfiet Marpefia cautes.
In eo loco vbi poft h*c Alexander Magnus porras confti-
tuens , Pylas Caipias nominauit t quod nunc Lazorum
gens cuiloditpromünitiofte Romana. Hic ergo certum
temporis Amazones commanentéS cortfortattj funt.Vnde
egrefta;, & Alymfluuium,quiiuxta Garganum duitatem.
praeterfluit.tranièuntes? Arméniam, Syriam,Ciliciamque,
Bibliotb.Vet.Patr.Tom.6.Pars i.
_______________ 7^5
Galatiam, Pifidiam, omniaquô Afiæ oppida, ætjtlâ felid-
tate domuerant : Ionium, Aeoliâmque conuerfiü, deditas
fibi prouindàs effeçerüht. Vbi diutius dominantes, etiam
ciuitates caftraque fuo homini dicauerunt.Ephefi quoque
templumDianæob iàgittandi Venandique iludium ,qui-
busie artibus tradidiiient,efFufis opibüs, miræpulehri-
tudinis condiderant. T ali ergo Scythicæ gentis feminæ
cafii Afiæ regno politæ, per centum pene annos tenue-
runt,& fiedemum ad proprias iôcias in cautes Marpefias,
quas fiiperius diximus,repedarunt, in montem icilicet
Caucafum.Cuius montis quiafedaiterum mentio ell,non
abre atbitroreius trad um , fitumque deferibere, quando
maximam partemorbis nofdtur dreuire'iugo continuo.
Caucaiusablndico marifurgens, qua meridiem reipicit,
iole vaporatus ardefdt.Qüa fep tentrioni patet, rigenribus
ventiseft obnoxius & pruinis.Mox in Syriam duruato an-
gulo reflexus, licet amnium plurimos emittat, in Afianam
tamen regionem Eufratem Tigrimque nauigeros adopi-
hionem maximam perennium fontium copiofis fuftdic
vberibus.Qui amplexantes terras Aflyriorum, Meiopo-
tamiam Sc appellari feciunt, & videri.in finum maris rubri
fluenta deponentes, Tunc in Boneam reuertens,Scy thicas
terras,iugura antefatum magnis flexibusperuagaturrat-
aue ibidem opinatiifima flumina in Caipium marepro-
fundens,AtàXem, Gyitum, & Cambyièn continuato iugo
ad Ripheos vfque montes extenditur. Indeque Scythids
jgenribus dorio fuo terminum præbens, ad Pontum vfque
delcendic : confertiique collibus, Hiilri quoque fluenta
contingit, quoamnis iciilus dehilcens, in Scythia quoque
Taurus vocatur.Talisergo,tantusque,& pene omnium
montium maximus,excelfiisfiias erigens fummitates, na-
turali conftrudione præftat genribus inexpugnanda rau-
nimina.Nam locatim reciius, quadifiupto iugo vallis hia-
tu pateicit,nunc Caipias portas,nunc Armenias, nurte Ci- '
licas,vel iècundum locum qualis fu e rit,iàdt,vix tamen
plauftro meabilis, lateribus in altiradinem vtrinquedire-
dis,qui pro gentium varietatediuerlb vocabulo nuncupat
e . Huncenim Iamnium, mox Propaniimum Indus appellee:
Parthus primum caftra poil Nifàcen edidt. Syrus
Sc Armenius Taurum, Scythæ Caucalum ac Ripheum, i-
terumque in fine Taurum cognominant: afiaq; cotaplura
genres huic iugo dedere vocabula.Et quia de eius conrinu-
acione pauca libauimus, ad Amazones, vndediuertimus,
redeamus. .
C a p . V I I I .
, De Amazonum cum vicinisgentibus concubitu9
earumquepartubus.
VEritæ hæ, ne earum proies rareiceret, à vicinis genti»
bus concubitum petierunt.fiida nundina iemel in ann
o , itavt futuris remporibus eis deinde reuertentibus in
idipium, quicquid partus maiculini edidiflèt, patri redde-
rè t: quicquid vero foeminei ièxusnaiceretur, mater ad arma
bellicaerudiret. Siue.vt quibuldam placet, editis mari-
b u s , nouercali odio inlands miferandi fata rumpebant:
ita apud illas deteftabile puerperium eraf, quod vbiqvcon-
ftat d ie voriuum. Quæ crudelitasilliscerrorem magnum
cumulabac, opinione vulgata. Nam quæ, rogo, ipes d ie t
cap to , vbi ignofei vel filio nefas habebatur? Contra has,
vtfctriit, pugnabat Hercules, Sc Mefanespene plus dolo
uam, virrate iubegit. Theièus vero Hippolyteftinpræ-
amtulit,dequagenuit &Hippolytum. Hæ quoque A-
mazonespoft hæc habuere reginam nomine Penrhefile-
am , cuius Troiano bello extant clariffima documenta,
Nam hæ feminæ vique ad Alexandrum Magnum referun-
turtenùiife teg n um ..
C a ^ IX.
Di plris Ama^omm, & eorum rege Telepho,deque
eius ortu & rebus ge fits.
C E dnedic as,déviris Gothorumferrnoadiumptus,cur
v Jin feminis tamdiu perfeueret.-audi & virorum infig-
nem,& laudabilem for titudinem.Dio hiftoricus,& m -
^ P f p ______ tiqui- \